Alþýðublaðið - 02.07.1950, Blaðsíða 4

ALÞÝÐUBLAÐÍÐ
Sunnudagur: 2. júlí 1950.
'Útgefanði: Alþýðnflokkurinn.
Ritstjóri: Stefán Pjetursson.
Fréttastjóri: Beneðikt Gröndal.
Þingfréttir: Helgi Sæmnndsson.
Ritstjórnarsímar: 4901, 4902.
Angiýsingar: Emilía Möller.
Anglýsingasími: 4906.
Afgreiðslusími: 4900.
Aðsetur: Alþýðuhúsið.
Aiþýðuprentsmiðjan hj.
Að berja tií ásta
ÞAÐ varð allfrægt í íslenzk-
um stjórnmálum, hvaða aðferð
Framsóknarflokkurinn beitti,
;til.þess að fá Sjálfstæðisflokk-
; inn í samstjórn með sér í því
skyni að framkvæma gengis-
lækkun og kjaraskerðingu
launastéttanna. Fyrir síðustu
alþingiskosningar linnti ekki
aróðri Framsóknar um skað-
Semi íhaldsins, og að Fram-
sókn, sem frjálslyndur flokk-
ur, gæti enga samleið átt'með
þeim höfuðfjanda samvinnu-
verzlunar, sem stjórnað væri
uf gerspilltri klíku heildsala
og annarra auðmanna, sem
ekki víluðu fyrir sér að fé-
fletta bændur og samvinnu-
menn, og hefðu þar að auki
komið hluta af auði sínum til
geymslu erlendis.
Þessum áróðri slotaði ekki í
byrjun síðasta þings, og hélt
hann áfram allt fram til
þeirrar stundar, er Framsókn
myndaði ríkisstjórn með heild
sölunum og ,;Grimsbylýðnum“,
svo gömul vígorð Framsókn-
ar séu notuð.
Hámarki sínu náði þessi
sleitulausi áróður, árásir og
sókn, er Hermann Jónasson og
Eysteinn Jónsson fluttu van-
trausttillögu á stjórn Ólafs
Thors, þar sem sæti áttu bæði
Bjarnj Benediktsson og Björn
Ólafsson.
Flestir, sem fylgdust með,
vissu gerla, að tilætlun Her-
manns og Eysteins var sú með
árásunum, að fá sjálfstæðis-
menn til fylgilags við sig um
myndun gengislækkunar-
stjórnar. Tóku menn þá al-
mennt að nota þekkta setn-
ingu sem mjög einkennandi
lýsingu á þessari starfsaðferð
Framsóknar, að með henni
væri hún að berja Sjálfstæðis-
flokkinn til ásta. Og hvort sem
höggin hafa valdið því uða
ekki, þá fékk Framsókn vilja
sínum framgengt og myndaði
stjórn með Sjálfstæðisflokkn-
um. Annað mál er svo það,
hversu ríkar eða langvarandi
þær ástir eru, sem milli stjórn
arflokkanna hafa nú brotizt út
úr barsmíðinni, og leiddu til
stofnunar þess kærleiksheimil-
is, er núverandi ríkisstjórn
grundvallast á. Stundum hef-
ur það þótt við brenna, að
menn eða konur hafi gifzt til
fjár, mannaforráða eða mann-
virðinga. Þau hjónabönd hafa
gengið á ýmsa vegu og enzt
rnisjafnlega.
En það virðist svo sem
Frámsókn hafi fengið trú á að-
ferð sinni, að berja til ásta.
