Alþýðublaðið - 13.08.1947, Page 3

Miðvikudagur 13. ágúst 1947.
ALÞÝBUBLAÐIÐ
Siour
Sveinbjörn Oddsson:
æiarútserðarinnar
ÞEGAR stofnað var til
bæjarútgerðar í Hafnarfirði,
fundu blöð Sjálfstæðisflokks
ins ekki nógu sterk orð til
þess að fordæma fyrirtækið.
Blöðin voru dag eftir dag
með stórar fyrixsagnir, og
j afmaðarmenn, sem þá höfðu
hlotið meirihluta í bæjar-
stjórn, voru taldir hættuleg-
ir fyrir Hafnarfjarðarbæ, og
kenningar jafnaðarmanna
taldar háskalegar fyrir þjóð-
félagið. Jafnaðarmenn væru
búnir að ná klófestu í stjórn
eins bæjarfélags, og ef ekki
væri því betur staðið á verð-
inum, væri ekkert líklegra
©n það kynni víðar að takast,
frjálsari samkeppni til stór-
tjóns, og einstaklingsframtak
ið mundi stórlamað, en það
hlyti að valda athafna kyrr-
stöðu í landinu, fjárhagslegu
hruni og menningarlegri aft-
urför.
Árin liðu hvert af öðru.
Útgerð bæjarfélags Hafnar-
fjarðar, var háð veðrum,
fiskigöngum, mörkuðum og
Verðlagi, eins og útgerð ein-
staklinganna. Bæjarútgerðin
birti reikninga sínia, hún
sýndi gróða, eða tap, eftir
því, sem áraði, og dró ekki
idul yfir. Afkoma eiinstakling-
anna var síður opinberuð,
sízt gróðaárin; þannig var
hentugra að hafa það, þann-
ig var hægara að standa gegn,
sívaxandi kröfum skipverj-
anina og verkafólksins í landi.
Kreppu- og erfiðleikaár
komu. Einstaklingar, sem
hugsuðu fyrst og fremst um
eigin fjárhag, bundu þá skip
sín við garða, eða lögðu þeim
við botnfestar, þegar illa
aflaðist, eða aflasala var ó-
hagstæð, en bæjarútgerð
Hafnarfjarðar lét sín skip
ganga, þrátt fyrir bein út-
gerðartöp. Útgerðarstjórnin
skildi, að aflinn, sem á land
kom, var verðmæti, var at-
vinna, ekki einungis fyrir
sjómennima, heldur einnig
fyrir verkafólkið í bæinum,
sem annars gekk ntvinnu-
laust, og Hafnarfjarðarbær
hefði þurft að skaffa atvinnu
bótavirtnu, eða framfærslu-
styrk elia, sem hvort sem
Var, var bænum fjárhagslega
um megn.
Bæjarútgerðin tapaði, og
upphrópanir um töp hemnar
mættu bæði augum og eyrum
manna- Á það var bent, að
svona gengi bæjarútgerð.
Ræðumenn og rithöfundar
stjálfstæðismanna tóku sem
texta fyrir orð sín, nokkrar
slíkar upphrópanir, og hver
og einn kom með nýja, eða
nýjar sögur af eymdará-
standi bæjarútgerðarinnar í
Hafnarfirði, og ályktun ræðu
manna og rithöfunda þeirra
sjálfstæðismanma var sú, að
svona og á engan annan máta
gæti farið með bæjarútgerð.
Tímarnir breyttust, en
mennirnir, sem stjórnuðu
bæjarútgerðimni í Hafnar-
firði voru þeir sömu, og
breyttust ekki. Bæjarútgerð-
in græddi og það var opinber
að almenningi. Hafnarfjarð-
arbær varð bezt stæða bæjar
félag á landinu; því varð
ekki möti mælt.
Á fyrsta þingi sambands
íslenzkra sveitarfélaga sagði
Bjarni Benediktsson, þáver-1
andi borgarstjóri Reykjavík-
ur, í ræðu, að hin glæsilega
fj árhagsafkoma Hafmarfjarð
arbæjar sýndi, að takast
mætti að stjórna bæjarfjár-
málum á fleiri en einn veg.
Fjárhag Reykjavíkur hefði
verið stjórnað eftir öðrum
leiðum, og einnig vel tekizt,
að hams sögn, en í þessari
ræðu heyrði ég sjálfstæðis-
mann fyrst viðurkenna bæj-
arútgerð Hafnarfjarðar sem
fjárhagslega lyftistöng Hafn
arfjarðarkaupstaðar.
