Alþýðublaðið - 26.02.1949, Blaðsíða 4

4
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Laugardagur 26. febrúar 1949.
Útgefandl: Alþýðuflokkurlim.
Bitstjóri: Stefán Fjetursson.
Fréttastjóri: Benedikt Grönðal.
Þingfréttir: Helgi Sæmundsson.
Bitstjórnarsímar: 4901, 4902.
Auglýsingar: Emilía Möller.
Auglýsingasími: 4906.
> Afgreiðslusími: 4900.
[ Aðsetur: Alþýðuhúsið.
Alþýðuprentsmiðjan K.Í.
Utan úr kafaldinu og inn í sumarið. Sýning
Kjarvals hið fegursta, sem hér hefur sézt.
,sem
fyrir fíu árum
NÚ, þegar verið er að ræða
varnarsamtök ilýðræðisþjóð
þjóðanna í Vestur-Evrópu og
N orður-Ameríku gegn vax-
andi yfirgangi Sovét-Rúss-
lands, er sannarlega ekki ó-
tímabært, að minnast þess
andvaraleysis, sem Vestur-
Evrópuþjóðirnar sýndu gagn-
vart yfirgangi Hitler-Þýzka-
lands fyrir rúmum tiu árum
og ef til vill átti ekki hvað
minnsta sök í því, að annarri
heimsstyrjö-ldinni varð -ekki af
stýrt. Það mætti verða lýðræð
isþjóðunum til svo alvar-
legrar aðvörunar í dag, að
þær yrðu að minnsta kosti
-ekki um það sakaðar, >ef til
nýrrar stórstyrjaldar skyldi
draga.
Það er fiestum -enn í fersku
minni, hve Vesturveldin, Eng
land og Frakkland, voru 'of-t
á því brýnd fyrir aðra heims'-
styrjöldina, að þau væru ekki
á verði gagnvart þeirri hættu,
sem fjöJda manna var þá þeg
ar Ijóst, að stóð af Þýzkalandi
Hi'tlers. Hver árásin rak þá
aðra á einangraðar og varnar
h't'iar nágannaþjóðir Þýzka-
Elands án þess að Vesturveldin
hefðust nokkuð að og máske
beinlínis vegna þess að því
hafi verið treyst í Benlín að
þau létu slikan yfirgang af-
skiptalausan. Einarðir and-
stæðingar þýzka nazismans á
þessum árum gagnrýndu Vest
urveldin harðlega fyrir slíkt
aðgerðaleysi, brugðu þeim um
undanlátssemi við Hitl-er og
hörmuðu það, að lýðræðis-
þjóðimar yfirleitt skyldu -ekki
bera gæfu til að gera með sér
öflugt varnarbandalag í því
skyni að stöðva ofbeldið áður
en allt væri um seinan og
styrjöld væri orðin áhjókvæmi
leg.
Jafnvel hér norður á íslandi
heyrðu'st þá slíkar raddir og
voru engir hér háværari um
nauðsyn þess, að lýðræðis-
þjóðirnar gerðu með sér vam
arsamtök gegn Þýzkalandi
Hitlers, en kommúnistar. Þeir
heimtuðu þá jafnvel, að ör-
yggi ísiands yrði sérstaklega
tryggt með samningum við
Bandaríkin, sem Einam 01-
geirsson efaðist þá -ekki um
að standa myndu við orð sín,
ef á Island yrði leitað, eins
og sjá má á fullveldisdags-
grein hans í Þjóðvilj-anum ár-
ið 1938, sem nýlega hefur ver
ið minnt á hér í blaðinu. En
að vísu þögnuðu kommúnistar
bæði hér og annarssíaðar
ifljótlega úm slík samtök gegn
þýzka nazismanum, -eftir að
Stalin hafði gert vináttusamní
KJARVAL hefur áreiðanlega
liaft ákveðinn tilgang með því
að opna málverkasýningu sína
einmitt núna, þegar snjórinn
hylur alla jörð og'aldrei sér til
sclar. Hann hefur allt í einu
komið færandi hendi til Keyk
víkinga með. frjóan. gróður,
sumarblíðu og sólskin, gefið
okkur þetta allt einmitt þegar
við mest þurftum á því að
halda, og langvarandi byljir og
hrakviðri höfðu magnað skugg
ana í Iijörtum okkar. Að koma
utan úr hrakviðrunum og inn
í Lisíamannaskálann, er eins
og að sííga út úr skammdegis-
vetri og imi í sumar.
