Tíminn - 09.02.1964, Blaðsíða 8

FRÉTTAMAÐUR TÍMANS RÆÐIR VIÐ BARRY GOLDWATER:
Hvai var Lyndon B. er
jörð logaði í Panama?
JHM-Minnea poös, 6. febr.
FEÉ'XT AMAÐUR blaðsins
fékk í dag viðtal við Barry
• Goldwater, öldungadeildarþing-
mann frá Arizona, sem nú er
talinn vera einn af líklegustu
frambjóðendum republikana í
forsetakosningunum n. k. nóv-
ember. Goldwater var hér í
borg í dag til að halda nokkrar
pólitískar ræður, en aðalerind-
ið var að tryggja sjálfum sér
stuðning á meðal fulltnia
flokksins, sem sækja munu út-
nefningar- og aðalfund flokks-
ins í San Francisco n. k. júlí.
Goldwater er aðalleiðtogi í-
haldshluta republikanaflokks-
ins og hefur fengið orð á sig
fyrir að segja meiningu sina
og er mjög geðþekkur maður
að sjá; heiðarlegur á svip og
hefur sérstaka persónutöfra,
sem aukið hefur mjög fylgi
hans meðal fólksins; enda eiga
Bandaríkjamenn oft til að kjósa
menn frekar eftir útliti en póli-
tfk.
Fyrsta spurningin var um á-
lit hans á málunum í Vietnam.
— Stjómin í Washington er
önnum kafin við að kaupa sér
atkvæði hér heima fyrir þessa
dagana og lætur sig litlu skipta,
hvað er að gerast í heiminum.
Við verðum að fara að horfast
í augu við ástandið, eins og
það er, í Vietnam, og gera eitt-
hvað til að bæta málin þar; við
verðum að taka ákveðnari og
ðrlagaríkari afstöðu nú þegar,
ef við eigum að geta bjargað
Vietnam frá valdatöku komm-
únista. Frá hemaðarlegu sjón-
armiði er Vietnam í þokkalegu
ásigkomulagi, en það er póli-
tíska hliðin, sem er í molum og
komin að algjöm falli, en hana
verður að bæta og það strax.
— Hvað geta Bandaríkin
gert til að styrkja NATO?
— Áhugaleysi okkar er að
fara með NATO til fjandans og
það er dýrt spaug. Ég vil, að
við látum bandalagið hafa
meiri og betri nútíma vopn og
betri hemaðartækni. Eins legg
ég til, að við reynum að hafa
meira og núnara samstarf við
de Gaulle í öllum NATO-mál-
um.
— Hefur þú mikið álit á
de Gaulle?
— De Gaulle er einstakur
maður að mörgu leyti. Getum
við ásakað hann fyrir eigin ut-
anríkisstefnu? Eða getum við
ásakað hann fyrir að viður-
kenna tilveru Bauða-Kína? Ég
virði hann að því leyti, að
Frakkland kemur fyrst í ha.ns
augum og allt annað númer
dvö.
— Hvað finnst þér, að Banda
ríkisstjórn eigi að gera í Kýp-
urmálinu?
— Atlantshafsbandalagið get
ur að mínum dómi mjög vel
leyst þetta vandamál, efns og
bezt verður á kosið og í sam-
einingu við viðkomandi aðila;
og Bandaríkin eiga aðeins að
gera það, sem bandalagið bið-
ur okkur um að gera.
— Ef þú verður kjörinn for-
seti og Rauða-Kína gengur í
Sameinuðu þjóðimar . . .
— Eins og ég hef sagt svo
oft áður, þá eigum við að
draga okkur strax út úr sam-
tökunum, ef Rauða-Kína verð-
BARRY GOLDWATER
ur leyfð innganga. Samkvæmt
stjórnarskrá Sameinuðu þjóð-
anna er fjarri því, að Rauða-
Kína uppfylli skilyrði, sem
nauðsynleg teljast til inngöngu.
— Finnst þér sambúðin á
milli vesturs og austurs vera
að batna?
— Frjálsræði er guðsgjöf og
þar af leiðandi á hinn frjálsi
heimur að gera allt til að koma
í veg fyrir framgang kommún-
ismans. Við heyrum það frá
stjóminni í Washington, að
Krústjoff sé alltaf að verða
betri og betri, og að hann vilji
meirj og betri frið í þessum
heimi; og Washington segir, að
við eigum að selja allar okkar
sprengjuflugvélar í brotajárn
til að gera Krústjoff ánægðari
með lífið. Það er skylda okkar
að berjast gegn kommúnisma
og um leið bæta friðarhorfurn-
ar í heiminum.
— Ef þú verður forseti í
haust, er það stefna þín að
hætta að veita vanþróuðum
löndum fjárhagsaðstoð?
