Alþýðublaðið - 28.06.1947, Page 4

4
Laugardagnr 28. jání 1947
Útgefandi: Alþýðuflokkurinn.
Ritstjóri: Stefán Pjetursson.
Fréttastjóri: Benedikt Gröndal.
Þingfréttir: Heigi Sæmundsson.
Ritstjórnarsímar: 4901, 4902.
Fr.kv.stj.: Þorvarður Ólafsson.
Auglýsingar: Emilía Mölier.
Framkvæmdastjórasími: 6467.
Auglýsingasími: 490®.
Afgreiðslusimi: 4900.
Aðsetur: AlþýðuhúsiS.
Alþýðuprentsmiðjan h.f.
Verkföllin þar og hér
FRÁ ÚTLÖNDUM berast
nú .daglega fréttir um verk-
föll . á Frakklandi, Þýzka-
landi, í Bandaríkjunum og í
mörgum öörum löndum. Hér
hjá okkur eru einnig verk-
fö.11, og kann sumum að virð-
ast, að þau séu, ef svo mætti
að örði komast, grein af ein-
um og sama stofni. Og víst
er reynt að Iáta í það skína
x Þjóðviljanum. En einmitt
þess vegna er það rétt, að
gera nokkurn samanburð á
verkföllunum hér og þeim
verkföllum, sem nú vekja
mesta athygli erlendis.
Á Þýzkalandi leikur Iítill
vafi á því, hvað verkföllun-
um - veldur. Það er blátt á-
frám hungur. Þar er matar-
skammturinn svo lítill, að
íolkið örmagnast við vinn-
una. Verkföllin gsra þar að
vísu aðeins illt verra; en þau
eru skiljanleg sem örþrifa-
ráð verkámannanna til þess
að vekja athygli hernáms-
ríkjanna á neyð sinni.
Á Frakklandi eru orsakir
verkfallanna ekki eins ,vafa-
lausar. Það er þó ekki efa-
mái,- að kjör franska verka-
lýðsin? eru leftir styrjöl'dina
mjög bágboi'in. Á ófriðarár-
unum, meðan land hans var
Iiersetið og kixgað af þýzku
nazistunum, fékk hann eng-
ar. kjarabætur, bó að mat-
væiaskortur og ctýrtíð "færi
vaxandi ár frá ári. Og éftir
stríoið hafa kauphækkanir
verið mjög óverulegar. Það
er fyrst nú, sem kröfurnar
um þær hafa orðið háværar;
og það vill ‘svo einkennilega
til.að verkfóllin til að knýja
þær fram hefjast svo að
segja-um leið og kommúnist-
ar velta þar út úr stjórn.
Það sýnir, að franskir kom-
munistar hafa, meðari þeir
voru í stjórn, legið á eðlileg-
um kröfum verkalýðsins um
kauphækkanix, — máske
sumpart vegna þess, að þeim
háfi verið Ijóst, að franskur
þjóðarbúskápur þyldi þær
ekki, svo alvarleg, sem dýr-
tíðin er nú orðin á Frakk-
íandi. En þá ábyrgðartilfinn-
íngu hafa þeir í öllu falli
ekki haft síðan þeir hrökld-
uðust út úr stjórn. Það er
vitað mál, að nú nota þeir í
frekasta mæSi fátækt og
neyð franska verkalýðsins
til þess að kynda elda ófriðar
og sundrungar í landinu. En
hvað sem því líður: Verkföll-
in í Frakklandi eiga sér
skiljamlega rót í fátækt og
neyð fólksins eftir styxjöld-
ina.
Af tiíefni sö^ubrots í blaði. — Sóðalegur rithátt-
ur. — Hæfileikar eða fátækt andans. — Af tilefni
erindis. —- Hve lengi eigum við að hafa dönsk
merki á alþingishúsinu?
