Tíminn - 07.04.1964, Qupperneq 3

A FÖRNUM VEGI
N GAGNRYNIR 60
NÖFN ykkar sextíu, sem skrif-
u3uð undir sjónvarpsáskorunina,
eru samanlagt glæsilegasti manna-
nafnalisti, sem sézt hefur á prenti
hér undanfarin ár. Þa3 er ekki
ástæSulaust, a5 bæ3i stuónings
mrnn ykkar og andstæSingar kalla
ykkur menningarvita þjóSarinmr.
VI3 hva3 áttu3 þi3, þegar þi3
skrifuSuS undir þetta plagg? —
Fannst ykkur Keflavíkursjónyarp-
13 vera siðspillandi .lélegt, „ame-
ríkanlserandi" eSa okkur vansæm-
andi? Um þessi mál hefur töluvert
veriS skrifaS undanfarið og unn-
endur Keflavíkursjónvarpsins hafa
haldið uppi vörnum fyrir það. Nið
urstaða þessara ritdeilna er sú, að
eina röksemd ykkar, sem hefur
fyllilega staðizt alla ásókn, er sú,
aS Keflavíkursjónvarpið sé okkur
vansæmandl sem sjálfstæðri menn-
Ingarþjóð.
Fullyrðingunum um, að þetfa
sjónvarp sýni iélegt efni og að bað
sé slæmt fyrir börnin, hefur veii?
svarað með öðrum fullyrðingum
um, að þetta efni sé óvenju goit:
þarna séu beztu þættir, sem völ sé
á; þarna séu engar auglýsingar;'
— og jafnvel hefur verlð bryddað
á því, að efni þess sé alla vega
befra en kvikmyndir þær, sem
sýndar eru i milljónahöll Háskól
ans við ‘Hagatorg, og ekki eru taid-
ar of slæmar fyrir blessuð börnin.
Það, sem sameinar ykkur alla í
þessari áskorun, er sjálfsagt, að
Keflavíkursjónvarpið sé „vansæm-
andi fyrir íslendinga sem sjálf-'
stæða menningarþjóð", eins og 'taið
orðið það. Nú má sjálfsagt seaja
að vlð sýnum fram á, að við sé
um „sjálfstæð menningarþjóð", —
með því að loka okkur frá Kefla
vikursjónvarpinu, en það breytir
engu um, hvort við erum sjálfstæð
menmingarþjóð eða ekki. Það er
ekki sama að sýnast og vera. —
„Hvar er sjálfsvirðingin?" spyr
verðandi menningarviti á 4. síðu
Alþbl. 22. marz, og hann endar
grein sina með því að segja eití
hvað á þá leið, að — hvað hugsi út
leindingar um okkur, sem koma
hingað og frétta af hermannasjért
varptnu —. Þetta er röng leið. Þlö
menningarvitar beinduð bununni
úr brunaslöngu ykkar á rangan
stað. Keflavíkursjónvarpið er að
minnstu orsök og að mestu afleið-
ing ástands okkar sem „sjálfstæðr
ar menningarþjóðar'*.
Þið sextíu menningarvitar hafið
fram á þennan dag verið steinhljóð
Ir um orsakir menningarástands
okkar, en berjið nú bumbur út af
einni afleiðinga þess. Þið hafið ekki
unnið neinn stóran slgur fyrir is
lenzka menninnu, þótt ykkur taklst
að skrúfa niður í Keflavíkursjón-
varplnu. Þið hafið ekki beint bruna
slönguivni að eldsupptökunum held
ur logunum sjálfum.
Aðeins tveir ykkar, Jóhann Hann
esson prófessor og Sigurður A.
Magnússon blaðamaður, hafa stund
að mennlngargagnrýni hér að ráði
og Sigurður hefur raunar haldið
uppi þeim borgaralega „debat"
sem hér hefur verið sutndaður í
vetur. En þlð hlnir?
