Alþýðublaðið - 22.08.1950, Blaðsíða 5

Þriðjudagur 22. ágúst 1950
ALÞÝÐUBLAÐÍÐ
5
Hentugt húsnæði, ca. 40—80 m2 til að
halda í haustmarkað á ýmsum búfjár-,
•V ■ . _ . I
'.<6■/ 'Bpr afurðum óskast' til leigu' írá miðium
september til októberloka. Tilboð merkt
„Haustmarkaður11 sendist í pósthólf nr.
898 fyrir 26. þ. m.
00 manns með Esju fil Ákraness á
vegum Sjómannadagsráðs
Á SUNNUDAG efndi full-
trúaráð sjómannadagsins í
Heykjavík og Hafnarfirði til
skemmtiferðar til Akraness.
Til þessarar ferðar hefur
nokkrum sinnum verið efnt til
eflingar byggingarsjóði dval-
arheimilis aldraðra sjómanna.
Vegna óhagstæðs veðurs á
sunnudagsmorgun og slæms
veðurútlits, fóru nú færri í
þessa för en ætíð áður, eða
um 200 manns.
Er skipið lagðist aS bryggju
á Akranesi flutti Hallfreður
Guðmundsson, formaður Sjó-
mannadagsráðsins á Akranesi,
ræðu og bauð aðkomumenn
velkomna til Akraness. Síðan
bauð sjómannadagsráðið á
Akranesi fulltrúum í sjómanna
dagsráðinu í Reykjavík og
Hafnarfirði til kaffidrykkju í
Báruhúsinu. Þar flutti sóknar-
presturinn, séra Jón Guðjóns-
son, ræðu, en síðan flut.ti ræðu
Ilallfreður Guðmundsson og
lýsti stárfsemi sjómannadags-
ráðsins á Akranesi frá fyrstu
tíð. Á Akranesi var fyrst hald
inn sjómannadagur árið 1939,
eða ári eftir að fyrsti sjómanna
dagurinn var hátíðlegur hald-
inn í Reykjavík. I ræðu sinni
sagði Hallfreður, að í 8 ár hafi
cdlum ágóða sjómannadagsins
á Akranesi verið varið til
byggingar Bjarnalaugar, það
er sundlaugar á staðnum, en
Akurnesingar skilja það lík-
lega allra manna bezt, hve
nauðsynlegt það er sjómönn-
um að vera syntir. Þegar allar
kvaðir sjómannadagsráðsins á
Akranesi voru uppfylltar varð
.andi Bjarnarlaug, eða árið
1948, var stofnaður sjóður, og
á síðasta vetri var ákveðið að
verja eignum sjóðsins og tekj-
um sjómannadagsins eftirleið-
is ' þannig að 80% renni til
byggingar dvalarheimilis aldr-
aðra sjómanna á Akranesi í
sambandi við Elliheimilið, sem
verið er að byggja á Akra-
nesi, en 20% skal verja til
styrktar sjómönnum, sem
verða fyrir slysum eða veik-
indum. Dvalarheimilissjóður-
inn á Akranesi nemur nú tæp-
um 30 þúsund krónum.
Böðvar Steinþórsson, fram-
kvæmdastjóri sjómannadags-
ráosins í Reykjavík og Hafnar,
firði, flutti ræðu, þar sem
hann lýsti erfiðleikum þeim,
sem mætt hafi málefnum dval
arheimilisins í Reykjavík,
synjun um fjárfestingarleyfi o.
fl. Hann sagðist vona, að hið
fyrsta risu upp myndarleg
hvíldarheimili ívrir aldraða
sjómenn bæði á Akranesi sem
og í Reykjavík eða Hafnar-
firði. Að lokum færði Böðvar
þakkir og kveðjur reýkvískra
sjómanna til sjómanna og íbúa
Akraness. Elzti fulltrúi í sjó-
mannadagsráði á íslandi, Ein-
ar Þorsteinsson, sem nýlega
varð 75 ára, flutti einnig ræðu,
hann þakkaði hlýhug og vin-
semd sem sjómenn sýndu sér
á afmælisdegi sínum. Hallfreð
ur Guðmundsson þakkaði Ein-
ari öll hans miklu störf í þágu
sjómannastéttarinnar á liðnum
árum, og vænti þess að enn
mætti stéttin njóta starfs-
krafta hans.
Gumri fóru upp í Ölver, og
dansað var síðdegis.
