Alþýðublaðið - 02.07.1950, Blaðsíða 6

6
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Sunnudagur 2. júlí 1950.
/
TAUTAÐ VIÐ SJÁLFAN MÍG.
Hann Bergur gamli í grá-
sleppunni var einn hinna
mörgu, sem skaðuðu hið nýja
og fagra skip Eiinskipafélags ís-
lands, Gullfoss. Hann var ekki
margorður um það við aðra, en
urn kvöldið, þeg'ar hann var
háttaður og lagstur út af með
tóbakspontuna í annarri hendi
og snýtuklútinn í hinni, tautaði
hann sisvona við sjálfan mig . .
höfðum lofað að nefna ekki
nafn Winterfeldts. Oh Lotta
varð því að fallast á það að
hann skoðaði hana. Þetta gerði
hann svo nákvæmlega að við
gátum hvorug varla afborið
það, smán okkar varð svo mik-
il. Þegar hann sá hörmungar
okkar gaf hann okkur nafn á
ágætum „sérfræðingi". og þeg-
ai hann sá að við vorum þrátt
fyrir það ekki ánægðar, sagði
hann: „Þessi starfsbróðir minn
heyrir ákaflega vel, hann er
frægur fyrir það. Þið get-
ið pantað rúm á heilsuhæl-
inu og þið getið notað eitthvað
annað nafn, ef þið teljið það
öruggara. Ég sting upp á Hel-
ene Reif“. Hann tók upp vasa-
bókina- sína og sagði: „Frú
Helene Reif, á mánudaginn
klukkan tólf. Á miðvikudag
getið þér farið af heilsuhælinu.
Ég verð svo að ráðleggja
nokkurra daga ró og hvíld
vegna . . .“
Við fórum strax til læknis-
ins, sem heyrði svo vel, og enn
einu sinni varð Lotta að ganga
undir nákvæma rannsókn. Ég
get ekk ilýst því, hve reið ég
var út af þessum skrípaleik.
Svo fengum við vottorðið og
oss samtök til verndar réttind-
um vorum, — ssm vér þó eig-
um sjálfsagða heimtingu á,
samkvæmt Mósebókunum, —
og myndu eflaust banna oss
slíka sjálfsvarnaráðstöfun, ef
þær liefðu vald til þess. Fátt
sannar betur en einmitt þetta,
að stofnun slíkra samtaka er
ekki aðeins nauðsynleg, heldur
og mjög aðkallandi.
Deila mikil, sem getur haft
ófyrirsjáanlegar aflei^ingar, er
nú risin milli hrossavísinda-
amatöra vorra út af móðerni
Skarðs-Nasa, að því er vér fá-
um bezt skilið. Gildir það lög-
mál því auðsjáanlega ekki í
ættfræði hrossa, að „kvsnlegg-
urinn“ sé vissari, þótt ekki
verði séð af því, sem fram hef-
ur komið í deilunni, hvað raska
megi slíkum grundvallarlög-
málum. Er sennilegt að §var-
dagar í ætternismáli þessu verði
látnir fram fara á hestaþinginu
að Þingvöllúm, — og án þess
vér séum með aðdróttanir í
nokkurs manns garð, virðist
ekki útilokað, að menn geti nú
einnig fengið meinsæri af
hrossum, ekki síður en rasssæri.
— Takist hins vegar ekki sættir
hrossin, sem_deilan er af risin,
munu hafa verið rauð, verður
fróðlegt að vita hvað Rússinn
gerir þá í málinu.
um kvöldið hafði Lotta í raun
og veru þrjátíu og átta stiga
hita. Þannig hafði rannsókniri
farið með hana, ep við höfðum
líka dálítið upp úr því. Herra
Kleh stakk strax upp á því, að
hún tæki sér ferð á hendur til
Semmering og dveldi þar sér
til hvíldar í nokkra daga. Við
gripum þetta tækifæri fcgins
hendi án þess að tala sarnan
um það. Ef við færum varlega
mundi enginn veita því ar-
hygli að við kæmum ekki fy/r
enn á miðvikudag til Semmer-
ing í staðinn fyrir á mánudag.
Eftir að herra Kleh var hátt-
o.ður á sunnudagskvöldið skrif
aði Lotta langt bréf. Ég var
að koma fyrir föggum okkar
og hún var enn að skrifa þeg-
ar ég hafði lokið því. Að því
loknu lét hún bréfið í tvö-
fallt umslag.
„Eula“, sagði hún, „ef ég
dey, þá skaltu opna þetta bréf
og senda það á heimilisfangið,
sem stendur á innra umslag-
inu“.
