Alþýðublaðið - 06.01.1950, Blaðsíða 6

A Lfc» YJHJBL AB l Ð
Föstudagur 6. janúar 1950.
ALPHONSE ÐAUDET
ÓFULLNÆGJANDI
EFTIRLIT---------
Því hefur verið hreyft í einu
dagblaði bæjarins, að ófullnægj
andi eftirlit hafi að undanförn-
um verið með almennum kosn-
ingum hér á landi, og í raun
réttri sé það alls ekki öruggt, að
þeir, sem greitt hafa atkvæði,
hafi í raun og sannleika greitt
þau, — það er að segja, að þeg-
ar til dæmis ég eða Hermann
greiddu atkvæði, þá sé engan
veg'inn víst, að það hafi verið
ég eða Hermann, sem kusu. Og
enn sé sá möguleiki, að ég hafi
kosið í staðinn fyrir Hermann
og Hermann í staðinn fyrir mig,
•— eða að ég hafi kosið fyrir
okkur báða, mig og Hermann,
eða Hermann bæði fyrir mig og'
sig. Já, — svo slæmt er ástand-
ið í þessum efnum, að fræði-
lega skoðað er síður en svo ó-
hugsandi möguleiki, að annar
hvor okkar Hermanns hafi
greitt atkvæði fyrir hvern ein-
asta kjósanda í Reykjavík og
nágrenni, en sem sagt, — aðeins
íræðilegur möguleiki, sem bet-
ur fer.
Framkvæmd kosninganna
eins og nú er, er f fám orðum
þannig, að síðasta hálfan mán-
uðinn fyrir kosningar, hefur
enginn atkvæðisbær maður
stundlegan frið fyrir kosninga-
agentum og áróðursmönnum af
öllum flokkum og kyrjum, —
ekki einu sinni svefnfrið, — og
liggur næst að halda, að sá ó-
friður sé skipulagður í ákveðn-
um tilgangi, sem sé, að allir
kjörbærir menn séu orðnir svo
útúrþreyttir, þegar kjördagur-
inn rennur upp, að þeir séu því
fegnastir að liggja og hrjóta
heima í rúmum sínum. Síðan
eru sendir smalar og bílar út um
allan bæ, — en margt bendir
til þess, að það sé bara yfirskyn,
bílarnir rúnti bara um bæinn
og alltaf séu það sömu mennirn-
ir, eða jafnvel sami maðurinn,
sem gengur inn í kjördeildirn-
ar, — sennilega stundum í
duplicate, — segist heita þetta
og þetta og' vera fæddur þennan
og þennan daginn, þetta og
þetta ár, og greiði síðan at-
kvæði fyrir þennan og þennan,
sem þá liggu\ undir sæng og
sker karakúlhrúta------ —
Sem sagt, — það er sjálf-
sögð krafa, að hver og einn
kjósandi, sem inn í kjördeild
gengur, fái ekki að greiða at-
kvæði, nema hann hafi í
fylgd með sér að minnsta
kosti einn mann úr hverjum
flokki, er sé þess reiðubúinn
að sverja við sína pólitísku
sáluhjálp, að hann hafi verið
viðstaddur fæðingu, .skírn,
bólusetningu, fermingu og
jafnvel . giftingu umrædds
kjósanda, og þori að ábyrgj-
ast, að aldrei hafi verið um
S A P
liann skipt, hvorki andlega
né holdlega, ekki heldur höfð
á hann nein þau áhrif, sem
komi í veg fyrir, að það verði
í raun og sannleika viðkom-
andi sjálfur, sem greiði at-
kvæði, þegar liann dregur
sinn skákross, — og ennfrem-
ur séu fingraför kjósenda tek
in á þar til gerð eyðublöð,
fyrir og eftir atkvæða-
greiðslu og þau nákvæmlega
athugað; item sé viðkom-
andi gegnumlýstur og pump-
aður, og þannig gengið úr
skugga um, að ekki sjáist j
nein pólitísk fingraför á sálj
lians og sannfæringu, ekki |
hafi hann heldur neitt það j
ofan í sig látið, er haft geti;
skoðanaleg áhrif, né lieldur
leynist innan í honum óvið-
komandi persóna, sem stjórn
að geti gerðum hans.
Nú er svo komið, að flest at-
kvæði, af hverju sem það svo
kemur, eru greidd á kjörstað
á þeim tíma, sem flestir heið-
virðir borgarar sofa undir
sæng, og einkennilegt er það,
hve sumir flokkar hafa bætt við
sig atkvæðum í seinni tíð, — og
fer þó fjarri því, að ég væni
neinn flokk um það, að hann
græði á því, að menn almennt
gangi sofandi til kosningu.
Á ANDLEGUM KOSNINGA-
VETTVANGI.
Frú Dáriður
Dulheims:
Ávarp!
Kæru konur, eldri og yngri!
