Tíminn - 13.03.1964, Blaðsíða 14

CLEMENTINE
KONA CHURCHILLS
að ná litlu silfurskálinni aftur.
Með skálkslegt bros á vörum
féllst hann á ráðagerð hennar.
Hann gó/naði sjálfur aðra skál
sömu tegundar undir munnþurrk-
una. Síðan gekk hann rólegur að
útlenda broddborgaranum, og lét
skína laumulega í skálina í vasa
sfnuiíi og hvíslaði: „Ég náði líka
í eins eins og þér. En við verðum
víst að skila þeim aftur. Við höf-
um verið staðnir að verki!“
Hann skilaði síðan silfurgripn-
um, og pótintátinn erlendi fylgdi
dæmi hans.
Anthony Eden héfur alltaf ver-
ið einn af uppáhaldsgestum Chur-
chills. Clementine og Winston
hafa jafnmikið dálæti á honum
og væri hann einn af fjölskyld-
unni, og ekkert gladdi þau eins
og þegar hann árið 1952 varð í
rauninni fjölskyldumeðlimur, en
þá 'kvæntist hann frænku Win-
stons, Clarissu.
Beaverbrook lávarður er enn
fremur tíður gestur á Chartwell
og í Hyde Park Gate.. Clementine
hlustar hugfangin, þegar þeir Win-
ston og „Bjórinn" (the Beaver),
eiga í kappræðum — þeir eru oft
á öndverðum meiði, þó að í raun-
inni séu þeir nánir vihir.
Gestir og vinir Churchillhjón-
anna voru úr ýmsum áttum, af
ýmsum stigum, og sinntu
ólíkum verkefnum. Úr bókmennta-
heiminum, svo sem rithöfundur-
inn C. S. Forrester og úr leikhús-
heiminum t.d. sir Laurence Olivef
og Vivian Leigh. Úr íþróttaheim-
inum gætti einnig ýmissa grasa,
t.d. hnefaleikakappinn, Freddie
Mills.
Þau voru bæði aðdáendur
Charlie Chaplin, svo að Clemen-
tine bauð honum til hádegisverð-
ar dag nokkurn, og Chaplin gerði
dálítið, sem fair munu geta leikið
eftir — llann gefði Winston orð-
lausan.
Charíie lét gamminn gelsa lengi
vel um pasifisma og friðarstefn-
ur, án þess að nokkur annar kæm-
ist að, og vildi varðveita eilífan
frið, hvað sem það kostaði. Ein-
lægur og góður vilji bjó augsýni-
lega að baki hverju orði, sem
hann sagði, en Winston starði á
hann bg kom ekki upp orði.
íþyngjandi andrúmsloftinu, sem
fylgdi eftir ræðu Chaplins,
sópaði Clementine til allrar
hamingju fljótlega á burt, með
því að byrja að ræða um einskis-
verða hluti á eins þægilegan hátt
og unnt var.
Sir Johh Rothenstein, forstjóra
Tate máiverkasafnsins var boðið
til Chartwell til að snæða þar há-
degisverð og athuga nýjustu verkj
Winstons á sviði málaralistar-
inrtar.
„Við styrktum okkur á frábær-
um málsverði og skoíuðum hon-
um niður með innihaldinu úr
nokkrum ilátum, sem Wihston
kallar „flöskufylgsnin“ sín, og
hefur gert ódauðleg í nokkrum
málverka sinna“, sagði sir John.
, Síðan bauð sir Winston mér
vindil. Ég lagði hann ákveðinn til
hliðar, og sagði að sérhver maður
ætti a.m.k. að hafa eina dyggð til
að bera. Og mín væri að vera
bindindismaður á tóbak.
Hann leit í augu mér alvarlegur
á svip og svaraði: „Það er ekkert
tií, sem heitir neikvæð dyggð.
Hafi ég gert náunga mínum góð-
verk eða greiða, hefur það aldrei
verið gert af sjálfsafneitun heldur
af sjálfþægni."
í öðru matarborði bar barns-
burði á góma og þá sagði hann:
„Móðir mín ákvað að ég skyldi
fæðast í Lundúnum, en ég kaus
að hafa það öðru vísi. Ég fæddist
mánuði fyrir tímann, og þá dvaldi
hún enn á Blenheim.“
Clementine bætti við brosandi:
„Winston er að hálfu leytí ame-
rískur og að öllu leyti enskur."
Hann kinkaði kolli: „Ég er af-
komandi herforingja, sem var í
þjónustu Washingtonhers. Ég hef
skriflega staðfesta ættartöiu ef
óskað er.“
Næstum óhugnanleg spádóms-
gáfa hans er einn sá þáttur, sem
er einna mest ber á í þeim sam-
kvæmisumræðum, er hann tekur
þátt í.