Og aldrei hafði ég séð hana
eins fallega og þegar hún sagði
þessi orð. Það var >\ns og
himneskur ljómi væri á svipn-
um. Eftir að hún var háttuð
sat ég lengi með bréfið í hend-
inni. Ég vissi að í þessu bréfi
hafði hún trúað einhverjum
fyrir öllu saman. En hver var
það? Var það Martin? Eða var
það, Irene?
En við fórum hvorkl í
heilsuhælið eða til Semmer-
ing. Næsta morgun kom Ried
barón öllum að óvörum frá
Gastein. Hann hafði hætt við
dvölina af þrá eftir Lottu, það
símaði hann til okkar þegar
frá brau,tarstöðinni. Að sjálf-
sögðu gat Lotta því ekki fari.ð
burt þennan dag. Ég varð að
læðast út og síma til iæknis-
ins, afþakka hjálp hans og
rúmið í hæljnu, og þegar ég
kom aftur, var baróninn kom-
inn. Hann Ijómaði aliur, hafði
yngst og var ástfangnari en
hann hafði nokkru sinni verið.
Han hafði orð á því að hon-
um fyndist að Lotta liti ekk.i
vel út, en hann vildi ekki taka
það í mál að Lotta færi burt
til að hvíla sig áður en hjóna-
vígslan færi fram.
„Við látum bara allt sig’a
sinn sjó, skiptum okkur hvorki
af fólki né búnaði þínum“,
sagðj hann. „Eftir hálfan mán-
uð giftum við okkur, og svo
fer ég með þig þangað, sem
þú vilt og hægt er að fara af
þjj, getur bara skipað fyrir og
:-agt, hvert þú-villt að við för-
um. Og þar með er allt klapp-
að og klárt“.
Og þar viö sat, hann lét sig
ekki. Hvorug okkar gat komið
með neinar mótbárur, sem ekki
gætu þá vakið grun. Að lokum
gat hann fengið herra Kleh til
að flýta brúðkaupinu til fyrsta
október. Og þegar búið var að
fá öll skjöl, og þar sem barón-
inn var áhrifamikill maður alls
staðar, þá voru engar líkur til
þess að þessu yrði frestað.
Við Lotta sátum klukku-
stundum saman og ræddum út-
litið. Við vissum ekki okkar
rjúkandi ráð, vissum ekki hvað
til bragðs skyldi taka.
Baróninn virtist hafa ákveð
ið að skiljast ekki við Lottu
einn einasta dag. Hann kom á
morgnana, um miðjan daginn
og á kvöldin og sjaldan kom
hann tómhentur. Hann varð
var við það, að hún var ætíð
taugaveikluð og miður sín, en
hann útskýrði það á þann hátt,
að hún væri svona óþolinmóð
og þyldi ekki að vera svona
lengi trúlofuð. Nú reyndi hann
iíka að vekja áhuga hennar
fyrir þeim málefnum, sem hann
stóð í. Hann skýrði fyrir henni
stjórnmálaástandið, sagði
henni frá sinni afstöðu og út-
skýrði fyrir henni framtíðar-
fyrirætlanir sínar.
Hún hlustaði á hann af á-
huga, en það var henni ekki
eiginlegt, og á kvöldin hafði
hún oftast gleymt því, sem
hann hafði sagt henni um
morguninn.
„Það er listamannablóð í
þér“, sagði hann. „Þ.ess vegna
muntu líka geta séð inn í fram
tíðina. Þú verður að þreifa á
blutunum fyrst og svo muntu
geta myndað þér þínar eigin
skoðanir. Á morgun skulum
við aka til aðalvei-ksmiðjanna“.
Verksmiðjurnar lágu uta.n
við Wiener Neustadt, á mel-
sléttu, og ferðin þangað stóð
í eina klukkustund. Lotta
mælti varla orð af vörum með
an við vorum á leiðinni, og ég
réð það af grænbjeikum hör-
undslit hennar, hvað að henni
væri. Henni var flökurt. Lykt-
in af slæmu benzíninu, slæm-
ur vegurinn, sem ekki hafði
verið gert við, hitinn, já. allt
þetta olli henni leiða.
Byggingarnar lágu nokkuð
dreifðar á sléttunni, og milli
þeirra voru lítil íbiiðaFhús
verkamanriá, ein hæð og rautt
þak. Svartan reyk lagði upp
úr reykháfum verksmiðjanna.
„Fyrir tuttugu árum var
þetta eyðimörk“, sagði barón-
inn og var stoltur á svipinn.
„Það er enn ekki orðin nein
paradís, sýnist mér“, svaraði
Lotta.
„Nei, en hér fá um tvö þús-
und verkamenn atvinnu og
i brauð daglega“.
