Alþýðublaðið - 21.11.1951, Blaðsíða 4

I
AB-AIþýðublaðið 21. nóvember I95Í
AB - hið nýja Alþýðublað
TÍMARNIR BREYTAST
og mennirnir með, segir gam-
alt máltæki. En þetta á ekki
síður við um blððm. — Þau
verða að fylgjast með og
breytast eins og allt annað tU
þess að fullnægja þeim liröf-
um, sem til þeirra eru gerðar
á líverjum tíma; og þær kröf-
ur eru alltaf að fara vaxandi.
Sá tími er löngu liðinn, að
menn lesi blöð, sem ekki haía
upp á annað að bjóða en póli-
tískar .greinar. Þeir vilja blöð
sem fjöibreyttust að efni til
fróðleiks og skemmtunar, og
þó fyrst og fremst fréttir og
myndir af öllu því, sem er að
gerast. Þess vegna eru blöðin
alltaf að breyta um svip og
stækka, annað hvort í bók-
staflegum skilningi eða með
því að auka lesmál sitt með
smækkuðu letrí. Þá er urn
ieið hægt að auka fjölbreytni
þeirra.
Þegar Alþýðublaðið — AB,
eins og það skammstafar nú
nafn sitt — kemur í dag út í
nýjum búningi, þá er ástæðan
þessi, sem hér á undan er
greind. Það stækkar að vísu
hvorki í broti né að blaðsíðu-
fjölda, enda er slík stækkun
sem stendur á fárra blaða
færi, svo geigvænlegt sem
pappírsverðið er í bili. En það
minnkar letrið og eykur
þannig lesmál sitt; og það ger-
ir því unnt að verða fjöl-
breyttara og að fullnægja
fleiri óskum lesenda sinna en
það hefur getað hingað til.
Það mun gera sér far um það
að flytja fjölbreyttari fréttir
en áður, bæði innlendar og
erlendar, fleiri fréttamyndir
og margvíslegra efni annað,
bæði til fróðleiks og skemmt-
unar.
Á afstöðu blaðsins til opin-
berra mála verður engin
breyting. AB mun, eins og
Alþýðublaðið hingað til, verða
blað alþýðunnar í landinu,
blað verkalýðsins og launa-
stéttanna, blað lýðræðisins og
jafnaðarstefnunnar. Þessum
stéttum þjóðarinnar og hags-
muna- og áhugamálum þeirra
hefur oft verið þörf skeleggs
blaðs, en aldrei meiri en nú,
þegar þröngsýn og harðsvír-
uð íhaldsstjórn er við völd í
landinu og lætur eltkert tæki-
færi ónotað til þess að
þröngva kosti alþýðunnar og
ganga á góðan rétt hennar.
Slíkri stjórn og stjórnar-
stefnu mun AB engin grið
gefa.
IMurinn og atvinnuleysið
ATHUGUN, sem Félag ís-
Lenzkra iðnrekenda hefur
látið fara fram, leiðir í Ijós,
að fólk, er vinnur í verksmiðj-
um félagsmanna, er nú þriðj-
ungi færra en um sama leyti
í fyrra. Niðurstaða hennar er
því sú sorgarsaga, að stórfellt
atvinnu’eysi á sér stað meðal
þeirra, er vinna að iðju og
iðnaði.
Þetta hryggilega ástand er
í senn afleiðing þeirrar háska-
legu stefnu, sem ríkistjórnin
fylgir í atvinnumálum og
efnahagsmálum, og hinnar
hneykslanlegu aðbúðar, er
iðnaðurinn verður að sæta af
hálfu hins opinbera. Iðnaður-
inn er alger. hornreka, enda
þótt hann sé nú orðið stærsti
atvinnuvegur þjóðarinnar og
fjórði hver íslendingur hafi
afkomu sína af honum. Þetta
er að sjálfsögðu harður dóm-
ur í garð valdhafanna, en auð-
velt að finna honum stað. Til
iðnaðarins er á fjárlögum
næsta árs áætluð tæp milljón,
en til landbúnaðárins hins
vegar nær 37 milljónir! Og nú
er háð barátta fyrir því á al-
þingi, að he’mingi mótvirðis-
sjóðsins skuli varið til land-
búnaðarlána, en iðnaðurinn á
ekkert af þeim fjármunum að
fó!
Það er því vissulega ekki að
ástæðulausu, þó að forustur
menn iðnaðarins fari þess á
leit við alþingi, að iðnaðurínn
fái ekki minni hluta af mót-
virðissjóðnum en landbúnað-
urinn. Slíkt er sanngírnis-
krafa, sem allir óhlutdrægir
ménn hljóta að styðja. enda
augljóst mál, að iðnaðinum
verður að leggja öflugt lið-
sinni, ef þessi stærsti atvinnu
vegur landsins á ekki að bíða
alvarlegan hnekki og enn
meira atvinnuleysi að koma
til sögunnar meðal þeirra, er
vinna að iðju og iðnaði. En
í.aðleggjæ;
á það, að iðnaðarbankinn
verði stofnaður og taki til
starfa, enda forustumenn iðn
aðarins á eitt sáttir um það,
að ekki megi lengur dragast
að leysa úr lánsfjáiþörf iðn-
aðarins.