Mér skilst, að á Norðurlöndun-
unum og sums staðar annars stað-
ar í Norðvestur-Evrópu skammist
borgararnir sín frekar fyrir að
svikja undain skattl og fari held-
ur dult með. Hér er gagnstæðan
uppi á teningnum. Sjálfsvirðing
okkar er almennt á svo lágu stigi.
að þeir fáu, sem ekki reyna að
svíkja undan skatti, fara dult með
það, svo ekki sé hlegið að þeim.
Nærri má geta, hvaða áhrif slíkur
skortur á sjálfsvirðingu, þegar
hainn er orðinn almennur, hefur á
menningarástandið og raunar aðra
þætti þjóðlifsins líka. Hafið þið
menningarvitar haft eitthvað um
skattsvikin að segja?
Hinum forkláruðu íslendlngum
með iðinaðarmenn í broddi fylking
ar þykir sjálfsagt að standa ekki
við orð sín. Ætli það sé heppilegt
fyrir viðskiptalíf okkar beint og
menninguna óbeint, er melrihluti
manna lítur á orðheldni sem eins
konar forngrip? Hafið þið menn-
ingarvitar nokkru sinni lagt orð '
belg gegn þessari þróun?
Hafa fjársvikamálin komið ykk
ur til að hugsa um, hvernig á-
statt er í viðskiptalífinu? Hafið
þið nokkurn tima beitt ykkur fyi ir
að efla almenningsálitið með þvi,
að fjár sé hér afla? með eðlileg
um hætti? Hefur ykkur ekkert
fundizt athugavert við, að fjár-
svikararnir skuli vera sannfærðir
um ágæti sitt og sakleysi?
Hafið þið menningarvitar haft
AÐALFUNDUR
Félags íslenzkra loftskeytamanna verður haldinn
að Bárugötu 11 fimmtudaginn 9. apríl kl. 17.
Dagskrá: Venjuleg aðalfundarstörf.
Önnur mál.
Stjórnin.
Stálgrindahús
Höfum til sölu nokkur bogabyggð stálgrindahús
6,20x14,6 metrar, einangruð Hentug fyrir verk-
stæði, geymsluhús, heyhlöður og gripahús.
Sölunefnd varnarliðseigna.
nokkuð út á það að setja, að menn
séu gerðlr prófessorar við Háskól
ann, án þess að þeir hafi sannað
víslndamennsku sfna með fræðileg
um ritgerðum? Hefur ykkur
nokkru sinnl þótt athugavert, að
menn sitji í embættum og nefnd-
um árn þess að starfa, haidi þess
um sætum fyrlr áhugasömum
mönnum, og vinnl þannig tjón me’5
nærveru sinni einni saman? Hafið
þið gagnrýmt það, að menn npti
opinber nefndistörf i eiginhags-
munaskyni? Haflð þið gagnrýnt
nefndir, sem vlnni sklpulega að
þvf að flokksmerkja hverja sál '
landtnu? Hefið þlð gagnrýnt em-
bættlsmenn sem Ifta á störf sín
sem einkamél, sem komi borgur-
um landsins ekki vjs? Hafið þlð
mennlngarvUr.1- gagnrýnt starfs-
hætti Þjóðleikhúsráðs, stjórnar Si‘d
arverksmiðja '■íki'iins, Húsnæðis-
málastjórnar og allra hinna nefnd-
anna? Nei.
Hefur ykkur aldrei óað, hvernig
stjórnmáleflckkarnir vinna, stund-
um óafvit-sndi, að pví að brjóta
með mútum og bitlingum niði'r
sjálfsvirðingu íslenzkra borgara og
um leið menningu okkar sem sjálf
stæðrar' þjóðar? H3f!ð þlð ekkert
fylgzt með því, hvernig stöðugt
fjölgar þeim framámönnum í flokk
unum, sem hafa ekkert að segja né
gera annað en að skara eld að
eigin köku? Finnst ykkur ekkert
uggvænlegt, hvernig stjórnmála
mennirnir líta á stjórnmálin fulli*"
hofmóði, líta á stjórnmálin sem
borgurunum óviðkomandi einka-
mál feringjanna? Hofmóður stjórn
málaforing janna mun einnig
styrkja þá í að taka ekki mark á
áskorun ykkar sextíu og fara sínu
fram engu að síður.
