Tíminn - 29.09.1964, Blaðsíða 7

Tíminn - 29.09.1964, Blaðsíða 7
Otgefandh FRAMSOKNARFLOKKURINN. Framkvæmdastjóri Kristján Benediktsson Ritst.iórar: Þórarinn Þórarinsson (áb). Andrés Kristjánsson. Jón Helgason og Indriði G Þorsteinsson Fulitrú) ritstjórnar: Tómas Karlsson Frétta stjóri: .Jónas Kristjánsson Auglýsingastj.: Steingrímur Gíslason. Ritstjórnarskrifstofur i Eddu-húsinu simar 18300—18305 Skrit stofur Bankastr ? Afgr.sím) 12323 Augl. simi 19523 Aðrar skrifstofur. sfml' 18300 Askrift.argjald kr 90,00 á mán innan- lands — í lausasölu kr 5.00 eint — Prentsmiðjan EDDA h.l. Nýjar álögur? í seinasta Reykjavíkurbréfi Morgunblaðsins, sem Bjarni Benediktsson forsætisráðherra hefur ritað, er vikið að þeim ummælum Eðvarðs Sigurðssonar, að þeg- ar ,,um miklar niðurgreiðslur á verðlagi sé að ræða, verði einnig að afla fjár til þeirra með einhverjum hætti“. Forsætisráðherrann reynir að túlka þessi orð þannig, að Eðvarð hafi átt við, að nauðsynlegt yrði að afla ríkissjóði nýrra tekna vegna hinna auknu niður- borgana, og tekur hann mjög undir þá skoðun. ílann gefur því í skyn að um það verði að velja á Aiþingi í haust, hvort aflað skuli nýrra tekna vegna hinna auknu Piðurborgana eða fella þær niður og iáta kaupið hækka. Hér skal ekki rætt um það, hvernig skilja ben um- mæli Eðvarðs. Hitt er hins vegar augljóst, að launafólki er lítill eða enginn ávinningur af hinum auknu mður- borgunum, ef nýjir skattar verða lagðirr á vegna þeirra. Sannleikurinn er sá, að sé rétt haldið á fjármálum ríkisins. þarf enga nýja skatta vegna hinna auknu niður- borgunum, ef nýir skattar verða lagðir á vegna þeirra. hann hefur þurft seinustu árin. Þá er opinbert ieyndar- mál, að söluskatturinn hefur hvergi nærri innheimzt svo s?m skyldi. Þ?ð er því ekki þörf fyrir nýja skatta, þótt niðurborg- anir hafi nokkuð aukizt. Nýir skattar myndu líka engan vanda leysa, heldur hleypa af stað nýju dýrtíðarflóði. Þeir geta ekki verið annað en hugarórar þeirra sem álíta að allan vanda megi leysa með því að draga úr kaup mætti almennings. Ummæli forsætisráðherrans benda til, að ríkisstjórnin sé enn við þetta heygarðshornið. Afurðalánin Það er vissulega rétt sem Mbl. sagði í leiðara sirium á sunnudaginn, „að afurðalánin til bænda eru nú enn á dagskrá." Það eru ekki margir mánuðir síðan Mbl. hélt því fram, að bændur byggju við góðan hlut i þessu etni og að afurðalán þeirra væru að minnsta kosti ekki íak- ari en s.jávarútvegsins. Nú segir Mbl. að til þess hafði alltaf verið ætlazt, að hlutur bænda væri ekki verri en annarra. Það iætur sem það muni tilkomið fyrir einhvern misskilning hafi avo ekla verið. Landbúnaðarráðherra hafði nú kiDpt 1 spotta og mál þessi muni verða í bezta lagi eftirleiðis. Með þessu tali hefur Mbl raunar viðurkennt, að það sem Framsóknarmenn hafa að undanförnu sagt um af- urðalánin til landbúnaðarins er réti. Ef allt hefði verið í lagi j þessu efni hefði ríkisstjórnm ekki þurft að láta ráðherrann kippa í neinn spotta Bændur munu hins vegar almennt hafa undrazt hve erfitt reyndist að fá ríkisstjórnina til að veita þeim Iið- semd í þessu máli. Bændasamtökin hafa hvað eftir ann- að látið frá sér heyra í sambandi við aðurðalánin, bæði Búnaðarþing og Stéttasamband oænda Slíkt bar sára- lítinn árangur og Mbl lét sem þetta væri nöldur eitt. Það er ekki einskær tilviljun að ríkisstjórmn rumskar nú allt í einu. Bændur landsins vita ósköp vel hvað nefir í þessu raunverulega gerzt Þeirn er bað fulllióst, ið verði afurðalán landbúnaðarins hagstæðari eftirleiðis og í samræmi