Alþýðublaðið - 30.06.1954, Side 7

Miðvikudagur 30. júní lí>54
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
j
Stefén Einarsson
John Hvasta
Þær slæmu fregnir biðu !hans ' smitun fór fram og þar til veik
: þó, þegar hann kom til Þýzka ’ in er orðin sýnilega mögnuð í
Framhald aí 5. síðu. !
liðs, og kom að bæ, þar sení
Framhald af 4. síðu.
stæða fyrir landa hans bæði s
austan hafs og vestan að fagna , mæðgur tvær áttu heima. Þær
ákváðu að veita hor.um fylgsni
þessu og óska honum til ham-
ir.gju með hina sjaidgæfu við
urkenningu.
MIKILVIBKUR
RITHÖFUNDUR
Helztu rit dr. Stefán.s Ein-
arssonar eru sem hér segir:
,,A Specimen of Sout.harn ’
Icelandic Speedh“. (birtist í'
ritum vísindafélagsins norska'
1931), Saga Eiríks Magnússon-1
ar, 1933. Þórbergur Þórðarson
fimmtugur, 1939. Icelandic
Grammar, Texts Glossary,
1945. Þá kemur hin mikla bók
hans um íslenzku sagnaskáld-
in,' rituð á enskú, History of
Icelandic Prose Writers 1800—
1940.. Árið 1948 kom út hjá
b.ekButgaf:: v-úGjón^ Ó. Guð-
jónss. ritgerðasafnið Skáldaþing
eftir d.r. Stefán. Hefst hún á
ritgerð um Gamanbréf Jónasar
HalIgrímssonar og enclar á
Kristrúnu í Hamarvík eftír
Hagalín. Er betta mikið rit,
hátt á 5. hundrað blaðsíður í
stóru broti. Enn er ótalin ný-
útkomin bók eftir Stefán, Ice-
iandic Linguaphone Course,
kennslubók í íslenzku með
texta, sem tekinn er á gramrnó
fónplötur, útgefin í London
hjá félagi, sem gefið hefur út
sams konar kennslubækuv ;
fjclmörgum tungumálum. ög
að síðustu hin almenna
lenzka bókmenntasaga
eins og þær höfðu svo oft gert
á styrjaldarárunum, þegar upp
lands, — einn af meðföngum
hans hafði tekizt að komast
þangað, og sagði hann banda-
rísku hernámsyfirvöidunum
fró f.lótta Hvasta. Sögu hans
var þó ekki trúað, og maður
þessi sneri aftur til Tékkásló
reisnarmenn, skæruliðar og vakíu { því skyni að
reyna að
bandariskir fiugmenn, sepi ná sambandi við Hvasta og
bjargast höfðu, er flugvelar veita honum aðstoð við
þeirra voru skotnar niður,
þurftu lí-krar aðstoðar við.
að
Ekki 'liðu samt nema fáir dag
ar, «nz (ögregjhiliiðið tók að
gera vart við sig á þessum sióh
um, og sendu þær Hvasta þáj
til frændfólks, er þær áttu, og i
bjuggu hann vel að skilnaði,
bæði að nesti og peningum. þeg
ar til frændfólksins kom, falcí; ,
það hann á Möðulofti, og kojn '
honum síðan í sambandi við
komast til Þýzkalands, en var
tekinn ihöndum og skotinn.
Þungbærast var það þó fyrir
John Hvasta, að vita Gabriellu
helsjúka í berklahælir.u.
Mæðiveikin
Framhald af 1. síðu
lungunum, ytri einkonnum og
mann úr leynilögregluliðinu,! Þv'í, hvernig sýkingin hagar sér
sem -spurði hann spjörunum ,1 fjártoópum.
úr, nnz hann var bessifullviss,
að Hvasta væri í rauninni hinn
margumtalaði bandaríski
stroku'fangi og veitti honum áli
stoð til að halda lengra á flótta’.
FLEIRI TILFELLI
EKKI FUNDIZT
Atihugað hefur nú veriö allt
fó. sem náðist til á Lundum og
Fyrst í stað 'óttaðist Hvastá, Miðgarði, og ekki fundizt sjúk-
væri beittur svik-
lögreglumaðurinn
að hann
um, en
sagði: .,Ég skal segja þér, að
það er með mig eins og radís
una. Börkurinn rauður, eii
hvítt fyrir innan!“ Þeir reyndu
leg einkenni a nejnn
þessum bæjum.
Ekki hafa komið fram upp-
lýsingar um neinar kíndur á
Lundum, sem hafa farizt. verið
felldar eða ekk; komið í leitir
með bréfum, sem þeir póst
lögðu í lestavöngum, og um
skeið gerðu þeir sér jafnvel
vonir um, að þeim tækist að
frelsa Gabriellu úr sjúkrahús
1S" inu, en þegar til kom, reyndá
, , .. , ,ist hennar svo stranglega gaiif;
getið er um i unohafi bessa * , • .•i.-,
& ,, -- . , P , 1 að þess væru engm tutok.
mals, og enn er ekk: komin a i
prent en fuilgerð frá hendi J Á FARALDSFÆTI
hofundarms. Utalinn ér mikill
fjöldi greina og ritgerða í blöð- Seinna rnn. sumarig dvaidizt
að villa um fyrir lögreglunni, °S ekkert, sem bendir til þes.s
• •- - ■ 1' að sýking hafi leynzt þar í
1 fénu.