Gengislækkunin og stefna
ríkisstjórnarinnar í efnahags-
málum átti sem kunnugt er
að leiða til lausnar á öllum
vandamálum atvinnuveganna.
Viðhorf iðnaðarins í dag eru
eitt dæmi þess, hver er dóm-
ur reynslunnar í þessu máli.
En ríkisstjórnin heldur að sér
höndum og virðist lifa í þeirri
trú, að allt sé í lagi. Vafalaust
flytur Bjöm ólafsson þjóð-
inni þann boðskap fyrir henn
ar hönd áður en langt um líð-
ur á nýjan leik, að ekkert at-
vinnuleysi eigi sér stað á ís-
landi og gengislækkunin sé
hið mikla bjargráð! En við
öðru er naumast að búast af
ríkisstjórn^ sem horfir upp á
hrun atvinnuveganna, en
heldur samt gleði sinni af
því að braskaramir og okr-
aramir græða á hinni sívax-
andí fátækt, sem sviptir þjóð
ina smám saman öliu öryggi
og allri von.
AB-ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Útgefandi: Alþýðuflokkurinn.
Rltstj óraarsími: 4901 og 4902.
Ritstjóri: Stefán Pjetorsson.
Auglýsingastjóri: Emilía MöIIer
Auglýsingasími: 4906.
Afgreiðslusími: 4900.
ABinnáhvert
: ÞýzJmr málari sýnir í Reykjavík
Landslagsfegurð er mikil í Vestmannaeyjum, og margir, bæði
innlendir og erlendir, telja þær einn fegursta og sérkennilegasta
stað landsins. Fer því að vonum að margir málarar hafi leitað
þar viðfangsefna. Þessi teikning frá Eyjum, bátasmíðastöðin og
Klifið í baksýn, er gerð af þýzka málaranum Haye Hansen og
er ein af myndunum á sýningu hans í Listamannaskálanum.
Bœkm- os höfundar:
Tllrædf við ferða-
freimili!

Minour íæ
Kristmann G iffmnndsson:
Helgafell. Skáldsaga. Höf-
undnrinn og Guðmundur
Gíslason Hagaíín þýddu.
Helgafell, Víkirsgsprent.
Beykjavík 1951.
UNDIRRITAÐUR hefur svo
oft minnzt á skáldsögu Krist-
manns Guðmundssonar >rHelga-
fell“, að raunverulega er engu
við að bæta, þegar hún loksins
kemur út á móðurmáli höfund-
arins. Auðvitað má þó ekki
minna vera en slíkra tíðinda sé
getið, enda ekki á hverjum
degi, að kröfurnar beri árang-
ur! Og sannarlega á ,,HelgafelI“
skilið, að maður skrifi um hana
pistil, enda góð vísa aldrei of
oft kv'&ðin, ef enduitekningar
skyldi gæta helzt til mikið!
Kristmann kvaddi bernsku
sína með ,,Helgafelli“. Þá var
hann orðinn fullþroska rithöf-
undur og búinn að leggja undir
sig Noreg í andlegum skilningi,
en þó hafði hann þá hvorki rit-
að „Góugróður“ né „Gyðjuna
og uxann“. Danski rithöfundur-
inn Jörgen Bukdahl taldi
„Helgafell“ skipa hinum unga
og djarfa íslendingi á bekk með
stórskóldum Norðurlanda. Hér
skal hvorki undir það tekið né
móti því borið. En liitt er stað-
reynd, að „Hélgafeil“ Krist-
manns er í tölu mjöllustu og
listrænustp. skáldsagna ís-
ienzkra bókmennta. Og það er
talandi tákn um tómlæti og
sinnuleysi, að hún skuli hafa
verið í hartnær tvo áratugi á
leiðinni; af norsku ó islenzku.
„Helgafell" er sKáldsaga frá
landnámsöld, en Löfundurinn
velur þó hvorki þann kostinn
að endursegja fornsögu né nota
fólk og atburði úr einhverri
þeirra sem uppistöðu. Hann legg
ur sjálfur til bæði uppistöðuna
og. ívafið. Göfugur maður úr
Þrændalögum flyzt búferlum
til evlandsins óku-ina í þoku
norðurhafa. En fyrst er þó hald-
ið tiLÍrlands. og gert þar strand-
Kristmann Guðmundsson.
högg. Síðan siglir Áskell Gunn-
karlsson út til íslands og nemur
land við rætur Heígafells. Þar
gerist svo sagan, og víst er það
margt, sem á dagana drífur.
Landkostir eru miklir og .góðir
á Snæfellsnesi um þessar mund
ir, en þó skammt að bíða
hallæris og baráttu við tryllt
náttúruöfl. Þá kafla sögunnar
segir Kristmann hátt og snjallt.