Eitthvað, sem Clementine sagði
um vísindalegar framfarir við há-
degisverðarborðið mörgum árum
fyrir heimsstyrjöldina, kom hon-
lim til að segja: „Gæti ekki verið
að fundnar yrðu aðferðir til að
beita miklu sprenginæmari orku
34
en hingað til hefúr þekkzt? Gæti
ekki veriði að fundin yrði upp
sprengja, Sem ekki væri stærri en
glóaldin. en í henni fælist nógur
kraftur til að leggja heila húsa-
röð í rústir — nei, sem gæti falið
falið í sér sama afl og þúsund
tonn af kordít og sþrengt í íoft
upp heilar borgif í einu vetfangi?“
Það er Öruggt ráð til að vekja
athygli gestgjafans við borð þeifra
Churchillhjóna að vekja máls á al-
þjóðamáluin. Éitt sinn var ástand-
ið í Grikklandi til umræðu, og
einhver sagði frá því að gríski
stjórnmálaleiðtoginn Damaskinos
erkibiskup, ætti til að hengja
miða á dyrnar sjá sér til þess að
| komast hjá ónæði. Á miðanum
stendur- „Hans heilagieiki er á
i bæn.“
! „Þetta mundi ég vilja reyna á
Downingstreet“, sagði Winston.
, En ég er smeykiir um, að engihn
nvundi leggjá trúnað á það “
Clementine hefur jafngaman af
að halda börnúm samkvæmi sem
foreidrum þeirra Og hún er snill
; ingur í að skemmta fólki á öllum.
aldri.
í samkvæmi, sem haldið var að
loknúm jólum, voru öll börn og
barnabörn Churchills Macmillan-
arnir voru einnig í samkvæminu
ásamt þremur barnabörnum sín-
um. Lávarðurinn af L’Isle og
Dudley, fyrrv flugmálaráðherra, |
kom enn fremur til boðsins ásamt
vinum sinum. svo áð samtals vorU
þarna tuttugu og sex manns. Cle-
mentine lagði á ráðín um leiki og
sameiginlega skemmtun. Winston
sýndi kvikmyndir Og allir skemmtu j
sér konunglega eins og alltaf
endranær.
Þau höfðu ætíð ríka samúð með
ungu fólki, sem var að stíga fyrstu
sporin í þessari hverfulu nútíma-
veröld. Eitt sihn, er þetta bar á
góma, sagði Winston: „Við érum
undir stöðugum áhrifum af ein-
hverjuhí yfirborðslegum tilfinn-
ingaæsingi, sehl orkar stöðugt og
í sífellu á hugd Okkar, hvört Sem ■
dr til ánægju eða tii ónæðis. Við
látunt ganildt bækur liggja hjá
garði ólesnar ellOgar efhi þeirra
ómelt KirkjUtrtar standa tómar.
Og yngri kynsióðin spyr okkur:
,.Hvað cigum við að gera? „Samt
sem áður getum við svarað á afar
sinfaldan hátt. Verið ekki hrædd.
Örvæntið ekki. verið róleg. Trén
vaxa ekki upp í himininn. Sá
styrkur, sem þarf, mun verða
látinn í té og þær þjóðir, sem það
eiga skilið munu fá handieiðslu.
Gerið það, sem réttast er og ein-
faldast eftir því sem samvizkan
og heiður ykkar býður ykkur,
Leitið af kostgæfni og ákveðni að
iiagnýtusti ú 'lausninni. Sigrið eða
bíðið ósigur en berjizt tii hins
síðasta Enginn getur gert meira.
Við ættum ekki að óttast að
taka á okkur áhættu. Síðan hve-
nær hefur verið til fullkomið ör-
yggi í þessum hverfula heimi,
fullum tilvtljana og blekkinga?
Eina l.eiðin tii að komast hjá á-
hættunni er að sleppa því að lifa.
Að velja sér lífsstarf er áhætta.
Að ganga í hjúskap er áhætta.
Barnsburður er áhætta. Hvar-
vetna leggja hinir gætnustu menn
sig í hættu upp á líf og dauða —
með hverju andartaki, hverju
skrefi, hverri munnfylli. . . .“
Verst talar hann um einræði og
einræðisherra Þremur árum áður
en stríðið hófst, barðist hann af
ákafa fyrir endurhervæðingu, en
þá var slíkt' andstætt almennum
pólitískum straumum. „Við búum
í landi, þar sem fólkið á ríkis-
stjórnina, en ekki í landi, þar
sem ríkisstjórn á fólkið . . . Þér
sjáið einræðisherrana í hásætum
39
það birti yfir svip hans. — Já,
auðvitað, þessir krakkar á barna-
heimiiinu finna upp á ýmsu. Já,
Livvy ætlar heim núna. Já, ég
skal spyrja hana.
