Alþýðublaðið - 22.09.1945, Page 6

6
ALPYCUBLAÐSÐ
Laugardagur 22. sept. 194a.
Við Potsdamer Platz í Berlín
Polsdamer Pilatz var ein af miðslöðvum Berlínar'borgar fyrir
stríðið, en nú ©ru margar byggingar þar í rústum. Þar á
m^ða-1 er Hotel Fiirsten'hof, sem sést á miðri myndinni. í
baksýn tjil iháegri sést kúpullinn á Ihinu fræga kaffihúsi. og
skemmtistað Vaterland og hiefir það að minnsta kosti ekki
hrunið.
Ólafifis* Jéhaniaessoii:
Stjirnarskiftin i Kanpfélagi
Sigifirðinga
-----*----
í tilefni af grein í Þjóð-
viljamun 20. þ. m., er hafði
yfirskriftina „S.Í.S. yfir-
tekur Kaupfélag Siglfirð-
inga“, hefur framkvæmda
stjóri Félagsmáladeildar
S.Í.S., Ólafur Jóhannes-
son, beðið blaðið fyrir éft-
irfarandi athugasemd.
IÞJÓÐVILJANUM fimmtu-*
daiginn 20. sept. birtist
gnein með fyrirsögninni „S. I.
S. yfirtekur Kaupfélag Siglfixð
inga.“ í grein þessari er því með
al annars haidið fram, að Kaup
félag Siglfirðinga sé afhent S.
í. S. en ekki hinni -lögmætu
stjórn fél-aigsins, sem kosin var
21. júni 'S.I., að lendurskoðandi
S. í. S. hafi tekið við félaginu
og að hann eigi að standa fyrir
því fyrst um sinn, og að
S. í. S. hafi ráðið firamkvæmda
stjóra iþess Hjört Hjartar
Allt eru þetta eintó'rn .csann
indj, eins og allt aimað, sem
Þjóðviljinn hiefir áður sagt um
afs'kipti S. í. S. af esilunni í
Kaupfélagi Sig-lfirðinría. 1 sarn-
ræimi við fógetaúrsku: ð: :m e-ru
öll umríáð Kaupfélags .Siglfirð-
'inga að sjálfsögðu f-enrin í hcnd
ur hinni llögmætu stjórn þes-s.
Sú stjórn bað S. í. S. að benda
KOTAR,
nýir, hentugir fyrir
kjöt- og sláturgeymsl-
ur, til sölu á Ránar-
götu 7 A, 1. hæð.
á kauþfélagsstjóra. Benti Sam-
'bandið á Hjört Hjartar, ka-up-
félagsstjóra á Flateyri, og sam-
þykkti nýja stjórnin síðan að
-reyna að fá hann ti-1 að ta'ka að
sér fo'rstöðu kaup-félagsiins. —
Varð Hjörtur við þeim tilmæl-
um og mun nú vera kominn til
Siglufjarðar til að taka við
framkvæmdastjóm kaupfélags-
ins. Má tvímælalaust telja það
íhið mesta íhapp fyrir K. F. S.,
að hann skyldi fást til að taka
þennan starfa að sér. Enduxskoð
andi S. í. S., Benedikt Jónsson
ihefix verið við •vörutalnlngu og
afhtendingu félagsins, sem trún
aðaxmaður Sambandsins og mún
nú á næstunni vinna að ýtar-
ilieigri -endursk'oðun félagsins og
ganga ifrá uppgjöri á efnahag
Iþess og ir-ekstri,.
Það -er venja, að Sa-mbandið
hafi trúnaðarmanri sin-n við,
(þegar kaufp'féf agsst j óra sk ipti
verða, -ef því verður vjið komið.
Mun þess sízt vanþörf-nú -eftir
að ólögmæt stjórn hefir farið
m-eo umráð félagsins í tvo og
iiilían mánuð. Að sjálfsögðu
\ur hann hinni nýju -stjórn
111 aóhtcðac á allam hátt, en
rangt er, að hann -eígi að standa
xyxir félaginu, þó að ekkert
væ: i ceðlilegt við þa-ð, því að
svlikt ihefir áðtrr átt sér stað,
þe-gar nýr kaupfélagsstjóri hef
ir- ckki vérið viðhíiinn a-ð taka
vr.ð, en a-uðvitað aoeins sam-
kværnt csk hlutaðteigand-i kaup-
íéiagsstj órnar.
