Tíminn - 12.04.1964, Qupperneq 9

Blaðamenn staddir í Tower of Lcmdon. Veggur Vilhjálms bastarðar (sigursæla) í baksýn.
Ljósm.: S.J.
INDRIÐI G. ÞORSTEINSSON:
KOKTEILL Á PICCADILLY
Við fengura hænu í flugvél-
mni á útleið, og hænu uppi á
tuttugustu og áttundu hæð
Hilton-hótelsins í Londoij um
kvöldið, og þegar við fengum
hana í þriðja sinn í Brighton
við Ermarsund, og einn okkar
afþakkaði af meltingarástæð-
um, setti að mönnum alveg
stjórnlausan hlátur, eins og
þeim, sem horfa á tvísýna
glímu, og sjá dauðanum bægt
frá með einni handarhreyf-
ingu. Þetta er ekki sagt gest-
gjöfum okkar til hnjóðs, Flug-
félagi íslands, sem bauð okk-
ur íslenzkum blaðamönnum í
alveg stórkostlega ferð til
Bretlands, og ekki fararstjór-
um okkar, sem létu sér hvergi
bregða, og voru sannir vinir
okkar og fyrirgreiðslumenn,
heldur er skýrt frá þessu hér
til að sýna, ,að veitingamenn
grípa til hænsna við öll mögu-
leg tækifæri, hvort sem þeir
starfrækja hótel í Peking,
Napoli eða London. Og ekki
brá manni eins og mér við
þetta, sem hef lifað á harð-
reyktu tryppakjöti i viku.
Gamall harðjaxl úr blaða-
mannastétt, Sveinn Sæmunds-
son, fulltrúi hjá F.Í., var „hirð
irinn góði á fjöllunum“ í þess-
ari ferð. Hann sá um að koma
okkur í skilning um, hvaða
dag við færum, að við þyrftum
vegabréf og farmiða upp á
gjaldeyriskaup, en þrátt fyrir
ítrekaðar upplýsingar fór einn
með vegabréfið óstimplað.
Sveinn verzlaði með okkur í
London, taldi stundum í rútu-
bílnum og söng með okkur á
heimleið, og við vissum aldrei
annað en hann væri einn af
oss, kannski frá Vikunni eða
Tímanum eða Alþýðublaðinu.
Og í London tóku þeir Jóhann
Sigurðsson, framkvæmdastjóri
F. í. þar í borg á móti okkur
ásamt fulltrúum sínum, þeim
Robert Miller og Páli Heiðari
Jónssyni. Þeir voru með okkur
allan tímann, og töldu okkur
pg veittu okkur mat og drykk
og uppfræddu okkur og voru
líka félagar okkar, og allt var
það mjög ánægjulegt.
Jóhannes Snorrason flaug
með okkur til London. Hann
er einn af þeim, sem eldist
ekki, og strax og ég sá hann
við stýrið á þessum þúsunda
hestafla fugli, minntist ég dag-
stundar í Vaðlaheiði, þegar
hann og fleiri voru að draga
sviffluguna sína á loft með
því að halda í kaðal og hlaupa
síðan undan brekkunni. Svo
var drukkin mjólk og borðuð
^vínarbrauð úr Kea. Og mér
skilst á Jóhannesi að hann sjái
ekki eftir að hafa eytt tíma
sínum í svifflug. ísland er
fjallaland og flugmenn þurfa
að kunna skil á mismunandi
uppstreymi frá síbreytilegu
landslagi til að vera góðir að
fljúga, þótt hægt sé að skrúfa
sig eitt og annað á aflmiklum
mótorum.
En við skiljum við Jóhann-
es í London, þennan afbragðs-
flugmann, sem vekur á sinn
hátt sams konar traust í starfi
og góður skurðlæknir. Menn
leggjast ekki undir hnífinn hjá
hverjum sem er.
