Alþýðublaðið - 29.09.1950, Blaðsíða 3
Föstuclagur 29. sept. 1950.
ALÞÝöUBLAÐiö
3
FRÁMORGNITILKVOLDS
I DAG er föstuclagurlnn 29,
september. Fædclur Hjáhnar
Jónsson skáld frá Bólu áriS
1796, og Nelson flotaforingi ár-
íð 1758.
Sólarupprás í Reykjavík er
kl. 7,29, sól hæst á lofti kl. 13,
18, sólarlag kl. 19,06; árdegis-
háflaeður kl. 7,55 síðdegisháflæð
ur kl. 20,12.
Næturvarzla: Ingólfsapótek,
sími 1330.
Flugferðir
FLUGFERÐIR ÍSLANDS: Inn-
innanlandsflug: Ráðgert er
að fljúga frá Reykjavík í dag
fyrir hádegi til Akureyrar,
Vestmannaeyja, Kirkjubæjar
i klausturs, Fagurhólsmýrar,
Hornafjarðar, Siglufjarðar
og Akureyrar aftur eftir há-
degi; á morgun fyrir hádegi
| til Akureyrar, Vestmanna-
eyja, ísafjarðar, Blönduóss,
Sauðárkróks, Egilsstaða og
Akureyrar aftur eftir hádegi;
frá Akureyri til Siglufjarðar
í dag og á morgun. Utanlands
flug: Gullfaxi fer til Kaup-
mannahafnar kl. 8,30 í fyrra
málið.
3PAA:"Frá New York á miðviku
dögum um Gander til Kefla-
víkur kl. 4.35 á fimmtudags-
morgnum, og áfram kl. 5,20
til Osló, Stokkhólms og Hels-
ingfors. Þaðan á mánudags-
morgnum til aka um Stokk-
hólm og Osló til Keflavíkur
kl. 21.45 á mánudagskvöid-
um og þaðan áfram kl. 22.30
um Gandsr til New York.
Skipafréttir
Arnarfell fór í fyrradag frá
Napolí áleiðis til Ibiza. Hvassa-
fell lestar saltfisk í Vestmanna
eyjum.
Hekla er í Reykjavík. Esja er
á Austfjörðum á suðurleið.
Herðubreið er á Vestfjörðum.
Skjaldbreið fór frá Revkjavík i
gærkveldi til Breiðafjarðar.
Þyrill er í Reykjavík. Ármann
fór frá Reykjavík í gær til Vest
mannaeyja.
Brúarfoss er í Færeyjum.
Dettifoss fór frá Grundarfirði í
gær til Þingeyrar, Hólmavíkur
og Drangsness. Goðafoss fór frá
Leith 25/9, var væntanlegur til
Reykjavíkur í morgun. Gullfoss
kom til Kaupmannahafnar í
gær, fer þaðan á morgun til
Leith og Reykjavíkur. Lag'ar-
foss fór frá Patreksfrðii í gær-
kveldi til Flateyrar og Akur-
eyrar. Selfoss er á Sigulfirði,
fer þaðán tií Keflavíkur. Tröila
foss fór frá New York 26/9 til
Halifax og Reykjavíkur. Fjall-
foss er í Keflavjk.
19.30 Tónleikar: Harmonikulög
(plötur).
20.30 Útvarpssagan: „Ketilli@“
eftir William Heinesen;
XXX. (Vilhjálmur S.
Vilhjálmsson rithöfund-
ur).
21.00 Strengjakvartett Ríkisút-
varpsins: Kvartett í G -
dúr óp. 18 nr. 2 eftir
Beethoven.
21.25 Frá útlöndum (ívar Guð-
mundsson ritstjóri).
21.49 Erindi: Gengisbreyting-
in, framleiðslan og gjald
eyrismálin, Björn Ólafs-
son viðskiptamálaráðh.
Afmæli
60 ára er í dag Helgi Guð-
mundsson, bankastjóri við ,Út-
vegsbankann.
Söfn og sýningar
Þjóðminjasafnið er opið frá
kl. 13—15, þriðjudaga, fimmtu
daga og sunnudaga.
Náttúrugripasafnið er opið
frá kl. 13,30 til 15, þriðjudaga,
fimmtudaga og stunnudaga.
Safn Einars Jónssonar ar op-
ið á sunnudögum frá kl. 13,30
til 15.
Úr öllum áttum
ÖKUMENN. Of hraður akstur
hefur valdið flestum hinna
hryllilegu umferðarslysa hér
á Iandi, Mannslífið er dýr-
mætara, en þær fáu mínútur,
sem þér ætlið að vinna við
of hraðan akstur.
Allsherjaratkvæðagreiðsla í
Sjómannafélagi Reykjavíkur.
Stjórn Sjómannafélags Raykja-
víkur hefur samþykkt að alls-
herjaratkvæðagreiðsla skuli við
höfð um kjör fulltrúa til 22.
þings Alþýðusambancls íslands.
