Alþýðublaðið - 25.03.1945, Blaðsíða 4

ALÞYÐUBLAÐIÐ
Sunnudagur 25. marz 194S;
p.t>í|5ttblcí>i&
Otgeíandi Alþýðuflokkurinn
/
Ritstjóri: Stefán Pétursson.
Ritstjórn og afgreiðsla í Al-
þýðuhúsinu við Hverfisgötu
Símar ritstjórnar: 4901 og 4902
Símar afgreiðslu: 4900 og 4906
Verð í lausasölu 40 aura.
Alþýðuprentsmiðjan h. f.
Sigurður Ólafsson fimmiugur
Forseiakjörið
ÞEGAR sambandinu var
slitið við Danmörku og
lýðveldið endurreist á íslandi
síðastliðið sumar, var svo ákveð
ið lí bráðabirgðast j órnarskrá lýð
veldisins, að forseti þess skyldi
að visu þjóðkjörinn í framtíð-
inni, en í fyrsta sinn valinn áf
alþingi til eins árs. Samkvæmt
því á fyrsta þjóðkjör forsetans
að fara fram í sumar, og hefiir
það þegar verið auiglýst 24. júni
næstkomiandi.
Lög hafa verið samþykkt á
alþingi um forsetakjörið og ber
samkvæmt þeim að tilkynna
framboð forsetaefnis eða for-
setaefna fimm vikum fyrir kjör
dag. Komi ekki nema eitt fram
boð fram, er sá hinn sami sjálf
kiörinn forseti íslands næstu
fjögur ár; en svo langt er kjör-
tímabil forsetans samkvæmt
lögunum um forsetakjör.
*
Það ihetfði ekki jþótit óeðlilegt,
þvert á móti, mjög líklegt, að
alþingi yrði sammála um val
forsetans fyrir það eina ár, sem
því var, samkvæmt bráðabirgða
stjórnarskrá lýðveldisins, ætlað
að velja hann. En það fór á
aðra leið, eins og þjóðinni állri
er í fersku minni. Af henni
hafði þess verið krafizt af mikl
um hávaða, að hún stæði sem
einn maður við stofnun lýðveld
iisinis, en þinigið gat elkki Ikomið
isér saman um kjiör fyrsta for
setanis, þótt aðeins tii einis árs
væri. Fiimim þinigtmenn greiddiu
é istofnldegi lýðveldisinis oig
stærsta hátíðisdegi í sögu þjóð
arinnar öðru forsetaefni at-
kvæði en því, sem kjörið var,
og tíu sútu hjá. En þúsundirnar,
Isem viðstaddar votru, oig ekiki
höfðu atkvæðisrétt um forseta
valið í það sinn, fóru í engar
felur með skoðun sína. Þær
vildu fá Svein Björnsson og eng
an annan.
Það var engin foringjadýrk-
ud — hama viijuim við ísiend
ingar ekki hafa. Það var aðeins
vottur um tvennt — að þjóðin
var nægilega þroskuð til þess
að skilja, að við þyrftum að
velja okkur fyrir forseta mann,
sem inn á við stæði ofar-allri
pólitískri togstreitu flokkanna
og út á við nyti álits frænd-
þjóða okkar á Norðurlö'ndum
og ekki sízt þeirrar þjóðar, sem
við vorum að skilja við, en vild
um þá og viljum eftir sem áður
eiga að vini. Þetta tvennt upp-
fyllti enginn íslendingur eins
vel og Sveinn Björnsson, sem
um cmeira en ituttugu 'ára dk'eið
hafði unnið sér alþjóðarviður-
kemninigu og élit allra málægra
þjóða sem fyrsti sendiherra
hins fullvalda íslenzka ríkis.
Það var ekki hæigt að fimma
heppilegri mann til þess að
sýna þjóðinni og umheiminum
liug og stefnu hins endurreista
íslenzka lýðveldis, en hann.
*
Síðan er liðið hér um bil heilt
ár. Stjórnarskrá lýðveldisins
er enn sama bráðabirgðastjórn
Framh. á 6. síðu.
Fimmtíu ára aldur
tekapar .,tímaimót í ævi hvers
manns. Margir eru þá á hátindi
manndómsára, hafa þegar innt
af hendi mikið starf, hvar í sveit
sem þeir standa; hafa þá mót-
ast að fullu í skóla lífsins. Mat
manna á einstaklingunum og
starfi þeirra er, isemi að liíkum
iræðiur, ærið miisjafmt; veldur
því að jafnaði, hver störfin eru
og hvernig þau eru rækt. Marg-
ir eru vanmetnir af samtið sinni
þótt viðurkenningu hafi átt skil
ið, en öðrum hefir tekizt í 'litf
andi lífi, að inna þann veg störf
sín af hendi, að þeir hafa hlot-
i.ð alnnennt' traust og viðuirfcenn
inigu samtíðarinnar. Yfirieitt
er gagnrýnin mest á þeim mönn-
um, er starf að O'pimberum mál
um, eða 'hafa tekið að sér störf
í þjónustu almennings.
