Alþýðublaðið - 28.03.1952, Blaðsíða 5

M3£. fiSD | S(f* '/»5 /v f 1 «»ÁíiV -4 S ^ . ö
| iimiiÉiimmiummmiiimimimiimiiiiimiiimiimiiiitni
Útgefandi: SUJ.
Ritstjóri: Eggert G. Þorsteinsson

SÍÐAST LIÐIN TÓLF ÁR
hefur tala faglærðra verka-
manna — iðnaðarmanna —
margfaldazt, og ber þar margt
til. Á árunv.m um og eftir 1930
ríkti hin svonefnda einangrun-
þessu forna fyrirkomulagi; en
þeim fækkar nú óðum. -
Innan vébanda Alþýðusam-
bandsins er starfandi sérstök
deild, er hlotið hefur nafnið
Iðnsveinaráð .A.S.Í. Iðnsveina-
ráð er skipað fuUtrúum iðn-
sveinafélaganna' á alþýðusam-
bandsþingum, og- "kjörtímabil
EF ÞÚ ATHUGAR, hver það
er, sem viðheldur ófriði og sundr
ungu meðal þjóðarinnar, muntu
komast að raun um að það er
sérréttindafólkið, sem heldur ! arstefna meðal iðnaðarmanna,
dauðahaldi í rangfengin sérrétt ,þ..e. a. s. nemendatala var mjög
indi. j takmörkuð, og þá fyrst og
Hverjir eru þeir, sem vinna fremst vegna þess hvað vinnu- j þess hið sama og fulltrúanna.
að friði í þjóðfélaginu? Það er (framboð var takmarkað. . Fulltrúar þessir kjósa sér svo
svo brauzt heimsstyrj- j sjálfstæða stjórn.
Því er ekki að leyn;
að fag-
um þjóðarinnar hafa færst á fá- iænði1* iðnaðarmenn önnuðu.
ar hendur; útrýma togstreitu hvergi nærri vinnuframboði;
millistéttanna, á þann hátt, sem — einangrunarstefnan hafði
alþýða landsins, sem vill út- ■n'„
rýma þeim misrétti, er skapast'
hefur við það að völdin í at- °ldm' hm Slðarl’ ut Þorfln 0g
ueiur vio pao ao voicnn í at-. , , . . .
vinnu,- verzlunar- og fjármál ver’íeim^1 jukust svo
að iðn-
aðarmönnu.m hefur þótt heldur
lítið að stófnun þessari kveða,
enda munu deildar skoðanir
uppi um, hversu víðtækt starfs
unnt er, með því að útrýma fallið fyrir margföldu vinnu- svig ráðsins skuli vera. Eins og
stéttamismuninum, skapa sam- framboði. Nemendatala iðnskól ’
virkt þjóðfélag vinnandi stétta.
Kjörorð alþýðunnar er: Frið-
ur.
EF ÞÚ ATHUGAR hver sit-
ur á athafnafrelsi fjöldans, þá
kemur í ljós, að það eru stór-
ans, sem byggður var fyrir 70
nemendur, komst yfir 800 nem-
endur; flestir, sem hu.g höfðu á,
gátu svalað námsþrá sinni á
þessum vettvangi,
Þetta er í stórum dráttum
iðjuhöldarnir og stórkaupmenn aðdragandi þess, að mörg stétt-
írnir, sem geyma starfsfé þjóð- arfélög iðnaðarmanna hafa tvö-
arinnar og ráða yfir stærstu_____ , , , , * ,
framleiðslutækjunum. Sömu °.g Þrefalda+ð++ meðhmafjolda
menn vilja skerða réttindi fé- smn °g ny stettarfelog iðnaðar
lagssamtaka alþýðunnar og lama manna rísa upp.
starfsemi neytendafélaga og Við þessa gífurlegu au,kn-
verkalýðsfélaga með afnámi ingu iðnstéttanna hafa skapazt
verðlagseftirlits og veitingu ó- ýmis félagsleg vandamál, sem
takmarkaðra innflutningsleyfa rétt er að staldra við og at-
til stórkaupmanna. | huga nokkru nánar.