Framangreind atriði, hiefir
iþótt rétt að leiðrétta, svo að
'þa'u 'leid-du ekki til misskdlnings
hjá þeám, sem ókunnugir eru
máílavöxtum.
Ólafur Jóhannesson
SJómannafélagi 563:
Sjðtjón og bætur fyrir pað
. —«-.....-
T ÓNAS KRISTJÁNSSON,
** formaður Verbalýðsfélags
Borgarness viðunkenn r- í Þjóð-
viljan-um, að hann hafi -ekkert
vit á verkalýðsmóluimi, og -er
það virðingarveyt og aLsakan-
leg-ur klö-kkvinn í k-empu'nni.
En hitt er erfiðara að skilja,
hv-ers ve-gna þessi bí-lstjóri
er að bl-anda sér inn í miál, sem
eru að öllu leyti fyrir utan
hans- vitsmuimaheim. Bílsitjórinn
segir, að Sjómiannafélagi Reykja
víkuir hafi ekki samið um bæt-
ur fyrir sjómenn fyr'r tj-ón,
s-em þeir verða fyrir af sjó-
tjóni oig að •sk'ipverjarmir á
Laxfossi ha-fi því fcomið „slipp-
j ir frá“, er sk'pið strandaði. Þá
j þykist bíls-tjór-inn hafa unnið
i þr-ekvirki með 1000 króna bóta-
samniingi sínum. Þótt bílstjór-
inn Jónas Kristjánsson sé ekk-i.
svara verðuir, vil ég benda á eft
irfarandi:
Með sjómannalögum frá 1930
eru allir útgerðarmlenn skyld-
Uig.ir til að váítryggija föt og
eigur skipverja á s'k'pumi sín-
um fyrir kr. 400—900 í grunn.
Vanræki útgerðarmiaður að vá-
tryffffja eiiguirna-r, ber bonum
að' bæ,ta þær úr eigin sjóði, ef
tjón verður á þeim.
Eftir að þessi lög -gengu í
gi'ldi var ástæðuilaust að semj-a
um þessar bætu-r, nema samið
væri um hærri bætur en lögin
ákyeða.
I fe-brú-ar í vetur var gefin
út ný regluigerð umi4 þessar
bætur, þar sem bótaféð var
sitórhækkað eða u-pp í kr. 1600
auk dýrtíðarupp'bótar.
S'amininguir sá, er é.g vitnaði
í og Jónas Kristj'ámsison gerði
fyr-ir sk'pverja á skipum Skalla
grímis h.f., er u-ndiriritaður í
suimiar, eða mörgum móniu-ðum
eftir að reglugerð-in-, sem felur
í sér hækkaðar bætur var
staðfest.
Af þessu sést eftirfar-andi:
S j ómannaf élagið 'samdi ekki
um, bæturnar vegna þes-s -að þær
eru lögboðmar og ekki lá fyri-r
tilboð um, hærri bætur en lögin
ókveða.
Borgarnessbílstjórinn samdi
um þessar bœtur og lækkaði
þær um stórfé fyrir umbjóð-
enduim sínum, af fákunnáttu
og asn-askap, -en ekki af illu
innræt', efti-r þvi, sem hann
sjálfur se-gir í Þjóðviljanum.
'Hafi skipshöfnim á Laxfossi
ek-ki fengið bætur fyrir tjón
það, er hún beið við strand
skipsins, þá á hún kröfu á út-
gerðarfélagið fyrir bótafénui
Þær kröfur eru það auðunn-ar,
að jafnvel bíistjórinn, Jónas
Kristjánsson, mryndi au-ðn-ast
aði fá þær fram, ef hann hefði
mjanndóm til þess að f-ara af
stað méð þær eða ef einhver
tryði honu-m fyrir þeim.