KJARVAL er enn vaxandi
listamaður. Það er svo bersýni
legt að list hans er nú æðri og
stærri en hún var fyrir tveimur
árum. Mér datt í hug, þegar ég
-gekk um salinn, að hér væri
stórmenni, afburðamaður, sem
skapar frábær listaverk, en
meðfram hefur hann smásm-íði
sér til dundurs, hvíldar og
dreifingar frá hinum stórfeng.
legu átökum. Litlu myndirnar
hans eru margar stórvel gerð-
ar, en m-eð stórverkum sínum
nær hann okkur full-komlega á
v-ald þess boðskapar, sem hann
flytur.
V
VEGGIRNIR opnast í Lista-
mannaskálanu.m og' af sléttu
gólfinu fáum við fegurstu út-
sýn, sem til er á íslandi, feg.
ursta og margbreytilegasta.
Svo mikill er máttur listarinn
ar í mörgum þessum myndum,
að það er eins og maður finni
ilminn -af gróðri og grjóti,
heyri nið árinnar og lækjarins.
Þeir, sem ekki geta dæmt mál-
aralist eftir ,,reglum“, tillærð.
um kennisetning-um, dæma
hana einmitt -eftir þessum áhrif
um, og ég segi það satt, ég
ing sinn viS Hitler haustið
1939.
*
Það er mjög margra dóm-
bærra manna álit í dag, að
með nægilega öflugum vamar
samtökum lýðræðisþj óðanna
fyrir aðra heimstyrjöldina
hefði mátt afstýra þeirri styr-
jöld með öllu, þrátt fyrir ofsa
Hitlers; og það álit á ekki hvað
minnstan þáttinn í því, að þær
eru nú að bindast slíkum sam
tökum g-egn yfirgangi Sovét-
Riisslands í /von um að geta af
stýrt þeirri þriðju.
Menn skyldu því ætla, að
þeir, sem sáu nauðsyn. þess fyr
ir meira en tíu árum, að lýð
ræðisþjóðirnar tækju hönd-
um saman til þess að stöðva
yfirgang Hitlers og afstýra
stríði af völdum hans, mættu
fagna því, að þær eru betur á
verði í dag og sýna, -að það
-er -ekki ætlun þeirra að br-enna
sig á vítum andvaraleysisins,
sam'takaleysisins og varn-ar-
leysisins í annað sinn. Það
mun og mála sannast að í
Vestur-Evrópu og Norður-Ame
ríku séu þeir friðarvinir fáir,
sem ekki fagna stofnun Norð-
fann gróðurilminn og heyrði
niðinn. Ég bókstaflega gleymdi
því, að ég stæði á timburgólfi
í miðri Reykjavík og að úti
væri kafald.
VIÐ EÚUM RÍK meðan við
eigum Kjárval. Kunningi minn
-sagði við; mig eftir að hann
hafði sótt sýninguna, en áður en
ég hafði séð hana, að hún hefði
haft svo mikil áhrif á sig, að
hann hefði legið andvaka fram
eftir nóttu og að í stofunni
hans hefði verið gróðurilmur
þessarar mikilfenglegu listar.
Svo fór og fyrir mér, og er
þetta ekki sannasti ' dómurinn
um það, hvort maður stendur
andspænis mikilli list eða ekki?
