Tíminn - 26.08.1964, Blaðsíða 8

Sjötugur:
Eirikur Þorgilsson
í Langholti
Skriða áranna er ætíð jöfn, mis-
þung að vísu frá ári til árs hjá
flestu fólki, en jöfn eigi að síður
og furðu slétt, þegar litið er yfir
liðna tíð.
Margir erfiða meira en nokkurj
rök mæli með að gefi lífinu veru-
legt gildi og gleyma um leið hin-
um björtu hliðum, sem alls staðar
blasa við í mismunandi myndum.
Vandinn er auðvitað alltaf sá
að rata hinn gullna meðalveg,
sem annars vegar fullnægir að
Tiokkru því, sem til hinna verald-
legu hluta má telja og svo hins
vegar því, er fegrar og þroskar
innsæi andans til háleitari mark-
miða.
Mörgum tekst þó furðu vel að
komast nærri þessum meðalvegi,
að því er sýnist, og renna mörg
áratugaskeið með miklum ágæt-
um
Eiríkur Þorgilsson bóndi í Lang-
holti í Hraungerðishreppi er á-
reiðanlega eitt þessara hamingju-
barna. Hann átti nú að baki að
sjá 70 árum úr ævi sinni 19. þ.m.
Eiríkur er að uppruna úr Skeiða-
hreppi, einn af mörgum afkom-
endum Ófeigs ríka á Fjalli.
Lengst af hefur hann búið í
Langholti eða ég ætla rösk 33 ár,
en áður bjó hann nokkur ár . á
öðrurn jörðum hér i Ámessýslu.
Kona Eiríks er Lilja Bjarnadóttir
frá Útverkum á Skeiðum, mikil
ágætis- og myndarkona. Þau hjón-
in hafa eignazt 7 börn, svo þeim
var nægt verkefni á höndum eins
pg fleiri í þeirra stétt, að koma
*il manns stórum barnahóp. En
.nörg og myndarleg börn er hinn
eini varanlegi auður, sem foreldr-
ar og þjóðin í heild geta byggt á
þegar á reynir. Þótt óumdeilan-
lega sé nægt verkefni hverjum
bónda að sjá farborða stórum
barnahóp, þá hefur Eiríkur ekki
gleymt að líta upp frá stritinu og
leita annars þess er gefur lífinu
einnig fylling og gildi.
Reiðhestarmr voru og eru enn
Eiríki mikil uppbót á lífið. í
snjöllum skeiðsprettum gæðinga
sinna skynjaði hann uppsprettu,
sem vinnulúinn og þreyta hvarf
fyrir, snilli, sem lyfti huganum
til flugs, hrynjandi, er minnti á
vorljóð náttúrunnar sjálfrar, stig-
in úr ilmi gróandans, slegið í hold
og blóð hugsandi vitsmunaveru af
hendi skapandi dýrðar. Og svo
rauk moldin í götunni, sólin
flæddi um brjóst og fang félag-
anna, sem æddu um heima ævin-
týranna fram hjá öllu, er virtist
svo lítið og lágt' meðan íörðin1
söng og stundi
Þar sem ég veit að Eiríki bónda
er ekki um gefið að mikið sé skrif-
að í sambandi við afmæli hans,
skal hér staðar numið og ekki
minnzt við fleiri vörður úr 70 ára
sögu háns, enda eru þessar fáu
línur settar á blað til að þakka
Eiríki góð kynni, einkum í sam-
bandi við ferðalög á hestum, sem
ég vildi mega innsigla með hinni
ágætu vísu Páls heitins frá Hjálms
stöðum, sem er þannig:
„Höfði lyfti listavel,
löppum klippti vanginn,
í tauma rykkti, tuggði mél,
tölti og skipti um ganginn.“
Hjartanlega til hamingju með
hin nýliðnu tímamót f ævi þinni,
Eiríkur, og ég óska þér og þínu
fólki allrar blessunar á komandi
tíð. J.B.
Hér er mynd af einum hópnum við Tröllafoss
mundur, faðir hans, haft stórt
kúabú og einnig töluvert af
sauðfé, hænsnl og hesta.
Höfðu þeir feðgar nýlega reist
yfir 30 kúa fjós og var það
aðallega um stutt ferðalög að
ræða, tveggja til þriggja
klukkutíma „sviftúr" kringum
Mosfell að Tröllafossi. Er þetta
skemmtileg reiðleið og hæfi-
lega löng fyrir óvaninga. —
Alls mun Ólafur hafa yfir 20
hesta tíl þessara ferðalaga, en
á miklu fleiri. Oft eru farnar
fleiri en ein ferð á dag, og
kunnugur maður fylgir jafn-
an hverjum hóp, og fleiri en
einn, ef um stóra hópa er að
ræða. Mikið af þessum hestum
hefur Ólafur tiltæka allt árið,
og hafa margir notfært sér
það undanfarna góðviðrisvetur
engu síður en aðra árstíma.
En tíðarfarið ræður að sjálf-
sögðu miklu um aðsóknina
hverju sinni.
Það er nokkur vandi að hafa
heppilega hesta til svona notk-
unar. Fyrst og fremst verða
þeir að vera auðsveipir og
ganggóðir, og ekki of viljugir
fyrir viðvaninga, sem e.t.v.
hafa aldrei fyrr komið á hest-
bak. En svo eru aðrir, sem
gera kröfur til, að hestarnir
séu viljugri og tilþrifameirí,
en talizt getur hættulaust fyr-
ir óvaninga. — Hér getur því
verið erfitt að gera öllum til
hæfis — eins og í mörgu öðru.
— Þó mun þetta yfirleítt hafa
tekizt svo vel að viðunandí
megi teljast.