Starfsmenn verkalýðshreyf-
ingarinnar hafa ekki farið var-
hluta af þessari gagnrýni fyrr
og siðar, enda í þau störf valizt
mismunandi hæfileikamenn eins
og gerist og gengur. Hjá okkur
er verkalýðshreyfingin ung, fé-
lögin flest fámenn, og iðgjöld
lág, mælt á erlendan mæli-
kvarða. Félagsstörfin hafa því
lengst af verið unnin sem áhuga
og þegnskyldus'törf, þar sem
ekki vai' til launa að vinna; og
isvo er emn í hinum fémemnu fé
lögum,
Sigurður ÓlafSson var einn af
hinum mörgu félagsmönnum
Sjómannafélagsins, sem innrit-
uðust í það á -fyrstu mánuðun-
um eftir að það va,r stofnað og
sýndi strax mikinn áhuga fyrir
starfi og stefnu félagsins; boð-
inn og búinn í hvert það starf,
er hann var kvaddur til; ótrauð-
ur talsmaður þess meðal félag-
anna jafnt á sjónum, sem í landi
og lét ekki hluta sinn fyrir iþeim
er völdin höfðu á skipsfjöl, þeg-
ar um var að ræða samnings-
bundin eða lögbundin réttindi
félagsmanna.
Árið 1925 hóf Sjómannafélag
Reykjavíkur þá nýbreytni í fé-
lags- og skipulagsstarfi, fyrst
allra stéttarfélaga hér á landi,
að isetja á stofn .sfcrifistofu og
ráða fastan stárfsmann, fyrst og
fremst til innheimtu á félags-
gjöldum.
Er hinn mæti maður Sigurð-
ur Þorkelsson baðst undan end-
urkosningu sem gjaldkeri félags
ins, en því starfi hafði hann
igegnit' með miklum sóma í rúm
9 ár, var Sigurður Ólafsson
kjörinn gjaldkeri í hans .stað
árið 1928. Um sama leyti var
htann ikjörinn istarfsmaður félags
ins, oig hefir igegnit iþví starfi
fram á þennan dag, eða rúm 17
ár. Þrátt fyrir stjórnarandstöðu,
sem ávalt er í hverju félagi, og
innan Sjómannafélagsins a£
hiáOfu1 Ikommúniista fyrst og
frems.t, hefir Sigurður verið
kosinn að heita má með öllum
atkvæðum.
Lýsir þetta betUr en nokkuð
lannað þvf trausti, sem ha-nn á
að mæta hjá félagsmönnum.
Það á því ekki við 'hann, sem
getið er um hér að framan, að
hann sé gagnrýndur, né honum
vantreyst, í starfi sínu sem ýms-
urn öðruim, isíður len svo.
Mum það með fágætum, að
maðiur í opinberu og Etundum
vanþakfciljátu starfi nj'óti
jafn ailmenms trauisife og
hann, jafnvel innan félags sem
utan, fyrir dugnað, ráðvendni,
reglusemi og trúmennsku í
störfum sínum. Hve fjárhagur
Sjómannafélagsins er góður er
engum einum manni fremur að
þakka en honum. í hans gjald-
(keratíð Ihafa eignir féliaigisins
aukizt um kr. 207,285,76 og tala
skuldlausra félagsmanna allt að
því tvöfaldast.
Með vaxandi þroska og áhrif-
um verkalýðsfélaganna hefur
starfsvið þeirra aukizt ár frá
ári; og svo >er það með Sjó
mannafélagið. Margháttuð störf
og fyrirgreiðslur eru unnin á
skrifstofu þess fyrir félagið og
mikinn fjölda af einstökum fé-
lagsmönnum. Þessi störf mæða
fyrst og fremst á starfsmanni
félagsins. Hefur Sigurði tekizt
með mikilli lægni og festu, að
greiða fyrir félagsmenn úr
ýmsum vandlkivæðum þeirra og
veitt þeim 'brautarigengi; og fáir
menn hafa af hans fundi gpng-
ið„ er ekki hafa fengið úrlausn
eða stuðning sinna mála. Auk
starfa sinna fyrir féiagið hefur
hann tekið þátt í margvislegum
öðrum störfum innan verkalýðs
hreyfingarinnar. Hann hefur
isetið á stjóm fuilltmaináðs venka
lýðsfélaganna um fjölda ára og
ávalilt sem gjaldkeri þess, og
skilaði fjárhag þess af sér fyrir
2 Vz ári síðan með ágætum,
þrátt fyrir krepputíma undan-
'faraindi, ára, sem orsakaði mang
víslega örðugleika. Hann hefur
átt sæti á stjórn Alþýðusam-
bands íslands um nokkur ár,
þar lil kommúnistar tóku þar
völd. Hann hefur verið og er
fulltrúi félagsins á Alþýðusam-
bandsþingi og í fulltrúaráði
verkalýðsfélaganna síðan 1928.