Og síðan byrjaði veizlan,
sem ekki lauk eiginlega fyrr en
á ReykjavíkurflugH’elli síðast
liðinn mánudag. Það er eitt að
taka upp á því að fljúga tvisV-
ar í viku til London, en annað
og mikil rausn, að fylla menn
svo af mat og góðdrykkjum og
kátínu, að það hálfa hefði ver-
ið nóg. Ég hef aldrei verið í
hóp, þar sem ríkt hefur meiri
glaðværð, meira verið sagt af
sögum og meira krítað en í
þessari ferð. Þeir lugu því jafn
vel upp, til að geta hlegið að
því, að þegar einn í hópnum
hefði sagt við Breta nokkurn
við einhverja kynningarathöfn:
Má ég kynna yður fyrir mesta
rithöfundi íslands, að þá hefð-
um við ritstjóri Suðurlands og
undirritaður rétt fram hendurn
ar samtímis. Og þar sem í þesjs
ari ferð voru ritstjórar úr
fjörrum landshornum, fer gam
anið víða.
Þeir fljúga sem sagt þrisvar
í viku til London. Það er ákaf-
lega þægilegt, þegar haft er í
huga, að líklega mun hvergi
betra að verzla en einmitt í
London. Fólk sem mundi fara
til að verzla þar á milli ferða,
njundi kynnast því af eigin
raun, hvað hægt er að fá fyr-
ir peningana í Oxfordstreet,
þar sem hvorki gekk eða rak
fyrir undirrituðum að eyða fá-
einum pundum, þótt pinklarn-
ir hrúguðust upp, og í raun-
inni tókst ekki að tæma vesk-
ið fyrr en í Glasgow, og voru
þó aldrei nema fjörutíu pund
í því í upphafi. En London er
líka allt annað en verzlun, ef
menn vilja hafa það þannig.
Mér er sagt, að einn góður
landi minn fari þangað einung-
is til að leita frétta hjá spá-
konu.
Það var rakt og hráslagalegt
i London, þegar við komum
þangað, og við fengum ekki
sólskin fyrr en suður í Brigh-
ton. En þeir hjá Flugfélaginu
í Londop kunnu að bregðast
við sólarleysinu þennan föstu-
dag, sem við komum þangað,
og buðu okkur í skrifstofur
Flugfélagsins við Piccadilly.
Þar beið okkar kokteill og
smurt brauð, en þær Ólöf Rob-
son, Ragnheiður Brynjólfsdótt-
ir og Denyse DeFrisching, all-
ar starfandi hjá F.Í., sáu um
að ekki skorti veitingar. Fyrsta
einkenni þess að við værum nú
staddir i stórborg, kom fram
í því, að engum af þeim er
fóru um götuna varð litið inn
um gluggann, þótt mannfjöld-
inn væri fyrir innan, yfir
þrjátíu manns. Það er dálítið
tímanna tákn að fólk utan af
íslandi skuli koma fljúgandi,
með 600 km. hraða heiman að
frá sér til að drekka kokteil
víð Pi'céádillý. Eflaust hefðu
mánni þótt þáð tíðindi, hefði
því verið hvíslað að manni
matarlausum í hríðarkófi og
þæfingi uppi á Öxnadalsheiði
fyrir nær tuttugu árum. Og
kannski hefur ýmsum farið
eins og mér í þessum kokteil,
að hugsa um breytinguna, sem
við höfum lifað öll, hvert ein-
asta mannsbarn í þessu landi.
Kannski hefur fjarlægðarleys-
ið, vélaorkan og allsnægtirnar
gert okkur dálitið rugluð. En
þá er hollt að líta til Englend-
inga. Þeir hafa ekki hent af
sér harðkúluhattinum, þótt
þeir smíði og fljúgi í þotum.
Og einmitt meðan við stóð-
um þarna við gluggann voru
menn með harðkúluhatta á
gangi fram hjá okkur. Ég er
orðinn svo truflaður að mér
fannst þeir hlægilegir með
þessa hatta. En Bretar eru
samt ekki hlægilegir, með hatt
eða án. Það er eitthvað mjög
gott í fasi þeirra og viðmóti,
kannski er það íhaldssemi. Ég
hef svo lengi horft á öndverðu
hennar hér á íslandi, að mér
finnst hún líklega falleg, þeg-
ar ég sé hana. Og þótt «in-
hverjum kunni að finnast það
jaðra við guðlast, þá er eftir-
sjá í svokölluðum heimsyfir-
ráðum þeirra. Stundum finnst
manni, að á tímabili hafi fyrsta
verk hvers Breta er varð skip-
reika á einhverri ókannaðri
strönd, verið það að leggja
landið undir krúnuna. Og þau
lönd, sem þeir hafa undan-
farið verið að skila, hafa ekki
verið verr farin í menningar-
legu tilliti en það, að sjálfs-
forræði þeirra er lítil hætta
búin. Það verður aftur á móti
ekki sagt um ýmsar nýlendur
annarra þjóða. Margt hefur
verið sagt um þolgæði Breta
og skapgerð þeirra hefur verið
lýst á ýmsa lund. Þeir hafa
þolað konung, sem lét drepa
drottningar sínar, og þeir hafa
neytt konung til að segja af
sér, af því að hann varð skot-
inn í einhverri bandarískri
kerlingu. Þeir einangra tekki
húsin sín og tala um miðstöðv-
arkyndingu af fyrirlitningu.
