Alþýðublaðið - 22.05.1948, Blaðsíða 7

Laugardagur 22. maí 1948.
ALÞÝPUBLAÐIÐ
7
Leynilögregla Róssa í Berlín,
Framh. af 5. síðu.
1946. Skrifaði hann bréfið til
bróður síns:
„Aðstaða okkar er vonlaus.
Svo að segja hvern dag bæt-
r-tast nýir í hópinn. Flestir eru
þeir meðlimir einhvers
stjórnmálaflokks annars en
SED, hins kommúnistiska
sameiningarflokks. Engir
þeirra hafa verið sakfelldir
í rokkru xéttarhaldi.. í sept-
ember vakti það furðu okkar
að þangað kom gamall komm
únisti., sem áður hafði dvalið
fimm ár ævi sinnar hér, en
'slapp þá við líflát af tilviljun.
En þrátt fyrir það, að nýir
koma, erum við alltaf um það
bil jafnmargir. í hverri viku
eru menn fluttir á brott og
farið með þá að næturlagi.
En hvert? Það veiit enginn
hér. í byrjun ársins 1947
voru um 2000 unglirgar
fluttir brott. .. . Hér eru að-
ens fáir nazistar. Þeir eru í
sérstökum aðskildum deild-
um í fangabúðunum, og lífs-
kjör þeirra eru jafnvel verri
en okkar. . . . Við búum í
skálum 150 saman. þar sem
rúm er aðeins fy,ri,r 50. Við
sofum til skiptis á gólfinu. í
fyrstunni höfðum við engin
teppi, en nú hefur hver eitt
islíkt. Eigur okkar hafa allar
verið af okkur teknar, og
verði einhver uppvís að því
að hafa undix höndum blýant
og pappír, ier honum hegnt
með ,,einveru“. Sams konar
einkennisbúninga höfum við
og fangar á Hitlerstímanum.
Daglegur kostur okkar er
500 gr. af brauði, ávaxta-
mauki, kaffi og líter af
þykkri súpu. Rétt einstaka
sinnum fáum við :sápu og við
erum óhreinir. . . . í hverjum
skála eru njósnarar. ... Verst
er ástandið í kvenr.askálun-
um. Er vart hægt að kalia
þetta fólk konur. Þær eru í
buxum og hár þeirra er skor-
iið á sama hátt og okkar. . . .
Ekki er heldur betra heil-
brigðisástand þar- og ekki er
okkur leyft að tala við þær.“
Þetta eru hrot af mynd
hins ágæta nýja heims. Og
einhvern veginn koma mér í
hug orð Hemingways í öðru
sambandi: „Heimurlnn verð-
ur að drepa þá, brjóta þá, og
auðvitað drepur hann þá.
Heimurinn brýtur alla. . . En
þá, sem vilja ekki brotna,
drepur hann. Hann drepur
þáí góðu, mildustu og
hraustustu hlutdrægnislaust.
Þótt þú sért ekki einn þeirra
máttu samt ganga að því
vísu, að hann mun einnig
ganga af þér dauðum, en þar
; verður er.ginn isérstakur
l hraði hafður á. . . .“
Vart er nokkurt pólitískt
óaldarverk meir í frásögur
færandi en ránið á Di.eter
Friede. Friede var ritstjóri
dagblaðs í Berlín, ,,Der Ab-
end“. sem hinn hugrakki,
frjálslyndi Þjóðverji Miiller-
Jabusch gaf út. Kvöld eitt
símaði læknir til Friede og
sagði honum að vinur hans,
Otto Seiler, hefði meiðzt og
væri þáð áríðandi að hanin
kæmi. Friede fór eftir heim-
ilisfanginu irn á rússneska
hernámissvæðið í borginni, en
aldrei framar hefur til hans
spurzt.
Það lék á því lítill vafi, að
þetta voru handaverk Stalin-
ista. En það var hvorki' spor
né isnefill eftir af manninum.
Lögreglan í Berlín hóf venju
lega leiit, en lét svo málið nið
ur falla. Borgarlögreglan er
næstum algerlega undir
istjórn kommúnista. Yfirmað-
ur lögreglunnar Markgraf
var kólonel í her Hitlers, en
„snerist“ í Ráðstjórnarríkj-
unum. Aðstoðarmenn hans
tveir, ÍCionka og Toelken,
voru SS-foringjar og for-
ingjar í uppreisn Kapps.
Kommúnistablöðin sögðu:
• ,Lögreglan í Berlín getur
ekki átt í því að leita uppi
hvern einasta vestrænan
blaðamann, sem týnist í fylli-
ríi.... Dieter Friede isást í
nótit í illræmdu húsi á brezka
hernámssvæðnu. . ..“ Rúss-
neski. hernámsstjórinn', Koti-
kov hershöfðingi. fullyrti það
hátíðlega, að hann hefði án
árangurs látið leita að Friede
í öllum fangelsum og sjúkra-
húsum. Borgarstjórn Berlín-
ar mótmælti skemmdarverk-
um Markgrafs í málrnu. En
hryllilegur pólitískur ótti
greip borgarbúa heljartök.
um.