— Ég er á móti beinni fjár-
hagsaðstoð við önnur lönd; ég
tel það vera bara óhagstæðar
peningagjafir; aftur á móti vil
ég veita meiri lán, sem yrði
dreift af sameiginlegri stofnun
margra landa.
— Hver er skoðun þín á Pan-
amavandamálinu?
— Þolinmæði okkar er á þrot
um . . .
— Hvaða „okkar“?
— Okkar Bandaríkjamanna;
við viljum, að þetta leiðinlega
vandamál verði leyst sem allra
fyrst. Eins og málin standa í
dag, virðist ekkert ganga, —
hvorki til né frá. Hvar var
Lyndon B. Johnson, þegar Pan
ama logaði í óeirðum? Kannski
var hann að hlusta á stereo-
plötuspilarann, sem Bobby
Baker gaf honum? Það er mín
skoðun, að hægt hefði verið að
koma i veg fyrir þessi uppþot
á skurðsvæðinu, en Washington
hafði hvorki áhuga né ambassa
dor á staðnum til að semja um
málin; þótt stjómin hafi vitað,
að óróleiki ríkti meðal fólksins.
bæði Panamabúa og Banda-
ríkjamanna, sem vinna við
skurðinn. Svo er það annað
mál, að við (hér á hann eflausf
við stjómmálamenn og blaða-
menn) eigum mjög erfitt með
að fá upplýsingar um, hvað sé
í rauninni að gerast þar sem
stjórnin í Washington er mjöc
treg að segja nokkuð, svo að
við vitum ekkert, hvað er ver-
ið að semja um og hvað báðir
aðiljar vilja fá. Utn hvað erum
við að semja?
— Svo að við snúum okkur að
forsetakosningunum; hefur þú
tapað miklu fylgi við fráfa'l
Kennedys forseta?
— Mér er engin launung á
því að ég hef tapað einhverju
fylgi; t. d. vissi ég um vissa
600 fulltrúa, sem sækja mundu
flokksþingið í San Franciseo og
styðja mitt framboð, en eftir
lát Kennedys féll talan niðttr
í 450 til 500, en ég er mjög
bjartsýnn á að auka fylgi mitt
mikið á næstu mánuðum.
— Heldur þú að kosningalof-
orð demókrata: „Stríð gegn fá-
tækt í landinu“, eigi eftir að
tryggja þeim hiikinn sigur í
haust?
— Nei, demókratar geta ekki
unnið kosningamar á þessu Jé-
lega slagorði sínu. Það getur
enginn og það veit enginn
hvemig hægt er að útrýma fá-
tækt fullkomlega, hvað þá að
demókratar hafi nokkra get"ii
til þess. Þetta loforð tryggir
ekki afstöðu þeirra á neinn
hátt.
— Hvað um afstöðu demó-
krata í þessum kosningum?
— Þeir eru að bíða eftir að
vera sigraðir og við repúblik-
anar ætlum okkur að vinna
stórkostlegan sigur yfir þeim.
— Að lokum; hvað um þína
eigin kosningu?
— Það er eins með allar þær
kosningar, sem ég tek þátt f,
ég vinn í þeim öllum og eins
ætla ég mér að vinna forseta-
kosninguna á hausti komandi.
Friðrik Ólafsson skrifar um
Síðasta hindrunin
Það fór sem flesta granaði, að
enginn varð til að stöðva sigur-
göngu Mikhaels Tals í alþjóða-
skákmótinu í Reykjavík og bar
hann að lokum sigur úr býtum
með 12% vinning úr 13 skákum,
sem er glæsilegur árangur. Síðasta
alvarlega hindrunin, sem varð á
vegi hans var Friðrik Ólafsson, en
honum mætti Tal í næstsíðustu
umferð. Varð viðureign þeirra
bæði hörð og tvísýn og var um
langt skeið ógerlegt að sjá, hver
hefði undirtökin í skákinni. Það
gerði gæfumuninn, að Friðrik rat
aði í tímaþröng, einmitt þegar
mest reið á, að leikirnir væru
verulega íhugaðir og tókst Tal þá
að snúa á andstæðing sinn. Gafst
Friðrik upp í 39. leik, þegar mikið
liðstap var fyrirsjáanlegt.
Hv.: Friðrik Sv.: Tal
Réti-byrjun
1. c4, Rf6 2. g3, c6 3. Rf3, d5
4. b3
(Eftir 4. Bg2, dxc4 kynni hvítur að
lenda i erfiðleikum með að ná í
peðið aftur.)
4. —, Bf5
(Þessa uppbyggingu notaði Lask-
er með góðum árangri í hinni
frægu skák sinni við Réti í New
York 1924 og, er þaðan komið
nafn afbrigðisins — New York
afbrigðið.)
5. Bg2, e6. é.o-o; Be7. 7. Bb2,
o—o 8. d3, h6, h6 9. Rbd2, a5
10. a3
(Til að geta svarað 10. —, a4 með
b4.)
