Alþýðublaðið - 24.03.1945, Qupperneq 6

6
ALÞYÐUBLAÐIÐ
Laugardagur 24. marz. -1945»
Heklu-
flskballur 11 °s U dósum.
FiskbútSlngur *1 °s 1/2 dósum-
Kipper Snacks 1 smádósum.
& COh.f.
skálinn
er til leigu frá 1. maí næstkomandi fyrir veitinga-
mann, sem getur tekið að sér ræstingu og kynd-
ingu skálans, ennfremur, að sjó vallarverði golf-
klúbbsins fyrir fæði og þjónustu og að selja félög-
um klúibbsins kaffi, öl o. s. frv. ó tímabilinu 1. maí
til 15. október, enda hafi utanfélagsmenn ekki að-
gang að skálanum þann tíma. Hina mánuði ársins
má leigutaki reka greiðasölu fyrir almenning í
sfeálanum.
Til greina gætu einnig komið hjón, sem ásamt
ofanrituðu gætu tekið að sér hirðingu vallarins.
Þeir, sem hafa óhuga ó þessu, sendi nöfn og heim-
ilisföng í Póstbox 817, Reykjavík, fyrir 27. þ. m.
GolfkEúbbur 8'slands.
Frá Moskva fil á.-Msslands
Framh. af 5. síðu.
af kardínálum, en fyrir framan
myndirnar voru vasar með ilm
arxdi blómum. Heimilið var
mjög friðsamlegt og notalegt.
Næsta dag komum við til
Vilnu, Við ókum framhjó þorp-
um með smáum timburhúsum
og kirkjum, — turnar þeirra
gnæfðu upp yfir þök húsanna
Við komum að Niemegen-ánni.
Bíll okkar elti flutningavagn,
sem var á leið til Kaunas.
Úthverfi Kaunas eru lítil og
óásjóleg timburhús. Við ókum
um göturnar í úthverfum borg-
arkmiair og voruminnanskamimB
komnir inn á breiðgötur mið-
bæjarins. Hivarvetna mátti sjó
bændurna lábba búð úr
búð í verzlunarerindum, eftir
að hafa selt varning sinn á
marikáðstomginu (því iþetmaín
diag var mairikiaðsdagiur). Þeir
vom iklæddir isauðskininisvestum
með OJítlhiáensikum íisaumi.
Á auglýsingablöðum sáum
við, að halda átti hljómleika i
Lítihóenksu .tónlistanhöll i'nn i. Á
öðrum stað sóum við tilkynn-
ingu um skróisetningu stúdenta
í háskólann, — um námskeið- í
hraðritun, ensku, rússnesku og
frönsku. Dagblöðin birtu einn-
ig samskonar tilkynningar.
Víglínan var nú ekki svo
ýkja langt í burtu. Við fórum
framhjá Maríampól og komum
til Suvalki.
Suvalki-héraðið, sem Þjóð-
verjar lögðu undir Austur-
Prúsisla'nd, hefur nú aftur verið
innlimað í Pólland og hvarvetna
blatotir hiinn póillski tfiámi við hún.
Á götunum var fólk, nýkomið
úr kirkju, en börnin voru með
skólatösku um öxl, ýmist á leið
inni úr eða í skólann.
I Suvalki vofum við svo
næstu nótt. Daginn eftir athug
uðum við og skoðuðum ýmis-
konar herútbúnað og mann-
virki, — vegi og virki. Þarna
var lítið um skraut á húsum
eða fagra liti. Jafnvel hinar
gotnesku kirkjur voru mjög lík
ar hverri annarri.
*
Við ókum áffam og komum
í skóglendi. í miðjum skógin-
um er lítið hús; fyrrum veiði-
kofi Vil'hjálms II. Síðar var bao
í ,,eigu“’ Görings.
Göring hafði haft röð af gips
lílkinesikjium Æyrir isifeoitmark við
æfimigar, oig vioriu líkneisikiin öll
súndiuirtætit af 'bysisuíkúlum.