Klukkan 21,30 var lagt af
stað frá Akranesi, en áður en
Esja lagði af stað, flutti for-
setji bæjarstjórnar og formað-
ur Verkalýðsfélags Akraness,
Hálfdán Sveinsson, ræðu, þar
sem hann lýsti störfum sjó-
manna á hafinu, og hve vel
þeir skildu nauðsyn samstarfs
og samtaka. Hann flutti kveðj-
ur Akurnesinga og verkalýðs-
félagsins. Að lokum flutti
Þorvarður Björnsson gjaldkeri
sjómannadagsráðsins í Reykja
vík, ræðu, þar sem hann lýsti
starfi sjómannadagsins, og
þakkaði Akurnesingum fyrir
góðar mótttökur og ánægju-
legt samstarf.
Fulltrúaráð sjómannadags-
ins vill biðja blaðið að færa
torstjóra skipaútgerðar ríkis-
ins kærar þakkir fyrir þá
rausn að lána Esju endurgjalds
laust til þessarar farar, svo og
skipstjóranum og skipshöfn á
Esju fyrir alla aðstoo við ferð-
ina.
Kaupum
góðu verði.
Efnager^ln Vaíur
Sölvhólsgötu 14.
Mr | ri , f1 | iju ju,-. , nýja síldaryörpu .þes
argvíslegar Jipngar i;;Í!SK!ðra0í
eru nú á döfinni á Ákranesi
Viia! vlð Síurlaug Böðvarsson
VILJI MENN hritta fyrir bj-artsýn-a útvegsbænd-
ur á þeini tímvra barióms og vandræða, sem_ nú standa
yíir, er reyr.andi að heimsækja þá fsðga Harald cg
Sturlaug Böðvarss'on á Akranssi. Þeir hafa gert til-
raunir með’ný veiðarfæri og nýjar veikunaraðferðir
með 'þeim árangri, að þeir telja fuiia ástæðu til bjart-
sýni um framtíð íslenzks sjávarúitvegs. Þeir vinna nú
að fullkominni hagnýtingu fiskjarins með Hmvinnslu
og hagnýtingu roðs og hreisturs, undirbúa fullkomnari
niðursuðu og haíu te'kið upp nýjungar í sambandi við
frystingu, sem geta haft milda þýðingu.
Frystihús þeirra Haraldar hafi í sumar látið frysta 49 Iest-
tra
bví. að þeir
ihyggiu aS gera
Sími 6916.
og Sturlaugs á Akranesi er eitt
hið stærsta og fullkornnasía á
landinu, enda hefur það verið
reist síðan gamla frystihúsið
brann snemma á árinu 1949.
FLÖKUNAR- OG
ROÐFLETTINGARVÉLAR
í frystihúsinu voru síðastlið-
inn vetur notaðar þýzk flökun-
arvél og roðflettingarvél. Segir
Sturlaugur svo frá, að með
notkun þessara véla vinnist
4—5 % betur úr fiskinum. Vél-
ar þessar eru þó hvergi nærri
gallalausar enn, og munu þeir
Akurnesingar innan skamms fá
nýrri gerð flökunarvéla frá
sömu framleiðendum og gerðu
eldri vélina í Þýzkalandi.
Aðalvinnusalur frystihúpsins
er á annarri hæð. rúmlega 900
fermetra að stærð, bjartur og
þægilegur. Fer þar fram flökun
og pökkun og er rúm fyrir
geysimikil afköst, þegar vel
aflast.
Sturlaugur skýrir svo frá,
að þeir eigi von á fullkomn-
um pökkunarvélum frá Am-
eríku, og séu sérfræðingar
vestra að atliuga fyrir þá,
hvað nýjast og bezt sé í þeim
efnum. Leggur Sturlaugur á
þetta mikla áherziu, enda
hafa umbúðir fiskjarins
mjög mikla þýðingu í sam-
bandi við söluna.
LÚÐAN LÍKAR VEL
Síðastliðið vor var fryst
mikið af lúðu á Akranesi, og
hefur hún þegar líkað með á-
gætum á Ameríkumarkaði. Er
lúðan frýst í heilu lagi, og hafa
A u g I ý s i 8 í'
Alþýðub!aðin«!
ir af karfa og tengi miklar von-
ir við að frvsta hann í íramtíð-
inni. Telja beir. að hægt sé með
ágætum að frysta karfann úr
togurunum, ef hann er ísaður,
en ekki muni þörf á að blóðga
hann um borð.
I frystihúsi sínu á*Akra-
nesi gætu þeir Sturlaugur
fryst 100 lestir af karfa á
dag og mundi sú starfsemi
tryggja- 3—400 manns at-
vinnu. fneðan á því stæði
Markaður fvrir frvstan
karfa er gevsimikill í Banda-
ríkjunum. og hefur karfinn
frá Akranesi, sem þegar hef
ur verið sendur vestur, líkað
prýðilega, þótt gera þurfi
smábrevtingar á umbúðum
frá því. sem byrjað var á.