*
Eftir síðustu alþingiskosn-
ingar lýstu margir forustu-
menn Framsóknar því óspart
yfir, að þeir hefðu mikla ást
á Alþýðuflokknum og vildu
helzt við hann einan eiga sam-
vinnu um stjórn landsins, til
þess að rnala íhaldið niður og
draga burst úr nefi kommún-
ista. Alþýðuflokkurinn áttaði
sig ekki gerla á þessari ást-
leitni, . þar sem sumir þeir
sömu menn, t. d. Hermann
Jónasson, höfðu þá um langt
skeið áður lagt sérstaka rækt
við, bæði í blöðum og á fund-
um, að afflytja baráttu Alþýðu
flokksins, og gera hlut flestra
forustumanna hans sem verst-
an og tortryggilegastan. Vildu
alþýðuflokksmenn fá fyrir því
jarteikn nokkur eða góðar
líkur, að hugarfarsbreyting
hefði orðið í röðum forustu-
manna Framsóknar, hvað Al-
þýðuflokkinn snerti og trúnað-
armenn hans. Sögðu alþýðu-
flokksmenn og, eins og rétt er,
að ekki myndi á þeim standa
að vinna með frjálslyndum,
borgaralegum umbótaflokki,
ef af einlægni væri mælt og
líkur til að samstarf yrði af
heilum hug og refjalaust; en
nokkuð hafði þótt á það skorta
bæði fyrr og síðar í sambúð-
inni við Framsókn. Eyddist þá
að mestu leyti talið, þó í góðu
væri á báða bóga, og því gagn-
kvæmt heitið að vissulega
skyldi samstarf á milli flokk-
anna haft í huga í framtíðinni
og þess freistað að það mætti
takast. En auðsætt var á öll-
Aðalmálgagn Framsóknar,
Tíminn, lætur. nú skammt
stórra högga í milli í garð Al-
þýðuflokksins, þó að enn þá
heyrist í viðtölum um ást
Framsóknar til Alþýðuflokks-
ins. Á Tímans spjöldum er nú
meðal annars teflt fram Hann-
esi frá Undirfelli. Spilar hann
þar út sínum pólitísku kort-
um og telur sig hafa tóma
framsóknar-mattadora á hönd-
inni, og geti því boðið hátt.
En gæta mætti Hannes þess, að
ekki reyndust þessi spil hans
tómir hundar, er til á að taka,
og sögnin því tapaðist, þegar á
reynir.
Annars er það gleðilegt að
þeir Hermann Jónasson og
Hannes frá Undirfelli skuli
hafa tekið að sér að vera að-
alsiðferðispostular í fjármála-
og vi§skiptalífinu, að sjálf-
sögðu með góðum bakhjarli
margra áberandi framsóknar-
manna í Reykjavík, sem
standa nærri ýmsum opinber-
um stofnunum, er sagt hafa
b ■ a
um tilburðum Framsóknar, að þýðuflokksmenn, sem verið
ýmsum var þar brátt í brók að
setjast í ráðherrastól, þó yfir-
lýsingar væru á allt annan
veg, eins og oft vill verða.
Eftir að núverandi ríkis-
stjórn var mynduð, undir for-
sæti Framsóknar, með helztu
og hörðustu höfuðpaurum
Sjálfstæðisflokksins innan
borðs, og með myndárlegum
og duglegum heildsala sem
viðskiptamálaráðherra, slæfð-
ust sem von var eggjar Fram-
sóknar gegn íhaldinu. Hins
vegar linnti nú ekki stórum
höggum og þungum í garð Al-
þýðuflokksins. Þegar Hermann
Jónasson nýverið fór norður á
Strandir til fundahalda, mátti
áfram heyra sama ómilda og
harða dóminn um Alþýðu-
fiokkinn, kryddaðan persónu-
legum árásum — eins og áð-
ur — um trúnaðarmenn hans.
En minna var talað um heild-
salana, enda var einn af mátt-
arstólpum þeirra, Eggert
Kristjánsson, ekki lengur and-
stæðingur, sem var að glíma
við Hermann á Ströndum fýr-
ir kosningar, heldur góður
stuðningsmaður stjórnar Stein-
gríms Steinþórssonar, væntan-
lega í viðskiptamálum eins og
cðrum.
SPARNAÐARDEILDIN: Jóni Árnasyni bankastjóra geng-
ur illa að lifa eftir þeim heilræðum, sem hann gefur þjóð sinni.
Allir muna það, er hann prédikaði sparnað í útvarpinu, en
fékk sér sjálfur nýjan bíl. Hann hefur oft heimtað, að fjár-
festing minnki í landinu, en nú er hann sjálfur að láta gera
viðbyggingu við villu sína að Laufásvegi 71!
SPARNAÐUR OG GJALDEYRIR: Halldór Kiljan Lax-
ness liggur undir ákæru um stórfelld skattsvik og gjaldeyris-
svik hér heima. Hann skorti þó ekki gjaldeyri til að fara með
eiginkonu og eiginbíl til Danmerkur óg búa á fínasta hóteli
Norðurlanda, d’Angleterre í Kaupmannahöfn.