En mesta alúð legg u* hann í sál
arlífslýsingarnar, enda eru þær
jafnan aðalatriðið í skáldskap
hans. Samskipti norrænu víking
anna og írsku þrælanna og
ambáttanna gegna merkilegu
hlutvérki í. sögunni. Fyrsti ís-
lendingurinn er niðji höfðingi-
ans úr Þrændalögu.n og írskrar
ambáttar, en ástarsaga þeirra
ber Kristmanni fag irt.vitni sem
rithöfundi og sálfræðingi. Öld-
urnar af ólgusjó mannlegra til-
finninga rísa hátt og jbrotna
þungt í „HelgafeUi". Speglun
höfundarins á Gu'.mkarli, Ás-
fceli, Aðalheiði, Dirrdrí,' Jolgeiri
og Andri Kvaranssyni er túlk-
un, sem aðeins getur verið á
Vfiidi mikils iistamanns. og húrr
er kjami sögunnar. Atburður
FUNDUR.
Húsmæðraféiag Reyfcjavfkur
heldur spila-, sauma- og skemmtifund á fimmtudag 22.
þessa mánaðar klukkan 8.30 í Borgartúni. 7.— Konuxn
heimilt að taka með sér gesti. S t-j ó r n i n v
Nýtt frumvarp
Skúla Guð-
mundssonar.
KOMiÐ ER FR An { á alþingi
frumvarp um það að fella nið-
ur úr lögunum um ferðaskrif-
't-f |
stoíu rrkisins ákvatðið ura, að
hún éin hafi réit ti! þess að
starfrækja ferðaskrifstofu fyr-
ar erlenda menn.
Flutningsmaður frumvarpá
þessá, sem tvímæla/aust geng-
ur mjög í þá átt að spilla að-
stöðu ferðaskrifstoíunnar og
skilyrðum hennar til starfa, er
Skúli Guðmundssor., og rök-
styður hann frumvarpið þann-
ig í greinargerð, að „rikisein-
okun á þessu sviði sem öðrum
er misjafnlega séð í viðskipta-
löndiun okkar“! . . . óg enn
fremur, „að ferðalög útlendra
manna hingað til lands mundu
aukast, ef fleiri aðilar en ferða
skrifstofa ríkisins hefðu mögu-
ieika til þess að reka ferða-
skrifstofur og veita útlending-
um leiðbeiningar og fvrir-
greiðslu á ferðalógum þeirra
hér á landi“!
Það er augljóst, að slik breyt
ing, ef að lögum verður, veldur
ekki öðru en því, að einstak-
lingum leyfist að hagnast á
ferðamannaviðskiptum.
„Lækitir af lífi og
sál", fræg amerísk
skáldsaga í þýðingu
BÓKAÚTGÁFAN SETBERG
hefur gefið út skáldsöguna
„Læknir af lífi og sál“ eftir
amerísku skáldkonuna Mary
Jiíoberts Rinehaírf * þýðfngu
Andrésar Kristjánssonar blaða
manns.
Mary Roberts Rinehart er í
tölu víðlesnustu rithöfunda
Bandaríkjanna, en skáldsaga
þessi, sem heitir „The Doctor,-
á frummálinu, mrm hafa fært
henni mestar vinsældir. Hún
fiallar um ungan og mikilhæf-
r n lækni, sem heyir hetjulega
fcaráttu. Er talið, að eigrn
reynsla höfundarins liggi sög-
unní til grundvallar, en Mary
Roberts Rinehart var gift
lækni og hefur ritað mikið um
líf og starf lækna.
Þetta er stór bók, og prýðis-
vel til útgáfu hennar vandað.
Hún er prentuð í prentsmiðj-
unni Oddi.
inn í hofinu, þegar Askell sér
og skilur Aðalheiði eins og hún
raunverutega er, verður manni
ógleymanlegur. Þar ílæða sam-
an elfur forneskjunnar og sam-
tíðarinnar. Manneskjan ,er allt-
af sjálfri sér, lík — í gleði, í
sorg, í ást og í hatri! Og öll
viðburðarás sögunnar er í snillcl
arlegu samræmi.við spennuna í
sálum fólksirts, sem f.ún greinir
frá og fjallar um. Lesandinn
rekur feril hennar í -aðdáun og
eftirYæntingu, unz allt er sagt
og Öllú lokið. Og hjíium finnst,
að hér hafi örlögin verið að
verki.
Kristmanni hefur tekizt að
gæða „HelgafeH“ blæ og svip
fomaldarinnar, . hugsunarhætti
hennar og viðhorfum, lífi henn
ar og anda. Sögunni hefur ver-
ið gefin sú einkuun, .að.hún
væri óhugnanlegur itstur. Þaö
er sátt, að hatrið og heiftin má
sin mikils í „Helgafelli", en þó
sannarlega ekki um efni fram
og sízt meira en í þeim forn-
Framh. á 5. síðu.
4 — Miðvikudagur 21 nóv. — AB