Tíminn - 19.09.1964, Qupperneq 7

Utgefandl: FRAMSÓKNARFLOKKURINN.
Framkvæmdastióri: K.rist.ián Benediktssom Ritstiórar: Þórarinn
Þórarinsson fáb). Andrés Kristiánsson. Jón Helgason og Indriði
G Þorsteinsson Fuiltrúi ritstiórnar: Tómas Karlsson Frétta
stióri: Jónas Kristiánsson Auglýsingasti.: Steingrímur Gíslason.
Ritstiórnarskrifstofur ( Eddu-húsinu. símar 18300—18305 Skrif-
stofur Bankastr 7 Afgr.sim) 12323 Augl. sími 19523 Aðrar
skrifstofur, simi 18300 Áskriftargjald kr 90,00 á mán. lnnam
lands — t lausasölu kr 5,00 eint — Prentsmiðjan EDDA h.f.
Vaxtakýlið
Kosningabaráttan í Bretlandi stendur nú sem hæst,
og deilur eru allharðar um efnahagsmálastefnu brezku
íhaldsstjórnarinnar hin síðustu ár, sem leiðtogar verka-
mannaflokksins telja hafa leitt til stöðnunar, auðsöfriun-
Jir gróðafélaga og einstaklinga og allt of hægra fram-
fara á efnahag og kjörum almennings, svo og orð'ð hem-
ill á almennri uppbyggingu í landinu. Það atriði, sem
einna oftast er rætt í þessum ejnum, er vaxtapólitík
stjórnarinnar, en hún hækkaði vexti töluvert og hefur
haldið þeim allháum. Talið er, að þetta hafi haft mest
lömunaráhrif á efnahagsmál Bretlands í tíð íhaldsstjórn-
arinnar.
íslenzka íháldsstjórnin, sem við tók 1959, tók sér
sér brezku stjórnina til fyrirmyndar í vaxtapóiitík og
hugðist meira að segja gera mun betur og hækkaði út-
lánsvexti í 12% svo sem frægt or orðið og varð að breyta
okurlögunuin til þess. Eftir tvö ár neyddisí stjórnin þó
til að láta undan síga og lækkaði vextina í 9%. enda
ófarnaðurinn af þessu frumhlaupi svo stórfelldur, að
alls staðar blasti við. En eigi að síður hafa vextirnir síðan
verið allt of háir og verið eins og graftarkýli 1 efnahags-
lífi landsmanna síðan, og það á öðru fremur sök á því,
hve herfilega ,,viðreisnin“ hefur leikið landsmenn. Þessi
vaxtapólitík er og einn hornsteinn undir þeirri barð-
vítugu íhaldsstefnu,, sem hér hefur ráðið ríkjum hin
síðustu ár og hert tök að almenningi.
Þessir okurvextir hafa nú fléttað sig að meira eða
minna leyti inn í allt efnahags- og framleiðslukerfið með
þungbærum afleiðingum stóraukins fjármagnskostnaðar.
Bólgan frá vaxtakýlinu hefur og þariið út verðlagið og
síðan gert kaup'gjaldsmálin ljtt , viðráðanleg. Fram-
leiðslan berst í bökkum. Útvegurinn er víða að sligast,
þrátt fyrir geysimikið og óvenjulegt aflamagn missirum
saman. Landbúnaðurinn er hart leikinn. Nýlokið iðnað-
arþing kvartaði sáran yfir því, að iðnaðurinn stæðist
ekki samkeppni. í öllu þessu koma frarn eiturverkamr
frá vaxtakýlinu. Það á að vísu ekki sök á öllum ófarnaði
efnahagsstefnunnar, en það er ein meginorsök henner
enda virðist slík vaxtapólitík hafa orðið ráð íhaldsafla
í ýmsum löndum til þess að koma á aftur íhaldsstjórnar-
kerfi eftir frjálslyndari stjórnarskeið.
Öllum er ljóst, að svona háa vexti er ekki innt að
hafa til langframa. Þess vegna sagði ,viðreisnars)jórnin“
að háu vextirnir ættu aðeins að gild i til bráðabirgða. En
þeir gilda enn eftir sex ára stjórnarsetu.
