Alþýðublaðið - 23.09.1944, Blaðsíða 5

I<augardagur 23. sept. 1944.

Áhorfandi að ósköpunum rís upp á afturlappirnar og
ég mótmæli fyrir hönd yfirvaldanna og þjóðarinnar —
Það er ióðið!
BílÝR LASKAST samg'öngur
teppast.". ,,Svo mikiff óx í
fyrrinótt og gærdag í ánni Klif-
andi í Mýrdal, að gróf undan vest
urenda (brúarinnar) svo mjög, að
brúin laskaðist. og seig allmikið og
tepptist bílaumferð þar algerlega.
Brúin er í hættu og hefir lienni
verið lokaö. . . . Undir Eyjafjöll-
um varð vatnsaginn svo mikill, að
árnar flæddu yfir bakka (sína)
og runnu utan við brýrnar, svo að
fært var yfir. Má þá segja að eigi
eigi sé ein báran stök nú hér á Suð
urlandi, að því er samgöngur snert
ir.“ (Mbl. 13. sepf. ’44). Þetta seg-
ir áhorfandi í bréfi og þeldur á-
fram:
„ÞESSl SÖNGUR og aðrir áUka
heyrist nú orðið oftast ef regndag-
ar koma hér á Suðurlandi. Þessi
væll er endurtekin í blöðum og
útvarpi, en lítið að því vikið hvern
ig á þessu stendur. Hver er orsök-
in? En hún er öllum augljós. Hún
er skammsýni, fyrirhyggjuleysi og
trassaskapur þeirra, er þessum mál
um stjórna og þá fyrst og fremts
vegamálastjóra. Þegar grefur und
an brúarstólpum, er það af því að
illa er gengið frá grundvelli stöpl-
anna í upphafi. Þegar ár renna
beggja vegna við brýrnar, er það
af því að brúaropið er mikils til
of lítið. vatnsfarvegurinn of þröng
ur. Er ríkið búið að fá marga
skelli af þessu, og fólk mikil ó-
þægindi og fjártjón.“
„SVO VAR t. d. er brýin á Brú-
arhlöðum fór af, svo og brýrnar á
þjóðveginum fyrir mynni Bjarnar
dals í Borgarfirði, brýr (og vegur)
yfir Ferjukotssýkið o. fl. o. fl. Allt
þetta hefði ekki þurft að koma fyr
ir, ef vit og fyrihyggja hefði verið
við stýrið. Ölfusúrbrúin hefði
heldur aldrei fallið niður, ef
strengir hennar hefðu verið endur
nýjaðir (sem hlýtur að vera -hægt),
■en ekki allt látið danka í óreiðu
-og kæruleysi — þrátt fyrir að-
varanir sbr. aðvörun Alþýðublaðs
ins, Einars skipherra og fleiri -—
þangað til um koll keyrh-.“
„Á NÚ AÐ LÁTA hinar hengi-
brýrnar fara ein-s? Hugsa ekkert
um endurnýjun þeirra, en hrópa
bara í útvarpið einhverjar „regl-
ur“ um umferð yfir þær, sem fáir
taka minnsta mark á? Mér kæmi
ekki á óvart þó einhverntíma
kæmi fyrir annað eins hneykslis-
mál í samgöngumálum okkar hér
sunnan lands, og hrun Ölfusárbrú
arinnar, og það er, að-brúin á
Markaríljóti stæði á þurru, en
vatnið félli óviðráðanlegt fyrir
vestan hana. Langur garður er frá
vesturenda brúarinnar upp í fjall
sem heitir Dimon. Færi Markar-
fljót yfir garðinn, og setti skörð í
hann, sem vel getur komið fyrir,
þegar búið er að veita vötnunum
öllum að mestu eða öllu leyti í
eitt, er voðinn vís.“
„TIL ÞESS að tryggja sig sem
unnt er gegn þessari hættu sýnist
vera sjálfsagt að hafa grjóthrúg-
ur nokkrar meðfram garðinum að
vestan, svo að efni sé við hendina
stTax, ef garðurinn skyldi bila. En
hefir nokkuð verið um þetta hugs
að? Ekki var það fyrir fáum ár-
um a. m. k. Kannske að „þetta
liggi ekki fyrir“ fyrr en brúin
stendur á þurru, og allar samgöng
ur lengra austur eru með öllu tept
ar?‘
„FER EKKI að koma tími til
þess að skipta um yfirstjórn vega-
og brúarmálanna, og fá „nýtt talóð“
inn í þau? Eða þurfa kainnske
fleiri ,,skandalamál“ að koma 'fyr-
ir?“
ÞETTA ER bannsett sérvizka í
bréfritaranum. Það er alls ekki
kominn tími til þess að gera nein-
ar breytingar á neinni yfirstjórn.