— Adrienne segir að þú sért
velkomin til hennar í nótt.
— Nei, þökk. Livvy hristi höfuð
ið.
— Það ef áreiðanlegd bezt,
byrjaði hann, en Livvy neitaði
aftur og hann sagði í símann:
— Ég heid að hún vilji helzt
fara heim. En þakka þér fyrir
að bjóða henni það Adrienne.
Hann Íagði símann á.
— Viltu ekki fá brauðsneið áð-
Ur en þú ferð ... ,
— Nei, ég þrái það eitt að kom-
ast heim í rúmið, sagði hún og
tók kápuna sína.
Simon klæddi hana í kápuna,
og snerti háls henrtar með fingr-
unum um leið, þeir voru ískaldir
og það fór hrollur um hana.
— HefUrðu annars verið heima
í allt kvöld?
Hann leit hissa á hana.
— Já, vitaskuld. Ég hef setið
hér og beðið eftir þér. Ég sagði
líka lögreglunni það.
— Ég hélt kannski að þú hefðir
skroppið eitthvað frá . . . til
Maggie til dæmis . . .
— Já, það er rétt, ég gerði það.
ég skrapp þangað rétt áður en
ég bjóst við þér. F.n hún var ekki
heima.
Það hlaut að hafa verið um
sama leyti og Rorke ók fram hjá.
Jæja, það skýrði að minnsta kosti
hvers vegna hafði verið dimmt í
húsinu. Henni létti ögn við það.
Þegar þau komu út stóð bifreið
Rorkes þar enn. Það var aldimmt
og þau hittu engan á leiðinni.
Liwy til óblandinnar furðu sá
hún að útiljósið á Larne House
logaði og sömuleiðis í forsalnum.
— Lögreglan, byrjaði hún. En
(<áður en hún komst til að segja I
meira, kom frú Groom út á tröpp-
urnar.
— Ég vona það sé allt í lagi,
frú, sagði hún, þegar Livvy kom
til hennar, — en hr. Hanlan kom
og spurði, hvort ég gæti verið
hérna í nótt. Hann sagði að þér
hefðuð fengið taugaáfall og mætt-
uð helzt ekki vera ein.
— Hann hefti sannarlega getað
ráðfært sig við mig fyrst, sagði
Simon önUgur.
Hún lézt ekki heyra til hans
og gekk hægt upp tröppurnar.
— Mikið var það elskulegt af
yður, frú Groom. Ég er yður
hjartanlega þakklát . . .
— Komið nú inn, frú Berenger
. . . þér virðist alveg örmagna.
— Leyfðu mér að koma með
þéi- inn, sagði Simon ákveðinn.
— Ég verð að tala . . .
— En ég geri það ekki . .Hún
sneri sér frá honum. — Frú
Groom hefur rétt fyrir sér, ég er
álveg örmagna. Þdkka þér fyrir
að fylgja mér heim.
— Eg hringi þá til þín snemma
í fyrramálið við getum talað sam-
an þá.
— Talað? ég þoli ékki að hugsa
til þess að tala framar. Ég hef
ekki gert annað í kvöld.
— Livvy ....
— Góða nótt, Simon, sagði hún
kuldalega.
Þegar dyrnar lokuðust að baki
hennar, hallaði hún Sér þreytu-
lega að þeim. Frú Groom tók
undir hönd hennar: Komið inn
og setjizt niður, góða mín.
— Ég . . . ég . . held að eg
geti ekki hreyft mig . Og
skyndilega var hún í fangi frú
Groom.
— Svona, svona, góða mín.
Grátið bara, þá líður yður betur.
Hún var ekki lengur bara vinnu
kona hjá Livvy, hún var sá móður-
I legi styrkur, sem Livvy þarfnað-
I SKUGCA OTTANS
ist, jafn hrædd, einmana og ör-
magna og hún var.
Þegar Livvy hafði sefazt nokkuð
og sat í dagstofunni og dreypti
á tei, spurði hún:
— Vitið þér, hvort hr. Hanlan
kom aftur með bílinn minn?
— Já, hann sótti mig í honum
og svo fórum við að sækja ein-
hverja böggla, sem þér gleymduð
á skrifstofunni. Rétt áður en þér
komuð fór hann heim, eftir að
hafa sett bílinn í skúrinn.