Auk þess hefur hann starfað í
fjölda nefnda, jafnt innan fé-
lags sem utan. Hann er áhuga-
maður um slysavarnamál, og
'hefur um langt skeið verið kjör
inn í varastjórn Slysavarnafé-
lags íslands. Þá hefur sjómanna
daigs'úáð oft leitað til hanis til
aðstoðar. Sem sagt: hvar, sem
málefni sjómannastéttarinnar
pru efst á baugi, er Sigurður
ávallt boðinn og búinn til starfs.
Auk hinna mörgu félagsmála,
sem hér hefur verið litillega
'lýst, hefur Sigurður tekið mik-
inn og virkan þátt í starfsemi
Alþýðuflokksins. Hann hefur
verið traustur og sístarfandi
'liðsmaðuir iþesis fiökfes1 frá því
að harin hóf göngu sína 1916.
Hin lýðræðislega jafnaðarstefna
og starfsaðferðir þess flokks
hafa mótað allt hans starf inn-
an verkalýðshreyfingarinnar,
og á sama hátt hefur hann ver-
ið boðinn og búinn ,að inna
hvert það starf af höndum, sem
Alþýðuflokkurinn hefur falið
honum. En þau störf eru mörg
og margháttuð, flest þeirra unn
in í kyrrþey, sem enginn hávaði
stendur um. Er traust flokks-
manna til hans sízt minna en
það trausit, er hann nýtur innan
verkalýðshreyfingarinnar.
Af opinberum störfum, er
Alþýðuflokkurinn hefur falið
honum, skulu þessi nefncl: vara
fulltrúi flokksins í bæjarstjórn
(situr oft bæjarstjórnarfundi);
í hafnarstjórn; í stjórn Söfnun-
'arsjóðs íislands >oig í stjórn Ný
byggingarsjóðs. I öllum þess-
um störfum nýtur hanh trausts
,og viðurkenningar. samstárfs-
manna sinna.
Sigurður tók um langt skeið
þátt í ílþróttahreyfingu bæjar-
ins. Er hann þjálfaður íþrótta-
1. flokks
ávallt til sölu
Nánari upplýsingar í
síma 1669
Sigurður Ólafsson.
maður, hraustur, limaður vel
og hinn karlmannlegasti. Reglu
maður er hann hinn mesti, neyt
ir hvorki vins né tóbaks, enda
er starfslþrek hans óvenju mik-
ið.
Sigurður er með vinsælustu
mönnum í sínum verkahring,
enda hefur hann góða skapgerð,
— stefnufastur og lætur ekki
hlut sinn fyrir einum né öðr-
>um, lætiur það eiitt í ljós við
einn eða annan, er hann telur
satt og rétt. Hann er glöggur
hiaður og gætinn í fjármálum,
enda engum manni betur trú-
andi til að hafa fjárvörzlu á
hendi.
Það eru þannig gerðir menn
i nnan verkalýðshreyfingarinn-
>ar, eða hvar sem væri í trún
aðarstarfi innan þjóðfélagsins,
sem gera garðinn frægan. Þeg-
ar metið er að lokum starf
manina í almennin/gs íþágu, þá’
eru það verkin, sem unnin eru,
en ekki yfirborðshávaði og
husQiugaingur, þar -sem höfuð
áherzla er lögð á það, að sýn-
ast, en minna um það skeytt,
hvað raunhæft er til almenn-
ings- og þjóðarheilla. Sigurður
er ekki einn þeirra manna, sem
látast vera miklir og skeleggir
í hverju máli. Hann er maður
hins naunhæfa starfs, án nokk-
urs yfirlætis.
Sigurður er fæddur 25. marz
1895 á Reyni í Mýrdal og er
eitt af 18 börnum Ólafs bónda
Ólafssonar, er lengst af bjó á
Lækjarbakka í sömu sveit. Haim
lézt fyrir fáum árum, 85 ára.
gamall. Að Sigurði standa góð-
ar og traustar bændaættir í
Vestur-Skaftafellssýslu, sem sá
er þetta ritar kann ekki að
rekja. En langafi hans í móður
ætt var sér Þórður Brynjólfs-
son prófastur á Fellli í Mýrdsd.