Á þeim hestamennskutím-
um, sem nú standa yfir, hafa
nokkrir menn hafizt handa um
að leigja hesta til ferðalaga,
allt frá einnar stundar „svif-
túrum“ til langferða. Hefur
þannig verið stofnað til
margra ferðalaga, m.a. milli
Suður- og Norðurlands. Mun
Páll Sigurðsson, sá alkunni
hestamaður, hafa átt frum-
kvæði þar að, með atbeina for-
stöðumanna Ferðaskrifstofu
ríkísins. Aðrir, sem þar hafa
helzt komið við sögu, eru Þor-
kell Bjarnason á Laugarvatni,
Halldór Jónsson á Hellu og
Ólafur Ingimundarson á Hrís-
brú í Mosfellssveit. — Verður
hér lítillega sagt frá þessari
starfsemi Ólafs, en hún hefur
einkum beinzt að stuttum ferð-
um um næsta nágrenni. —
Hestaleigan á Hrísbrú hófst
sumarið 1960 og kom strax í
ljós, að þarna var nokkuð, sem
fólki þóttí góð tilbreyting.
Sumir notfæra sér þetta sem
nýtt „sport,“ en aðrir til að
rifja upp gömul kynni. Þessi
starfsemi hefur aukizt með
hverju ári og þykir yfirleitt
góð þjónusta við þann vaxandi
fjölda manna, sem sækist eft-
ir að njóta þeirrar tilbreytni
og skemmtunar, sem hér er í
boði.
Áður en þessi starfsemi
hófst hafði Olafur og Ingi-
Ólafur á Smára, sem varð nr.
2 af klárhestum með tölti, sem
voru sýndir á kappreiðum Harð-
ar 16. þ. m.
meira en fullt. En eftir að
hestaleigan hófst, virtist svo,
að hún gæti orðið arðbærari
en venjulegur búskapur og
ekki gott að samræma stórt
kúabú og mikinn hestafjölda.
Og því voru kýrnar seldar, en
hestunum fjölgað. — Nú eru
fáar kýr á Hrísbrú, en margír
hestar. —
Eins og áður segir er hér
NYJAR ERLENDAR BÆKUR
Epic and Romance.
Essays on ‘Medieval Litera-
ture. Höfundur: W. P. Ker. Út-
gefandi Dover Publications.
Verð: $ 2.00.
Ker var einn þeirra fræði-
manna setm drýgstan þátt átti
í að kynna íslenzkar fornbók-
menntir upp ír aldamótunum
síðustu. Hann var sérfræðigur
í miðaldabókmenntum og rit-
hans Epic and Romance átti
mikinn þátt í nýju mati manna
á þessum bókmenntum. í þess
ari bók tekur hann til tneðferð
ar tjáningarform þeirra tíma
bila, sem hann nefnir „hetju-
öld‘ og „riddaraöld". Bókmennt
ir þessara tímabili eru sögu-
ljóð, sagnabálkar og riddara-
og ævintýrasögur. Hann fjallar
um þýzku epíkina, þá frönsku
og íslendingasögur. Þetta er
bókmenntasaga miðalda, og
þáttur íslendinga er einna
mestur, hér voru settar saman
sögur og söguljóð sem hæst
ber á þessu tímabili. Höfundur
ræðir ástæðurnar fyrir því að
slíkar bókmenntir sköpuðust
hérlendis, hann leggur mikla
áherzlu á fjarlægð landsins frá
menningarstraumum samtím-
ans í Evrópu og hina forn
germönsku erfð „hetjualdar",
en sú erfð birtist hvað skýrast
í hetjukvæðum Eddu. Þessi
bók er meðal þeirra merkustu
sem ritaðar hafa verið um ís-
lenzkar fornbókmenntir, höf-
undurinn er bæði hugkvæmur
og mjög vel menntaður og hef-
ur ágæta yfirsýn yfir umrætt
tímabil.
The Heritage of Symbolism
Höfundur: C. M. Bowra Útgef
andi: Schocken Books. 1961.
Verð: $ 1.65.
Arfleifð symbólismans eftir
Bowra er af mörgum talinn
eitt merkasta rit um bókmennt
ir, sem út hefur komið á síð
ari árum. Hann rekur
áhrif symbólismans eínk-
anlega Mallarmés á Val-
éry, Rilke, Stefan George, Alex
ander Blok og Yeats. Fyrsti
kafli bókarinnar fjallar um
symbólismann sem bókmennta
stefnu. Táknmálið, tilraunir
þeirra til að gera ljóðið að
músik og að iýsa fremur and-
rúmslofti og hugrenningatengsl
um en beinlínis efninu var tak
mark þeirra. Þeir eru innhverf
ir og ljóð þeirra oft sprottin
af duldum kennduim sem verða
oft erfiðlega tjáð með orðum,
því eru þeir og einkanlega Mall
armé mjög torskildir. Áhrifa
þeirra gætir mjög, þeir víkka
ljóðaformið og dýpka ljóðið.
Ljóðið verður einstaklings-
bundnara en áður og gerir
meiri kröfur til lesandans, þvi
urðu symbólistarnir aldrei dáð
ir af almenningi, þeir einangr
uðust enda fráhverfir allri þjóð
félagslegri togstreitu. Nútíma
ljóðlist sem má rekja að
nokkru til þeirra er ekki eign
fjoldans.
Kaflarnir um skáldin eru
allir góðir, einkanlega er kafl-
inn um Stefan George framúr
skarandi. Höfundurinn er starf
andi við Oxford háskólann.
8
TÍMINN, miðvikudaginn 26. áflúst 1964 —