við það, sem aðrar afvinnugreinar búa við. þá er það eíngöngu vegna bess -tð ieiðréttingin var knúin fram af fulltrúum þeirra við srtmningaf.orð Ef um- bætur fást nú, fyrir skelegga baráttu íulltrúa bænda, má segja, að betra sé seint en aldrei. H ELGI BERGS: Skipulag á fiskimiðunum - leysa veröur vanda minni bátanna Enn eru fiskveiðárnar undir- staða nær allrar útflutnings- framleiðslu okkar, og gera verður ráð fyrir áð svo verði enn um langt skeið. Það eru einkum þrjú megin- sjónarmið, sem verða að ráða um tilhögun veiðanna. Er þá fyrst að nefna nauðsyn þess að hæfilegt veiðiálag sé á fisk- stofnana. Ofálag væri rányrkja, sem myndi hefna sín svo grimmilega að óvíst er hvort aftur yrði úr bætt. En liinu má heldur ekki gleyma, að með útfærslu fisk- veiðilandhelginnar 1952 ■ og 1958 höfum við tileinkað okk- ur einum fiskimið, sem áður voru nýtt af fleirum, og þar með tekið á okkur þá skuld- bindingu áð nýta þessi mið. Það er eins með rétt okkar til fiskimiðanna eins og rétt okkar til landsins, að hann helgast af því að við nýtum þau. Það er ánægjuleg staðreynd að stórauknar fiskveiðar okkar á undanfömum áratugum hafa ekki nema að nokkru leyti kom- ið fram með aukið álag á fisk- stofnan aheldur öllu fremur sem hækkað hlutfall okkar ís- lendinga á heildarveiðinni á nálægum miðum. Þannig veið- um við nú ineira en 60% af öll- um þorskfiski, sem veiðist á íslandsmiðum, á móti 40% fyr- ir heimsstyrjöld. Væntanlega á þetta hlutfall enn eftir að batna. Vandi okkar í þessum efnum er sá, að við megum ekki láta heilbrigðan ótta við ofveiði draga úr okkur kjark til að nýta miðin, en til þess að rétt mat geti átt sér stað í þessum efnum, er aukin þekking á háttum stofnanna nauðsynleg. f þeim efvium verðum við að treysta á okkar velmenntuðu og dugmiklu stétt fiskifræðinga.En það er ekki nóg að treysta á þá, við megum heldur ekki neitt til spara að láta þeim í té slík starfsskilyrði, að starf þeirra geti orðið sem árangursríkast Annað meginsjónarmiðið er það, að jafnan sé lögð áherzla á að afla sem bezts hráefnis fyrir fiskiðnaðinn. Við verð um að selja allan afla okkar á fjarlægum mörkuðum og er því nauðsynlegt að vinna úr honum vöru, sem ekki skemmist í flutningum. Nær allur afli okk- ar fer því í einhverja vinnslu. Aðrar fiskveiðiþjóðir selja verulegan hluta afla síns óunn- inn, beint til neyzlu og vinna aðeins þáð, sem af gengur hverju sinni. En jafnframt höf um við þá sérstöðu að hafa fiskimiðin svo nálægt fiskiðn- HELGI BERGS aðarhöfnunum að Við getum tekið aflann til vinnslu meðan hann enn er ferskur og nýr. Þess vegna höfum við tök á því að framleiða betri iðnaðarvör- ur til neyzlu úr aflanum e« aðrir. Þá möguleika verðum við að liagnýta okkur sem bezt. f þessurn efnum standa vinnubrögð okkar en« til bóta, þó að nokkuð hafi áunnizt. Ferskfiskmatið er stórt skref í rétta átt, en það er enn á byrj unarstigi og nauðsynlegt er að ineirj verðmunur sé á góðum afla og slæmum en verið hef- ur. að má ekki undir neinum kringumstæðum borga sig að landa slæmum afla. Og hvenær kemur að því að við förum að ísa fiskinn í kassa um borð i bátunum? Það má ekki dragasi úr höinlu. Þriðja sjónarmiðið er svo það að aflinn sé tekinn með sem hagkvæmustu og ódýrustu móti. fslenzkir fiskimenn 'anda meiri afla en nokkrir aðrir, hvort sem miðað er við fjölda fiskimanna eða rúmlestatölu skipa. Því miður kemur dæmið þó ekki eins vel út, ef miðað er við verðmæti aflans Þessi ánægjulegi vitnisburð- ur um íslenzka fiskimenn jg af köst þeirra má þó ekki draga úr sífelldri