Hvernlg er með sjálfsvirðlngu
manns sem styður flokk af hags-
munaástæðum, svíkur undan skattl
og fer frjálslega með sannleikann?
Hvernig er með embættismennlna
og stjórnmálamennina, sem tala
af skinhelgi um frelsi og lýðræði.
en gefa ( verkum sinum skft f það
allt saman? Hvernig er með það
þjóðfélag, þar sem sá andi ríkfr,
sem drepið er á hér að ofan?
Ég þarf ekki að rekja nánar þá
hluti, sem ég hef verið að fara
lauslega yfir hér að ofan. Þl? þekk
Ið þessa hluti sennilega betur en
ég, þar sem þið sextíu eruð yf*-•
ieitt eldri menn ee ég. Þið hafið
sjálfsagt litið i kringum ykkur eín
hvern tíma á ævinni.
Með þessu er ég ekki að halda
því fram, að fslenzka þjóðfélagið
sé á heljarþröm. Þjóðfélagið er
byggt upp af fleiri hlutum en
sjálfsvirðingunni. En hún er líkt
stór þáttur og hefur áhrif á hina
þættina. Það er gott en ekki nóg
að vera dugleg þjóð f gjöfulu um
hverfl.
Allir berum við ábyrgð á þessu,
en ykkar ábyrgðarhlutl er þyngst-
ur, af því að þið eruð menninga'-
vltardlr. Þið eruð mennlrnlr, sem
við hinir lítum uop tll. Þlð eruð
mennirnir, er getið hvenær sem er
fengið greiðan aðgang að blöðun-
um og tímaritunum. Það er talað
um það, sem þið haldið fram. Þegar
Jón Jónsson opnar munninn, yppre
menn bara öxlum, en það er ekkl
hægt að afgreiða ykkur eins.
Allir erum vlð samsekir, en ykk-
/ar sekt er stærst, af þvf að ykkar
átti að vera frumjzyæðið. Em þi5
þögðuð.
í stað þess komið bið allir saman
og krefjizt þess, að Keflavíkursión
varpið fari [ burtu. Þið segið, að
sjónvarpið sé „vansæmandi fyrir
íslendinga sem sjálfstæða menn
ingarþjóð."
Vansæmd okkar stafar af eigin
verkum og hún mtnnkar ekki neítt
þótt við vlnnum sigur á einnl a*
leiðingunni. Þegar maður veikist og
finnur til sársauka, er hægt að
gefa honum verkjapillur til þess
að lina þjántngarnar, en það bæt
ir ekkl meinið siálft. Verklrnlr erj
afleiðing sjúkdómsins en ekkl sjúk
dómurinn sjálfur.
Ef vlð hefðum sjálfsvirðlngu og
hefðum alið upp stjórnmálaforlngla
með sjálfsvirðlngu, hefðu þeir
fyrsta lagi ekki látið stækka sendi
stöðina f Keflavík og i öðru lagl
mundu þelr láta segjast af áskorun
ykkar.
En það gera þelr áreiðanlega
ekkl.
Jónas Kristjánsson.
Sinfóníuhljómsveit íslands Ríkisútvarpið
TÓNLMAR
í Háskólabíói, fimmtudaginn 9. apríl
kl. 21.00
Stjórnandi:
Igor Buketoff
Einsöngvari:
Lone Koppel
óperusöngkona
Efnisskrá:
Weber: Forleikur að óperunni Oberon
Verdi: Aría úr óperunni Vald örlaganna
Paccini: Aríur úr óperunum Madama Butterfly og
Tosca.