Kosningin hefst um næstu
helgi. Framboðslistar með nöfn
um 16 aðalfulltrúa og 16 vara-
fulltfúa ásamt meðmælum
minnst 100 gildra félagsmanna,
séu komnir í hendur kjörstjórn
ar í skrifstofu félagsins í Al-
þýðuhúsinu fyrir kl. 12 í dag.
Allsherjaratkvæðagreiðsla í
Sjómannafélagi Hafnarfjarðar.
Stjórn Sjómannafélags Hafnar-
fjarðar hefur samþykkt að alls
herjaratkvæðagroiðsla skuli við
höfð um kjör fulltrúa til 22.
þings Alþýðusambands íslands.
— Kosningin hefst upp úr
næstu helgi. Nánar auglýst síð-
ar. Framboðslistinn með nöfn-
um 3ja aðalfulltrúa og 3ja vara
fulltrúa ásamt meðmælendum,
minnst 26 gildra íélagsmanna,
séu komnar í hendur kjörstjórn
ar í skrifstofu félagsins. að
Vesturgötu 6 eigi síðar cn klukk
an 12, laugardaginn 30. sept.
Leið guðs fi
fíamingju og
friðar fil nýs
og beíra fíeims
Pastor Axel Varmer tal-
ar um þetta efni í Að-
ventkirkjunni í kvöld kl.
8.30. — Allir velkomnir.
Brefar neifa komm-
rs
11
BREZKA STJORNIN hefur
ueitað nokkrum erlendum
Irommúnistum og fylgifiskum
þeirra um dvalarleyfi í Bret-
iandi, en erindi þeirra þang-
að var að sitja konlniúnistískt
. friðarþing“, sem halcla átti í
Shéffiéld í nóvermbermánuði.
í hópi þeirra, sern neitað hef
ur verið um dvalarleyfi þetta,
eru rússneskh rithöfundurinn
Tlja Ehrenburg og ítalski kom-
raúnistaVinurinn Pietro Nenni.
Het'ur Attlee, forsætisráðherra
Breta, tekið fram í þessu sam-
bandi, að stjórnin geti ekki
bénnað,. að þing þetta sé hald-
ið á Bretlandi, en hins vegar
sé henni í sjálfsvald sett, hvort
hún veiti hinum einstöku er-
lendu þátttakendum dvalar-
leyfi eða «Jkki.
Attunda þing Iðnnemasambands-
ins gerir ályktanir um mál iðnnema
------♦------
ÁTTUNDA í-INGI IBNNEMASAMBANDS ÍSLANDS lauk !
síðast liðið sunnudagskvöld, og höfðu þá verið haldnir 8 þing-
fundir.. Þingið sátu uin 50 fullírúar viJsvegar að af landinu.
Það fjallaði um hagsmuna-, fræðslu- og menningarmái iðn-
nema og auk þess gerði þingið ýmsar ályktanir um sérmál
samhandsins.
Forseti þingsins var Bolli
Sigurhansson, rafvirkjan., og
varaforseti Kristmundur Söi'la
con járniðnaðarnemi.
I þinglok var kjörin sam-
bandsstjórn fyrir næsta starfs
tímabil, og er hún þannig skip
uð.
Formaður, Tryggvi Svein-
björnsson bókbandsn., endur-
kjörinn. Varaform. Þórkell G.
Björgvinsson, húsagagnasm.
nemi. Meðstiórnendur' Sigurð-
ur Árnason múraran., endur-
lijörinn. Magnús Geirsson raf-
virkjan., enclurkjörinn, Guð-
mundur Eiríksson járniðnaðar
:iemi. Til vara: Skúli Helga-
ron prentnemi, Erna Marels-
dóttir hárgreiðslunemi, Iiákon
G. Torfason rafvirkjanemi,
Valdimar Bæringsson málara-
nemi.
Á þinginu kom það greini-
lega í ljós, að iðnnemar eru
einhuga um að vinna af alefli
Aukin karíöflurækt mundi spara
2 milljónir í gjaldeyri árlega.
-------<>-----
Þyrfti aö aukast um 30-*40 þúsuod tunn-
ur, segir í árbók iandbúnaðarins.
UNDANFARIN ÁR hefði verið hægt að spara um tvær
milliónir króna árlega án teljancli fjórfestingar, og hændur
Iancísins Iiefðu Iilotið auknar tekjur, jafnvel nokkru meiri, ef
nægilega mikið heíði vcrið ræktað af kartöflum í landimi, áð
því er segir í árbók landbýnaSarins 1950, sem nýlega er kom-
in út. Segir þar, að kartöfíusk oríur hafi flest undanfarin ár
dregið úr neyzlunnj að verulegum mun og’ hefði kartöflu-
framrciðslan mátt vera 30—40 jnisund tunnum meiri flest
árin, án þess áð um offrámleiðsln fyrir innlendan markað væri
áð ræða.
