Alþýðublaðið - 29.05.1952, Page 5

Á ÞESSU ÁRI eru liðin 20
ar síðan seinast var haldin iðn
sýning hér á landi. Á þessum
20 árum hefur íslenkur iðnað
ur gengið risaskrefum á fram
farabraut sinni. Verksmiðju-
iðnaðurinn hefur vaxið gífur-
íega. Framleiðsla á vörum, _
Bem enginn hugði til að fram .
ieiða hér fyrir 20 árum, hefur
flutzt inn í landið og nýjar
framleiðsluaðferðir hafa verið ,
teknar í þjónustu hinna eldri I
Sngreina. Stærsti útflu.tnings-
iðnaður landsmanna, hraðfryst
íngin, var næstum óþekkt fyr
Sr 20 árum. og margs konar .
annar útflutningsiðnaður hef- ]
ur ýmist verið hafinn eða auk
ínn og margfaldaðu.r á þessu
tímabili. íslenzkir bygginga-
Sðnaðarmenn og aðrir hand-
verksmenn hafa afkastað
ineiru og betra starfi á undan
förnum árum en nokkru sinni
fyrr.
ÞÖRF IÐNSÝNINGAR.
Það er því ekki að undra, þó
að íslenzkum iðnaðarmönnum
og iðnrekendum þyki tími til (
Skominn að efna til nýrrar sýn
ingar. Og þó er e. t. v. annað ,
Bjónarmið, sem hér ræður j
rneiru um. Menn þykjast nefni ,
lega hafa orðið þess varir, að |
þekking neytenda á íslenzkum
iðnaðarvörum er takmarkaðri j
en æskileg þykir. Énn eimir
eftir af gamalli vantrú og
Weypidómu.m og iðnaðarmenn
og framleiðendur gera sér ljóst,
að almenn og stórbrotin sýn-
Ing á vörunum er bezta ráðið
til að kveða slíkt niður. Sýn-
ing er fullkomnasta aðferðin
til að kynna vörur og á engan
annan hátt verður vöruþekk-
íng neytandans betur aukin á
ískömmum tíma. Hér fær hann
tækifæri til að skoða það
foezta, sem framleitt er í land-
ínu, bera það saman og leggja
á það sinn hlutlæga dóm, —
til að velja og hafna.
MINNING „INNRÉTTING-
ANNA“.
Eins og flestum mu,n nú
kúnnugt eru á þéssu ári liðin
200 ár frá stofnun „innrétt-
ingnna“, en svo voru nefndar
tóvinnu- og skinnaverksmiðj-
ur, sem nokkrir framsæknir
íslendingar komu á fót í
Reykjavík undir forustu Skúla
Magnússonar. Verksmiðjur
þessar voru liðu.r í víðtækum
tilraunum þeirra til umbóta í
íslenzku atvinnulífi, og voru
þær reknar um nokkurra ára
skeið í sífelldri baráttu við
voldugt útlent kaupmanna-
vald. Baráttu þessari lauk
með ósigri, og verksmiðjurekst
urinn lagðist niður. En þó var
hér gefið merki þeirrar vakn-
ingar, sem síðar leiddi til glæsi
legra framfara, og það þykir
því vel fara á því, að minnast
þessra fyrstu spora verksmiðju
iðnaðarins hér á landi á veg-
legan hátt á sýningunni. Verð
ur þar því allstór deild, sem
helguð verður minningu Skúla
fógeta og „innréttinganna".
Þar verður leitazt við að gefa
sýningargestum hugmynd um
þær vörur, sem þar vorui fram
leiddar, þau vinnubrögð, sem
um hönd voru höfð, að sýna
aðbúnað verkafólks og bregða
upp mynd af ýmsum þeim erf
iðleikum, sem við var að etja.
Einnig verður á sýningunni
almenn fræðsludeild, þar sem
verður að finna ýmis konar
fróðleik um íslenzkan iðnað,
HELGI BERGS,- framkvæmdastjóri hinnar fyrirhuguðu
iðnsýningar í Reylijavík ó þessu ári, skýrði stuttlega frá
henni í sérstökum dagskrárþætti rikisútvarpsins, sem
fyrst um sinn mun verða fluttur vikulega til undirbún-
jngs iðnsýningunnL Birtir AB frósögn Helga Bergs hér
með góðfúslegu leyfi hans. .
sögu hans og þróun og stöðu j
hans í þjóðfélaginu í dag. i
Verður reynt að flytja þennan
fróðleik í nýstárlegu formi og
þannig, að sýningargestir hafi
af því nokkra skemmtun auk
fræðslu.nnar.