Ungir menn, sem eru að alast upp
og eiga að taka við opinberum trún
aðarstörfum innan skamms eru í
óðaönn að læra af fyrirrennurum
sínum. Þeir eiga að fá að sjá það
til fúllnust-u, hvernig islenzkir em
bættismenn eiga að haga sér svo
að þeir njóti trúnað yfirvaldanna
og geti orðið eilífir augnakallar í
embættum sínum. 1 .
ÉG VIL EKKI láta skemma upp
eldi þessara ungu manna. Ég vil
koma í veg' fyrir það að þeir séu
sífeJlt vakandi í embættunum —
einhverntíma verða veslings menn
irnir að hafa frið. Það er ekki
hægt að ætlast fil þess að þeir séu
fullir af ábyrgðartilfinningum
gagnvart embættum sínum og
þjóðinni. Hún vill hafa embættis
Frh. af 6. síðu.
Frá og með næstu mánaðamótum
óskum við eftir unglingum eða
eldra fólki til að bera foSaðið til
fastra kaupenda víðs vegar um
bæinn.
TaSsð v£ð afgreiðsðiina.
AlþýðubEaðið. — Sími 4900,
r
A vængum breiðum.
Hér sést amerísk sprengjuflugvél á sveirni yfir Saipan í Marianeyjaklasanum á Vestur-
Kyrrahafi. Flugvélar Bandaríkjamanna hafa til þessa orðið að fljúga óravegu til árása á
stöðvar Japana á þessum slóðum. Nú er þetta oðum að breytast, árásirnar verða tíðari og
harðari og nú má svo heita, að Bandaríkjamenn ráði lógum og lofum yfir Kyrrahafsvíg-
stöðvunum
Orde Wingate —
Ketja eyðimarka og frumskóga.
ORDE WINGÁTE hafði að
sönnu hlotið ógæta mennt-
un og þjálfun sem hermaður,
en eigi að síður mun mörgum
hafa komið það á óvænt. að
hann skyldi geta sér slíkan
frama og raun varð á. Wingate
var sérstakur snillingur í her-
mennsku, arftaki manna slíkra
sem Wolfes frá Quebec, Clives
af Indlandi, Gordons „kín-
verska“ og Lawrences af Ara-
bíu.. Wingate var herforingi,
sem unni „sverðinu og biblí-
unni“ og undi vel hag sínum á
eyðimörkinni og í frumskógun-
um. Hann var trúmaður mik-
ill og unni öllu hinu dulræna
og leyndardómsfulla. En jafn-
framt var hann harðgerður at-
vinnuhermaður, sem fannst
mikið til um það að standa í
raun harðrar baráttu. Wingate
var einn þeirra manna, sem
gerði drauma sína að veruleika.
Það var' sízt að undra, þótt
Wingate unni, sverðinu og biblí-
unni. Hann var náskyldur Lawr
ence af Arabiu. Frændi hans,
Sir Reginald Wingate, var
landstjóri í Súdan og umboðs-
maður brezku stjórnarinnar á
Egvptalandi. Faðir Íians, George
Wingate ofursti starfaði um
þrjátíu og tveggja ára skeið á
vegum indverska hersins, og
þegar hann lét af þeim störf-
um, stofnaði hann Miðasíutrú-
boðsfélagið. Forfeður Wingates
höfðu því flestir starfað á veg-
um hersins eða utanríkisþjón-
ustunnar.
Wingate hafði ævilangt hald
ið merki feðra sinna hátt á
loft. Hann stjórnaði Gyðingum
í Palestínu, Súdanbúum. her-
mönnum í Abyssiníu, Indverj-
um, Burmabúum, Ástralíumönn
um, Nýsjálendingum, Skotum,
Irum og Englendingum, og hon
um auðnaðist jafnan að vekja
þeim hina sömu trú og hann
var sjálfur gæddur á .málstað
sinn og sigurhorfur. Þegar allt
gekk í haginn, vakti hann áhúga
manna sinna, og þegar í móti
gekk, gat hann jafnan talið
kjark í þá.
Wineate hafði óbilandi trú á
dugnaði og dirfð. ITann gat
ferðazt vikum saman, þótt
hann nvti aðeins örfárra klukku
stunda svefns á sólarhring. En
þegar leiðarenda var náð eða
verki því lokið, sem hann keppt
ist við, tók hann sér langa
j~j. REIN ÞESSI, sem er eft
ir Charles J. Rolo og hér
þýdd úr tímaritinu World
Digest, fjallar um hinn fræga
lierfóringja Orde Wingate,
sem gat sér mestan orðstír í
Abyssíníu og Burma. Win-
gate lifði mjög ævintýralegu
lífi og þótti flestum lierfor-
ingjum bandamanna sérstæð
ari og snjallari á sínu sviði.
hvíld og var að því búnu reiðu-
búinn til þess að efna til nýrra
stórræða.