ÉG HEF fengíð langt bréf
frá Þorsteini, þar sem hann
gerir að umtalséfni bút af sögu,
sem biríist í- einu dagblaðanna
fyrir nokkrum dögum. Bréf
þetta fordæmir sögukornið sér-
stakíega fyrir sóðalegt orð-
bragð — og finnst mér það
ekki furða, því að sjaldan höf-
um vi'ð lesið annað eins á
preníi. Hins vegar get ég ekki
birt þetta bréf og þá sérstak-
Iega fyrir það ,að upp eru tekn-
ir í það nokkrir kaflar úr sög-
unni, én þá mundi Alþýðublað-
ið varla vilja biría. Auk þess
legg ég ekki í vana minn hér í
pistlunum aS tala mjög um ó-
ge'oslega hluti.
ALMENNAR húgleiðingar
bráfritarans um orðbragð
sumra ' íslenzkra rithöfunda
eiga nokkurn rétt á sér, en ég'
held að dómur almennings um
slíkt nægi og ástæðulaust sé að
skrifa mikið una það.. Sumir
msnn virðast eiga erfitt með að
túJka ’liifinningar sínar og sjón-
armið í bókmenntum nema
með því að leita að verstu orð-
um og orðasamböndum, sem til
eru í málinu. Sumir teljá þetta
vott um ■ mikla hæfileika,
dirfsku og jafnvel byltingahug,
en ég held ao það beri fyrst og
fremst vott um fátækt andans,
alv.eg eins og þegar aðrir lista-
menn krafsa út léi'éft,. stilla því
uþp og segja: „Þetta er nú mín
list. Það er nýtízkulist:“
HLUSTANSJÍ skrifar mér
bréf ar tiiefni erindis Aðal-
bjargar Sjgurðardóttur úm dag-
inn og veginn og segir aö sér
fihmst það í meirá lagi hjákát-
legt fcegar útvarpsfyrirlesarar
fari að ræð'a hafnlaus bréf, sem
þeim berast og verja sig opin-
berlega fyrir árásuni, sem þeir
verða fyrir á þarin hátt: Ég verð
að játa, að mér finnst þeíta líka
hjákátlegt og ekki eingöngu
hjókátíegt, heldur líka hæítn-
legt fordæml. Það er hægur
vandi fyrir livern sem er að
læða inn eitruðum áróðri á
benpan hátt fyrir sérskoðanir
sínar á viðkvæmum deilumál-
um. Og þannig var blærinn á
ummælum frúarinnar, jafnvel
þó að hún hafi ekki gert það af
ásettu ráði. — Annars er alveg
óþarfi fyrir hana að vera að
bera af sér ákveðnar skoðanir.
Verkin lofa ætíð meistarann
eða dæma hann. Almenningur
er orðinn það kunnur Aðal-
björgu Sigurðardóttur, að hann
fer ekki í neinar grafgötur með
afstöðu hennar til mála.
KORMÁKUR skriíar: „Hve
lengi verður hið frjálsa full-
valda lýðræðisríki ísland að
punta upp með kórónu dönsku
kónganna hér í landi? Ég get að
sönnu þolað, að sjá þetta gamla
og góða tignarmerki á fimm-
eyringum og öðrum slíkum smá
hlutum, sem eru á slangri og
ganga millum manna, •— en það
ef -öðru máli að gegna með kór-
ónu og konungsmerkið á Al-
þingishúsinu, ég á bágt með að
sjá það gnæfa yfir höfði forseta
íslands * og annarra merkis-
manna þ'jóðarinnar, þegar þeir
við hátíðleg tækifæri standa á
svolurn Alþingishússins. ‘ ‘
„VESA 35.4 að íslendingum
finnist sjálfsagt að þetta sé
svona, mér finnst það óvið-
felldin smekkleysa, og þykir
mér ekki ptrúlegt að útlendum
ferðamönnum verði starsýnt á
það skraut á þinghúsi lýðveld-
isins. I-Ivenær fær ísland mynl
með verðgildi gulls eða land-
a'tira, sem samræmdir eru og
löggiltir fyrir allt landið? Ég
kann ekki við að vieta ekki
hvers virði peningar eru. og ég
kann ekki við áð vita ekki
sömu tegundar skuli ýmist
vera með löggiltu verði á sama
tíma 8,50 kr. pr. kg„ eða 30;00
kr. pr. kg.“
„ÉG VL FÁ' FA'ST VERÐ á
þá peninga, sem r.íkio gefur út
og allsherjarverð á landaura,
sem byggist á föstu ggrigiqsem
ríkið ber ábyrgð á. Landaurar
skulu auðvitað vera refjalaúsir,
Framhald á 7. síðu.
symr revyuna
V'" •*'"
í kvöM kl. 8 í Sjáifstæðiskúsinu.