Tilræði við unga fólkið
, En þótt skaðsemi okurvaxtafótanns komi víða fram,
er þetta þó fyfsi og fremst tilræði við unga tólkið í land-
inu, sem er að byggja upp framtíð sína. Eins ng aliir
vita þarf ungt fólk, fremur en aldvað á lánum að halda
til þess að byggja séríbúðir.stofna heimili qg koma á fót
atvinnurekstri fyrir sig: Þar sem efnahagslífið er með
eðlilegum hætti, fer meirihluti unpbyggingar nverrar
þjóðar fram á vegum ungs fólks.'f’ess vegna eru vaxfa-
kjör eitt mesta hagsmunamál ungs íólks Okurvextir ár
um saman eru klafi á framtaki þess öðrum fremur, r.g
því um leið eitt áhrifaríkasta ráð. sem íhaidsöfl hafa til
þess að hefta uppbyggingu. ,sem er æskunui og almeno
ingi til hagsældar Unga fólkið. sem verið hefur ið
byggja upp framt.íð sína óg íslenzku þióðarinnar síðustn
sex árin. hefur orðið að bera þessa hvrði or fær:. íhalds-
öflunum þí-isa þungu fórn. Hve lengi á hún að liggja
á herðum þess?
Níu tíma héraðsmálafundur
í Skúlagaröi í Kelduhverfi
stjórn Búnaðarsambands Norður-1 Víðtækar
Þingeyinga til almenns héraðs-
málafundar í Skúlagarði í Keldu-
hverfi. Sótti fundinn fjölmenni úr
nær öllum hreppum sýslunnar
austan og vestan Öxarfjarðarheið-
ar. Á fundinn var m.a. boðið ai-
þingismönnum í Norðurlandskjör-
dæmi eystra og stjórn Búnaðar-
sambands Suður-Þingeyinga.
Formaður Búnaðarsambands
Norður-Þingeyinga, Þórarinn Har-
aldsson, bóndi í Laufási í Keldu-
hverfi, setti fundinn og lýsti til-
gangi hans. Fundarstjórar voru
kjörnir Helgi Kristjánsson, bóndi
í Leirhöfn á Melrakkasléttu, og
Óli Halldórsson, bóndi á Gunnars-
stöðum í Þistilfirði. Fundarritarar
voru Þórarinn Þórariasson í Vog-
um í Kelduhverfi og Grímur Guð-
björnsson, Syðra-Álandi í Þistil-
firði.
Ræddir voru sex málaflokkar og
gerðar víðtækar ályktanir, sem
fólu í sér áskoranir á stjórnvöld
um öflugán stuðning við nauð-
synjamál héraðsins, svo og. þau
mál, sem varða dreifbýlið al-
mennt.
umræður og ályktanír
I Skólamál.
Framsögumaður var Björn Har-
aldsson, bóndi í Austurgörðum í
Kelduhverfi, formaður fræðslu-
ráðs Norður-Þingeyjarsýslu. Gerði
hann mjög ýtarlega grein fyrir á-
standi fræðslumálanna í héraðinu,
bæði að því er varðar barna-
fræðslu og gagnfræðanám. Lagði
ræðumaður m.a. áherzlu á nauð-
syn þess að koma upp héraðsskóla
í sýslunni og skýrði frá þeim að-
gerðum, sem gerðar hefðu verið
heima fyrir til þess að halda uppi
framhaldskennslu í Skúlagarði.
II. Veiðlagsmál landbúnaðarins.
Framsögumaður var Sigurður
Jónsson, oddviti, Efra-Lóni á
Langanesi. í ræðu sinn iræddi
hann . horfur í búnaðarmálum
Norður-Þingeyinga og taldi, að ör-
lög byggðar í sumum hreppum
sýslunnar væru ráðin, ef ekki yrði
skjótlega úr bætt um afkomu og að
stæður bænda. Meðaltekjur bænda
í N.-Þing., sl. ár voru 67 þús. kr.
og í einum hreppi sýslunnar voru
meðaltekjur aðeins 51 þús. Taldi
hann verðlagsgrundvöllinn rang-
látan og honum yrði að breyta,
fyrst og fremst til hagsbóta fyrir
sauðfjárbændur, en aðalatriðið
væri, að bændum væru tryggð full
laun í samræmi við tilgang fram
leiðsluráðslaga.
III. Önnur landbúnaðarmál.
Framsögumaður var Þórarinn
Kristjánsson, bóndi í Holti í Þistil-
firði Ræddi hann ýmiss atriði, er
varða landbúnaðinn og þróun hans
og mikilvægi fyrir þjóðarheildina
Benti ræðumaður á nauðsyn þess
að auka fjármagnið í landbúnaðin-
um m.a. með því að tryggja bænd-
um aðgang að nauðsynlegum af-
urða og rekstrarlánum og með
því að ætla sérstakt fjármagn til
framleiðniaukningar.
IV. Rafmagnsmál.
Framsögumaður var Björn Guð-
mundsson, oddviti Lóni í Keldu-
hverfi. Sagði hann, að ein megin-
forsendan fyrir því. að landið allt
liéldist í byggð væri, að rafmagns-
mólin leystust með viðunandi
hætti þannig að sem allra flest
eða öll sveitabýli nytu samveitu
Frá héraðsmálafundinum í SkúlagarSI 4. september.
rafmagns, enda yrði „vegalengd-
arreglan“ rýmkuð verulega frá
því sem nú er.
