Alþýðublaðið - 16.06.1950, Qupperneq 6

6
A L ÞÝÐUBL AÐIÐ
\
Föstudagur 16. júní 1850.
Leiíur
Leirs:
HVER ER MAÐURINN?
Hér
mitt á meðal vor
gengur einhver
máttugur andi
sennilega í
gerfi
manns
eins konar Ali
Baba sem töfrar
fram hina
furðulegustu hluti
hvessir sjónir
og stendur hugsi
skamma stund
og svo stendur
þar splunkunýr
Mercury bifreið
'Austin de Luxe
mod. 1950 --------—■
eða þar liggja
gabardineföt
stælskór
nylonsokkar
modeldraktir
og langi ein-
hvern til að
lyfta sér til
flugs
gista framandi
lönd teiga
sólskin og bjór
á baðstöðum
eða lifa í sús
og rús á
luxushótelum
treður þessi undra
vera alla
vasa hans
sterlingspundum og
dollurum — — —
opinberar skýrslur
opinberra nefnda
sanna dag hvern
að Ali Baba
gengur um á meðal
vor
sem hin eina
hugsanlega skýring
á hvérsdagstíðum
fyrirbærum . sem
annars væru óhugsan-
leg — — —
Hello
Ali Baba
Ég þarf að tala við þig. —
NOSTURNE
í PZ-DÚR.
Það er nu orðið heldur sjald-
gæft að ég láti ykkur heyra í
mér í útvarpinu á öldum ljós-
vakans, en ekki er það þó mín
sök, því að ég hef alltaf verið
til. Það er heldur ekki mér að
kenna, að ég tala ekki fyrr en
svona snemma nætur, en ég
veit það bezt sjálfur, að mað.ur
getur háttað á öllum tímum í
sveitinni, þegar svo ber undir,
og við þá, sem eru komnir í
bólið og ekki heyra til mín,
ætla ég bara að segja eins og
karlinn: „Maður veit, hvað
maður hreppir, en ekki hverju
maður sleppir!" Jæja, — í þetta
skiptið ætla ég eiginlega að
spjalla við ykkur um allt og
ekki neitt, eða þó einna helzt
um ekki neitt, heldur bara
minna ykkur á hitt og þetta,
sem ég er ekki viss um að þið
hafið ekki munað eftir. Og það
er nú til svona, að.ief maður man
ekki eftir einhverju, þá er
maður eins viss með að gleyma
því. Það er nú þá fyrst þetta
með lömbin; líflömbin sem mað
ur ætlar að setja á, ja þau verð
ur maður að þekkjá frá líf-
lömbunum, sem maður ætlar að
skera að haustinu; það er nefni-
lega of seint að setja líflömbin
á, þegar maður er buinn að
skera þau. Til þess, að þetía sé
alveg öruggt, verður maður
helzt að velja lífömbin áður en
þau verða til; það er að segja,
maður verður að stofna til per-
sónulegs kunningsskp'ar með
myndarlegustum hrútunum og
laglegustu ánum, því að það er
nú eins og maður veit, að á
þsssu blessaða landi hefst ekk-
ert nema í gegnum persónulegan
kunningsskap. Og þegar sá
kunningsskapur hefur náð há-
marki sínu, þá merkir maður
lömbin með því að setja alum-
iniumplötu í eyrað á ánni, og
á þá lambið að fæðast með slíka
plötu í eyranu, samkvæmt erfða
kenningum Lysenkos, en ef
það skyldi nú ekki vera nóg
aluminium í ánni, væri ”kannski
vissara að merkja lambið með
því að skera svolítið efst af
horninu á ánni, því það er allt-
af nóg af hornum í rollunum.
En þetta verðum við að muna
því að það er ekki nóg að velja
líflömbin, heldur verður maður
líka að þekkja þau frá hinum
líflömbunum, sem maður ætlar
að sbara, því að annars setur
maður kannski skornu lömbin
á. Jæja, þetta ætti nú að vera
nóg um þetta mál, og þá kem
ég að kúnum. Það er nú svona
með kýrnar; það er ekki nóg
að muna eftir að láta þær inn
á haustin og út á vorin. Þið
hafið eflaust tekið eftir hvað
þær eru klunnalegar og skrítn-
ar í öllu látbragði, þegar þær
koma fyrst út á vorin, allar
skældar og snúnar, eins og þær
hafi legið bundnar á bás í heil-
an vetur, og það hafa þær líka
gert, svo að þetta er svo sem
og að hann skyldi skrifa nán-
ar um allt næsta kvöld.