FJÖLBREYTT VÖRU-
SÝNING;
I
En meginhluti þessarar sýn
ingar verða að sjálfsögðu sýn j
ingar á framleiðslu einstakra j
fyrirtækja, einstaklinga og fé- 1
lagssamtaka. Hátt á þriðja ,
hundrað aðilar víðs vegar að j
af landinu munu, sýna fram- j
leiðslu sína, og mun þar gæta j
meiri fjölbreytni en flesta ór-
ar fyrir. Það munu verða sýnd
ar vélar og skip, Hvers konar
smíðavörur, matvörur, fatnað-
ur, leðurvörur, búsáhöld og
heimilisvélar af ýmsu tagi, raf
tæki, veiðarfæri, svo og alls
konar handverk og fjölda,
fjölda margt fleira, sem of
langt yrði upp að telja; en full
yrða má, að fæstir muni koma
svo á sýninguna, að þeir sjái
þar ekki fjölmargar merkileg-
ar vörur, sem þeir höfðu enga
hu.gmynd um að framleiddar
væru hér á landi.
Útflutningsiðngreinarnar
munu einnig taka þátt í sýn-
ingunn og kynna vörur sínar
og framleiðsluhætti.
Þó að hér sé fyrst og\fremst
um vöru.sýningu að ræða, mun
verða leitast við að gefa sýn-
ingargestum hugmynd um
framleiðsluaðferðir og um
rétta notkun varanna. Þannig
munu verða í notkun á sýn-
ingunni ýmis konar áhöld og
vélar í gangi svo að gestir geti
fylgzt _ með framleiðslu var-
anna þar sem því verður við
komið. Enn fremu.r mun sýn-
ingin ráða karla og konur til
að sýna fatnað, áhöld og fjöl-
margar aðrar vörur í notkun,
og kvikmyndir munu einnig
verða teknar í þjóhustu sýn-
ingarinnar.
TAKMARK IÐNSÝNING-
ARINNAR.
Þarna kemur fram sá hluti.
iðnaðarins, sem samkeppnis-
færastur er og á sér öruggasta
framtíð, og mér er það mikið
ánægjuefni að geta sagt frá
því hér, að þátttakendur í
sýningunni hafa látið í Ijós
mikinn áhuga á því að gera
sýninguna sem bezt úr garði.
Meðal þeirra ríkir fu.Ukominn
skilningur á stórbrotnu hlut-
verki hennar og því tækifæri,
sem hún býður þeim til að afla
vörum sínum vinsælda. Það er
því óhætt að fullyrða, að sýn-
endu.r munu hvorki spara
kostnað né fyrirhöfn til þess
— hver um sig — að gera sína
sýningardeild sem glæsileg-
asta.
Það er hlutverk iðnsýning-
arinnar að færa heim sanninn
um það, að íslendingar eru
ekki aðeins orðnir iðnaðarþjóð,
sem á fjölmörgum sviðum er
fyllilega samkeppnisfær við
aðrar menningarþjóðir, heldur
eru, þeir einnig á ýmsum svið
um komnir £ fremstu röð um
vöruvöndun og vörusmekk.
Ekkert minna takmark en
þetta vill sýningin setja sér,
og því takmarki verður náð.
Ætti það þá einnig að vera
almenningi nokkur trygging
fyrir því, að það verði ómaks
ins vert að leggja leið' sína
upp í Skólavörðuholtið, þegar
aftur fer að skyggja á kvöldin.
Manna á milli.
— Konan mín hefur þann
leiða vana að grípa fram í fyrir
mér þegar ég er hálfbúinn að
segja frá einhverju.
— Þú átt prýðis konu, sagði
kunninginn. — Ég má ekki einu
sinni opna munninn, þá tekur
konan mín orðið.
Kosningaskrifsfofa
stuðningsmanná Ásgeirs Ásgeirssona
Austursíræti 17.
Opin'kl. 10—12 og 13—22.
Símar 3246 og 7320.
KJORSKRÁ LIGGUR FRAMMI.
ih
KÆRAR ÞAKKIR
til þeirra. er sýnðu mér vinsemd á 75 ára afmæli
mínu 27. þessa mánaðar.
JÓN GUÐNASON
fisksali.
Minnirtgarorð:
aldkerl
HaNgrímur A. Valberg sjötugui
HINN 27. MAI SIÐAST LIÐ-
INN varð sjötíu ára Hall-
grímur A. Valberg, Borgarey,
Sauðárkróki. Hann er sonur
hjónanna Guðrúnar Jóhanns-
.dóttur og Andrésar Björnssonar
á Reykjavöllum í Skagafirði.
Hallgrímur ólst upp á Reykja
völlum og eftir lát föður síns
stjórnaði hann búi móður sinn-
ar þar til 1918, en þá giftist
hann Indíönu Sveinsdóttur,
Gunnarssonar frá Mælifellsá.
Byrjuðu þau búskap á Mæli-
fellsá og byggðu þar bæ og
gripahús. Þaðan fluttu þau að
Kálfárdal í Skarðshreppi og
bjuggu þar í 8 ár. Þar byggði
Hallgrímur upp bæinn og öll
gripahús, sléttaði og girti tún og'
engi, lagði heim bílveg ianga
og erfiða leið og bætti jörðina
að ýmsu leyti.
Árð 1930 flutti hann að Sauð
árkróki og hefur búið þar síðan
bæði sem bóndi og daglauna-
maður.