Jónas Kristján-ssO'n v-ar full-
trúi fyr-ir Verkalýðsfélag Borg-
arness á sí-ðasita Alþýðus-am-
bandslþinigi. H-ann skilaði j
skýrslu félagsins t'l sambands- j
ins á réttuim tíima og .taldi þá j
friam: tæpa 150 féla-gsmienn. Fé-
Iag-i'5 áíti ef.tir því að serda 1
íulltrúa ó samhandaþingið. En
þe-gar nær leið ijmg'nu' og koin>-
m'únistcr sáu fram á, að þeim
myr.di vcrða fulltnúa vant á
þingirui. kom Jónas í skrifstoíu
sambar.dsins og vild fá að
breyta skýrslunni þannig, að
félagið gæti sent 2 fulltrúa á
þingið. Það var ek-ki leyft, en
mieð þessum v-erknaði sýnd:
Jónas, að 'hann gerir engan
mun, á réttu og röngu. Anmað
hvor,t vildi hann fá að f-alsa
félagstöluna til þess að hafa fé
af Alþýðiusamíbamd'inú, eða
hann vildii falsa hana, til þess
Iað ’koma fulltrúa á samibands-
þingið, sem þar átli ekki lög-
lega setu.
Eg get þessa hér, til 'þess að
.mienn geti glöggvað sig á því,
hvaða manntegiund Jómas Krist
jáns'son bílstjóri í Borgarnesi
er.
Sjómannafélagi 563.
Ehd (im tæiishn
samninpna
Framhald af 4 síðu.
ráðnum hug sem baráttu-
tæki, eins og kommúnistar
gera í dagblöðum sínum, það
er ekki lýgi, heldur köld og
sjálfsögð nauðsyn.“
Þessari kenmingu hefur Þjóð-
viljinn fylgt mjög dyg.giLega í
umræðunum um. sæn,sku isamin-
ingana o.g allt, er í samibandi
víð' þá stéhdur. HiM er svo
annað m'ál, bvað'a blæ það muni
setja á blaðaskrif um utanríikiis-
mál á íslandi á fimmta tug
tuftugustu aldarinnar, er Þjóð-
viljinn leyfir sér, og það sem
istjórnaXblað, aðfar eins ósvífn-
ar aðfarir, róg og ósannindi,
eins og hann hefur gert í skrif-
um sínumi um þessi mál.
En allt á sinar ors'akir. Hamis-
laust hatur o,g ofsókn-arbrjáÞ
æði gegn stjórnmálaandstæðt-
ingi, og andúð, ef ©kki fu’l'lur
illvilji í igarð Svía. Það em
skýringarnar.
Þjóðviljinn er nú þegar far-
inn að gera ráð fyrir sakfell-
ingu dómstólanna. Það er alveg
óhætt. En þyngri verðux’ dóm-
urinn. sem á sínum tírna verður
kveðinn upp, er augu m'anna
almlennt opnast fyrir innræti
og blygðunarleysi þeirra
manna, er skirrast ekki, við að
draga utanrífcis'sa.mninga. niður
í svað ósanni'nda og folekkin'ga,
og telja, það æðista m,arkmið
sitt að rógbera og ofsækja and-
stæð'inga sína. Sá dómur fellur
með fullúlm þuinga að Iokum.
Stefán Jóh. Stefánsson.
Brezki togaraflotiiH
•
Frainh. af 5. síðu.
belijandi' stormi, rigningu og
myrkri. Stundum er frostið svo
mikið, að fiskurinn er gaddfreð
inn eftir að hafa verið örs'kamm
an tíma úr sjó.
Á meðan trollað er, hieldur
skipið um þriggja sjómílna
hraða á klukkustund.
Líf sjómannsins er, oft ek'ki
Síður skemmtil'egt en lif ann-
arra stétta, enda þótt lífshætt-
an sé Mca ofitastnær tiltolulega
m-eiri. Þe-gar vel veiðist e,r sann
arl'ega gl-att á hjalla um borð,
hvoirt heldur sem skipið er
stórt eða srnátt.
Og hvnð um launin?
Þau eru kann'ske misjöfn. Sjó
maðurinn he'fur að jafnaði nóg
við peninga sína að gera; svb
miki.ð er víst.
Hiás'etar á enskum loguruih
Iþcittu búa við kostafkjör, ef þeir
i á árunum fyrir síðari heims-
■ styrjöldina höfðu fjögur pund
á viku,
Nauðsp á barnaskóla
á Digranashálsi
F yrrihluta sumars
mynduð íbúar Kópavogs
og þess hluta Fossvogs, sem er
i Seltjarniarnieshreppi, með sér
samtök til að vinna að menn-
in-gar- og hagsmunamálum íbúa
þessa svæðis.