Húsið opnaö kl. 7,30.
Aðgöngurniðar seldir frá kl. 2 í dag.
Sími 7104.
F. I. A.
verður í mjólkurístöðinni í kvöld.
Hefst kl. 10.
Aðgöngumiðar seldir frá kl. -5—6 og við innganginn.
jofnsy og oyju qansarrsir
í kvöld kl. 10.
Aðgöngumiðasala hefst kl. 10 síðdegis.
, . Álþýeuhúsið, Hafnarfirði
vantar ungling til að 4aera út blaðið á.
. Seltjaríiarses.
Maðbæinn.
Talið við afgreiðsluna.
fw
AuglýslS í álSíftiíblaSiiru
í Bandaríkjunum eru verk
föllin sérstakrar tegundar.
Þar á verkalýðurinn við
betri kjör að búa en í flest-
■um löndum. En þröngsýnn
auðvaldsflokkur, sem unnið
hefur meirihluta á þingi,
hefur notao löggjafarvaldið
til þess, að gangS á áður við-
urkenndan og löghelgaðan
rétt verkalýðssamtakanna.
Þar eru hin nýju verkíöll
rnótmælaverkföll gegn til-
raun af hálfu löggjafarvalds-
ins til þess að gera verka-
lýðssamtökin ómyndug eins
og þau voru á hernámsárum
þeirra.
En hvað þá um verkföllin
hér hjá okkur? Eru þau til
komin fyrir hungur, eins og
á Þýzkalandi, fyrir það, að
verkalýðurinn hafi ekki feng
ið neinar kjarabætur ái'um
sarnan, eins og á Frakklandi,
eða fyrir það að ráðizt hafi
verið á lagalegan rétt sam-
taka hans, eins og í Banda-
ríkjunum?
Nei, — ekkert af þessu
getur skýrt verkföllin, sem
nú hefur verið stofnað til
hér hjá okkur. Hér hefur
engin árás verið gerð á rétt-
indi verkaiýðssamtakanna;
hér hefur verkalýðurinn
fengið meiri kjarabætur og
kauphækkanir á ófriðarárun-
urn og síðan stríðinu lauk en
í nokkrn öðru landi í veröld-
inni. Og hann á í dag við
viðunanlegri kjör að búa en
sennilega verkalýðiur nokk-
urs annars lands. Þar með er
eltki sagt, að hver einasti
jafnaðarmaður vilji hag
hans ekki betri, en hann þó
er. En stórkostleg og hættu-
leg dýrtíð, sem stríðið og
dvöl fjölmenns erlends setu-
liðs í landinu skapaði, gerir
það að knýjandi nauðsyn, að
verkalýðurinn, sem og allar
aðrar stéttir, sætti sig í bili
við það, sem unnizt hefur.
Ánnars er' þjóðarbúskapur
okkar og atvinnulíf í voða;
framleiðslan verður of dýr
til þess að afurðirnar séu
seljanlegar og atvinnan
stöðvast. Á eftir kemur at-
vinnuleysi og neyð. Komm-
únistar, sem nú æsa hér til
ný'r.rar kaupskrúfu og verk-
falla — í pólitískum tilgangi,
því að þeir gerðu það ekki
meðan þeir voru í stjórn, —
eru því að berjast fyrir því
að breyta margra ára tiltölu-
legu góðæri fyrir verkalýð-
inn í nýja örbirgð og nevð.
Suður á Þýzkalandi leggja
menn niður vinnu vegna
hungursins og til þess að
mótmæla því. Hér ' vilja
kommúnistar kalla hungrið
yfir okkur.
Þetta er munurinn á verk-
föllunum hér og þar.