Hverjir styðja þá af alhug | Uppbygging Alþýðusam-
frelsi? Það er alþýðan í landinu, þandsins, störf þess og reynsla,
sem vill rýmka athafnafrelsi hefur af eðlilegum ástæðu,m að
fjoldans, gefa fjoldasamtokun- , ,. ,ö „
um aukið gildi og þýðingu og mestu snuizt um framgang
veita öllum jafnan rétt og jafna Yer^a^^s“ °£> sjomannafelaga.
aðstöðu til menntunar og at, Fg segi: af eðlilegum ástæðum
vinnu. |vegna þess, hvað tilkoma iðn- ai-juin umus
Kjörorð • alþýðunnar er: aðarmanna í Alþýðusamband- s ra an i u
Frelsi. | inu sem virkra þátttakenda, að
w í undanskyldu prentarafélaginu,
EF ÞU ATHUGAR hverjir sem er eitt af stofnfélögum samræml
standa gegn framförum þjóðar- sambandsinS; er nýtilkomin.
mnar, þa muntu sja, að það eru „
þeir, sem hafa meirk en nóg að ,Flesl ’ðuaðarmannaíelog hafa
bíta og brenna; þeir, sem engu * upphafi venð stofnuð an þess
þurfa að kvíða um sína framtíð, að lína væri dregin milli vinnu-
þó að alþýða manna svelti. Þeir, veitenda og vinnuþega í hverri
nú horfir, mun iðnsveinaráð fá
til umsagnar þau, sérmál iðnað-
armanna, sem álits er leitað
um til alþýðusambandsstjórn-
ar; að öðru leýti mun starf
ráðsins vera mjög takmarkað.
Með hinni öru fjölgun iðn-
sveina hafa þó áhrif þeirra til
úrslita á ýmis þau, iðnaðarmál,
er ríkisvaldið tekur endanlega
ákvörðun um, ekki vaxið að
sama skapi. Þykir iðrisveinum
þar oft bera meira á sérsjónar-
miðum meistaranna, komnurri
frá stjórn Landssambands iðn-
aðarmanna, sem að miklum
hluta ér skipað iðnmeisturum;
og til þess munu send flest er-
indi til umsagnar, t. d. undan-
þágur frá lögskyldu iðnnámi,
er ríkisstjórn eða iðnaðarmála-
ráðherra fjallar um hverju
sinni. Þannig virðist því oft,
að stjórn landssambandsins sé
á við af hálfu
iðnaðarmanna, og að túlkun
þess sé e. t. v. ekki ávallt í
við skoðanir iðn-
sveina.
Við umræður manna á meðal
um aukin áhrif og fastari heild-
arstjórn iðnsveina hafa einkum
verið ræddir tveir möguleikar.
sem óska engra athafna annarra stétt. Þetta fyrirkomulag hefur Aonars vegar stofnun sérstaks
en þeirra, er færa þeim persónu m. a. komið í veg fyrir inn-
lega aukinn arð. I göngu þeirra í A.S.Í. Skipting-
Hverjir óska framfara og in hefur svo tekið alllangan
berjast fyrir þemU Þeir, sem tíma og yíðast hyar ^ átaka.
j laust; og enn gefur að líta fé-
* lög, sem saman standa með,
þarfnast þeirra, alþýðan í land
Framhald á 7. síðu.
Orð eru til alls fyrst:
Jón Baldvinsson og upphaf sam-
taka ungra jafnaðármánná.
Hér fer á eftir lítill kafli úr
grein, er V.S.V. skrifaði í af-
mælisrit F.U.J. 20 ára, um
tildrögin og stefnu fyrsta F.U.