í mörg ár, ég veit ekki hve
mörg, báru jafnaðarmenn í
bæjarstjóm Reykjavíkur
fram tillögu um, að bærinn
stofnaði til togaraútgerðar,
en sjálfstæðismönnum datt
ekki í hug, að ljá þeirri til-
lögu atkvæði, af ástæðum,
sem lýst er hér að fram-
an-
Tillaga um nýsköpun at-
vinnutækja náði fram að
ganga á alþingi. Samþykkt
var, að fyrir atbeina ríkis-
stjórnarinnar yrðu byggðir
30 nýir togarar. Og nú sam-
þykkti bæjarstjórn Reykja-
víkur að verða kaupandi að
togurum og stofna til bæjar-
útgerðar. „Ingólfur Arnar-
son“ kom. Stofnað var til
móttökuhátíðar og henni út-
varpað, ræður fluttar af
sjálfstæðismömnum, bæjar-
útgerð fagnað með orðgnótt
og húrrahrópum, og allir virt
ust fullkomlega glaðir og á-
nægðir með þessa nýju þró-
' un í félagsmálum. Ekki eitt
^ einasta af slagorðunum gegn
bæjarútgerð Hafnarfjarðar
kom nú fram, ræðprnar voru
ij;i =^fi»n»í9y.Æ EZEMMSfcn 7. i b
Ódýrir KJÓLAR
fyrirliggjandi.
bókstaflega allar í þeim anda,
að ókuninugir hefðu getað
trúað, að jafnaðarmenn væru
að tala og staðfesta, að dag-
draumar þeirra væru að ræt-
ast.
29. júlí kom nýsköpunar-
togari til Akraness- Honum
hafði verið valið vinsælasta
nafnið sem Akurnesingar eiga
völ á, „Bjartni Ólafsson," og
allir eru ánægðir með það.
Forseti bæjarstjórnar Ólafur
B. Björnsson flutti ræðu við
komu skipsins. Þar sagði
hann méðal annars; „Bæjar-
stjórnin var þegar ráðin í
því, og sammála um, að gera
ítrustu tilraun til að bærinn
gæti eignast, og haldið úti,
einu af þessum skipum.“
Taugakerfi manna, sem geta
meðhöndlað sannleikann á
þennan hátt, hlýtur að vera
af sérstakri gerð. Ólafur B.
Bjömsson hefði með góðri
isamvizku getað sagt: Að síð-
ustu var samþykkt, án mót-
atkvæða, að Akranesbær,
gerði tilraun til að eignast og
halda úti einu af þessum skip
um-
Það gleður áreiðanlega
enga meira en Alþýðuflokks-
ifólk á hverjum stað, að stefna
og kenning lýðræðissósíalistia
er að fara sigurgöngu víðs-
vegar um heiminn. Þjóðnýt-
ingarframkvæmdir brezku
jafnaðarmanniastjórnarinn '
ar ha-fa náð þeim vinsældum,
að íhaldsmenn hafa lýst því
yfir að þeir mundu ekki af-
nema þjóðnýtingu kolanám-
anna, þó þeir kæmust aftur
til valda.
íslenzkir íbaldsmenn, und-
ir nafninu sjálfstæðismenn,
breiða yfir nafn og númer,
berja sér á brjóst og segja:
þetta höfurn við alltaf viljað.
Hvað hefur skeð? Eru sósía
listiskar hugsjónir að festa
almennar rætur í íslenzku
þjóðinni? Eru íslendingar að
sjá og skilja, að hagkerfi j'afn
láðarmanna, hagkerfi það sem
íslenzki Alþýðuflokkurinn
hefur frá öndverðu túlkað og
barizt fyrir, er byggt upp
þannig, að það horfir til heilla
fyrir alþjóð, að það er fals
laus efnahagsleg undirstaða
þjóðfélagsheildarinnar, hvers
bæjar og sveitarfélags og
hvers eiinstaklings.
Er þess nokkur kostur að
festa ekki eftirtekt á flótta
sjálfstæðismanna frá sínum
höfuðkenningum?
Áður börðust þeir gegn
tryggingum. Héldu því fram
að beinbrot gréri seimna á
tryggðum mianni én ótryggð-
um. Nú hafa þeir greitt at-
kvæði með því að stofna al-
miannatryggingar.
1 Áður börðust þeir gegn öll
íum sarnvinnufélagsskap. Nú
er mestur hluti þeirra sjálf-
stæðismanna í samvinnufé-
lagi.