Þau hjónin hafa eignazt þrjú
börn, tvö eru búsett í Reykja-
vík og eitt á Sauðárkróki.
Hallgrímur er ættfróður og
Hallgrímur A. Valberg.
kann fró mörgu að segja. Hann
er léttlyndur og skemmtilegur
heim að sækja; hagmæltur vel
og bókfróður, enda á hann
bókasafn gott.
Hallgrímur er vel ern og
gengur enn til ífestar starfa
með meira þreki en margur
yngri. Jón.
FRIÐGEIR SVEINSSON, |
gjaldkeri hjá bókaútgáfu,
Menningarsjóðs og Þjóðvina- j
félagsins, er látinn. Útför.
hans fer fram í dag. Að hon- ;
um er mikill skaði, eins og að
hverjum öðrum mannkosta-
manni, sem fellur frá fyrir
hálfnaða ævi, og sár missir
konu hans og kornungum börn
Friðgeir var Dalamaður,
fæddur að Hóli í Hvammssveit
11. júní 1919. Foreldrar hans
voru hjónin Salome Kristjáns
dóttir og Sveinn Hallgrímsson,
og fluttust þau árið eftir að
Stóra-Galtardal á Fellsströnd,
en síðan bjuggu þau að Dag-
verðarnesseli í Klofnings-
hreppi, Kvenhóli og reistu
loks nýbýlið Sveinsstaði. Lézt
Sveinn skömmu eftir það, að-
eins fertugur að aldri.
Hugur Friðgeirs stóð til ’
mennta, og brauzt hann í því
af eigin rammleik að komast á
Laugarvatnskólann, en haust-
ið 1940 hóf hann nám í kenn-
araskólanum og laúk þaðan
kennaraprófi 1943. Sama ár
gerðist hann kennari við skóla
ísaks Jónssonar í Reykjavík,
varð árið eftir framkvæmda-
stjóri barnavinafélagsins Sum
argjafar, en tók svo við gjald-
kerastarfi hjá bókaútgáfu
Menningarsjóðs og Þjóðvina-
félagsins, sem hann gegndi til
dauðadags.
Friðgeir var • ósérhlífinn
dugnaðarmaður, sem lét sig
varða þjóðmál og ýmis félags-
mál. Hlóðust á hann margvís
leg og tímafrek trúnaðarstörf
af þeim sökum. Hann varð for
maður Félags ungra framsókn
armanna í Reykjavík 1944, for
maður Sambands ungra fram
sóknarmanna frá 1948, en síð-
ustu árin einnig formaður
Breiðfirðingafélagsins, auk
þess sem hann stóð framarlega
í ýmsum öðrum samtökum.
Árið 1944 kvæntist hann
Sigríði Magnúsdóttur frá Bæ
í Króksfirði, ágætiskonui, sem
nú er orðin ekkja með f-jögur
ung börn, aðeins 28 ára gömul.
__ _ ____ •
Atvikin höguðu því þannig,
að við Friðgeir vorum bekkj-
arbræður í kennaraskólanum
í þrjá vetur. Tókst þegar fyrsta
veturinn með okkur hin bezta
vinátta, sem jafnan síðan hef-
ur haldizt, þótt ekki yrðum
Friðg-eir Sveinsson.
við að kalla samferða, úr því
að skólanámi lauk. Friðgeir
nau.t líka verðskuldaðra vin-
sælda meðal skólafélaga sinna.
Hann var óvenju einlægur og
traustur félagi og auk þess
skemmtilegur, hrókur alls
fagnaðar' í vinahópi, söngv’inn
og kunni vel að meta létt gam
an, en jafnframt að stilla í hóf.
Mjög var hann hjálpsamur og'
ósérhlífinn í hverju starfi og
skjótastur manna til að veiía
þeim, er að ósekju fóru ha!3-
oka í orðræðum. Þá var hann
ágætlega greindur og sóttist
nám mjög greitt, enda fylginn
sér og staðfastur. Og þótt hann
væri léttur í lund, duldizt
engum, sem þekktu hann, a?5
í rauninni var hann mikill al-
vörumaður, og undir glaðlega
dagfari hans bjó atorka og ein-
beittni til hugsana og athafna.
Var hann staðráðinn í því a8
nota hæfileika sína til góðra
verka, og minnugur þess sótti
hann fram. Félagsmál voru
honum nærstæð, og fór hann
snemma að hafa sig nokkuð i
frammi á því sviði, enda vorm
skoðanir hans vel mótaðar og
margt gott málefnið, sem hann
vildi vinna brautargengi.
Hvgg ég, að engum hafi bland
azt hugur um, að hann var
mannsefni, sem mikils mátti
vænta af, biðu hans langir líf-
dagar......
Þannig kynntist ég Friðgeiri
Sveinssyni, og þannig mun ég
alltaf minnast hans. Við skóla,
félagarnir eigum nú vinar að
sakna. — Hann var góður
drengur.
Sigvaldi Hjálmarsson. 1
AB