Eit't af þeim málum, sem fé-
lagi.ð hefur á stefnuskrá sinni
eru umbætur á sfc.'.iamálrr.i
á félagssvæðinu, cn þi ö .c., t
hluti Seltjarnarneshrepps, sem
liggur sunnan Rvíkur. Fram
að þessu hafa börn þaðan sótt
skóla til Reyfcjavíkur og hafa
orðið að sæta strætisvagnaferð-
um að og frá skóla. Er Iþað mjög
öþægilegt fyrir börnin, enda hef
ir skólasókn þeirra cnft verið
stopul.
Ahugi manna á þessu svæði
er rnikill fyrir byg-gingu skóla-
húss þar. Dæmi þess má nefna
það, að þeir Fifuhvammsbræð-
ur, Kristján ísaksson Smára-
hvammi og Guðmundur Isaks-
son Fífuhvammi hafa báðir gef
i.ð skólanum stórgj-afir til að
hraða málinu. Kristján lofar að
gefa skólanum allt innlent
steypuefni í 'skólaby.gginguna,
möl og sand, ókeypis flutt á
skólastaðinn og Guðmundur gef
ur skólanum limbur fyrir fimm
þúsund krónur. Hafa þessar
rausnarlegu gjafir orðið til
þesis að ýta undir fr.amikvæmd-
ir í málinu.
Hugmynd félagsins í vor Var,
að svo snemma yrði hafizt
handa um byggingu skólahús-
ins, að tvær kennslustofur hans
gætu orðið 'kennsluhæfar
snemma í vetur, en af því gat
ekki orðið.
S'kólanefndin hefir samþykkt
að þarna verði xeistur skóli yf-
ir 80 — 100 börn, iþannig byggð
ur, að auðvelt sé að auka við
húsið eftir þörfum. En nokkuð
vantar enn á undirlbúni.ng svo
að áuðið sé að byrja á 'bygg-
ingunni, nú Iþegar. Skólanum
er ‘hugsaður staður á Digranes-
hálsi austan Hafnairfjarðarveg-
ar. Er þar rúmt og fagurt fyrir
skólann.
Þann 19. f .m. boðaði félagið
'til almenns' fundar aðallega til
umræðu um skolamálið.
Á fundinn var sérsta'kl'ega
boðið hreppsnefnd Seltjarnar-
neshrepps, skólanefnd, náms-
stjóra og fulltrúa fræðslumála-
stjóra. Mættu þeir allir og
gjörðu mjög rækilega grein fyr
iir afstöðu sinni til málsins, og
töluðu um málið með vinsemd
og skilningi, svo .að líklegt má
telj-a að vænta megi fram-
kvæmda í málinu. En þó viirð
ist enn vanta formlega sam-
þykkt frá hreppsnefnd um fjár
veitingu til byggingarinnar.
Á fundinum voru meðal ann-
ars samþykktár í málinu eftir
farandi tillögur:
Fundurinn samþykkiir sem
lágmarkskröfur í skólamálinu,
að nú þegar verði byrjað á
byggingu skólahússins og því
verki haldið áfram með eðlileg-
um hraða þar til því er lokið,
svo að húsið geti orðið hæft lil
'kennslu á næsta ári. Bráða-
ibirgðahúsnæði fyr'ir kennslu á
félagssvæðinu verði útvegað
nú, svo að kennsla geti farið
þar firam i vetur í það minnsta
fyrir börn á 7 — 10 ára aldri.
Func.urinn s.korar á stjómar-
| völd .firæðslumálánna að hlutast
; 'til um, að nægjanlega stór 'lóð
verði. helguð skólánum á Digra-
n-eshálsi, svo að á lóðinni geti
verið lei’kvangur, íþróttasvæði,
, .kennarabústaðir hafi pláss á
henni, einnig framhaldsskóli, ef
til kemur og fleiri' opinberar
byggingar, og telur í þessu sam-
bandi, að ekki muni veita .af
lailt að 5 hekturum lands, enda
eru þarna mannvirki, sem
kaupa þarf, og nauðsynlegt að
koma í veg fyrir að óþrifalegur
iðnaður koimi upp í næsta ná-
grenni: skólans.“
Húsnæði er nú fengið við
Hlíðarveg fyrir kennslu 7 til
10 ára barna í vetur og foyrjar
kennsla þar í næsta mánuði.