10. —, Rbd7
(Eftir skákina áleit Tal, að 10. —,
Ra6 hefði verið nákvæmara til að
hafa betra vald á b4-reitnum).
11. Bc3
(Hvítur undirbýr nú að leika 12.
b4, en það vill Tal alls ekki leyfa.)
11. —, c5 12. Hel
(Það kann að vera rangt, að leyfa
svarti að loka miðborðinu, því
að hvítur fær ekki eins mikið mót-
vægi á kóngsvængnum og hann
hafði átt von á. Annar möguleiki
var 12. cxd5, exd5 (eða 12, —,
Rxd5 13. Bb2, Bf6.) 13. d4.)
12. —, d4 13. Bb2, Dc7 14l
h3.
(Hvítur hafði í huga að leika hér
14. —, e5 15. e4, Be6
dxe frhl. 15. Hxe3, Rg4 og hvíta
d-peðið fellur. Vænlegasta áfram-
haldið hefði hins vegar verið 14.
Rh4, Bg4 (Eftir 14. —, Bh7 gæti
hvítur leikið 15. e4, dxe frhl. 16.
Hxe3, g5 17. Rf3, Rg4 18. Hel,
Bxd3 og nú á hvítur ýmissa kosta
völ svo sem 19. h3, Rgf6 20. Re5
— eða 20. h4 — eða jafnvel strax
19. Rxg5.) 15. h3, Bh5 16. Dc2 og
hvítur stendur nú mun betur að
vígi .en í skákinni, þar eð svarti
biskupinn stendur ekki vel á h5.)
14. —, e5 15. e4, Be)
(Þarna stendu^ biskupinn nú mjög
vel og hvítur geldur þess í fram-
haldinu að hafa ekki rekið hann
strax til h5 eða h7.)
16. Rh4, g6 17. Bcl, Rh7 18.
Rdf3, Rg5 19. Rh2?!
(Hálfgerð ævintýramennska, en
hvítur vildi fyrir alla muni flækja
taflið. Fengi hann þessa stöðu upp
einhvern tíma seinna mundi
hann vafalaust leika 19. Rxg5, enda
er sá leikur miklu traustari og
betri en 19. Rh2. Þannig getur ein
skák orðið til þess að gjörbreyta
hugmyndum manna um ákveðna
stöðu.)
19. —, Rxh3t
(Þessi leikur felur í sér skipta-
munsfórn af hálfu svarts, en hann
varð að taka eitthvað til bragðs,
áður en hvítur næði að fylkja liði
sínu til sóknar þ.e. með 20. Rg4
ásamt 21. f4 o. s. frv.)
20. Bxh3, Bxh3 21. Bxh6,
Bxh4 22. gxh4,
(22. Bxf8 væri hæpið hér vegna
Bg5.)
22. —, Dd8
(Afræður að láta af hendi skipta
mun, þar eð hvítur mundi ella ná
undirtökunum eftir 22. —, Hfe8
23. Df3, Be) 24. Dg3.)
23. Bg5
(En hvítur afræður að þiggja
hann ekki. Eftir 23. Bxf8, Dxh4
24. Df3, Hxf8 25. Dg3, Dh5 hef-
ur svartur frjálsa stöðu og gott
spil fyrir skiptamuninn og hæpið
er, að hvítur fái nokkurn tíma
fært sér í nyt liðsyfirburði sína.)
23. —, f6 24. Bd2, Kf7 25.
Df3, Be6 26. Dg3, Hh8 27.
f4, exf4 28. Bxf4, g5!
(Tal áleit þessa tvíeggjuðu peðs-
fórn eina úrræðið til að ná gagn-
sókn. Hann hafði rétt fyrir sér.)
29. hxgð, Hh3 30. Dg2?
(Hér verður hvíti á fyrsti fingur-
brjóturinn, sem kannski er jafn-
framt afgerandi. Tal áleit, að hvít
ur hefði skilyrðislaust átt að leika
hér 30. g6f, Kg7 31. Dg2, Dh8
32. e5 og er þá 'svarti kóngurinn
ekki síður í hættu staddur en sá
hvíti. T. d.: 32. —, Hf8 (32. —,
f5 kemur varla til greina, því að
hvítur á þá kost á því að leika
Rh2-f3-g5 o. s. frv.) 33. Dxb7.
Svartur neyðist nú til að leika —,
f5 vegna hótunarinnar 34. exf6f
ásamt 35. Hxe6. Hvítur leikur þá
bezt 34. Dg2 hótandi 35. Bg5 á-
samt 36. Bf6f, ef á þyrfti að halda)
30. —, Dh8 31. Hfl
Framhald á 13. síSu.
8
T ÍMIN N. sunnudaalnn 9. febrúar 1964 —