Alþýðublaðið - 31.08.1946, Blaðsíða 4

ALÞÝÐUBLAÐ1Ð
Laugardaginn 31. ágúst 1946
Útgefandi: Alþýðuflokkurinn
| Ritstjóri: Stefán Pjetursson.
! Símar:
Ritstjórn: 4901 og 4902.
Afgreiðsla og auglýsingar:
4900 og 4906.
Aðsetur
í Alþýðuhúslnu við Hverf-
isgötu.
Verð í lausasölu: 40 aurar.
i Sett í Alþýðuprentsmiðjunni
Prentað í Félagsprentsm.
Síldarvertíðin
EINS OG fram hefur kom
Ið af fréttum eru ískyggilegar
horfur um síldveiðarnar i ár.
.Aflinn er rauinar miklum
mun meiri í ár en í fyrra,
■en vertíðin í fyrra brást með
■öllu og skipin, sem veiðarn-
ar stunda í sumar, eru mikil-
v;m mun fleiri en þá.
Ný er orðið' svo áliðið síld
arvertiðina, að bregðist ekki
til batnaðar um veiðiskap-
inn næstu daga, er útséð um,
•a'ð síldarvertíðin færi þá
'björg i bú þjóðarinnar og
.sjómanna, sem vonir stóðu
tíl. Síldarverðið er að sönnu
mjög hátt, svo að skipverj,ar
aflahæstu skipanna bera ríf
legan hlut frá borði. En afl-
ánn er mjög misjafn eins og
löngum verður raun á, og
þ'au skip, sem vel ha-fa aflað,
eru svo fá, að láta mun nærri
að þau megi telja á fingrum
amnarrar handar.
4*
Það er að sjálfsögðu mikið
úfali fyrir sjávarútveginn og
jþá um leið þjóðarbúskapinn
ö heild, ef síldveiðarnar
hregðast eins og því miður
•virðist ástæða til að ætla.
Ilm þessar mundir hefur mik
111 fjöldi nýrra skipa verið
keyptur. til landsins, og er
jþetta fyrsta vertíð þeirra
flestra. Hefði veiðiskapurinn
gengið vel á síldarvertíðinni,
myndi það hafa orðið mikils
virði fyrir útvegsmennina,
er lagt hafa i mikinn. kostn-
að við skipakaupin, sjómenn
ina, sem ekki hvað sízt eiga
afkomu sína undir síldveið-
unum, og þjóðina í heild, er
fcyggir afkomu sína fyrst og
ifremst á sjávarútveginum
og þá síldveiðunum sér í
lagi, þar eð síldin er í mjög
háu verði og síldarafurðirn-
ar mjög auðseljanlegar á er-
lendum markaði.
Hafið hefur löngum ver-
:ið svipult við íslenzku þjóð-
ina, og það er vissulega ekki
nýtt í sögu hennar, að ver-
tíð bregðist. Aflaleysi.fylgja
■ávallt e'rfiðleikar, sem jafnan
rmá við búast, en eru tilfinn-
anlegir og válegir eigi að
síður. Og sér í lagi var ís-
lendingum þörf á því, að
síldveiðarnar gengju vel i
ár, þar eð miklir erfiðleikar
steðja að sjávarútvéginum
um þessar mundir; en síldaraf
urðirnar hefðu fært þjóðinni
anikla björg, ef veiðin hefði
ekki brugðizt, af ástæðum
íþeim, er þegar hafa verið
’aktar. Þess vegna fer ekki
ihj/á því, að aflaleysið á síld-
arvertíðinni verði öllum
landsmönnum mikið áhyggju
-efni. , Og afleiðingar þess
kunna að verða tilfinnanleg
Nýtt kvennablað, sem kemur í góðar þarfir. —
Bréf um siglingamálin, leiguskipin og Fossana.
REYKVÍKSKAR KONUR
kaupa ákaflega mikið af erlend-
um tískublöðum. Það er ekki
tiltökumál, því að þessi blöð
eru mjög góð og í þeim eru marg
ar ágætar hugmyndir, sem kon-
urnar grípa og nota til að' prýða
heimili sín. Ég hef oft verið að
hugsa um það að einhver útgef-
andi ætti að taka sér fyrir hend-
ur að gefa út svona blað á ís-
lenzku. Konur hafa ráðist í ým-
iskonar blaðaútgáfu, en þau
hafa flest haft því ákveðna hlut-
verki að gegna, að berjast fyrir
einkamálum kvenna, réttindum
þeirra í þjóðfélaginu og svo
framvegis og liafa þau á því
sviði gert mikið gagn. Þau liafa
hinsvegar ekki ggetað sinnt hinu
lilutverkinu.