Á eikarveggjunum í borðstof
unni héngu myndir Göring hald
andi á kippu af skotnum rjúp-
um, eða þar sem hann stóð yfir
dauðum geitarskrokk. í kjallara
hússins voru álitlegar vínbirgð
ir og matvæli, sem höfðu verið
í eigu Görings. ílátin báru vöru
merki danskrá, hollenskra og
franskra fyrirtækja.-----i---
Skammt frá veiðihúsinu
rnætti ég liðsforingja, sem ég
þekkti og sem bauð okkur til
matar með sér.
Við ræddum um atburði und
anifarinna ára.
Þessi maður hafði barizt við
Þjóðverja á öllum þeim vígstöðv
um, er við höfðum átt leið um
undanfarna daga, — hjá
Gzhatsk, Smólensk, Minsk,
Vilna, Kaunas og Austur-Prúss
landi. Herdeild hans hafði verið
sæmd heiðursmerkjum ýmiskon
ar síðan við sáumst síðast.
Margf hefir á dagana drifið...
Framhald af 4 sáðu.
Hann setti hllunna undir lapþ-
irnar, þegar hann var að draga
netin, til þess að stíga ekki nið-
ur úr skipinu.“
— Af hverju fékk hann við-
urnefnið ?
„Það veit ég ekki.“
— En bragurinn?
„Gárungarnir gerðu hann.
Þórður hafði selt sig Schierbeck
landlækni eftir dauðann. Svo
frétti landlæknir, að Þórður
væri dauður, en þá átti hann
heima hjá Jóni blóðtökumanni
í Skuggahverfinu. Landlækrir
ætlaði að'fara að heimta eign
sina og var á leiðinni upp Bak-
arabrekkuna, en mætir pá
Þórði. Honum varð svo rnikið
um, að hann ta'laði ekki við
Þórð, en sneri heimleiðis og svo
kom bragurinn. — Það var
ékkert skritið við Þórð Mala-
koff, en Óli prammi var dálítið
undarlegur á köflum. Hann >rar
þó góður maður og mátti ekk-
ert aumt sjá. Það er einhver
saga komin um hann, en það
er ekki hann. Hann var vel út-
gerður, en ég lélega. Hann
sneiddi margan vænan bitann
ofan í mig þá vertíð.“
— Fórstu aldrei í ökuferðir
út úr bænum?
„Jú, ég fór 30 ferðir til og
frá Þingvelli, þegar Valhöll var
fyrst byggð. Sigfús Eymundsen
sá um það allt. — Við fórúm á
kendirí saman stundum. Það
var mikið um dýrðir, þegar Vai
höll var vígð. Þá var þar margt
manna. Manga Zoéga veitti.
Þar héldu þeir ræður Magnús
landshöfðingi, Grírúur Thom-
sen og Benedikt Sveinsson.
Drottinn minn, það voru mælsk
ir karlar. En þeir voru ekki síð
ur mælskir Gestur Pálsson cg
Jón Ólafsson, begar þeir voru
að rifast á fundum. — Svo átti
að dansa í Valhöll, en þá vant-
aði spilara. Ég ‘heyrði talað um
það, að láta Þórð spila, en éin-
hver sagði, að hann gæti ekki
spilað í þetta skipti. Ég skipti
mér ekkert af því. Ég var bara
svólítið kenndur, en svo urðu
þeir að koma til mín, og ég
sagði þeim að koma með har-
móníkuna. Svo strunsaði ég inn
í salinn og byrjaði með „Kong
Christian stod ved . . .“, og þá
varð mikill fögnuður. Þá spil-
aði ég vel. Það þraut aldrei í
glasinu mínu þá nótt, og þegar
ég lagði af stað heim ósofinn
gaf Manga gamla mér tvær eða
Iþrjár flöskur í nestið.“
— Þú spilaðir oft á harmon-
iku í gamla daga?
,,Ég held, að mér sé óhætt
að segja, að ég hafi um langt
skeið verið eftirsóttasti spilar-
inn í bænum. Ég lærði á har-
moniku, þegar ég var lítið barn.