,, RIÐ 1921 hóf Wingate nám
við herskólann að Wool-
wich og gerðist stðráðinn í því
að leggja hermennsku fyrir sig.
Hann sannfærðist brátt um það,
að sérhver góður hermaður yrði
að hafa víðtæka þekkingu til
brunns að bera og sat því við
lestur flestum stundum. Hann
hafði mikið yndi af- tónlist.
Þegar Toscanini heimsótti
Palestínu, ferðaðist Wingate um
landið í humátt á eftir honum
og sótti alla hljómleika hans.
Wingate hafði og mikið yndi af
bókmenntum, og þau fræði,
sem hann lagði mesta stund á,
voru heimspeki, landafræði og
trúarbragðasaga. Hann kynnti
sér og hernaðarsöguna af kost-
gæfni og las ævisögur allra
hinna frægustu hershöfN-Ma,
sem uppi hafa verið. Hann var
og mikill hestamaður og keppti
oft á veðreiðum við mikinn orð
stír. í stjórnmálum fylgdi hann
vinstrisinnuðum íhaldsmönnum
að málum og var mikill aðdá-
andi Winstons Churchills.
Hin fagra kona Wingates, er
fyrrum hét Lorna Elípabet
Moncrieff Paterson, var manni
sínum mjög samhent og hafði
mikinn áhuga fyrir hermennsku
hans. Eftir herförina í Burma
heimsótti einn herforingi Win-
gates konu hans til þess að færa
henni fréttir af manni hennar.
Meöan hún hitaði teið, skoðaði
gestui-inn í bókaskápana, þar
sem bókum var raðað af smekk
vísi. ,,Þetta eru einmitt þær
bækur, sem ég bjóst við að sjá
í skrifstofu hershöfðingjans“,
mælti gesturinn, þegar hann sá,
að hér voru fyrst og fremst bæk
ur, er fjölluðu um herfræði og
landafræði. „Nei, Orde á ekki
þessar bækur“, mælti frúin.
„Bækurnar hans eru allar uppi
í sveit. Þetta er bókasafrfið
mitt.“
Wingate og kona hans kynnt
ust fyrsta sinni á Miðjarðar-
hafsfari. Hún var þá fimmtán
ára gömul, en hann þrítugur.
Ungfrú Moncrieff Paterson var
þá á leið í skóla til þess að und
irbúa sig undir að það nema
enska bókmenntasögu við Ox-
fordháskóla. En það varð ekki
af því, að hún hæfi hið fyrir-
hugaða háskólanám sitt. í þess
staö gekk hún i heilagt hjóna-
band með Wingate, þegar hún
var seytján ára gömul.
Wingate var sér í 'lagi sýnt
um allar rökræður, enda var
hann jafnan sannfærður um
það, að hann flytti rétt mál,
sem og jafnan var. Þegar hann
háði ekki orrustur, gekk hann
löngum milli manna og hafði
þá sama sið og Sókrates um
það, að hann lagði heimspeki-
spurningar fyrir þá og svaraði
þeim svo oftast sjálfur og þótti
þá flestum til um mælsku hans
og rökfimi. Minni Wingates var
frá bært, auk þess sem harrn
hafði aílað sér mjög alhliða
menntunar.
*
NGATE lagði alla ævi
mikla áhrezlu á það að
vikka hinn andlega sjóndeildar
hring sinn. Þegar hann starfaði
í Palestínu, eyddi hann jafnan
leyfum sínum í Gyðingabyggð
og lærði þar að tala, iesa og
rita hebresku eins og innfædd-
ur væri. Þegar hann dvaldist í
Súdan, nam hann og ýmsar
mállýzkur Araba. Þegar herför
in í Abbyssiníu stóð yfir, mátti
oft heyra hann syngjá á ara-
bisku i tjaldi sínu á morgnana.
Hann söng líka iðulega Araba-
söngva, þegar hann ók um í bif
reið sinni.
'Wingate var ævintýraþráin í
blóð borin. Þegar hann var send
ur sem liðsforingi frá Englandi
til Súdan, fór hann á reiðhjóli
yfir Alpafjöllin. Hann tókst
og langferð á hendur um Líbíu
eyðimörkina til þess að leita
að Zerzura „týndu vminni“,
sem getið er um i fornu ara-
Framfh. á 6. síðu.