EN NÚ SÉ ÉG að hafin er út-
gáfa á svona blaði og heitir það,
,,Femina“, nafnið er ég ekki
allskostar ánægður með, vildi
vildi heldur að það væri ís-
lenzkt, e'n blaðið er myndarlegt
•og ef það verður í líkingu við
þetta fyrsta tölublað hygg ég að
það muni fljótlega ná miklum
vinsældum. Blaðið flytur mikið
af myndum úr tískuheiminum
bæði viðvikjandi fatnaði og hús-
búnaði og auk þess greinar og
sögur við hæfi kvenna.
SJÓMAÐUR SKRIFAR: „Það
er oft tilkynnt í blöðum um
skipaferðir frá Eimskip. Anne
kom til Gautaborgar 16. ágúst
og lekki nefnt -hvenær hún fer
þaðan aftur. Það er alveg eins
'Og þetta skip sé á skemmtisigl-
ingu. Svo koma Lech og Lublin,
alveg það sama, þau sigla tóm
og háíf tóm milli landa, svo eru
■þau í strandferðum hér, og
liggja aðgerðarlaus éða lítið við
þau unnið eins og sé verið að
tefja fyrir þeim hér í Reykja-
vík.“
„UM FOSSANA vita allir,
þeir hafa ekkert að flytja, þessi
fáu skíp. Og til að benda á eitt
dæmi er Fjailföss látinn liggja
hér í Reykjavík í langan tíma
til að bíða eftir að fá eitthvað
til að flytja á ströndina. Væri
nú ekki hægt að losa sig við
leiguskipinn, nota Fossana,
þannig að þeir g'ætu gengið á
milli landa með þennan slatta
sem fluttur er inn, (undantekin
Ameríka) og reyna að nc*ta okk-
ar íslenzku skip, sem liggja hér
aðgerðarlaus í höfninni, og svo
koma mörg -skip af síldveiðum,
sem eru ágæt að flytja vör-
ur á ströndiná eins og að undan-
förnu, því ekki þarf að borga
leigu á íslenzkum skipum í út-
lenskum gjaldeyrir og mðr heyr
ist í blöðum að hann minnki
ört.“
„NÚ ER AUGLÝST að útlent
skip taki farþega til Akureyrar
á vegum eins skipamiðlara hér
í bæ. Eru engin takmcrk fyrir
þ’VÍ 'hvað útlend skip megi að-
hafast hér við strOndina - eða
kannske þau. séu rétthærri en
hin íslenzku, og að gjaldeyrir
okkan sé svo mikill, að við get-
um borgað alla strandfl-utninga
okar í útlenskum gjaldeyri.“
„HVAÐ SEGIR siglkígamála-
ráðherra um þetta. Hvað myndu
Norðurlandaþjóðirnar segja, ef
íslenzk skip færu að sigla við
strendur þeirra með vörur og
fólk. Burt með öll útlend leigu-
skip af ströndinni notum íslenzk
skip sem mest. Jiafnvel gengur
svo langt að útlendir menn í
sömum iðngreinum hafa verið
teknir fram yfir gðða íslenzka
iðnaðarmenn. Burt með alla út-
lendinga héðan af landi, burt
með þá hið allra fyrsta.“
ÞETTA BRÉF er of hart und-
ir tönnina. Hér er áreiðanlega
einhliða sagt frá, þó að ég efist
ekki um það, að bréfritaranum
gengur gott eitt til. Mér er kunn
ugt um það, a,ð allmikið er nú
rætt um þessi mál sérstaklega
meðal sjómanna og væri því
ekki úr végi að fá nánari upp-
lýsingar um þau. Að sjálfsögðu
er Eimskip velkomið rúm í pístl-
unum mínum fyrir athugasemd-
ir.
Hannes á horninu.
T^ær mflar feæknrs
lýrið á svifflygs-
NÝIÆGA eru köiiinar úí
hjá Bókfellsútgáfunni ^ tvær
bækur: Aðlaðandi er koman
ánægð og Ævintýrið á svif-
flugsskólanum.
Aðlaðandi er konan ánægð
eftir Joan Bennett er önpur
útgáfa. Fyrri útgáfan kom út
i 'fyrra og seldist upp á
skömmum--tíma. Hefur bók-
in að geyma leiðbeiningar
um snyrtingu og klæðnað
kvenna. Þýðingin er gerð af
Þórunni Hafstein.
Æfintýrið á svifflugsskól-
anum er eftir Gustaf Lind-
wall og þýtt af Ólafi Ein-
arssyni.
Bjarnarstaðir.
Messað á morgun kl. 2 e. h.
s*ér,a Garðar Þorsteinsson.
Félag ungra jafnaðarmanna
heldur
fimmtud'aginn 5. september í Tjarn-
aroafé (uppi) 'kl. 8,30.
Sameigirileg kaffidrykkja.
Sýndar verða myndir úr ferð félagsins
til Vestmannaeyja um hvítasunnuna.
Ýmis skemjmtiatriði.