viðleitni til að i huga á hvern hátt kynni að mega nýta fiskiskipastólinn betur og auka enn árangur þeirra, sem manna hann. Fisk veiðarnar eru meginundirstaða atvinnulífsins í landinu og það skiptir miklu máli að það fjár- magn og mannafli, sem í þeim er bundinn, nýtist sem bezt. Helztu ■ veiðarnar eru nú stund- aðar á nýlegum, stórum bátum, en hinir minni, sem þó eru sumir ekki margra ára gamlir, liggja oft við festar. Mikil nauð syn er að finna þessum minni skipum sérstök verkefni þannig að þan gætu nýtzt til verð- mætaöflunar með litlum áhöfn- uin. Þeirrar skoðunar verður nú meir og meir vart, að nauðsyn- legt sé að skipta miðunum og skipuleggja þau í svæði, sem hvert um sig sé nýtt með þeim skipuin og þeim veiðarfærum, sem bezt henta aðstæðum. Síldarvertíð fyrir Norður- og Austurlandi — þeirri mestu I sögunni — fer nú brátt að Ijúka, ef að venju lætur. Skip- in færa sig suður og vestur á bóginn og eftir nokkra mánuðí stendur vetrarvertíð fyrir dyr- um. Fleiri skip og stærri, betur búin fiskleitar- og veiðitækjum en áður, munu safnast við Suð- vesturland. Með hliðsjón af reynslu seinustu vertíðar kæmi ekki á óvart þó mörg þeirra yrðu með þorskanót. Önnur verða með net. Einu sinni var mikið rætt um nauðsyn þess, að takmarka netafjöldann í sjó til þess að koma í veg fyrir að mikið af aflanum væri tveggja nátta fiskur og meira. Má vera að slíkt kæmi að haldi, en trú- legra er þó, að bezta Ieiðin til að bæta aflann, sé, að nægileg- ur verðmunur sé á góðum afla og slæmum. Sú skoðun ryður sér nú til rúms, að kominn sé tími til að skipuleggja veiðisvæðin með tilliti til þeirra tegunda skipa og veiðarfæra, sem fyrir hendi eru og áðstæðna á miðunum. Og þá verður einnig að hafa 4 huga vandamál minni bátanna, sem ekki fá nægan mannafla til að gera út á net eða línu. Eru ekki t.d. við Suðurströnd ina fiskimið, sem þarf að nýta og ekki verða með öðrum hætti betur nýtt, en Ieyfa þess- um bátum að veiða með fisk trolli a .m.k. á vissum tímum árs? Ef svo er að mati fiski- fræðinga og kunnugustu sjó- manna, þá ber að leyfa þetta ' stað þess að hafa landhelgis- gæzluna önnum kafna við að elta uppi þessa skaðlausu land- helgisbrjót.a Athugasemd í grein, sem birtist í Tímanum 15. ágúst s.l. voru h.öfð þau um- mæli um kaupfélögin á Suður- landi, að „þau beittu sér fyrir að vörur voru fluttar sjóleiðis upp ó sandana á ýmsum st.öðum“. Mér hefur af vinsemd verið bent á, að í þessum ummælum gæti nokkurrar ónákvæmni. Áður en Kaupfélag Hallgeireyjar var stofnað og hóf slíka flutninga, hafði Gísli J. Johnsen haft bát í förum miili Eyja og lads ,-em flutti nauðsynjavarning til bænda. Var sá bátur fyrst og fremst ætlað ur til þeirra flutninga og gekk svo um nokkur ár. Eins mun verzlun Halldórs Jónssonar í Vík hafa flutt vörur þangað. Enda var ekki meiningin með þessum orðum, að kasta rýrð á þátt merkra manna fyrr og síðar í því að ieysa vandræði fólksins. Vafalaust hafa vörur oft verið fluttar upp á sandana. En það breytir vitanlega ekki því, að kaup félögin töldu þetta eitt af sínum fyrstu nauðsynjaverkum, sem þau reyndu að leysa og leystu af mynd arskap svo setn hægt var. Barótta fólksins við hina brim- óttu, hafnlausu strönd Suðuriands væri vissulega merkilegt rannsókn arefni. Þar er mörg hetjusaga ó- skráð og á það jafnt við um for- ustumenn í félagsmálum og at- háfnasama dugnaðarmenn á veg- um einkaframtaksins og svo fólkið sjálft, sem barðist við brimið P. H. J. TÍMINN, þriðjudaginn 29. september 1964 — 35

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.