Sigurður ólst upp mest öll sín
æslkuór ó myndarheimilinu
Norður-Vík i Vik í Mýrdal hjá
Þorsteini hreppstjóra Jónssyni
og hlaut þar þau uppeldisáhrif,
er hafa orðið honum gott vega-.
nesti i lifinu. Um eða innan við
tvítugsaldur leitaði' hann til
Reykjavikur til sjósóknar eins
og margir Skaftfellingar hafa
gert fyrr og síðar eftir að stór-
skipaútgerðin hófst. Vann hann
hér á ýmsum skipum, en lengst
af á togurum. Lengst mun hann
hafa verið á logaranum „Apríl^
undir .stjórn Valdimars Guð-
mundssonar, nú bónda í Varma.
dal á Kjalarnesi. Sigurður var
talinn með duglegustu og þrek
mestu mönnum við öll störf á
sjónum, og íþar af leiðandi fast-
ur li skipsrúmi. En hann var
kjörinn í stjórn Sjómannafélags
ins 1928, og þar með tekinn út
úr starfi á sjónum; og undir þá
ráðstöfun hnigu margar stoðir,
sem ekki verða greindar hér.
En vel mun þykja nú, að svo
til tókst.
Sigurður er kvæntur Grím-
heiði Jónasdóttur, mestu mynd
arkonu, sem einnig er ættuð úr
Mýrdalnum. Þau voru leiksyst
kin í æsiku. Hefur hjúskapar-
líf þeirra orðið eins og bezt
má verða meðal hjóna. (Hafa
þaiu eiignast fjöguir börn, tvær
stúlkur og tvo drengi, sem öll.
eru hin mannvænlegustu.
Ég vil að lokum í nafni allra
félaganna innan Sjómannafé-
lagsins óska honum góðs geng-
is og' sólríkra daga á komands:
árum, með þökk fyrir mikið og
gott starf.
Sigurjón Á. Ólaísson.
Siguriur Ólaisson og AlþýðuflokkitrHiB
EINN af ágæt'ustu framherj
um Alþýðuflokksins, ís-
lenzkra alþýðusamtaka, Sig-
urður Ólafsson, gjaldkeri Sjó-
mannafélagsins, er fimmtugur
í dag.
Ég reyni ekki að telja upp
þau hin mörgu trúnaðar- og
óbyirgðarstörif, sem Sigurður
hefur af hendi leyst fyrir al-
þýðusamtökin. Slík upptaln-
irg yrði alltof löng. Læt nægja
að minna á, að í* miðstjórn
í'Iokksins ".hefur hann setið
fjölda ára og jafnan þótt sjálf-
kjiörinn tiil hvers þesis starfs í
nefndum og stjórnum einstakra
félaga, sem mestur vandinn
fylgdi, og mest reyndi á ein-
beittni, þrek og stillingu. Var
það jafnan einmæli, að hvert
það sæti, er hann skipaði, væri
vel skipað.
Hann kann bá fágætu list
fiestum öðrum betur, að taka
meðbyr og mótvindi með
sómu stillingu. Æðrulaus og
fullhugaður leggur hann til
baráttu, og þótt honum stund-
um hlaupi kapp í kinn, gætir
hann jafnan fullrar forsjár.
Með slíkum mönnum er
gott að starfa.
Álþýðuf lokknum. er það
mikið lán, að. hafa fengið að
njóta hinna ágætu starfskrafta
Sigurðar í svo ríkum mæli,
sem raun sannar. Við sam-
starfsmenn hans í samtökunum
þökkum honum af heilum hug
hans ómetanlega starf, mann-
kosti hans og fordæmi.
Við árnum honum heilla og
langlífis á þessum tímamótum
í ælvi. hams, fuRvissir þess, að-
svo verður áfram haldið, sem.
stefnt hefur verið til þessa,
hvort sem vindurinn blæs með
eða móti.
Haraldur Guðmundsson.
. Afmæliskveðja
tii Siprfe Ólafssonar
UM Heiðarvatn í Heiðardal
ég hugsa’ er líður stundin,
þar fundum við oft fiska val,
og frjáls og glöð^ var Iundin.
Það eitt sinn skeði á nýjárs-nótí
að náðum fiskum mörgum,
um hjarnið bárust fætur fljétt
mjög fegnir slíkum björgum.
Góð minning heilsar heið og söHKt
frá heimi bernsku og æsku,
í Ijúfum bæði leik og önn
var Iaus hver stund við græskH.
í dag ég feginn þakka þér
og þýða kveðju sendi,
þær óskir færðu æ frá mér,
að aaieins gott þig hendi.
Á meðan ísland á þann son,
sem er og var þinn jafni,
ei fellur dugur, fremd né von,
þótt falli hrönn að stafni.
Gamall kunningi.