J. hér á landi.
,,Ég HELD það það hafi verið
siðla hausts 1926, sem Jón Bald
vinsson hringdi til mín og bað
mig að finna sig í skrifstofuna
á Laugaveg 61. Þegar ég kom
.þangað fór Jón að ræða við mig
um nauðsyn á félagsskap fyrir
unga alþýðuflokksmenn. Þó að
ég muni ekki orðrétt það, sem
hann sagði við mig, þá man ég
það, að hann virtist leggja á-
herzlu á þetta:
Alls staðar þar, sem alþýðu-
flokkarnir hafa lcomizt til nokk
urra áhrifa, hafa þeir á að skipa
samtökum ungra jafnaðar-
iðnsveinasambands og hins
vegar efling iðnsveinaráðs
A.S.Í., með auknu starfssviði
þess. Á þessu stigi málsins
verður að telja, að stofnun sér-
staks iðnsveinasambands sé
j ekki hyggileg, í fyrsta lagi
vegna þess mikla fjárhagslega
kostnaðar, sem það myndi ó-
hjákvæmilega hafa í för með
sér; og í öðru lagi vegna þess,
að reynslan sýnir, að nauðsyn
ber til náins samstarfs alls
verkafólks um allt, sem lýtur
að heildarsókn og vörn í dæg-
prbaráttu.nni; og þess vegna er
i ekki rétt að rifta því samstarfi,
I sem faglært og ófaglært verka-
VíðLSem erum i forustulfóifc hefur haft og nauðsyn ber
hði AljVvðuflokksms, hofum að;til að eílist fremur en minnki.
eins lært af bokum og svo af AT ',
reynslunni á ólíkum félagssköp Næ§ir 1 ÞV1 sambandi að benda
TIU KRÓNA TRYGGING.
Hafið þér gert yður grein fyrir. hversu ódýrt það er
að brunatryggja eigur yðar? Ef þér búið í steinhúsi,
getið þér fengið 67 000 krónu brunatryggingu fyrir
120 kr. á ári, en það eru aðeins TÍU KRÓNUR Á
MÁNUÐI! •— Auk þess hafa Samvinnutryggingar
síðustu ár greitt í arð 5Ú af endurnýjunariðgjaldi,
og mundi því tryggingin í raun og veru aðeins kosta
kr. 9.50. — Þetta er ódýrt öryggi ■— svo ódýrt, að
enginn hugsandi maður getur vanrækt að tryggja
heimili sitt gegn eldsvoða. Leitið frekari upplýsinga
í skrifstofunni í Sambandshúsinu. eða hjá umboðs-
mönnum vorum um land allt.
Símar: 5942 og 7080.
Kommúnisfar hafa faliið vi
iaka einkunn á einingarprófi
um. Við höfum ekki fengið okk
ar félagsþroska í samstökum
meðan við vorum ungir. Félög
eru
á núverandi ástand í atvinnu-
málum.
Þannig virðist, áð efling iðn-
ungra jafnaðarmanna eru og | sveinaráðs A.S.I., með nauðsyn-
eiga að vera skóli fyrir ungt j legum breyfingum á starfshátt
fólk, sem þroski það til að tak.a unk gé sh leiðin, sem fara verð-
við forustunni í hinum ymsu
greinum samtakanna. Þau eiga
ekki að vera pólitískur flokkur
ur.
innan samtakanna, heldur lelt-
andi félagsheildir, sem vinni að
þroska félaganna og búi þá und
ir að taka til starfa að reynslu
tímanum loknum.
Hann hvatti mig til að gang-
ast fyrir stofnun félags fyrir
unga jafnaðarmemr’.
Ég hef hér áður skrifað nokk-
uð um hugmyndir manna um
stofnun sérstakra fagsambanda
innan Alþýðusambandsins, líkt
og uppbygging alþýðusamtak-
anna er í nágrannalöndunum.
Hér eru þó vart möguleikar á
stofnun fagsambanda fyrir
Framhald á 7. síðu.