Áður héldu þeir því fram,
)að hvert fyrirtæki ætti að
vera eign einstaklings og rek
\ið af honum. Nú hafa þeir
breytt fyrirtækjum sínum í
Framhald a 7. siðu.
3
Skömmfun á byggingarefni
Vér leyfum oss að beina þeim tilmælum til
viðskiptamanna vorra, að þeir kynni sér reglu-
gerð Viðskiptamálaráðuneytisins um skömmtun á
byggingarefni, svo og fyrirmæli Fjárhagsráðs um
framkvæmd skömmtunarinnar. — Sérstök at-
hygli skal vakin á því, að vér getum hvorki selt né
afhent sement, steypustyrktarjárn, timbur, kross
við og aðrar þilplötur, nema leyfi Fjárhagsráðs
komi til, og er þýðingarlaust að senda eftir þess-
um vörum eða panta þær hjá oss, öðrum en þeim,
sem slíkt leyfi hafa í höndum.
Reykjavík, 12. ágúst 1947.
Félag ísl. byggingarefnakaupmanna
óskast til Kleppjárnsreykjahælis í Borgarfirði.
Hátt kaup.
Upplýsingar hjá skrifstofu ríkisspítalanna í
Fiskifélagshúsinu; sími 1765.
Þrjú Isíandsmef og eitt drengja-
met á meistaramófinu í gærkveídi
IVSétið heldur áfram kl. 8=15 í kvöld
----------------------*----------
FJÖGUR MET voru seít á meistaramótinu í gærkveldi, 3
íslandsmet og eitt drengjamet. I 110 m. grindahlaupi setti
Skúli Guðmundsson, KR Islandsmet á 15,8 sek., gamla mietið
var 16,1 sek. í stangarstökki setíi Torfi Bryngeirsson, KR ís-
landsmet, stökk 3,75 m., gamla metið var 3,72 m. Og í 100 m.
undanrás setti Finnbjörn Þorvaldsson, ÍR íslandsmet á 10,7
sek. Haukur Clausen setti nýtt drengjamet í sörnu vegalengd
öðrum ---------------------------
á 10,9 sek.
ísiandsmeistarar í
íþróttagreinum urðu þessir:
í 1500 m. hlaupi Óskar Jóns-
son, ÍR á 4:0,7 sek. í þrí-
stökki Stefán Sörensson
HSÞ, stökk 12,27 metra; í
400 m- hlaupi Reynir Sigurðs
son, ÍR, á 55,5 sek. í kringlu-
kasti Ólafur Guðmundsson
ÍR, kastaði 41,84. í sleggju-
kasti Símon Vaagfjörð, Ve.
kastaði 38,61 m.
Eins og áður segir, fór í
gærkvöldi fram undanrás í
100 m. hlaupi, en úrslit í því
fara fram í kvöld. Þá heldur
mótið áfram og hefst kl.
8,15- Aðrar íþróttagreinar er
keppt verður í eru 4x100
m. boðhlaup og 4x400 m.
boðhlaup. Enn fremur fer
fram aukakeppni í stangar-
stökki og kúluvarpi.
HOLLENDIN G AR haía
boðizt til þess að stuðla
að myndun 'bráðabirgðasam-
steýpustjórnar í Indónesíu,
þar sem jafnvæ.gis sé gætt
með Julltrúum indónesísku
lýðveldisstjórnarinnar á Java,
fulltrúum þeirra héraða, sem
eru á valdi hollenzka hersins
og fulltrúum fyrir Bandaríki
Indónesíu.
Frá Norðurlanda-
skákmófinu
SKÁKFRÓÐIR menn ræða
nú um mjög um viðureign
þeirra Ásmundar Ásgeirsson
ar og Guðm. S. Guðm. í ní-
undu umferð Norðurlanda-
skákmótsins í Helsingsfors,
sem þeir telja með hörðustu
kappskákum mótsins.
Tíundu umferð mótsins
lauk þannig, að Barða sigr-
aði Enevoldsen; Guðmufidur
S. Guðmundsson sigraði
Fr.ed- Ásmundur Ásgeirsson
háði harða orustu við Böök,
en enginn virðist mega við
Finhanum,. sem nú er talinn
viss sem sigurvegari mótsins
og hefur hann þegar hlotið
8 ¥2 vinning. Aðrar skákir
umferðarinnar urðu bið-
skákir. Stoltz hefur nú 6V2
vinning; Enevoldsen 6; Carl-
son 6, Lundin 5. Aðrir þátt-
takendur koma ekki til
gxeina, hvað sigur snertir.