Alþýðublaðið - 22.09.1949, Blaðsíða 1

^edurhorfur-a
Suðaustan kaldi, skýj-
að, en úrkomulaust aS
mestu.
1 < ■ , T' !y
«8-/ í3.’l
Forustugreinl
J
XXX. árgangur.
Fimmtudagur 22. sept, 1949
213. tbl.
Þögnin rofin og
grímunni kastað.
ajK og sjo oorui
HíNN opinberi ákærandi í
máláferlunum
Búdapest
keimtaði í gser dauðadóm yfir
Rajk o« sjö félögum hans. Bú-
izt er við, að dómurinn verði
kveðinn upp fyrir íok þessarar
viku.
Þeir Rajk hafa játað á sig
alit, sem á þá er borið: sam-
særi við Tito, fyrirhuguð morð
á kommúnistaforingjum Ung-
verjaiands og njósnir fyrir
Bandaríkin. Hinn opinberi á-
kærandi sagði í gær, að þessir
menn hefðu ætlað að hjálpa
Tito til að koma á fasistastjórn \
á Ungverjalandi. 1
Framboð Aiþýðu-
flokksins í Rangár-
vallasýslu
skiptamálaráðherra í
„ÞÖTT irjenn ’kunni að vera ósanimála um á-
kvörðun brezku stiórnarinnar um gengislækkun,
getur varla ríkt neinn skoðanamunur um, að íslenzka
krcrjan varð að fyigia sterlingspundinu/1 sagði Eimil
Jcnsson viðskip tamálao:áðherra í gærkveðdi, er hann
gerði í ríkisútva'rpinu grein fyrir þeirri ákvörðun
rikisstjórnarinnar, að láta krónuna fylgja pundinu.
Greinargerð viðskiptamála- Svíþjóð, Finnland, Holland,
Helgiyfeæmundsson.
fs ® | >Ka p1.'
En Vishinsks lét si^ vanta í salinn meðan
Acheson flntti ræðu sina!
DEAN ACHESON bauð Rússlandi í ræðu, sem hann flutti
á þingi sameinuðu bjóðanna í New York í gær, samvinnu og
samkomulag um öll ágreiningsmál í albjóðastjórnmálum á
grundvelli bandalags sameinuðu þjóðanna. Það vakti athygli,
að Andrei Vishinski var ekki í þingsalnum meðan Acheson
flutti ræðu sína.
Acheson taldi horfur nú
betri fyrir friðsamlegt og vin-
samlegt samstarf þjóðanna en
áður, og hann skoraði á Rúss-
fand, að láta ekki á sér standa
til slíks samstarfs.
Hann sagði, að nokkur ríki
hefðu hingað til brugðizt þeim
Framboð Alþýðu
flohksins í
strandarsýslu
vönum, sem menn hefðu gert
sér um bandalag hinna samein-
uðu þjóða, og því hefðu nokkr-
ar þjóðir bundizt samtökum til
styrktar friðinum og stofnaði
Atlantshafsbandalagið.
Acheson bauð hins vegar
samvinnu Bandaríkjanna enn
íi ný um öll ágreiningsmál, á
grundvelli bandalags hinna
sameinuðu þjóða. Hann nefndi
þar sérstaklega til Kóreumálið,
ráðstöfun á fyrri nýlendum
Itála, deiluna milli Grikklands
og nágrannaríkja þess, Albaníu
og Búlgaríu, svo og afvopnun-
armálin, þar á meðal bann við
kjarnorkuvopnum, sem hann
ragði Bandaríkin enn reiðubú-
ín til, ef öruggt eftirlit fengist
til tryggingar því, að þau yrðu
hvergi framleidd.
Acheson kvað Bandaríkin og
reiðubúin til að vísa kærunni á
hendur Búlgaríu, Ungverja-
íandi og Rúmeníu fyrir brot á
mannréttindaákvæðum friðar-
samninganna til alþjóðadóm-
stólsins í Haag og beygja sig
fvrir úrskurði hans.
Sigurður Einarsson.
FRAMBJÓÐANDI ALÞÝÐU-
FLOKKSINS í Barðastraiidar-
sýslu verður Sigurður Einars-
son, sóknarprestur, Holti undir
E> jafjóikim.
úsi Péhirssyni
bæjarlækni veitt
lausn frá starfi
í GÆR var Magnúsi Péturs-
syni, héraðslækni í Reykjavík,
veitt lausn frá embætti frá 1.
jan. n. k
-áðherrans fer orðrétt hér á
eftir:
,,í dag hefur forseti íslands
ramkvæmt tillögum ríkisstjórn
arinnar gefið úr bráðabirgða-
lög, sem kveða svo á, að sölu-
gengi sterlingspunds skuli vera
kr. 26.22 hvert pund og ann-
arrar erlendrar myntar í sam-
ræmi við það. Er því gengi ísl.
krónu óbreytt gagnvart gjald-
eyri flestra viðskiptalanda
okkar í Evrópu, en lækkar um
30% gagnvart dollar.
