Alþýðublaðið - 05.09.1944, Blaðsíða 2

ALÞYÐUBLAÐiP
i*ri®judagair 5. septemtór 1944.
Horgunblaðið fals-
aði greinina úr
New York Tintes.
Felldi niSur úr
henni viðurkenn-
ingarorðin um ut-
anríkismálaráð-
herrann!
ÞAÐ vakti mikla athygli á
sunnudaginn að Morgun-
blaðið feldi niður úr grein „New
York Times“ nokkur athyglis-
verðustu ummælin í tilefni af
heimsókn forseta fslands og ut-
anríkismálaráðherra hans vest-
anhafs.
Hið ameríska stórblað • tók
upp í grein sína hin skorin-
orðu ummæli utanríkismála-
ráðherrans um sjálfstæðisvilja
íslenzku þjóðarinnar, — að hún
ætlaði sér að eiga land sitt allt
— og án erlendrar íhlutunar.
En því næst sagði blaðið:
„Þannig eiga lýðveldis-
menn að <ala. Eykur það virð
ingu vora fyrir hinum merku
og virðulegu gestum.“
Þessum ummælum „New
York Times“ stingur Morgun-
blaðið undir stól, lesendur þess
mega ekki fá að sjá þau! Held-
ur vill það falsa stórathyglis-
verða og vinsamlega grein er-
lends stórblaðs í okkar garð, en
að íslenzka þjóðin fái að vita,
að utanríkismálaráðherrann
hafi gert henni sóma með
framkomu sinni — og að það
hafi verið viðurkennt erlendis.
í sambandi við þetta skak
þess getið, að ,,Þjóðviljinú“
stakk greininni allri undir stól
— og minntist ekki á hana einu
orði í sunnudagsblaði sínu.
DýrtíðaHagafrumvarp stjórnarinnar;
Hið gamla
irá 1943 f aðal
Það á aö skera niður dýrtíðaruppbótina á
kaup verkalýðsins. ,
Fjárframlögin úr ríkissjóði eiga að halda á-
fram til að halda niðri afurðaverðinu.
Og skattur að leggjast á eignaaukningu
síðustu ára.
H
IÐ NÝJA, BOÐAÖA DÝRTÍÐARLAGAFRUMVARP
STJÓRNARINNAR hefir nú verið lagt fyrir alþingi
viku fyrr en við var búizt, því uð það hafði verið sent þing-
flokkuniun til athugunar og beðið um álit þeirra fyrir 10.
september, en enginn þeirra hafði enn sent svar í gær.
r i
I frumvarpinu er gert ráð fyrir verulegri skerðingu á
dýrtíðaruppbótinni á allt kaupgjald í landinu þannig, að hún
nemi framvegis ekki nema 90% þeirrar hækkunar sem orð-
in er á vísitölunni og skuli yfirleitt engin dýrtíðaruppbót
greidd með hærri vísitölu en 270 stig! Jafnframt er gert ráð
fyrir, að fjárframlögin úr ríkissjóði haldi áfram til þess að
halda núverandi útsöluverði landbúnaðarafurða óbreyttu. en
afurðaverðið, sem bændur fá, verði ekki nema 90%, af þeirri
landbúnaðarvísitölu, sem gengur í gildi 15. september og er
9,46 stigum hærri en siðastliðið haust.
Þá er og gert ráð fyrir nýjnm skatti, á eignaaukningn, sem
orðið hefir á árunum 1940 ,til 1943 og nemur 50 þúsund krónum
samtals eða þar yfir, og skal hann lagður í sérstakan atvihnu-
tryggingarsjóð, sem alþingi eitt megi ráðstafa með lögum um at-
vinnutryggingar.
Má segja, að frumvaxpi þessu syipi mjög til þeirra tillagna,
sem áður Ihafa komið fram til dýrtíðarráðstafana atf háltfu stjórn-
arinnar, en lítinn byr fengið.
Endurskoöun stjórnarskrárinnar:
Þingsályktunaftillaga Alþýðuflokksins
á dagskrá í sameinuðu þingi í gær
Umræðum var frestað að lokinni framsögu-
ræöu Stefáns Jóhanns Stefánssonar.
ÞINGSALYKTUNARTILLAGA Alþýðuflokksins um
: framkvæmd á gagngerðri endurskoðun á stjórnskipun
arlögunum, sem borin var fram á þingin í sumar, en fékkst
þá ekki rædd, var til fyrri umræðu í sameinuðu þingi í gær,
og fylgdi Stef án Johann Stefánsson henni úr hlaði.
Eins og menn muna gengur
tillaga þessi út á það, að fjölga
skuli um 10 rnenn í nefnd þeirri
sem á að undirbúa og gera tillög
um framtíðarstjórnskipun
ur
arlög fyrir lýðveldið ísland.
Skulu þessir 10 menn vera skip
aðir af hæstarétti og valdir
með 'hliðsjón af þekkingu þeirra
á stjórnskipunarfræði og þekk-
ingu þeirra og kunnugleika á
högum, þörfum-og óskum sem
flestra í landinu.