V. Samgöngumál.
Framsögumenn voru Þórhallur
Björnsson, kaupfélagsstjóri á
Kópaskeri og Eggert Ólafsson,
bóndi í Laxárdal í Þistilfirði.
Gerði Þórhallur einkum grein fyr-
ir samgöngumálum í sýslunni
vestan heiðar, en Eggert austan
heiðar. Mjög skortir á, að innan-
héraðsvegir séu í viðunandi á-
standi, og teppast þeir oft mán-
uðum saman vegna snjóa á vetr-
um, enda víðast óupphlaðnir, eða j
vegna aurbleytu á vorin. Þannig
voru vegir í vesturhluta sýslunn-
ar bannaðir vegna aurbleytu sam-!
fleytt í 10 vikur vorið 1963. Veru-!
I legra umbóta er þörf í höfnunum I
j á Þórshöfn og Kópaskeri, enda i
flutningar á sjó mikilvægir fyriri
héraðið. Verið er að ýta upp nýrri
flugbraut á Kópaskersflugvelli,
enda hefur flugvöllurinn lokazt í
fyrstu snjóum til mikils baga fyr-
ir héraðsbúa. Þórshafnarflugvöll-
ur hefur reynzt vel staðsettur og
hin mesta samgöngubót, en þörf
er að byggja þar aðra flugbraut
(krossbraut).
VI. Heilbrigðismál.
Framsögumaður Þorsteinn Stetn
grímsson, oddviti, Hóli í Prest-
hólabreppi. Lýsti hann þeim gíf-
urlegu erfiðleikum, sem reynzt |
hefðu á því að halda héraðslækn-;
um til frambúðar í vesturhluta
sýslunnar, þ.e. á Kópaskeri og
Raufarhöfn. Munu ekki færri en
23 héraðslæknar hafa þjónað á
þessu svæði (hinu gamla Öxar-
fjarðarhéraði) á 20 árum. Þó þjón-
aði einn Kópaskerslæknir full sex
ár og annar þrjú ár. Þannig að
viðdvöl sumra anparra hefur ver-
ið ærið stutt. Læknirinn á Rauf
arhöfn hefur haft gegningarskyldu
á Kópaskeri, en nú er hann á för-
um j haust og enginn læknir ráð-
inn í hans stað og því horfur á, j
að ve.stursýslan verði læknislaus
um lengri eða skemmri tíma. i
Ræðumaður gat þess, að á báðum
stöðum, Raufarhöfn og Kópaskeri,
væru vandaðir læknisbústaðir og
héruðin síður en svo tekjulítil.
Níu tíma fundur.
Héraðsmálafundurinn stóð níu
klst. og fór hið bezta fram.
Auk framsögumanna tóku margir
til máls, þar á meðal Hermóður
Guðmundsson, formaður Búnaðar-
sambands S.-Þing., og allir við-
staddir alþingismenn, en þeir voru
Karl Kristjánsson, Jónas G. Rafn-
ar, Gísli Guðmundsson, Ingvar
Gíslason, Magnús Jónsson og
Bjartmar Guðmundsson. Einna
lengstar umræður urðu um verð-
lagsmál landbúnaðarins og almenn
landbúnaðarmál. Einhugur ríkti
meðal fundarmanna um að fylgja
eftir með festu þeim ályktunum,
sem gerðar voru, enda snerta þær
öll meiriháítar hagsmunamál hér-
aðsbúa. Konur í Kelduhverfi sáu
um kaffiveitingar af mikilli rausn
og myndarskap.
VIÐSKIPTA-
SAMNINGUR
HINN 12. sept. var undirritaO
í Varsjá samkomulag um viðskipti
milli íslands og Póllands fyrir tíma
bilið 1. okt. 1964 til 30. sept. 1966.
Samkvæmt vörulistum, sem sam
ið var um, er gert ráð fyrir, að
ísland selji eins og áður saltsíld,
fysta síld, fiskimjöl, lýsi, saltaðai
gærur auk fleiri vara. Frá Póllandi
er m. a. gert ráð fyrir að katrpa
kol, timbur, járn og stálvörur, vefn
aðarvörur, efnavörur, sykur, výlar
og verkfæri, búsáhöld, skófatnað
kartöflur auk fleiri vara.
Af íslands hálfu undirritað!
samkomulagið dr. Oddur Guðjóns-
son, en af hálfu Pólverja Star.i-
slaw Stanislav;ski. fcrstióri.
Utanríkisráðuneytið,
Rvík, 17 sept. 1964.
ÝTi* ■ *• “
5eptcmb«r 1964
7