Rorke hugsaði út í allt! Skiln
ingsríkur — já, hann hafði skilið
pað, sem Simon hefði aldrei
dottið í hug, að hún kærði sig
um hvorugan þeirra í návist sinni
— heldur bara rólega, elskulega
konu eins og frú Groom.
Já, hann skildi svo mikið —
en þrátt fyrir það gat hann ekki
gefið henni það eina sem hún
óskaði sér — ást Rorkes.
Hún fór aftur að skjálfa.
— Svona, svona, vina mín, sagði
frú Groóm áhyggjufull.
— Nú er þetta um garð gengið.
Þessi lögreglúforingi er duglegur,
hann kemst fljótlega að þvi, hver
gerði þetta. Þér megið ómögulega
vera hræddar lengur.
Blessuð frú Groom. En jafnvel
ekki hún skildi, að það sem nú
olli kvíða Livvyar, var ekki aðeins
hræðslan um að týna lífi, heldur
fullt eins mikið óttinn við að
glata ástinni ....
18 KAFLI.
Úr gestaherberginu sá Livvy hús
Maggiear og ósnortna jörð á víða
KATHRINE TROY
| vegu. Næsta dag síðla leit hún
I um gluggann og kom auga á Adri-
enne í garði Maggiear ásamt Keith
Hún hallaði sér að stóra ruggu-
stólnum hans með hendur á brík-
unum og virtist í nánum viðræð-
um við hann. Ljóst hárið sindraði
í skini sólarinnar á þessum síð-
degi. Hún bar gráan kjól og það
glitraði á gullbeítið um hana
miðja og gullskóna sem hún gekk
á. Bæði beltið og skórnir virtust
sízt eiga við hana í sólskini.
, Maggie hafði sjálfsagt orðið að
bregða sér frá og beðið Adrienne
að hafa ofan af fyrir Keith, hugs-
aði Livvy með sér. Ég er næsti
nágranni og þó kæmi hún sizt
til mín þeirra erinda!
Hún sá að Adrienne tók í axlir
Keith 0g hristi líann til. Þó að
fjarlægðin væri rnikil fór þáð ekki
fram hjá Livvy að þau hlytú að
ræðá mikiivægt mái.
En þá datt henni í hug, áð
ef til vill væri Keith sjúkur og
Adrienne væri skelfingu lostin að
vera þarna ein með honum.
Hún hugsaði sig ekki um tvisv-
nr en hljóp út úr herbergi sínu.
Á leiðinni gqgnum ganginn hróp-
aði hún til frú Groom að hún
kæmi að vörmu spori aftur og
þaut síðan sem fætur toguðu stíg-
inrt í áttina að húsi Maggiear.
MaðUr nokkur klippti limgirð-
inguna sem skildi að húsin. Þegar
Livvy opnaði hliðið snerist hún
á hæli og leit þá í blá augu Rorkes
Hann hafði arfa í hendinni og bar
arfinn rautt blóm.
— Halló, Livvy, hugsa sér að
þessi fögru blóm skuii vera illgresi
sagði hann í rabbtón eins og
þau væru búin að vinrta stUhdum
saman í garðinum, þú áttir eitt
sinn kjól í þessum lit, ekki satt?
Hún mundi einhig eftir þeim
kjól. Þegar hún bar hann fyrsta
sinn, hafði Rorke sagt — ....
En þeirri mihningu bægði hún
burt úr huga sér.
— Er Maggie ekki heiihá?
Hann hristi höfuðið. — Nei,
Adrienne er hjá Keith.
— Já, ég sá þaU úr glUgganum
og datt í hug hvort allt væri með
felldu. Skilurðu, ég hélt að hún
væri hér ein með honum, ég vissi
ekki af þér.
— Keith er bara sæmilegur.
Fingurna hreyfir hann meir og
meir með hverjurrt degi sem líður
og Maggie sver og sárt við leggur
að hanrt sé farinn að hreyfa tærn
ar.
— Vel af sér vikið, ságði hún
stillilega og dátt í hug hvort hún
ætti ekki að snúa heim á leið
— Eg leit inn fyrir hálftíma
og Maggie bað mig að doka
við meðan hún skryppi j kaup-
staðinn. Síðan kom AÖrienne einn
ig og gat setið yfir Keith. Mér
svall móður í brjósti og þess vegna
datt mér í hug að verða að ein-
hverju liði.
Livvy virti hann fyrir sér og
hnykiaði brýnnar. — Mér fannst
einhvern veginn ekki allt með
felldu héi .
— Fjarri fer þvi! Adrienne
hefði kallað mig á vettvang ef eitt
hvað hefði gengið úrskeiðis. Hann
14
T í M I N N , " föstudaginn 13. marz 19« ~