GENGISLÆKKUN PUNDSINS
Útvarpshlutendum er kunn-
ugt um forsögu þessa máls. Á
sunnudagskvöldið var til-
kynnti Sir Stafford Cripps, að
, brezka stjórnin hefði ákveðið
að lækka gengið á sterlings-
pundi miðað við dollar um rúm
30% eða úr 4.03 dollurum x
2.80 dollara. Þótt um langt
skeið hefði gengið orðrómur
um fyrirhugaða gengislækkun
pundsins, kom frétt þessi mjög
óvart. Daginn áður hafði þó
sendiherra Breta hér á landi
tilkynnt ríkisstjórninni í trún-
. aði ákvörðun brezku stjórnar-
I innar. Strax á mánudagsmorg
1 un gat því ríkisstjórnin tekið
ákvörðun um að krónan skyldi
j fylgja pundinu. Þar eð ísland
er aðili að alþjóðagjaldeyris-
j sjóðnum, þurfti .að sækja um
i samþykki hans fyrir þessari
breytingu og var það gert á
mánudagsmorgun. Svar gjald-
eyrissjóðsins barst hingað í
gær, en þó of seint til að hægt
væri að ganga frá bráðabirgða-
lögum um bindingu íslenzku
krónunnar við sterlingspund
fyrr en í dag. Gátu bankarnir
því fyrst í morgun hafið gjald-
eyrisviðskipti sín á ný sam-
kvæmt hinni nýju gengiskrán-
ingu.
Nú þegar hafa 18 lönd ákveð
ið gengislækkun í samræmi við
lækkun pundsins, auk Bret-
| Lands og íslands. En það eru
! þessi lönd: Danmörk, Noregur,
Pólland, Grikkland, Ástralía,
Suður-Afríka, Nýja-Sjálan.l,
Hindustan, Ceylon, Irland,
Frakkland, Egyptaland, Israel,
Belgía, Irak.
Er augljóst af þessari upp-
talningu, að næstum öll helztu
viðskiptalönd okkar í Evrópu
hafa fylgt fordæmi Breta. Þar
að auki hefur Kanada lækkað
gengi sitt miðað við dollar, um
10%.
Frá árinu 1926 og fram til
byrjunar síðustu heimsstyrjald
ar var gengi íslenzkrar krónu
miðað við sterlingspund, og
hélzt sölugengi þess óbreytt
allan þann tíma í kr. 22.15.
Vegna óstöðugs gengis á styrj-
aldarárunum þótti heppilegra
að tengja íslenzku krónuna að
Baldvin Jónsson.
FRAMBOÐSLISTI
nokkru leyti dollaragengi líka ÞÝÐUFLOKKSIN S í Rangár-
og hefur staðið við svo búið síð vallasýslu verður þannig skip-
an. Gengi krónunnar miðað aður:
við pund hefur þó verið óbreytt j Helgi Sæmundsson, blaða-
síðan um mitt ár 1940 eða kr. maður, Reykjavík.
26.22. I Baldvin Jónsson, héraðs-
Meðal Breta geta verið skipt dómslögmaður, Reykjavík.
ar skoðanir um það, hvort ^ Hjálmarsson, erindreki,
gengislækkun sterlingspunds-,
ins væri nauðsynleg til að ráða
Frh. á 7. siðu.
Þórður Tómasson, verkamað-
ur, Vallnatúni, Vestur-Eyja-
1 f jöllum.
1Á3 frambjóðendur frá fjórum
flokkum keppa um 52 þingsæti
----------------- —-»—------
Átía þingmenn, sem sátu á síðasta a!«
þingi, eru ekki í framboði aftur.
—-— ....... -..
FRAMBOÐSFRESTUR til alþingiskosninga var útrunn-
inn á miðnætti í nótt, sem íeið. Munu bá 243 karlar og konur
hafa boðið sig fram, að bví er blaðið komst næst, og sækist fólk
þetta eftir 41 þingsæti, sem kosið er um á kjördag, svo og 11
uppbótasætum, sem flokkunum verða úthlutuð. þegar heild-
arúrslit verða kunn.
Alls eru 28 kiördæmi á land- an flokka. Bjóða allir flokkarn-
inu, og bjóða fjórir stjórnmála- ir fram í öllum kjördæmum,
Elokkar fram menn til þeirra, nema Alþýðuflokkurinn, sem
en í gærkvöldi var blaðinu ekki ekki liefur frambjóðanda í
kunnugt um neitt framboð ut- Frb, a B. 6Íðu