Svo var það einu sinri-i, er ég
fékk að fara með syslrum mín-
um á klúbbball. Þær voru voða
lega fínar, á brydduðum sauð-
skinnskóm. og réðu sér ekid fyr
ir monti. Ég var þá 14 ára. Þær
voru alltaf að ýta mér til spil-
arans og segja við hann: „Hann
Þórður getur hvilt þig.“ Og svo
spilaði ég svoilítið. — Ég spilaði
á flestum klúbbböllum, sem
haldin voru í 20—30 ár, og í
fjölda mörgum brúðkaunsveizl
um. Þá var alltaf drukkið, nema
á Góðtemplaraböllunum: þá
var frí. Ég spilaði og spi’.uú
fram undir rauðan morgun, og
fór ofí og tíðum af böllunum
og í brókina og á sjóinn. Eg
kann ékki við þessar harmóri-
ikur, sem nú tíðkast. Ég skvldi
spila núna, ef ég fengi eina góða
af gömlu sortinni.“
— Hverju manstu nú einna
bezt eftir af því, sem borið hef
ur fýrir þig?
„Ég man vel eftir jarðarför
Jóns Sigurðssonar, Ég.sá hana.
Pabbi var líkmaður. Það var
mikið fjölmenni, og það var
mikil sorg yfir mönnum.“
— Hvað varð um Grjótabæ-
inn þinn?
„O, við töpuðum honum upp
í þrjú hundruð króna reikning
hjá Birni Kristjánssyni “
— Gekkstu ekki í barna-
skóla?
„Nei, mér var kennt að lesa
heima. Svo átti ég að læra að
skrifa og reikna hjá þekktum
manni, Ég fór hvað eftir annað
til hans, en hann var þá alltaf
svo fullur, að ég ekildi hann
ekki, svo að ég hætti við námið.
Síðar lærði ég þetta hvort
tveggja. Ég er yfirlei It ákaí-
lega ánægður með lífið.“
Þórður Þorkelsson ex’ kvikur
á fæti, grannvaxinn og beinn í
baki, rauðbirkinn, glaðlyndur
og enni hans er bjart og heiði
yfir því. Hann hefur alla tíð
verið léttur í ilund og gaman-
samur, og slíkir menn verða
gamlir. Hann hefur búið með
Petrínu Björnsdóttur í hálfa
öld og hefur eignazt með henni
5 börn, 4 syni og 1 dóttur, og
ex-u þau öll á lífi. Hr:a þau
Petrína og Þórður staðið saman
heil og óskipt í ö'll þessi ár.
, Það fer vel um gamla mann-
inn í ellinni, og hvern dag geng-
ur hann um miðbæinn, og ég
hugsa, að honum sé nokkuð tíð
förult upp í Grjótaþorpið.
VSV.
Frelsið það dýr-
mælasia...
Frh. af 4. síðu.
það og sannað þessi síðustu
ógnaár, að þeir hafa ekki hikað
við að færa miklar fórnir í bar-
álttunni fyrir frelsinu og sjálf-
stæðinu. Þeir hafa goldið mikil
og tilfinnanleg afhroð í hinum
ójafna leik við óvætt nazism-
ans. En víst er stríðssæmd Nofð
rnanna mikil, og þeirra mun sig
urinn að lokum.
•i-
„Efnaleg gæði eru okkur lít-
ils virði, ef við njótum ekki
frelsis“, mælti Anderssen-
Rysst ennfremur, þegar hann
gerði frelsisbaráttu þjóðar sinn
ar að umræðuefni við íslenzku
blaðamennina. Einnig þau orð
eru mælt af alvöru og lífs-
reynslu. Og það eru orð, sem
einnig eiga við um þann heim,
er rís úr rústum þessarar heims
styrjaldar. Norðmönnum, og
öðrum frelsisunnandi smáþjóð-
um, er ekki nóg að njóta efna-
legs öryggis. Frelsið og sjálf-
stæðið er þeim fyrir öllu. Sé
þeirra andlegu verðmæta vant
eru vei’aldargæði lítils virði.
Saga og menning Norðmanna,
og annarra norrænna þjóða,
skipar þeim í sveit frjálsra
og sjálfstæðra ríkja. — Og
frelsisbarátta þeirra þjóða af
ir ekki verið endanlega til lykta
leidd, bótt óvætt nazismans sé
að velli lögð, ef önnur ill öfl
verða til þess að fella ok á háls
þeim og svipta þær þeim mann
réttindum, sefn þær meta meira
en nokkru sinni brauð og
brenni. Þess vegna eru alvöru-
orð hins nýja noi’ska sendiherra
hér á landi orð i tíma töluð.