Nú líður að blessuðum bæjar-
stjórnarkosningunum, og nú ríð
ur okkur á að hugsa okkur vel
um og flana ekki að neinu. Sá
gleðilegi áfangasigur hefur nú
unnizt fyrir sleitulausa og mark
vísa baráttu okkar við bann-
sett karlkynið, að stjórnmála-
ílokkarnir hafa ekki þorað ann
að en setja konur ofarlega á
Jistana, — en þar fylgir nú bögg
ull skammrifi, sem vert er að
athuga! Þeir meina akkúrat
ekkert annað með þessu heldur
en atkvæðafiskerí. Þeir eru
löngum slungnir veiðimenn! Og
svo eigum við að gera svo vel
og makka rétt . . .
Konur! Látum nú ekki bann-
sett karlkynið snúa á okkur.
Krefjumst þess, allar sem ein,
að á hverjum framboðslista
verði kona, ekki aðeins" í fyrsta
sæti, heldur og öllum sætum fyr
ir ofan sex, — og ókvæntir
karlmenn, — það er ýmissa
hluta vegna auðveldara að
tjónka við þá heldur en hina, —
„Hún skelfur. Henni virðist
vera kalt“.
„Það er hitasóttin, frú“.
„Bíðið augnablik. Við skul-
um hlýja henni“. Hún tók
r.kikkjuna, sem hún bar á hand-
leggnum, og vafði henni utan
um litlu telpuna. „Já, já, lof-
ið skikkjunni að vera. Hún á
að verða brúðarslæðan hennar
píðar meir“.
Faðirinn brosti þannig, að
það nísti hjartað. Hann hristi
hönd barnsins og bauð henni að
þakka frúnni. Litla telpan
hafði sofnað aftur og var ösku-
grá á litinn eins og lítil, dáin
telpa mitt í þess^ri hvítu
skikkju. Síðan hélt vörðurinn
leiðar sinnar og andvarpaði um
leið: „Góði guð!“ Andvarpið
kafnaði í brestum greinanna
undir fótum hans.
Fanny var ei lengur kát,
heldur hjúfraði sig að Jean
með allri þeirri feimnislegu
blíðu konunnar, sem hjúfrar
Big að manninum, sem hún elsk
ar, er hún finnur til geðshrær-
ingar, hvort sem sú geðshrær-
ing er þrungin depurð eða
glaðværð. „En hve hún er
þjartagóð stúlka!“ sagði Jean
við sjálfan sig. En hann sagði
það án þess að hopa nokkuð á
hæli fyrir ákvörðun sinni. Á
hinn bóginn varð hann enn á-
kveðnari að koma henni í fram
kvæmd, því að andlit Irene birt
ist í brekkunni fyrir framan
hann, er þau voru að fara upp.
Minningin um geislandi brosið,
er hafði orðið á vegi hans á
stígnum þarna, seitlaði um
hann, — minningin um bros-
ið, sem hafði unnið hjarta hans
samstundis, jafnvel áður enn
hann þekkti hina varanlegu
íöfra þess, hina leyndu upp-
sprettu vitsmunanna og blíð-
an unað lundernisins. Hann
hugsaði um, að hann hafði beð-
ið þar til á síðasta augnabliki,
að fimmtudag'ur var í dag.
„Svona nú! Ég verð að gera
það. IJann kom auga á krossgöt
ur þar nálægt og í huga sér
einskorðaði hann lokafrestinn
við krossgötur þessar.
Krossgöturnar voru í rjóðri,
þar sem skógurinn hafði ný-
lega verið höggvinn. Trén lágu
þar á jörðunni á meðal trjá-
búta, barkarflísa, tága og
þurrkunarofna fyrir viðarkolin.
í öllum sætum fyrir ofan tólf'
Síðan séu karlmennirnir í neðri
eætum listanna, kosnir, eða að
minnsta kosti samþykktir af
viðeigandi kvenfélögum og
kvennasamböndum,
Þetta er krafa vor, <— sann-
girniskrafa.
í andlegum friði.
Frú Dáríður Dulheims.
Nokkru lengra í burtu var
tjörnin, en upp af henni steig
hvít gufa. Og á bakkanum stóð
litla, yfirgefna húsið með nið-
urnídda þakinu og opnum og
hrotnum gluggum sjúkrahús
Hochecornefjölskyldunnar. —
Handan skógarins reis risastór
hæð, vaxin háum trjám, þar
i:em skein í rauðleitt laufið.
Þau stóðu þétt. Þessi sjón fyllti
inann depurð. Handan hæðar-
innar lá Vélizy. Skyndilega
stanzaði hann.
„Eigum við að hvíla okkur
andartak?“
Þau settust niður á langan
trébol, sem hafði nýlegá verið
felldur. Þetta var gömul eik.
Fyrri greinar hennar mátti
telja af sárunum eftir öxina.
Hlýtt var þarna undir trjánum
og fölt endurskin sólargeisl-
anna og ilmur síðbúinna fjól-
anna setti nokkurn lífgandi
blæ á umhverfið.