Þann fyrsta júní fóru herra
Kleh og Irene áleiðis til Pysti-
an. Frá þeim degi fór Lotta
stöðugt í búðina og var þar
marga ldukkutíma á hverjum
degi. Hennj gekk líka ágæt-
lega að verzla. Fólk kom oft
af einskærri forvitni, bara til
að fá að sjá unnustu hins nafn
kunna Rieds baróns. Og jafn-
vel þó að margir færu út án
þess að kaupa nokkurn skap-
aðan hlut, þá jafnaðist það á
þann hátt, að margir keyptu
sitthvað, sem þá vanhagaði um
fvrst þeir voru komnir í búð-
ina á annað borð. Sumir, sem
reiknuðu með því að þeir gætu
kannske síðar haft eitthvað
upp úr því seinna, keyptu
stóra og dýra muni.
Baróninn kom oft á dag.
Hann ók að búðardyrunum
eins oft og hann gat losað sig
við skyldustörfin og oftast nær
hafði hann eitthvað fallegt
meðferðis handa Lottu. Einnig
borðaði hann með okkur eins
oft og hann gat komið því við,
eða hann kom þegar við vor-
um búnar að borða, settist hjá
okkur og drakk með okkur
kaffið. Það var ef til vill
stærsta fórnin, sem hann færði
hann var vanur því að leggja
sig eftir matinn.
Einu sinni . . .
En hvers vegna segi ég
,,einu sinni“? Ég þekki þann
óheilladag nógu vel. Það var
þann fjórtánda júlí. Baróninn
sat við borðið okkar og drakk
kaffi eins og svo oft áður. Og
ellt í einu gekk Martin í stof-
una.
„Mér datt í hug að ég mundi
ekkert skrítið. Ja, þær minna
mig nú alltaf helzt á fimmtugar
frúr á háhæluðum háhælaskóm,
sem taka sprettinn á eftir stræt-
isvagni, og vitið þið af hverju
þær eru svona? — Jú þessi
klaufaskapur stafar frá klauf-
unum; þær eru nefnilega allar
snúnar og skakkar, og það þarf
að telja xær og snyrta, ef þær
eiga að ná ballettsporinu. Kýrn-
ar hjá honum Þorbirni mínum
voru nú bara svoleiðis um
klaufirnar í vor, svo smekk-
lega snyrtar, að ég hef ekki séð
þær öllu fallegri á fótunum á
tízkumeyjunum hérna í höfuð
staðnum, enda voru þær líka
vakrar á sporinu.
Jæja, — ég verð nú að hætta
að sinni. Þetta var nú bara rabb
um allt og ekkert, og ef ein-
hver hefur hlustað á mig, þá
vona ég, að hann hafi orðið ein-
hvers vísari um þau efni, og
býð þeim góðar nætur. Hinir
verða að sjá um sig sjálfir.
hitta þig hérna“, sagði Martin.
„og ég get því slegið tvær flug-
ur í einu höggi og kvatt þig
og kvenfólkið í einu lagi. Við
eigum að fara á morgun“.
Hann sagði þetta óþarflega
kuldalega og svipharður, en
baróninn var því alúðlegri.
Hann vildi endilega gefa Mar-
tin eitthvað, en Martin sagði
strax að hann vantaði ekki
neitt. ,,Ég á meira ag segja
stígvél til vara, og það er ó-
venjulegur munaður meðal
hermanna“, sagði hann.
„Langar þig ekki einu sinni
til þess að fara í leikhúsið í
kvöld?“ spurði Ried og tók
rauða aðgöngumiða upp úr
vasa sínum. Ég_ hef aðgöngu-
miða að stúku. Það er verið
að sýna „Rosenkavaleren'1. Ég
get ekki farið sjálfur því að ég
þarf að vera á fundi frá klukk-
an átta til guð niá vita hvað.
Viltu gera það fyrir mig, Mar-
tm, að þiggja þetta?“
Martin dró það við sig.
„Kannske ungfrú Lotta vilji
fara?“
„Vitanlega11, sagði barón-
inn, „Lotta fer líka“.