SAMSTABAN í verkalýðs-
hreyfingunni gegn atvinnu,-
leysinu í baráttunni fyrir !
brauði og atvinnu, hefur vakið
nokkrar umræður í blöðum, sem ;
borizt hafa á vinnustaði. Sér- [
staklega hafa skriffinnar Þjóð-
viljans reynt að gera sér mat
úr því, að virðingarverðar til-
raunir hafa verið gerðar í þá
átt að sameina hinn, því mið-
ur, sundraða hóp verkalýðsins
á neyðarstundu, í baráttu fyrir
lífsviðurværi. Á lævíslegan hátt
er verið að telja meðlimum
verkalýðsfélaganna trú um, að
andstaðan gegn kommúnistum
hafi eitthvað minnkað og for-
usta jafnaðarmanna 1 þessum
málum sé að riðlast.
Á undanförnum hnignunar-
árum kommúnista í verkalýðs-
samtökunum hafa jafnaðar-
menn borið hitann og þung-
ann af raunhæfu.m aðgerðum
samtakanna út á við, sem að
mestu hafa snúizt um barátt-
una fyrir brauði og atvinnu.
Jafnframt hefur orðið að berj-
ast við skemmdarstarf komm-
únista inn á við, sem leynt og
ljóst hafa unnið að því að eyði-
leggja hverja viðleitni til að
bæta úr núverandi ástandi í
atvinnu,- og afkomumálum
hinna vinnandi stétta. Þó að á
yfirborðinu hafi verið talið rétt
að vera hlynntur þessari bar-
áttu, sbr. hræsnisskrif Þjóð-
viljans.
Jafnaðarmönnum sem og öðr-
um hugsandi mönnum í sam-
tökunu.m var og er ljóst, að
nauðsynlegt er að, reyna að
sameina verkamenn til sam-
eiginlegs átaks í atvinnuleysis-
baráttunni, hvað sem skiptum
pólitískum skoðunum líðu.r;
aðeins þess vegna hefur ekki
verið við því amazt, að komm-
únistar legðu þar sitt lóð á vog-
arskálina eins og aðrir, ef vera
mætti. að þeir væru þó til ein-
hvers nýtir. Um nokkra stefnu-
breytingu gagnvart þeim gat
hvorki né getu.r verið að ræða.
Þeir hafa og í atvinnuleysis-
baráttunni sýnt enn sem fyrr,
að fyrir áróðursþörf þeirra og
cheilindum verður hagur
verkalýðsins jafnvel í því máli
að víkja. Ef dæma má eftir
þeim fréttum, sem Þjóðviljinn
birtir úr atvinnulevsisbarátt-
u.nni, gæti maður haldið, ao
Hannes Stephensen hefði barizt
þar einn og óstuddur. Sannleik -
urinn er hins vegar sá, að í
atvinnuleysisnefnd fulltrúa-
ráðsins eiga sæti 9 menn og
stiórn fulltrúaráðsins skipa 5
menn: auk þess hafa svo ávallt
verið fulltrúar frá þeim félög-
um, er hlut áttu að máli hverju
sinni, með í öllum viðræðum,
sem fram hafa farið um þessi
mál málanna. Þjóðviljinn hefur
svo einnig af veikum mætti
reynt að vera með aurkast til
formanns fulltrúaráðsins, Sæ-
mundar Ólafsonar, af ótta við
að hann skvggði lítið eitt á
þann ljóma,. sem reynt hefur
verið að skapa um þá komm-
únista, sem tekið hafa þátt í
þessari baráttu.
Þeir, sem gerrst þekkja þessi
mál og grundvöll atvinnuleys-
isbaráttunnar á undanförnum.
áratugu.m, vita, að málgagn
kommúnista hefur, með því ao'
veikja baráttuna með rógi og
níði um pólitíska andstæðinga,
sem í stafni stóðu og hlífðu sér
hvergi, nú eins og svo oft áður,
þjónað þeim, sem eiga þá ósk
heítasta að sitja yfir höfuð-
Framhald á 7. síðu.
AB 5,