„En hversu indælt er hér!“
sagði hún og lét höfuð sitt
hníga letilega á öxl honum í
l.eit að kossstaðnum á hálsi
hans. Hann hörfaði dálítið und-
nn og tók í hönd hennar. Þá
varð hún óróleg vegna svipsins
á andliti hans, sem var allt í
inu orðinn stranglegur.
„Hvað er að? Hvað er það?“
„Slæmar fréttir, vesalings
ctúlkan mín. Þú þekkir Hé-
douin, sem fór í burt í stað
mín.“ Hann talaði hikandi með
rámri rödd. Hreimur raddar-
innar fyllti hann undrun, en
röddin varð sífellt ákveðnari,
cr leið að endalokum sögunnar,
sem hann hafði áður undirbúið.
Hédouin hafði veikzt, er hann
kom til staðar þess, sem hann
átti að vera á, Og nú liafði hann
cjálfur verið skipaður í stað
hans. Hann hafði ályktað, að
nuðveldara væri að segja slíkt
og það væri ekki eins kvala-
fullt og sannleikurinn. Hún
hlustaði á alla söguna á enda
án þess að taka fram í fyrir
honum. Andlit hennar var grá-
fölt, og augun störðu út í tóm-
ið. „Hvenær ferðu?“ spurði hún
og dró að sér höndina.
„í kvöld — í nótt.“ Og hann
bætti við með vælulegri upp-
gerðarrödd: „Ég ætlaði mér að
cyða einum sólarhring á Caste-
let og sigla síðan frá Mar-
ceilles.“
„Nú er nóg komið! Ljúgðu
ekki að mér!“ æpti hún. Það
var sem orðið hefði ofsafengin
sprenging, er hefði þeytt henni
á fætur. „Ljúgðu ekki meira að
mér! Þú veizt ekki, hvað þú
ert að gera. Sannleikurinn er
sá, að þú ætlar að fara að gifta
þig. Fjölskyldan þín hefur ver-
ið að hræra í þér nógu lengi.
Þau eru svo hrædd um, að ég
muni halda þér, — að ég muni
hindra þig í að leita uppi tauga-
veiki eða ! Loks eru
þau ánægð. Unga hefðarmærin
fellur þér auðvitað vel í geð.
Og þegar mér verður hugsað
til þess, hvernig ég nostraði við
hnútinn á hálsbindinu þínu
fimmtudaginn þann! Hvílíkur
fábjáni hef ég verið?“
Hún hló hryllilegum, grimmi
legum hlátri, sem afskræmdi
:;vip hennar og opinberaði hol-
una öðrum megin í munni
hennar, þar sem ein af fögru,
perlu’nvítu tönnunum hennar
hafði brotnað. Þetta hafði vafa-
laust gerzt nýlega, því að hann
þafði aldrei tekið eftir því fyrr.
Hún var svo stolt af tönnunum
EÍnum. Og holan eftir þessa
horfnu tönn mitt í þessu leirlit-
aða, hrukkótta, afskræmda
andliti nísti hjarta Gaussins
hræðilega.
„Hlustaðu á mig,“ sagði
hann, tók í handlegg henni og
neyddi hana til að sitja fast
upp við sig. „Þa ðer satt. Ég
ætla að gifta mig. Faðir minn
óskaði þess eindregið, eins og
þú veizt svo vel sjálf. En hví
tná þér ekki á sama standa um
það, fyrst að ég fer frá Frakk-
landi?“
Hún sleit sig lausa og vildi
heldur halda skapi sínu við
suðumarkið.
' „Og þú lézt mig ganga mílu
vegar í gegnum skóginn bara
til þess að skýra mér frá þessu!
Þú sagðir við sjálfan þig: „Fólk
heyrir að minnsta kosti ekki til
hennar þar, ef hún grenjar.“
Nei, takk! Frá mér heyrist ekk-
ert óp. Það sést jafnvel ekki tár
í augum mér. Sjáðu bara! í
fyrsta lagi er ég búin að fá nóg
af snotrum dreng eins og þér.
Þú getur farið. Ég mun ekki
verða til þess að kalla á þig
aftur. Þú skalt bara flækjast til
Vestur-Indía með konunni
þinni, — „henni litlu þinni’“
— eins og fólk segir í héraðinu
bínu. Hún hlýtur að vera ynd-
isleg mannskepna, „hún litla
þín“, ljót eins og górillaa^i eða
þá ólétt með stóreflis maga. Þú
ert sem sé jafnmikill auli og
fólkið, er valdi hana handa
þér.“
Nú hafði hún ekki‘ lengur
taumhald á sér, heldur ruddi
Úr sér heilum hafsjó af móðg-
unum og svívirðingum, þar til
hún hafði ekki mátt til annars
en að stama ögrandi upp einu
og einu orði, líkt og þegar mað-
ur reiðir hnefann framan í
einhvern: „Héi-heigull! Ly-lyg-
ari! Hei-heigull!“
Nú var komið til kasta Jeans
að hlusta orðlaus á hana án
þess að reyna að þagga niður í
henni- Hann kunm betur við
hana þannig, móðgandi, niður-
lægða, — ósvikna dóttur Le-