Já, flest hefur breyzt þessi ár, sem ég man eftir mér,
og margt til hins betra, — en sumt eins og gengur, — ojæja.
Og þegar til baka í huganum för mína eg fer
mér finnst svo margt skrítið, að liggur mér næst við að hlæa.
0£ beri ég saman aðbúnað allan og kjör
hjá okkur á ,.Selvíkur-Jóku“ og nútímans gnoðum,
liggur við sjálft, að langi mig aftur í för
um löðrandi höf, þar sem freyðir á tvítugum boðum.
Og Gullfoss hinn nýi — vort glæsta, skriðmikla fley
og garmurinn Jóka, — þau skip eru ei berandi saman.
Hún var eins og hvert annað lítilsiglt loggortu-grey,
lágvaxin, þeldökk og svipljót að aftan og framan.
Þetta plastik og mahony þekktist ei innvortis þar
og því síður dúkur á gólfi né skurður á stöfum . .
Að útliti Jóka í engu af loggortum bar
og ekki í neinu frægari á miðum og höfum.
Eða sveínplássið, elskan mín . . einmenningsstássstofa og bað
og innbyggðir skápar og rafljós . . jú, takk fyrir maður
Þeir þætti víst skrambi þröng skóhilla á Gullfossi bað,
sem skrokkunum þar var ætlaður hvíldarstaður.......
Stífasta leikfimi að brölta þar inn og út
og aðeins rúm fyrir tæplega hálfan skrokkinn.
Og þótt maður hnýtti á sig þrefáldan rembihnút
stóð þriðjungur bakhlutans út fyrir kojustokkinn.
En steypubað fékkst þó á stundum, hressandi svalt,
það streymdi og gusaðist niður um lúkarrisið ....
hreinasti óþarfi að setja í það ilmandi salt,
er hún svamlaði kambirín, hún Jóka, — því dekkið var gisið.
og svælan úr lúkarnum féll eins og þoka jríir miðin.
Eg hygg að það finnist hangiketsbragðið enn
af hnútunum á mér, -J þótt fimmtíu ár séu liðin.
Og matseldin, kunningi .... kokkar í snjóhvítri drakt,
og kvenenglar svífandi og bjóðandi gómtama rétti.......
Um reykelsi og lofthitun kabyssan sá þar í senn,
Þá hefði nú Björn gamli brasari eitthvað sagt;
í buktinni sást ekki ferlegra og krímugra smetti.
Er ærkjöt og skötu í baununum saman hann sauð
og sumum fannst krásin með dálítið skrítnu bragði, —-
„Uss, hvað ætli saki, fyrst hvort tveggja skeppnan er dauð, —
þær hreyfa ekki mótbárum," glottandi brasarinn sagði.
Á Selvíkur-Jóku sást ekki par um borð
Þetta sjálfvirka dót, — nema skipstjórans kjálkaleður.
Á skaki og lensi hann skrafaði sjaldan orð,
en skroið sitt jóðlaði frábærum dugnaði meður.
Og innbyggðan radar í kolli karluglan bar,
kostulegt tæki og alitaf í fyrsta flokks standi.
Hans hugboð um aflamið oftastnær laukrétt var,
og alltaf hvað snerti brennivínsmiðin í landi.
Já, — Gullfoss hinn nýi er glæsilegt furðuskip.
Og geysimargir þar kæmust að lunningu á skaki.
Ef Jókupiltarnir stæðu þar, sælir á s'vip
í sjóð-band-vitlausum, yrði eldci leyft af taki.
Og þá yrði í sölunum spjallað og sprokað af list, —
því springa mun plastið vart undan kjarnyrtu glensi. ....
Samt hygg ég þeimgarala þar hálfilla líkaði fyrst,
því hvar getur skrovargur spýtt þar um tönn á lensi?
GENGIÐ UNDIR LEKA
í kvennatíma útvarpsins
hérna á dögunum gat ræðukona
um það, að karlmsnn væru!
teknir að hugleiða að stofna j
með sér karlréttindafélög, og j
virtist hún, „mærkeligt nok“, j
vera þeirri breytingu heldur ;
andvíg'. Var jafnvel á henni að
heyra, að hún tsldi slíka félags-
síarfsemi óleyfilega, — eða að
minnsta kosti ótilhlýðilega. —
Þarna sér maður hvaða frjáls
ræðis kvenréttindakonur unna
oss, karlmönnum. Þær telja ó-
tilhlýðilegt, að vér stofnum með
í þessari deilu á Þingvöllum,
verður hún eflaust lögð fyrir
öryggisráðið, og þar eð bæði
styrjáldarástæðum, út að haf-
inu. upp til fialla. til Sviss,