NÝJU TOGARARNIR: Það getur farið svo, að ríkis-
stjórnin ákveði að selja allt að fimm nýsköpunartogara
úr landi til að hægt verði að taka við nýju skinunum 10,
sem eru í smíðum í Bretlandi. Með því að selja einn tog-
ara, fær útgerðarfélag fé til útborgunar á tveimur nýjum.
íþróttabandalag Reykjavíkur skiptir þeim 275 þús. krón-
um, sem bærinn veitir til íþróttastarfsemi. Bandalagið ætlar
að veita 35 þús. kr. til utanfara íþróttaflokka.
Maður nokkur hefur sótt um styrk til framfærslunefndar
Reykjavíkur til að flytja úr bænum og reisa bú á vitajörðinni
fjárplógsstarfseminni stríð á ^ Málmey. Skyldi straumurinn vera að snúast?
hendur. Má vel við því búast
TOGARAÚTGERÐIN: Það kæmi kunnugum ekki á ó-
vart, þótt togaraverkfallið yrði langt. * * '* Litlar líkur eru til
að brezki markaðurinn skþni á næstunni. * * * Bretar sjálfir
eru svo svartsýnir, að þeir ætla að leggja nýjasta togara sín-
um. „Boston Fury,“ strax og hann verður til. * * * Reynt var
að selja afla íslenzku togaranna, sem eru í norðurhöfum, í Nor-
egi, en l.öndurarleyfi fékkst ekki. * * ’i! Útgerðarmenn hafa
verið að athuga, hvort hægt sé að láta togarana veiða við
Grænland og landa í Boston í Bandaríkjunum.
að þessum vammlausu mönn-
um verði vel ágengt við að
uppræta spillinguna í íslenzku
fjármálah'fi. Og þeir góðu al-
bafa svo einfaldir að ætla að
fást við störf í þjóðfélaginu,
við þjóðnýt fyrirtæki og fram
kvæmdir, mega nú, að gefnum
leiðbeiningum frá siðapostul-
um Framsóknar, sjá það, að
heillaríkari og óeigingjarnari
störf séu meira í því fólgin, að
bjarga sér eins og bezt geng-
ur með kaupum og sölum, og
taka svo vel undir öflugar
árásir á fjármálaspillinguna í
landinu.
En áfram heldur Tíminn og
sumir forustumenn framsókn-
armanna að berja Alþýðuflokk
inn, þótt ástarorð drjúpi af
vörum í einkasamtölum. En
Framsókn skal sagt það, í eitt
skipti fyrir öll, svo engum
miskilningi valdi, a ð A1 -
þýðuflokk uri n n v e r ð -
ur alls ekki barinn til
á s t a . í umburðarlyndi sínu
við fjamlan samstarfsflokk
mun hann þó. ekki. taka sumt
dangl alvarlega. En þung högg
mun hann af sér bera. Og vera
má að hann eigi það til að
gjalda líku líkt, og jafnvel
ekkert til spara, enda munu
efni næg. En það verður ekki
í því skyni gert að leysa með
því ástartilfinningar úr læð-
ingi, heldur til hins, að siða
BÍLAINNFLIJTNINGURINN: Fatlaður maður, sem á
bágt með að hreyfa sig mikið, getur fengið sérstaklega út-
búna bifreið fyrir sig. En honum hefur verið synjað um
innflutningsleyfi, meðan Iúxusbílarnir streyma hér inn í
landið!
HITT OG ÞETTA. Reykjavíkurbær hefur ráðið Aðalstein
Richter arkitekt til að teikna sundlaugarnar nýju í Laugadal-
inn. * :,! * Einar Sigurðsson, einn auðugasti maður Vestmanna-
eyja, er fluttur til Reykjavíkur. * * * Hann keypti hér 6—700
þúsund króna villu og gefur blaðið „Víði“ út hér. !,! í! * Baldur
Johnson Iæknir er alfarinn frá ísafirði og hefur tekið við
læknisstarfi á Keflavíkurflugvelli. * * * Ólafur Ólafsson var
settur læknir í hans stað á ísafirði um tveggja mánaða skeið.
EFTIRFARANDI VÍSA birtist nýlega í blaðinu Einingu:
Mikið reykja meyjarnar,
margar sakna vinar.