Skór eiga það til að verða
grænir af myglu vegna raka
í húsum, sem eru svo hlýleg
að utan, að það setur að manni
hroll, þegar húsaröðinni slepp-
"ir og tekur við skógur á leið-
inni suður til Brighton. Marg-
ir halda, að Englendingar
verði rauðir í andliti með aldr
inum af viskídrykkju. En sann
leikurinn mun þó sá, að hús-
kuldinn gerir þá rjóða. Þeir
hlýja aðeins afturhlutanum við
arineldinn, segir mér fróður
maður um lifnaðarhætti þess-
arar stórfenglegu arinþjóðar.
Englendingar eru sagðir
dulir menn og búa ekki við
skandinavíska kynferðis-
fræðslu. Það er einn liðurinn
í ágætri íhaldssemi þeirra. En
á reynslunnar stund munu
þeir ekki lakari í hollráðum,
samanber móðurina, sem svar-
aði fyrirspurn áhyggjufullrar
dóttur sinnar, er henni ægði
brúðkaupsnóttin, sem var
framundan: Gerðu eins og ég,
látt‘ aftur augun og hugsaðu
um England.
En þessum kokkteil á Picca-
dilly lauk þannig, að kominn
var tími til ,að fara í leikhús.
Yfirleitt lauk öllu þannig í
þessari ferð, að tími var kom-
inn til að fara eitthvað annað.
Við fórum í Old Vic og sáum
The Recruiting Officer,
átjándu aldar leikrit um her-
kvaðningu, að hálfu mótmæli
gegn þeirra tíma aðferð í her-
kvaðningu, að hálfu tralla la la
um ástir og gilda sjóði. Laur-
ence Olivier var sagður leika
í stykkinu, en hann kom aldr-
ei. Hann hefur sjálfsagt verið
löglega forfallaður. En af því
að sagt var að hann ætti að
leika komst upp sá misskiln-
ingur, að leikritið héti Olivier
Tvist, og hafi kannski einhverj-
ir haldið að þeir hafi horft á
leikritið Olivier Tvist, þá er
enginn skaði skeður. Við hinir
söknuðum hins vegar Laurence
Olivier, af því að hann er
frægur. Einn gekk út af þess-
ari sýningu og brá sér í Soho.
Kannski hefur hann hitt Laur-
ence Olivier þar. Um þetta
leikrit er fátt eitt að segja.
Samt sem áður fannst mér að
nú hefði ég séð leiksýningu í
fyrsta sinn. Þetta var þannig
leikið. Mál þetta er dálítið flók
ið og mundi þurfa langa rök-
semdaleiðslu, sem ekki á
heima í kokkteil eins og þess-
um. En sé þessi sýning borin
saman við ýmislegt, sem við
sjáum hérna heima, þá mætti
halda að hér á landi stigju
leikarar ekki á svið með líkams
hita undir fjörutíu stigum.
Laugardagsmorgnaí eru yf-
irleitt tíðindalitlir. Einhverjir
munu setja þá i samband við
höfuðverk. Hópurinn notaði
tímann til að verzla. Síðan fór-
um við í Tower of London.
Það var enn súld og rigning,
og steinplatan, þar sem Anna
Boleyn var höggvin, var gljá-
andi af vætunni. Einhverja
veggi þarna hafði Vilhjálmur
bastarður látið hlaða. Þeir
kalla hann Vilhjálm sigursæla
í Bretlandi. Þannig upphefur
arinþjóðin drottnara sinn,
þótt aðrir nefni hann baslarð.
I.G-Þ.
Fyrir utan elna krána.
9 >
T í M I N N, sunnudagur 12. aprll 1964.