Arnór Sigurjónsson, ristjóri öfluræktina. Kartöfluuppskera,
árbókarinnar, skrifar þar rit- jnnflutningur og neyzla hafa
gerð um garðrækt og ylrækt og nokkur undanfarin ár verið
■fjallar meðal annars um kart- sem hér segir:
Uppskera Innfl. Ársnevzia
íunnur tunnur tunnur
1934—35 43 351 22 780 66 131
1936—37 84 373 5 G90 89 463
1938—39 64 677 12 336 77 013
1939—43 119 601 2 863 122 489
1940—41 65 463 21 423 86 889
1943 44 53 319 38 500 91 819
1945—46 81680 15 003 99 683
1947—48 46 557 50 900 97 457
1848—49 69 660 31 500 101163
Af þessu yfirliti sést, hversu hvað hafa orðið ónýtt af þeim
mismunandi framleið.dan er frá kartöflum, en þó ekki mikið.
ári til árs, og hversu mismun Nú er hins vegar búið að
andi neyzlan er líka. Tvö ár "eisa stórar kartöflugeymslur í
1939 og 1931, hefur framleiðsl- .Reykjavík (jarðhúsin) og í und
an innanlands fullnægt neyzlu irbúningi er allstór geymsla á
þörf þjóðarinnar, og mun eitt- Svalbarðseyri við Eyjafjörð'.
að framgangi áhugamála sinna
og beita öllum kröftum sínum
iil þess a-j efla samtök sín.
Iíér fara á éftir helztu sam-
|:.ykktir þingsins:
„8. þing I. N. S í. lýsir því
vfir, að iðnnemasamtþkm
'.'tanda einhuga að baki allra
r amþykkta formannafundar
iðnnemafélaganna. sem halci-
inn var í Hafnarfirði dagana
•1 og 2. júlí s. 1.
Þingið vill hér með skora á
hæstvirt iðnfræðsluráð að taka
fyllsta tillit til samþykkta iðn
íemasamtakanna varðandi
leglugerð þá um iðnnám, sem
ðnfræðsluráð er nú að vinna
að.
Einkum vill þingið undir-
-trika sambvkktir formanna-
fundarins um díg.skóla, kaup-
'á^ta, eftirlit með kennslu
iðnnema og árleg kunnáttu-
próf í sem flestum iðngrein-
,im“.
„8. bing I. N. S. í. krefst
pess að lögin um iðnnám frá
16. maí 1949 komi til fram-
kyæmda eigi síðar en um ára-
mót 1950—1951“.
„8. þing I. N. S. í. skorar á
511 sveina- og meistarafélög £.ð
utiloka alla óiðnlærða menn
í'rá vinnu í viðkomandi iðn-
greinum, þar sem iðnaöur all-
ur hefur mikið dregist sam-
an“.
,,8. þing I. N. S. í. skorar á
iðnráðin og iðnfræðsluráð að
hætta öllum sveina- og' meist-
arabréfaveitingum til óiðn-
lærðra manna, þar sem þess-
ar undanþágur eru mjög frek-
legt brot á iðnfræðslulöggjöí-
inni“.
„8. þing I. N. S. í. mótmælir
harðlega þeirri ákvörðun hátí
virts fjárhagsráðs að s.töðva
byggingu hins nýja iönskóla
í Reykjavík. Skorar því þing-
ið á ráoið að veita nú þegar
fjárfestingarkvyfi til skólans,
svo að hægt sé að ljúka bygg-
ingu hans strax á næsta ári“.
,,8. þing I. N. S. í. gerir
hér með kunnugt, ag iðnnema
samtökin líta svo á, að ýmsar
greinar laganna um iðnnám
síðan 16. maí 1949, hljóti að
ná til allra iðnnemg.
Þingið vill í þessu sambandi
benda á, að ríkisvaldið hefur
gefið út ýmsar tilskipanir, sem
aðeins geta leyfilegar talizt
samkvæmt þessari túlkun.
Með tilvísun til 22. greinar
iðnnámslaganna lýsir þingið
því yfir, ag það álítur óheim-
ilt öllum iðnnemum að vinna
að framleiðslustörfum meðan
verkfall og verkbann stendur
yfir á vinnustöðvum þeirra“.
„8. þing I. N. S. í. krefst
þess að skóianefnd iðnskólans
'\ Reykjavík láti af þeirri eetl- *
un sinni, að leggja niður
kennslu í bókfærslu við skól-
ann í vetur.
Þingið álítur niðurfellingu
námsgreinarinnar skýlaust
brot á gildandi reglum um
ckólanám iðnnema, og felur
þingið stjórn I. N. S. í. að kæra
þetta atférli skólanefndarinn-
•ar fyrir iðnfræðsluráði og
sakadómara, ef nefndin ekki
gerir skyldu sína og tekur til-
skipun sína til þaka innan
mjög skamnis tíma“.
Þá samþykkti þingið að
krefjast þess, að lágmai’kskaup
iðnnema almennt yrði ekki
ákveðið lægra en hér segir:
Á 1. námsári 40'. , 2 náms-
ári 50%, 3. 00% og 4. 70%. af
samningsbundnu kaupi sveina
í hverri iðngrein á hverjura
stað.
Þinginu barst heiUaóskr-
skeyti frá iðnsyeinaráði Al-
þýðusambands íslands.