Alþýðublaðið - 22.09.1948, Blaðsíða 5

Miðvikudagur 22- sept. 1948.

Er kaui
iri
Kommúnisfar stai
Ijúga upp fölum í b
im
ir
heldur aðalfund sirm í Iðnó föstudagskvöld 24. sept. kl.
3,30.
Fundarefni: Venjuleg aðalfundarstörf.
Forseti félagsins: Úr utanför o. íl.
Erindi.
Félagsrolk, sem ætlar að fá fundi með Hafsteini
Björnssj'ni í vetur, ætti að kcma á þennan fund með
skrillegar umsóknir ásamt heimilisfangi og simanúnieri,
og æskilegt er að þeir, sem sitja vilja fundi saman, sæki
sameiginlega.
Til þsss að forðast þrengsli við dýrnar er félagsfólk
beðið að kaupa ársskírteini í Bókaverzlun Snæbjarnar
’ónssonar, Austurstræti.
Stjórnin.
ÞVÍ ER NÚ á loíti haldið í
málgögnum kommúnista.
Þjóðviijanum og Vinnuin'ni, að
kaupgjald á Vestfjörðum^sé
lægra en í öðrum landsfjórð-
ungum.
Er þetta sannleikur? Eða
hvað er 'hæft í þessu?
Sannleikurinn er sá, að hér
er um grófustu ósannindi að
ræða.
A félagssvæði AlþýSu-
sambands Vestfjarða er
komið Iengra saniræmingu
kaupgjaldsins en í nokkr-
tun öðrum landsfjórðungi.
Aðeins eitt félag á Vest-
Íjörðum> er langt aftur, úr öðr-
imt am kaupgjald. Það er
,Verkalýðsfél.ag Tálkinfirðinga,
'sem aldrei hefur viljað not-
'færa sér aðstoð Alþýðusam-
bands Vestfjarða, heldur á-
vallt isnúið 'sér beint til Al-
þýðusambands Mands. Og
svo einkennilega vill til, að
þetta er eina félagið i fjórð-
ungnum, þar sem bæði félags
forusta og félagsmenn eru
kommúnistar að yfirgnæf-
r.ndi meirihiula.
Þar sem áhxifa fjórðungs-
Sambandsins gætir mest, en
það ter á ísafirði, í Hnífsdal, i
Súðavík, í Boflungarvífc og á
Súgandafirði, er almenn dag-
yinna karla alls staðar greidd
með kr. 7.95 eða sarna og var
í Reyfcjavík fram að hinu
póliíi-fca verkfalh fcommún-
ista í fyrravor. En undir þenn-
an taxta fellur bvergi nærri
öil vinna. Dagvi'nnufcaup við
ajla venjulega sfldpavinnu er
til dæmis fcr. 8.73, en ekki
nema fcr. 8.40 í Reyfejavífc. Þá
er enn lónefnt kaupgjald við
bol, salt og sement. Það er í
Reykjavík kr. 9.15. Em á Vest-
fjörðum er dagvinna við sl'íka
vinnu' -sem hér segir: Á Bíldu-
daŒ kr. 9.72, á Þingeyri kr.
9.60, á Flateyri kr. 9.54. Á
Suðureyri er saltvinna greídd
með 9 kórnum og fcala- og se
mentsvinna með kr. 9.72. í
Bolungarvífc er dagvimia í
feolum og salti greidd meS 9
krónum og í sementi mieð :kr.
9.60. I Hnífsidal er bola og
sementsviinna greidd með kr.
9.72.Á ísafirði er fciola, saflt og
semenitsvinna líka greidd aneð
kr. 9.72 og ísun fisiks með kr.
Í3.80, — alla tiíma jafat. Sama
er að segja um Súðavík með
alla 'þessa vinnufiokka.
eins og allir sjá, er þá hið
almenna katip í við lægra á
Isafirði en í Reykjavík, en
bæSi almenn skipavinna og
kola, salt og sementsvinna
hins vegar greidd meS mun
hærra kaupi í þorpunum á
VestfjörSum en í sjálfri höf-
uSborgimii.
Þetta þýðir, að allir verka-
menn við Reykjavíkurhöfn
vinna þar fyrir lægra kaupi
en vestfirzkir verkamenn; við’
sömtt vinrax. Og' eins liitt, að
veru'iegur hluti verkaxjianna-
vinnu á Vestfjörðum fellur
itndir hærri kauptaxía, en
kommúnistar tiMæra, þegar
þeir eru að ljúga um vestfirzk
kaupgjaldsmál í blöðum sín-
um.