Dans.
ATH.: Þeir, sem.tóku myndir í ferð-
inni, eru vinsamlega beðnir að koma
með þær á skemmtunina.
Þátttaka tilkynnist fyrir miðvikuda'gskvöld í
skrifstofu félagsins, sími 5020 og 6724.
Skemmíinefndin.
ar, einnig fyrir þá, sem ef
til vill eiga erfitt með að
gera sér grein fyrir því, að
afkoma þeirra og efmahagur
sé undir síldveiðunum kom-
in.
*
Mörg þeirra skipa, sem
stundað hafa síldveiðarnar í
sumar, hafa þegar hætt veið
um, og bregðist ekki til batn
aðar um veiðiskapinn næstu
daga, mun allur ftotinn halda
brott af síldarmiðunum fyr-
ir Norðurlandi. Enn er að
sönnu ekki vönlaust, að til
batnaðar bregði, en sú von
er veik, eins og sést af því
bvérsu mörg skip hafa þeg-
ar hætt veiðum.
MORGUNBLAÐIÐ birtir í
gær og fyrradag athyglis-
verða grein um Govótríkin í
dag eftir amerískan blaða-
mann, Brooks Atkinson, sem
er nýkorpinn frá Moskva eft
ir 10 mánaða dvöl sína þar.
í grein hans segir:
„Hversvegna eru Rússar svo
örðugir viðskipftis? Til þess
liggja margar ástæður. Ein er
þessi: Leiðtogar þeirra hafa
brotist til v-alda sem byltinga-
menn, og þeir hafa erin trú á
þeim aðferðum, sem báru ár-
^angur 1917. í keisararíkinu, þar
sem einnig ríkti harðstjórn,
gátu byltingamennirnir haldið
samtökum sínum með því að
gangast undir strangan aga og
urðu þeir mjög leiknir í allri
leynistarfsemi. Árvekni og agi
fengu þeim völdin; og þeir halda
að hvorttveggja þeitta sé nauð-
synlegt til-þess að efla völdin í
dag.
Meðal annars aðhyltust þess-
ir menn þá kenningu að tilgang-
urinn helgiaði meðalið, og það
kann að vera ástæðan fyrir því,
að' í þessu fyrsta sósíaliska ríki
í heiminum hafa verkamienn-
irni rekki verið leystir úr ánauð
Nú eru þeir hnepptir í algera
ánauð, sem tekur jafnt til liuga
og handar.
Byltingin átti stoð sína í leyni
starfsemi, herkænsku, svikum
cig ofbeldL Úr því að kringum-
stæðurnar hafa nú breyttst
þannig, að byltingarmennirnir
eru ekki lengur lögbrjótar, held
ur löggjafar, þá igeta þeir slapp-
að af, og það gera þeir. En
gömlu aðferðirnar eru enn
margar' við líði. Þeir ráða mál-
um sínum með leynd. Sovjet-
borigarar vita ekki meira um
mál sovjetstjórnarinnar en út-
lendi.ngar.
Stundum vita þeir meira að
segja minna ,því að upplýsing-
ar úm atriði, sem mönnum í
Sovjetríkjunum er alm-ennt ekki
kunnugt um, síast oft út úr
landinu. Þó að versta ofbeldis-
stig sovjetbyltingarinnar sé að
líkindum um garð gengið, þá er
ofbeldið hvergi nærri úr söig-
unni. Enginn veit, hve margar
miljónir pólitískra fanga eru
nú í fangelsi eða í útlegð. Gisk-
að er á 10—15 milljónir. Engin
stjórn í veröldinni hefir við
jafnmarga in.nanlandsörðugleika
og varidamál að etja og savjet-
stjórnin. Hún verður að, stjórna
pólití'Skri byltimgu og iðnbylt-
ingu samtímis, og auk þess verð
ur hún að uppfræða þjóðina
skjótt og vel. Þegar tillit er
tekið til velgengni sovjetstjórn
arinnar í hinum- víðlendu ríkj-
um sínum, þá veitist útlending-
um dálítið erfitt að skilja, hve
varir sovjetleiðtogarnir eru um
sig. Um engan mann í heim-
inurn mun hafður jafn öflugur
vörður og um Stalin. Sérhver
borgari í Sovjetríkjunum og
•hver útlendingur verður að bera
á sér vegabréf öllum stundum,
og hann verður oft að nota þau.
Það, sem við teljum öryggisráð-
stafanir á stríðstímum, er í
Sovjetríkjunum daglegar
öry ggisráðstaf anir. “
Þannig lýsir hinn amer-
íski blaðamaður ástandinu
Framhald á 7. síðu. '
ætti að gerast styrktarfé-
lagar barnaspítalasjóðs
Hringsins. Skráning í
kaffitjaldinu allan sunnu-
' daginn og mánudagskvöld.