ÐANSKI LISTAMAÐURINN
Falke Bang hefur hér í blaðinu
lýst þeim áhrifum, sem hann
varð fyrir á sýningunni, og get
ur hann þó einnig dæmt eftir
ströngum kröfu-m listagagnrýn
innar. Mér þótti vænt um þessa
umsögn hins danska lista.
manns, ekki sízt vegna þess, að
hún færði mér heim sanninn
um það, að mér hafði ekki
skjátlast í tilfinningum mínum
gagnvart list Kjarvals. Og ég
segi: Þið, sem eruð orðin þreytt
á löngum og erfiðum vetri, skul
uð fara í Listamannaskálann og
lauga ykkur í þeim gróðurilmi
og þeirri sumarsól, sem þar er.
KJARVAL er alvörumaður í
lisit sinni, idealisti og alvöru-
maður. Það er auðséð á list
hans, að hann ann af heilum
huga okkur samferðamönnum
sínum, vill færa okkur einmitt
nú það bezta og fegursta, sem
land ok-kar á og hann í eigin
inni. En ein mynd þarna og
nafn hennar sýnir líka, að hann
á til kankvísa glettni, úti í
Framh. á 7. síðu.
ur-Atlantshafsbandailagsins.
Þar eru þau vamarsamtök lýð
ræðisþjóðanna að verða til,
sem þurft ihefði að stofna strax
fyrir aðra ih-eimstyrjöldina og
sennilega hefði getað afstýrt
henni. Og vist er um það, að
við þau er bundin sú von í
dagj, aði jþeirri þriðju verði
að minnsta kosti afstýrt.
En af skiljantlegum ástæðum
mega kommúnistar nú ekki
heyra slík vamarsamtök lýð-
ræðisþjóðanna n-efnd. Nú er
það nefnilega >ekki Þýzkaland
Hitlers, heldur Rússiland Stal-
ins, sem ógnar friðinum; og
þá eru þeir auðvitað andvígir
því, að Vestur-Evrópa og
Norður-Ameníka -geri m-eð sér
varnarsamtök. Þess vegna af
n-eita þeir nú öllu, sem þeir
-kröfðust .háværast fyrir tíu ár
um og boða lýðræðisþjóðun-
um -einangrun, hlutleysi og
varnarleysi fyrir ofbeldinu ná
kvæmiega eins og nazistar þá!
Látum kommúnista um slík
an boðskap í dag! Lýðræðis-
sinnum og sönnum friðarvin-
um ætti enginn vorkunn að
vera, að vara sig á vélráðum
þeirra.
Ógnun and-krisfilegra
afla gegn krisiindómin-
um og iiblíunni.
PASTOR JOHS. JENSEN talar um þetta efni
sunnudaginn 27. þessa mánaðar klukkan 5
í Aðventkirkjunni (Ing. 19).
Allir velkomnir.
Skopmyndasýning
í sýningarsal Ásmundar Sveinssonar,
Freyjugötu 41.
Þrír listamenn sýna 175 myndir.
Sýningargestir geta fengið teiknaða mynd af
sér milli kíukkan 2—5 og klukkan 8—10.
OPÍÐ DAGLEGA FRÁ KL. 2—10.
Ákveðið -er að ráða húsameistara (arkitekt)
til að vinna við skipulagsuppdrætti bæjar-
ins. Upplýsingar g-efur Þór Sandholt á skrif
stofu bæjarverkfræðings.
Umsóknarfrestur til 9. marz n. k.
Borgarstjórinn í Reykjavík.
Hljómlisf
og
helgidómar
I. HLJÓMLIST.
1. EINSÖNGUR: Guðmunda Elíasdóttir.
2. EINLEIKUR Á ORGEL: Eggert Gilfer-
II. FRAMSÖGN. . ^ i
Sigfús Elíasson: HELGIDÓMAR.
í Fríkirkjunni í Hafnarfirði sunnudaginn 27.
febrúar 1949 klukkan 3 effir miðdag.
Samkoman er fyrir almenning.
Félagió Álvara.
Kaupum tuskur.
ÁlþýðúprenSsmið|an h.f.