Þetta heíur Guðmundur
Vigfússon líka viðurkennt ný-
lega í grein í Þjóðviljanum,
þar sem hann upplýsir, að
þótt dagvinnukaup á Patreks-
firði væri ekki nema kr. 7,65,
eða um 30 aurum lægra á
tímann en á ísafirði, í Súða-
vik, HnífsdaJ, Bolungarvík og
á Suðureyri, — þá gæfi það
út af fyrit sig ranga hug-
mynd um1 kaup og fcjör verka-
manna á Patreksfirði, sökum
þess, að meginhluti vinnunn-
ar, sem þar félli til, kæmi
undir hærri taxtaflokka.
Þetta er hárrétt, en gildir
bara alm>ennt um kaupið á
Vestíjörðum, þó að Guð-
mundur Vigfússon hafi aðeiins
séð ástæðu til að benda á
þetta, að því >er Patrefcsfjörð
snertir, vegna þess, að þar
gera kommúnistar sér ein-
hverjar vonir um ítök í for-
nnanni félagsins, (sem gæti' þó
brugðizt til begg'ja sona).
Nánara tilgreint er þetta
þartnig á Patreksfirði, að öll
dagvinna við byggingar
(steypuvinnu) svo og öll vega
vinma hreppsins, >er greidd m>eð
kr. 8.55 á klst., eða hærra en
byggingarverkamenni hafa i
Reyfcjaváfc.
Undir þennan.n kaupsgjaflids-
lið átti raunar öll vegavinna
að koma samkvæmt samnfag-
um Vierkalýðsfélags Patreks-
fjarðar, en þá fcoín til úrskurð
ar Jóns Rafnssonar og félaga
hans, kommúnistanna í Al-
þýðusambandi. Islands, og
urðu heildarsamningar þeirra
kumpána til að Iækka þennan
kaupgjaldslið stórlega fyrir
verkamönnum á Patreksfirði.
Mun því seint verða gleymt
þar vesíur frá.
inu á Vestfjörðum og í ihinum
fjórðungun'um, norðan lands
og austan, þar sem fjórðungs
sambönd hafa einnig. starfað.
Sá samanburðu'r Utur þann-
ig út: I öllum Norðlsnidinga-
fjórðungi eru það 'einungis
nokkrir þeirra staða, þar sem
sííMarverksimiðjur ieru stað-
settar, sem hafa hærra kaup
en Vsstfj arðafélögin hafa náð.
Þó eru Visrksmiðjustað.irnir
Xngólfsfjörður og Djúpaví'k að
efas mieð kr. 7.82 í dagvinnu,
en 'smræmda kaupið á Veist-
fjörðum er kr. 7.95, eins og að
framan segir. Annars staðar í
N'Orðl'endfagaifjórðunigi ter al-
gengasta kaupið kr. 7,80 á
klst. í dagvinnu karla, á
tveimur stöðum er það kr.
7-65 — og á eihum stað er það
allt niðrj í kr. 6.60, sem mun
vera lægsta kaup í landfau.
Norðlendingafjórðungur
hefur því „heiðurinn" af
að vera með ójafnast kaup
hér á landi og er þannig
fjarlægastur, því að franir
kvæma hugsjónina: Sama
kaup fyrir sömu vinnu,
hvar sem er á landinu. —
Hefur þó verið talið, að í
þessum landshluta gætti á-
hrifa kommúnista ekki all-
lítið.
Þá ©r að líta á Austfirðinga
fjórðúng.
Allt fram að því að seinasta
hefti Vinnunnar kom. út, nú
fyrir noikkrum dögum, var
enginn staður til á Austfjörð-
um, ®em náði sjö krónum níu
t'i.u og fimm aurum í dagvrnnu
karla, en það er eins og menn
muna, hniey'kslunarhella kom-
múnista á Vestfjörðum.
Hæsta kaup á Austfjörðum
var samkvæmt kaupgjalds-
skránni í julí—á.gúst hefti
Vfanunnar kr. 7.80. Svo er
þetta enn sainkvæmt kaup-
'skrá í nýútkomnu hefti tíma-
seinnipartinn í sumar hafa náð
Reykj avífcurkaupi.
Sjö krónur og átíatíu er
því algengasta dagvinnu-
kaup karla í Austfirðinga-
fjórðungi enn þann dag í
dag, þrátt fyrir forustu
kommúnista í fjórðungs-
sambandi Austfjarða.