Karlmannslausu konurnar
kynda meira en hinar.
Ef pað er rétt, sem hér er haldið frarh, að reykingar kvenna stafi
af karlmannsleysi, hlýtur karlkyninu að fara stöðugt aftur, því
að alltaf aukast reykingar kVenkynsins. Og hvað er þá að kerl-
ingunum, sem reykja vindla?
þá og leiðbeina þeim, sem
nota fánýtar og jafnvel fólsku-
legar aðferðir, sem verka virki
lega cfugt við það, sem ætlað
er.
Síldveiðar að hefjast
SÍLDARFRÉTTIR eru nú tekn
ar að berast norðan úr landi,
og að þessu sinni eru þær
góðar, svo langt sem þær enn
ná. En undanfarin ár hafa
kennt íslendingum að trúa
varlega öllum fregnum af
síld, nema staðfestum afla-
tölum Skipanna, því að vissu-
lega hafa vonir manna oft
brugðizt, þótt útlit hafi verið
gott. Svo mun flestum finn-
ast að þessu sinni, enda þótt
vonir manna um gott síldar-
ár hafi orðið því heitari, sem
síldin hefur brugðizt fleiri ár
í röð.
ÞÁTTTAKA ÍSLENDINGA í
síldveiðunum verður að þessu
sinni svipuð og undanfarin
ár, þótt ávallt megi reikna
með þeim möguleikunj, að
hægt verði að fjölga skipum,
ef næg síld veiðist. Skilyrði
til að taka á móti síldinni eru
betri en nokkru sinni fyrr,
þar eða enn hefur ekki reynt
til fullnustu á nýju síldar-
verksmiðjurnar fyrir norðan.
Þá bíða menn með óþreyju
eftir að sjá, hvernig Hæring-
ur reynist, ef hann fer austur
á Seyðisfjörð og síld veiðis í
hann. Að vísu virðist það vera
ein eftirlætis íþrótt lands-
manna að hæðast að þessu
fyrirtæki, en þó munu flest-
ir óska þess, er á reynir, að
skipið og verksmiðjan í þvi
reynist vel. Það er búið að
binda svo mikið fé í þessari
tilraun, að annað væri sorg-
legt.
SÍLDIN mun nú vera ein selj-
anlegasta vara, -sem íslend-
ingar hafa á boðstólum, og
sögðu kunnugir frá því í blöð-
unum í gær, að verð á saltsíld
væri til dæmis mjög gott og
söluhorfur góðar. Hins vegar
hefur verið mjög lítið fram-
boð á stúlkum til að vinna
við söltun, og er það óvænt
fregn, þar sem vitað er, að
allmikið af atvinnulausum
stúlkum er hér í Reykjavík.
Væru það heldur ömurleg ör-
lög, ef skortur á starfsstúlk-
um yrði til þess að draga úr
framleiðslu saltsíldar til út-
flutnings, meðan stúlkur
ganga auðum höndum i
Reykjavík.
SÍLDARRANN SÓKNIR verða
miklar fyrir Norðurlandi í
sumar, og er nú meðal ann-
ars unnið að frekari athug-
unum á göngum síldarinnar.
Það sætir furðu allra hugs-
andi manna, að ekki skuli
hafa verið lagt miklu meira
fé til slíkra rannsókna miklu
fyrr, svo mikið sem lands-
menn eiga undir síldinni. Ár
eftir ár hafa menn beðið eft-
ir því, að síldin kæmi á miðin
fyrir Norðurlandi, án þess að
hafa nokkra vitneskju um
það, hvaðan hún kæmi eða
hvert hún fer.
NÚ ER ÞETTA AÐ LAGAST,
því að rannsóknir, sem fiski-
fræðingar hér heima hafa
gert í samvinnu við norska
fiskifræðinga hafa léitt til at-
hyglisverðra uppgötvana. En
síldin er eftir sem áður lokuð
bók að miklu leyti og verk-
. efni vísindanna í sambandi
við hana eina, að öðrum
nytjafiskum ónefndum, eru
geysileg. Á þessari braut
verður enn að sækja fram,
því að þjóð, sem byggir af-
komu sína á fiskveiðum, get-
ur ekki lifað í vanþekkingu
á göngum og lifnaðarháttum
fiskjarins.