*
Því hefir stundum verið hald
ið fram, að norræn samvinna
birtist fyrst og Tremst í fjálg-
um orðum í skálaræðum nor-
rænna forustumanna. Slík um-
mæli hafa sér oft til skammar
orðið og mun þó betur verða
að lokirini þessari grimmu styrj
öld, sem orðið hefir þrem Norð
urlandaþjóðurium ægileg þrek
raun. Norræn samvinna mun
skmp/i tinrcs Eioe f

„Esja"
Hraðferð vestur og norður um
miðja næstu viku. Tekið á
móti flutningi til Akureyrar
og Siglufjarðar fram til kl. 3
í dag.
Pantaðir farseðlar óskast
sóttir í sáðasta lagi á mánudag.
tekin upp að nýju eftir stríð og
verða margþættari og farsælli
en nokkm sinni fyrr. Norður-
landaþjóðii’nar þrá umfram allt
að búa í friði í löndum sínums.
starfa saman að sameiginlegum
málum, lifa í sátt við aðrar þjóð
ir og geta sér orðstír sem frels
isunnandi menningarþjóðir. —
Þær munu aldrei falla óvinum
sínum til fóta og aldrei kyssa
á vönd þéirra, sem granda vilja
frelsi þeirra og menningu, hvað
an, sem för þeirra er gerð, og
hvert, sem yfirskin ei’indie
þeirra kann að vera.
HVAÐ SEGJAHIN BLÖÐIN?
Frh. af 4. síCa.
diépirm með bækistöðvar og setu-
lið.“
Já, það.er ekki að furða, þóít
komnrmistum hafi fundizt, að
nokkrar „fórnir“ eins og þeir
kölluðu það í Þjóðviljanumr
væru færandi fyrir slíka bless-
un.
iANNES A HORNINU
Frh. s£ S. sðn.
MÉK ÞYKIR TRÚLEGT, að með
al Sigurjónis á Álafossi reynist
jafn vel gegn mæðiveikinni, eis og
tjörukrossarnir reyndust gegn
bráðapestinni á sínum tíma, en
þegar hinir lærðu taka að belgja
sig út í nafni vísindanna (sbr. íkrif
Bj. Sig. o. fl. í Morgunbl., blaða-
mannaviðtal Dungals í útvarpinu
og fleira), og láta svo sem þeir
hafi í höndum sér lykil allra sann
inda í þessum málum, þótt þeir
hafi aldrei dugað til neins í þess-
um efnum enn sem komið er, þrátt
fyrir margra ára „vísindarannsókn
ir“, þá sýnist ekki úr vegi, að
minna þá á þeirra eigin orð og
gerðir.“
UM PÁSKANA vecður langt fri
hjá blaðalesendum. Samkvæmt
samnignum milli prentara og prent
smiðjueigenda verður frí á laug-
ardaginn kemur í prentsmiðj un-
um. Morgunblöðin koma því ekki
út á föstudaginn, laugardaginn,
sunnudaginn, mánudaginn og
þriðjudaginn, eða í fimm daga. ■—■
Margir undirbúa nú ferðlög um
páskána, jafnvel upp á fjöll og
fyrnindi, og þó að ég ætli að sitja
heima óska ég öllum, að þeir fái
gott Veður á öræfunum.
Hannes á horninu.
Slökkviliðsstjórastaðan.
Bæjarráð hefir samiþykkt að
leggja til við bæjarstjórn að Jón
Sigurðsson verkfræðingur verði
skipaður slökkviliðsstjóri. Um-
sækjendur um stöðuna voru þrír.
Auk Jóns sóttu þeir Karl Bjarna-
son varaslökkviliðsstjóri og Gunn
ar Bjarnason verkfræðingur.
Hallgrímssókn.
Barnaguðsþjónusta í Austurbæjar
skólanum iá morgun kl. 11 f. h.
Séra Jakob Jónsson. Messa sama
stað kl. 2 e. h. séra Sigurjón Árna
son. Gjöfum til kristniiboðs veitt
móttaka eftir messu.1