Ég mótmælti því. Ég hafði
booið Schmiedelhjónunum að
koma til okkar um kvöldið og
ég vildi ekki undir neinum
kringumstæðum eiga það á
hættu að þau yrðu móðguð.
En baróninn sagði, að það
væri alls ekki nauðsynlegt að
ég færi með, enginn mundi
hafa neitt út á það að segja,
þó að „börnin11 sætu saman í
stúkunni, allir myndu halda
að þau væru að bíða eftir hon-
um, og að hann hefði af ein-
hverri ástæðu ekkj getað kotn
ið því við að koma.
„Hugsið ekkert um það“,
sagði hann glaðlega, „skemmt-
ið ykkur bara eins og þið get-
ið“.
Ég hefði gjarnan viljað
koma í veg fyrir þetta, en það
var auðséð á Martin ,að hann
óskaði mjög að mega eyða síð-
asta kvöldinu með Lottu, og
það var ekki nema eðlilegt.
Hann vissi ekkert um það, að
hann átti ekki að fara alla
leið í frems+u skotgrafirnar.
Og þar sem baróninn, shm
petta snerti mest, hafði ekkert
við það að athuga, þá . . .
Rétt fynr klukkan sjö ók
Lotta til óperunnar. Hún var 1
nýjum kjól, sem var eins og
kampavín á litinn, en hún bar
enga skartgripi. „Ég hugsa að
Martin líki það vel“, hafði hún
sagt. Klukkan hálf átta komu
Schmiedelhjónin, klukkan háif
tíu fóru þau aftur og klukkan
tíu var hringt dyrabjöllunni.
Það gat ekki verið að óper-
an væri búin. Ég varð dálítið
undrandi og hljóp niður, en
þá var Leopold gamli búinn
að opna úti dyrnar.
Fyrir utan stóð Alexander
Wagner.
Hann var á leiðinni til víg-
stöðvanna, lestin, sem hann
átti að fara með mundi leggja
af stað klukkan fimm um
morguninn. „Mig langaði bara
að kveðja þig og Lottu11. sagði
hann, „því að þið eruð að
minnsta kosti • • .“
„Þú verður að koma inn“.
Um leið og við gengum upp
stigann, sagði ég honum að
Lotta væri í leikhúsinu, en
hún mundi koma heim undir
eins og sýningunni væri lokið.
Ég sagði líka, að ef hann vildi,
þá gæti hann fengið sér brauð
sneið með henni, þegar hún
kæmi. Hann svaraði að það
væri ágætt, hann væri fjári
svangur og hefði verið að
hugsa um að fara til Lisbeth
íil þess að fá sér bita, en fyrst
svona væri, þá þyrfti hann
þess ekki.
Við fórum saman inn í búr-
ið og bárum það bezta á borð,
sem við fundum í skápnum.
Hann hjálpaði mér til með það
og hann kveikti undir tekatl-
inum. Hanr. leit eiginlega ó-
venju vel út. Hann sagði, að
bað stafaði af bví að hann
hefði verið að æfingum undir
berum himni. Ég sá að hendur
hans skulfu, þegar hann var
að leggja á borð með mér, en
hann sagði, að það gerði ekki
neitt og væri ekki alvarlegt,
það stafaði bara af því að hann
ieykti of mikið. Hann hafði
pípuna í munninum alveg eins
og venjulega, en mér fannst
pað eiga illa við hermanna-
búninginn hans.
Hann spurði margs um Riéd
barón og það var ekki annað
að heyra en að honum litiat
vel á þann ráðahag fyrir Lottu
hönd.
„Lotta þarf á stórmenni að
halda11, sagði hann. „Hún þarf
vnt athafnasvið, forustuhlut-
T erk, það er að segja ef barón-
inum tekst þá að vekja áhuga
á rnálefnum sínum og baráttu,
og hann getur skapað her.ni
svona forustuhlutverk. Já, ég
er sannfærður um að þetJa
verður miklu betra fyrir hana,
heídur en þessi venjulega
borgaralega ást, sem menn
tala um“.
Hann þagnaði, en hélt síð-
an áfram: „Ég býst varla við
að hér sé um mikla ást að
ræða. Ég vona að enginn hafi
neitt út á það að setja, þó að
ég bíði hérna eftir henni í
kvöld“.
Ég svaraði, að Lotta væri
ekki í leikhúsinu með Ried
baróni, heldur syni bans