Með frystingu karfans teluv
Sturlau?ur, að togararnir
geti séð frystihúsunum fyrir
nregum fiski á þeim tíma
árs, . sem annars er svo til
dauður.
Þeir Haraldur og Sturlaugur
hafa nú í hyggju að ráða sér-
fróðan mann frá Bandaríkjun-
um til þess að leiðbeina við
frystingu karfans og hjálpa til
að gera fiskinn þannig úr
garði, sem neytendur vilja
hafa hann.
Við frvstingu karfa notast
um 30% fisk.jirins í flökin, en
allt hitt fer til mjölverk-
smiðju. eins og karfinn hefur
allur. farið undanfarið, þegar
mest var af honum veitt.
FAXASÍLDIN
Akurnesingar tengja nú
miklar vonir við reknetaveiði
opnazt möguleikar á miklum ' sílaar í Faxaflóa, sem yarð
veiðum og frystingu, síðan það
kom í Ijós, hve góður markað-
urinn fyrir þennan fisk er fvrir
vestan haf. Skotar stunda lúðu-
veiðar mikið hér við land, að
vísu á nokkru stærri skipum en j
íslenzku bátarnir eru, . og er (
veiðin hjá þeim mest á haustin,
frá sepíember til áramóta, og ‘
svo aftur á vorin. Munu Akra- j
nesingar hafa í hyggju að |
stunda lúðuveiðar áíram eftir
hinn góða árangur, sem varð af
veiðinni síðastliðið vor.
MIKLIR MÖGULEIKAR
Á FRYSTINGU KARFA
Þá skýrir Sturlaugur Böðv-
arsson frá því, a5 þeir feðgar
mikil á síðastliðnu hausti. Er
verið að aera tilraunir með
nýja síldaryörpu þessa dagana,
jfp|. og hún
jýjölluð, en -
Ruijóífur Ölafsson hefur átt
me%an þátt í gerð hennar.
Ætlunin mun vera að salia
allmikið af síld, ef hún veiðist
í haust, en Sturlaugur skýrir
feðgar hafi í
tilraunir ifteð '
reykingu síldar. Mun enskt
firma vilja kaupa 4—500 smá-
lest'r af reyktri Faxafióasíld,
en sú síld er talin hentug til
reykingar. Skotar revkia mikið'
af síld og j^afa verið að viriná
henni nvia markaði, meðal ann
ars vestan hafs.
FTTLLK O MN ARI
NIÐURSUÐA
Þá eru væ.ntanlesrir tál
Ak.raness þýzkir sérfræðing’
ar í niðursuðu fiskjar, o<r er
e'nnisr von á nýjum og fuH-
komnari tækium til niður-
suðti en hinyað til hafa verj'ð
notuð. Te’l - Sturlaugur all-
eóðan markað fyrir niður-
snðnvörnr. og kveðst ts!
dæinis hafa getað selt all-
mikið af þeirri vöru í Emr-
landi í fvrra, ef ekki hefc'li
þá skort dósir.
Fiskur hefur aðallega verio
soðifm niður á Akranesi sem
fiskbollur og fiskbúðingur.
Auk bess bafa hrogn verið soð-
in niður. líkað vel erlendis og
bótt sízt lakari en norsku
hrognin. Þá ú' ætlunin að
revna að senda eitthvað af
hrognum til Grikklands, þar
sem markaður mun vera fyrir
þau.
Sfl.ÐARíTRFÍSTUR
í GERVIPERLUR
Meðal þeirra nýjunga, sem
væntanlega verða reyndar inn-
an skamms á Akranesi, er fuli-
komin nýting síldarhreisturs,
og hafa þeir feðgar ráðið til sín
tvo þýzka sérfræðinga til að
koma þeirri vinnslu af stað. Úr
hreistrinu má v\na hin verð-
mætustu efni. sem notuð eru til
ýmis konar eú agerðar. og °hn
fremur er það notað til þess’að
búa til gerviperlur.
Þá munu þessir sömu merm
undirbúa upszetningu véla til
að framleiða fiskilím, en það er
ein grein þess iðnaðar, er notár
fiskúrgang fyrir hráefni. Er riú
flutt inn í landið miklð magn af
fiskilími á ári hverju/þótt hrá-
efnið sé fvrir hendi í stórum
stíl.
Loks er í athugun hagnýtir.g
á límvatni á Akranesi, en það
er nú athugað víða um land.
Fara þar mikil verðmæti for-
görðum, ðg mur.d’j vélar til að-
Frh. á 7 siðu.
Ðilkokjöt
Álikálfakjöt
d ísienzkra jamvmnuféia
Sími 2678.