Stefán Jóhann Stefánsson
minnti á það í framsöguræðu
sinni, að á hinni 70 ára gömlu
stjórnarskrá íslands, hefði
aldrei farið fram nein heildar-
endurskoðun, enda þótt henni
Ihefði niokkrum sinnu'm verið
breytt. Iiins vegar væri hún til
komin með þeim hætti, sem ó-
venjulegur væri fyrir frjálsar
þjóðir. Hún hefði verið „gefin“
íslenzku þjóðinni af konungi
við þá, heldur hefði hún verið
sniðin eftir grundvallarlögunum
dönsku. Breytingar á stjórnar-
skránni hefði ávallt lotið að
einstökum atriðum hennar.
Henni hefði verið breytt vegna
flutnings stjórnarinnar inn • í
landið, þegar konum var veitt
ur kosningaréttur, sambandslög
in tóku gildi og vegna breyt-
inga á kjördæmaskipuninni.
Þrátt fyrir þetta væri „beina-
grindin11 sú sama og 1874, og
væri ólíklegt, að Islendingar
vildu öllu lengur búa við stjórn
arskrá, sem væri tilkomin með
þessum hætti. Taldi framsögu
maður því, að fullyrða mætti,
að þörf væri á endurskoðun
stjórnarskrárinnar, enda væri
því slegið föstu með samþykkt
alþingis 8. sept. 1942.
Framsögumaður kvað það
vera almerinan vilja þjóðarinn
ar að þessari endurskoðun yrði,
en ekki sett fyrir frumkvæði I hraðað svo sem verða mætti og
íslendinga sjálfra né í samráði 1 FT<h 3 7 slSn
Frumvarpið heitir „frumvarp
til laga um ráðstafanir vegna
dýrtíðar o. fl.“ og er svohljóð-
andi:
Um verðlag landbún-
aðarvara og vísitölu
1. gr. Frá 15. september 1944
skulu landbúnaðarafurðir verð
lagðar á þann hátt, að reiknað
sé aðeins með 90% af landbún-
aðarvísitölu, sem í gildi kemur
þann dag, samkvæmt útreikn-
ingi Hagstofunnar.
Ríkisstjórninni er heimilað,
með ’framlagi úr ríkissjóði til
31. desem'ber 1944, að halda ó-
breyttu verðlagi á landbúnað-
arvörum, eins og það var 1.
sept. 1944.
2. gr. Engin dýrtíðaruppbót
skal greidd með hærri vísitölu
en 270 stig.
3. gr.^Frá byrjun næsta mán
aðar eftir gildistöku laga þess-
ara, skulu laun eða kaup fyrir
hvaða starf sem vera skal, eða
annað sem dýrtíðarupþbót hefir
verið greidd af, reiknuð með
aðeins 95 % af gildandi fram-
færsluvísitölu, þó aldrei af
hærri vísitölu en 270 stig, sbr.
2. gr. Næsta mánuð á eftir skal
reiknað með 90 % af gildandi
vísitölu og þar til öðru vísi kann
að verða ákveðið. Brot gegn
þessu varðar sektum.
4. gr. Fari framfærsluvísital
an yfir 270 stig, skal verð land-
búnaðarafurða til framleiðenda
lækka í sömu hlutföllum og dýr
tíðaruppbót skerðist vegna há-
marksbindingar vísitölu í sam-
'bandi við kaupgreiðslur, sibr.
2. gr. '
5. gr. Engin dýrtíðarunobót
“ & 7. OBm.
talan hskkar um
9.46 slig ÍS. þ.m.
O AMKVÆMT fyrirmælum
fjármálaráðherra hefir
Hagstofa íslands safnað gögn
um þeini, er nauðsynleg eru
til þess, að ákveðin verði land
búnaðarvísitala í ár sam-
kvæmt reglum þeim, sem
landbúnaðarvísitölunefndin í
fyrra (sex manna nefndin)
varð ásátt um.
Hagstofan hefir nú unnið
Úr þessum gögnum og hækk-
ar ‘landbúnaðarvísitalan sam-
kvæmt útreikningi hennar
um 9,46 stig 15. þ. m.
Forsefinn fer í SuSur
landsferð sína um >
næslu helgi.
P ORSETI ÍSLANDS fer í för
um sýslumar austanfjalls,
sem frestað var vegna vestur-
fararinnar ,um næstu helgi. í
næstu viku heimsækir hann svo
Suðurnes og Hafnárfjörð.
1 fréttatilkynningu frá utan-
ríkisráðuneytinu, sem blaðinu
barzt í gærkveldi, segir svq um
þetta fyrirhugaða ferðalag for-
setans: i
Forséti íslands fer í heimsókn
til Víkur í Mýrdal laugardag-
inn 9. þ. m. Sunnudaginn 10. þ.
m. heimsækir hann Rangárvall
ar- og Árnessýslu.