Vaugham Williams: Fantasia um stef eftir Tallis
Khrennikov: Sinfónía nr. 1 op. 4.
Aðgöngumiðar seldir í bókaverzl. Sigfúsar Ey-
mundssonar og bókabúðum Lárusar Blöndal,
Skólavörðustíg og Vesturveri.
Landið má ekki
„smækka"
f Degi á Akureyiri segir svo
fyrir -kömmu:
Fyrii 40 áruni var hinn
snjalli fræðimaður og rithöf-
undur Sigurður Nordal starf-
andi p'ófessor í islenzkum bók-
menntum við Háskóia íslands.
Rit hans og ra>9ur vörpuðu
ljóma á æðstu menntastofnun
þjóðarinnar innanlands og utan,
Þótf iðfangsefni hans i dag-
legu starfi væru einkum sögu-
legs etnis, voru þjóðfé’agsvanda
má.t fðandi stundar honum
mjög hugleikin. einkum þau,
er vörðuðu sarnbúð lands og
þjóðai
Eitt sinn um sumar tók hann
sér ferð á hendur frá Reykja-
vík lustui i Skaftafellssýs'lur
og dvaldi þar um hrið Eftir þá
för samdi hann ritgerð e’.na,
sem illfræg varð í þann tíð,
um öræfin og Öræfinga. og var
hún o! entuð i tímari.Hnu Vöka
árið 1927
Sp
urnrno f
í pessari grein varpaði hann
fram 'Vohljóðandi spuruingu:
„Á að ieggja Öræfin, Horn-
stranrtir og Grimsey, afdala-
býlin »g útnesjakotin i eyði,
flytja allt fóikið í beztu sveit-
iirnar ræktp þær og efla? Er
það shki hófiaus sóun fjár og
krafta að vera að þenja svo
fámeuna þjóð um allt þetta
stóra og misjafna land?“
„Hagfræðingar og búfræð-
ingar verða að svara þessum
spurningum trá sínum .sjónar-
hóli, • segir nann og bætir við
því „siónariniði" tii skýringar:
Það má vei vera, að allir íslcnd
ingar gætu komist fyrir í iág-
sveitunum hér sunnanlands og
verstöðvunum á Suðurnesjum.,
Það myndi spara stórfé til
strandterða og gera allar verk
legar tramfarir auðveldari. Og
þá þyrfti enginn að kvarta u>-
fásinni og einangrun."
Svör
En svör hans sjálfs voru m.
a. þessi: /
,, — — El vér drægjum sam-
an bvggðins t landinu, afneit-
uðum <ér pvi lögmáli, sem hef
ur skapað þ’óðina, og ekki verð
ur numið úr gildi með neinni
hagfræði
Og ‘öðru lagi: ef vér hugs
um oss að fólkið yrði kyrrt &
þessun biettum, fþ.e blettum
á Suðxesturlsndi! þá fyndist
mér btóðin vera orðin stórum
miklu tátækari, hvað sem öllu
framrali liði Það sem gerir
að íslendingat eru ekki í reynd
inni sú kotþióð. sem þeir eru
að höfðatölu er einmitt landið,
strjáibvggðir og víðáttan. Það
væri óhugsandi, að svo fámenn-
ur flokkui eæti myndað sér-
staka og sjálfstæða þjóð, ef
hann <æri hnepptur saman á
svolítilli fr.iósamri og þaulrækt
aðri oónnuköku. Það er stærð
landsins sem hefur geil þjóð-
ina storhuga erfiðicikar þess
sem oafa sfaTipa? 1 hans stál-
inu. tjölbreytní þess, sein hef-
ur glætt hæi'iii'il<.> hennar, En
þó að svo væri ið hagúræðin
bentí <i) hin> g.'ignslæða Þetiir
hún ehki eu' úrsknrditivaici uni
slíkt má). Margur myndi hik?
Framh á ols ii
T í M i N N , þriðjudaginn 7. apríl 1964
3