Til viðbótar er rétt að geta
þess, að til er líka lægra kaup
en þetta á Austfjörðum. Til
dæmis er þar eitt félag með
'kr. 7.65 í dagvinnu 'karla og
annað með 'kr. 7.35 á klst.
Með þessu hefi ég þá sann-
að, svo að ekki verður,
hrakið, með gildum rökum, j
að kaupgjald á Vestfjörðuml
gerir betur en standast
fyllilega samanburð við
kaupgjald norðan lands og
austan. Og mikill vafi get-
ur leikið á, hvort kaupmátt-
ur vestfjarðakaups miðað
við alla kaupflokka þar,
stenzt ekki líka fullan sam->
anhurð við Dagsbrúnar-
kaup í Reykjavík, eins og
það er nú eftir svokallaðan
ábaía Reykjavíkurverka-
manna af pólitíska verk-
fallinu í fyrravor.
Um sjómannakjörin á Vest-
fjörðum þarf iekki að ræða.
Það er alkunna, að þau> hafa
tiiri' margra ára skeið verið
hin beztu á landinu.
En annars er það augljóst
máfl, að stefna þeirra manna,
sem nú ráða Alþýðusambandi
íslands ier allt önnur í. kaup-
gjal'dsm'álu'num, en stefna
verkalýðsins á Vestfjörðum.
Kommunistar virðast
enga hætíu sjá í vaxandi
dýrtíð og leggja því ein-
hliða áherzíu á hækkun
tímakaupsins. — Þess vegna
töídu þeir það bjargráð í
fyrravor að heimta hærra
kaup. Verkalýð Reykjavík-
ur kostaði það niðurfellingu
vinnu svo víkum skipti —
OG HÆKKAÐA DÝRTÍÐ.
Raunverulega hagsbót hafa
þeir því enga hlotið af öllu
því brölti.
Á Vestfjörðum leggur
verkalýður nú höfuðáherzlu
á stöðvun og Iækkun dýr-
tfðar og varðveizlu þess
kaupmáttar, sem vinnu-
launin hafa, eins og sakir
standa.
Þessi stefna alþýðusamtak
anna á Vestfjörðum fcom
skýrt fram á seinasta þingi
ASV.
Þar lýsíu fulltrúar verka
Iýðsfélaganna því einróma
yfir (líka fulltrúi kommún-
ista á þinginu), að þeir
teldu beinar kauphækkanix
algera nauðvörn verkalýðs-
samíakanna, sökum þess,
að afleiðingar þeirrá gætu
hæglega orðið þær, að at-
vinnugr und völlurinn, s j áv-
arútvegur og fiskiðnaður,
kvnni að bresta, svo að
hækkað tímakaup leiddi
alls ekki til hækkaðra árs-
tekna verkafólks eða auk-
innar kaupgeíu.
Það er vegna þessarar
stefnu .verkaflýðsins á Vest-
fjörðum, sem hægt ihefur ver-
ið farið í það á seinust.u tveim
ur ár.uim að kinýja fram hækk-
anir á tímakaupi, nema þá til
innbyrðis samræm'ingar. Enn
mun haldið sömu istefmu', þó
að kommúnistar k§Jíli það
verkalýðssvik — og flrert á
kröfunni run viðnám gegn
dýrííðarófreskjunni. Beri það
hfas vegar 'engan árangur,
munu verkalýðsfélögin á
Vesífjörðum haga svo samn-
ingum sínum, að þeir séu upp
segjanlegir með mánaðar fyr-
irvara og þanrhg mögulegt
íyrir félögin öll samtimis að
grípa til n auðvarnarinnar, —-
hækkunar á 'kaupi mótx hækk
aðri dýrtíS, svo að kaupmátt-
ur vinnulaunanna ■ skerðist
efcki frá því sem nú ier.
Undir þetta ættu auðvitað
öll verkalýSssamtö’k d landinu
Framhald á 7. síðu.
Þessu næst er þá rétt að j ritsirs, nema hvað einn stað-
gera samanburð á kaupgjald-1 ur, Neskaapstaður, virðist nú
'Pastor Axel Varmer frá Kaupm'annahöfa
flytur erindi í Iðnó fknmtudagskvöldið 23.
sept. kl. 8,30 um efa'ið.
Er ný heimsstyrjöld í vændum, eða ný og
óviðj afaanleg framfaraöld?
Ókeypis aðgangur.
Allir velkomnir, ,
meðan ihrtsrúm leyfir.