í næstu viku mun hann heim
sækja Gullbringusýslu, Kjósar
sýslu og Hafnarfjörð.
t fylgd með forseta verður
forsetaritari.
Leikmfimihús Miðbæjarskólans.
Bæjarráð hefur fyrir sitt leyti
samþykkti að fela húsameistara
bæjarins, að byggja hæð ofan á
leikfimihús Miðbæjarskólans. Er
ætlað að hafa >þar lækningastofur
og aðra starfsemi skólastjórnar-
innar, en ekki kennslustofur.
Ríkisstjórnin leggur fram:
Fmmvarp um framboð og kjör
. r
forseta Islands
RÍKISSTJÓRNIN • lagði í
gær fram á alþingi frum-
varp til laga um framboð og
kjör forseta íslands og er frv.
í heild á þessa leið:
„1. gr. Við kjör íorseta skal
fara eftir gildandi kjörskrám
yfir alþingiskjósendur.
2. gr. Undirkjörstjórnir og
yfirkjörstjórnir eru hinar
sömu og við alþingiskosningar,
en auk þessara kjörstjórna hef-
ur hæstiréttur þau störf með
höndum, sem segir í.lögum þess-
um.
3. gr. Forsætisráðherra á-
kveður hverju sinni hvern dag
í júní eða júlímánuði forseta-
kjör fer fram og auglýsir kjör.-
daginn í útvarpi og Lögbirtinga
blaðinu eigi síðar en tveimur
mánuðum fyrir kjördag, og til-
tekur jafnframt tölu meðmæl-
enda forsetaefnis úr landsfjórð-
ungi hverjum.
4. gr. Framboðum til forseta-
kjörs skal skila í hendur dóms-
málaráðuneytinu, ásamt sam-
þykki forsetaefnis, nægilegri
tölu meðmælenda og vottorðum
yfirkjörstjórna um að þei r séu
á kjörskrá, eigi síðar en 5 vik-
um fyrir kjördag, og auglýsir
dómsmálaráðuneytið, með sama
hætti og segir í 3. gr., innan
viku hverjir séu í kjöri til for-
setaembættis, en afgreiðir til
hæstaréttar öll áðurnefnd skjöl.
5. gr. Dómsmálaráðuneytið sér
um gerð og prentun kjörseðla
og sendingu þeirra til yfirkjör-
stjórna, sem síðan annast fram-
sending þeirra til undirkjör-
stjórna með sama hætti og kjör-
seðla til alþingiskosninga.
6. gr. Um kosningaathöfnina
sjálfa, sem og úndirbúning
hennar, atkvæðagreiðslu utan
kjörstaða og á kjörstað, fer að
öllu leyti samkvæmt lögum um
7. gr. Nú deyr forsetaefni áð-
kosningar til Álþingis.
ur en kosning fer fram, en eft-
ir að framboðsfrestur er lið-
inn, og má þá annað forsetaefni
gefa kost á sér í stað hins, ef
fullur helmingur meðmælenda
hins látna eru meðal meðmæl-
enda hans.
Annars úrskurðar hæstiréttur
um það, hvort fresta þarf kosn-
ingu végna andláts forsétaefn-
is og undirbúa kosningu af nýju.
8. gr. Kjörstjórnir nota sömu
gerðabækur og við alþingis-
kosningar, en hæstiréttur notar
sérstaka gerðabók um þessi
efni.
9. gr. Að lokinni kosningu
senda undirkjörstjórnir odd-
vita yfirkjörstjórnar tafarlaust
atkvæðakassana og ónotaða og
ónotaða og ónýtta kjörseðla í
þeim umbúðum, og segir í lög-
um um alþingiskosningar. Á
áður auglýstum stað og stund
opnar yfirkjörstjórn atkvæða-
kassana og fer síðan talning at-
kvæða fram með sama hætti og
segir í lögum um kosningar til
Alþingis, svo og um það, hvort
kjörseðill telst gildur eða ekki,
og um meðferð ágreinings-
seðla.
10. gr. Að lokinni talningu
atkvæða sendir yfirkjörstjórn
hæstarétti eftirrit af gerðabók
sinni ásamt þeim kjörseðlum,
sem ágreinjngur hefur verið
um.
11. gr. Þegar hæstiréttur hef-
ur fengið í hendur eftirrit gerða
• bóka állra yfirkjörstjórna og
ágreiningsseðla, boðar hann for-
setaefni til fundar, þar sem
hann úrskurðar um gildi á-
greiningsseðlanna, lýsir úrslit-
um kosninganna og gefur út
kjörbréf handa því forsetaefni,
sem hæstri atkvæðatölu hefur
náð.
12. gr. Nú hefur aðeins einn
maður verið í kjöri til forseta-
embættis, og gefur hæstiréttur
út kjörbréf handa honum þeg-
ar að liðnum framboðsfresti.
13. gr. Staðfest eftirrit af
kjörbréfi forseta sendir hæsti-
réttur forsætisráðherra og for-
seta sameinaðs Alþingis,
14. gr. Ákvæði 134.. gr. og
Frh. á 7. síðu