En hulunni hefur nú verið
isvipt af. Múller-Jabusch lét
hendur standa fram úr erm-
um við að komast fyrir mál-
ið. Það var vitað, að Friede
ætlaði 'til Friedrichshagen,
og með þeirn leiðarvísi var ná
grennið rannsakað. Það að
hann ætlaði að finna slasaðan'
vin sinn gaf bendingu um að
athuga aðsetur lækna þar í
grennd. Læknir nokkur, Pet-
er Dau að nafni í nr. 11 Böl-
ische Strasse hafði skyndilgea
hætt störfum og flúið til Vest
ur-Þýzkalands. Nokkrum vik
um seinna fann Múller-Ja-
busch hann í smáborg á her-
námsisvæði Bandaríkianna
og fékk hjá honum upplvsing
ar um það, .sem fyrir hafði
komið.
Á laugardágskvöld komu
þrír Rússar á lækningastofu
dr. Dau. Vissi hann. að þeir
voru í NKVD. Þeir létu hann
setjast við skrifborðið og
skipuðu horurn að undirrita
skjal, eem gaf til kynna, að
hann stundaði Otto Seiler,
sem orðið hefði fyrir slysi.
Síðan skipuðu þeir honum að
síma til Dieter Friede og
biðja hann að koma. Læknir
inn maldaði í móinn, en var
þá tilkynr.t að honum væri.
betra að hlýða, annars færi
illa fyrir honum. Einn NKVD
maður fylgdi honum í síma-
klefann og sá um að boðun-
um væri skilað. Því næst
fóru þeir aftur til hússins og
biðu. Eiinhverra ástæðna
vegna kom Friiede ekki um
kvöldið. En Rússarnir biðu
til skiptis. Um Ojporguninn
hringdl bjallan. — það var
Friede. Læknirinn og kona
hans voru látin fara inn í ann
að herbergi. Rússariiiir' biðu.
Seinna sama morgun kom
einn þeirra aftur og leiddi
við hlið sé,r þriggja ára barn.
Skildi hann eftir kassa með
matvælum til endurgjalds!
Tveim dögum seinna komu
tveir NKVD-menn til Dau
læknis, sem sagði þeim að
nokkrir þýzkir leynilögreglu
menn hefðu komið til hans
og spurt hann hirðuleysis-
lega. Rússarnir voi'u ánægðir
yfir því að ekkert hafði. orðið
uppvíst. Sögðu þeir honurn
að leita til ..Ivans kapteins“
í aðalbækistöð NKVD í Wil-
helmstrasse. ef einhver vand
ræði steðjuðu að.
Síðast sást til Dieter Frie-
de í rauðri NKVD-bifreið,
sem fór frá húsi í Bölsche
Strasse. En þeir vitnálsburðir
og skjöl. sem Der Abend hef-
ur birt, hafa varpað ljósi yf-
ir málið. Og ekki hefur hvað
bað snertir heyrzt neitt frá
Kotikov hershöfðingja. NK
VD eða kommúnistum.
Enn hvíla skugga.r óttans
yfir borginni. En það er hug-
hreystan.di og andlega auðg-
andi að fylgjast með barátt-
unni gegn herskörum myrk-
ursins við það að koma á
fnumstæðustu mannlegu
frelsi, mannréttindum og
mannhelgi.
OKKAR Á MILLI SAGT
(Frh. af 4. síðu.)
körfuknattleikurinn ein alvin-
sælasta íþrótt, sem iðkuð er, og
sækja tug- og hundruð búsunda
áhorfenda kappleikana. Von-
andi heldur þessi íþrótt áfram
sókn sinni tíl aukinna vinsælda
hér á landi.
SPURNIGIN ER,
hvort ekki sé veltingur á rit-
stjórn Morgunblaðsins.
Systir okkar,
RHargrét Helgesen,
andaðist á heimili sínu, Bræðraborgarstíg 21 b þanii
10. þ. m. og var jarðsett 20. þ. m.
Innilegustu þakkir fyrir auðsýnda hluttekningu.
Fyrir okkar hönd og annarra aðstandenda.
Systkini hinnar látnu.
Elskuleg dóttir okkar og móðir,
Ingibjörg Gísladóttir,
Vesturgötu 57,
andaðist að st. Jósefs spítála föstudaginn 21. þ. m.
Foreldrar og börn hinnar látnu.
Jarðarför
Emilíu Gróu Óiafsdóttur
fer fram frá heimili henniar, Vesturgötu 26, mánu-
daginn 24. þ. m. fcl. 3 e. 'h. — Jarðað verður í Foss-
vogskirfc j ugarði.
Systkini hinnar látnu.
Þökkum innilega auðsýnda samúð við andlát og
jarðarför mannsins imíns og stjúpföður okkar,
Stefáns Jónssonar.
Sigríður Ólafsdóttir.
Þórný Þórðardóttir. Gíslína Þórðardóttir.
Ur-fLú'V. n yÞ -
FRÁ CATERPILLAR TRAKTOR CO. PEORIA
gefum vér úfvegað til afgresðslu í ágúsf eða september
drállarvélar með jarðýlu og skurégröfuúfbúnaéi
HEILDVERZLUNIN HEKLA H.F
^ Sími 1275 Reykjavík
m