Ekki hefur heldur orðið var.t
við neina slíka sýkingu í fé á
sem
um og tiímaritum,
óg enskum.
íslenzkum
MAÐURINN SJALFUR
Þetta er í sem alfæstum orð'
um náms-. starfs- og embættis
ferill dr. Stefáns Einarssonar,
Hvasta í fjallakofa nokkrum,
og hjálpfúsir nágrannar færðu
honum mat. Svo kom vetminn.
> og um lákt leyti hóf lögregi-
! an leit í fjöllunum. Hvasta
i lagði enn af stað; hét því fólki,
! sem veitt hafði honum aðstoð.
nágranngbæjum.
Ekki er kunnugt u.ncian
hvaða kind veiki gemiingurinn
var, en fjárhöld
hafa verið mjög
haustið 1950, er
fóru fram.
á Lundum
góö siðan
fjárskiptin
fénu. Fái sjúkdómurin'n frið til
þess að búa lengi um sig, er
hætta á því að hann brejðist
aftur út ííifjárstofninum.
Þetta má ekki verðn og því
hljóta allii þeir, sem hlúa vjija
að .sauðfjárræ'kt, að vera sam-
ta'ka í því að fylgjast nákvæm-
lega með heilsufari íjárins.
Það er mikils um vert i stríð-
inu gegn fjárpesíunum, að
hafja tafarlaust baráttu til út-
rýmingar, hvar sem minnsti
grunur kemur fram um. sýk-
ingu (í fénu).
Þó að grunurinn reyndist í
sumum tilfellum ekki á rökum
reistur, mund; það valda mjög
óverulegu tjóni móti þvi. ef
sjúkdómarnir ná að búa um sig
og breiðast út að nýju.
Þurramæðin hefur þeg'ar
valdið íslenzkum bænclum ó-
bærilegu tjóni.
Með niðurskurðinum tókst
vonum framar að útrýma veik-
inni og mikil reynsla hefur á-
unnizt í þeirri baráttu.
Ef byggt er á þeirri reynslu
. og allir þeir, sem hlut eiga að
kmd a máij5 sýna ýtrustu aögæzlu og'
árvekni, er lítill efi á því,. að
þurramæðinni verður fyrr eða
síðar útrýmt úr landinu að
fullu og öllu.
ÓALGENGT I GEMLINGUM
Mjög er óalgengt að þurra-
mæð; komi fram á háu stígi í
gemlingum og hæpið að hug.sa
sér, að það geti átt sér stað
nema móðirin hafi vemð veík.
Þrátt fyrir þetta verður ekki
en þar með er raunar mjög Íít-|af, lata AÞfS °?lhjá því komizt að telÍa mÍö§
ið sagt. siálfur maðurinn ksm- ' ®kklSagðlhf"n Þ!i’ hver''stenkar líkur fyrir þurramæði-
ur ekki í Ijós að heldur. nema | hygðlst...'halfa’ Ha’m le,taðl | sýkingu í gemlingum frá Lund
i uppi fjolskyldu ein3 af með- Um. Er augljóst að haga ber öll
að litlu leyti. En ég veit meira •
um Stefán en bað, sem almenn
ingur getur lesið um hann í , , , . . * * . * - « -- — -
Hver er maðurinn? því ég hef ; ;angHhi^ henmýog_mef að^nð ,festa sýkingu vær: aö ræða.
tekið í hönd hans, heyrt hann
tala og horft inn í svip hans.
Ég hef kynnzt manninum sjálf
um. Ég hef kynnzt hinum há-
menntaða, víðsýna gáfumanni,
sem tiginn and; heimsmenning
arinnar hefur sett yfirbragð
sitt á, án þess þó að má hið
minnsta út Islendingssvipmót-
ið, sem fylgdi honum að h.eim-
an — án þess að deyfa eitt
föngum sínum; hún bjó í borg um varnarráðstöfunum á sarna
þar nálægt. dvatdist vetrar- hatt eins Qg um öruggíega stað
hennar komst hann til manns
no'kkurs, sem bjó úti í skógin- | EINANGRUN ALLS FJÁRINS
um. og þar dvaldist Hvasta um
nokkurra mánaða skeið. Svo
! gerðist bað. að Stalin lezt, og dómanefndar, fyrirskipa'o ein-
; forseti Tékkóslóvakíu skömmu ' angrun á öllu fé á Lundum og
siíðar. Hvasta sendi forseta Miðgarði og er nú meðal ann-
beim, er við tók. bréf, sem ars áætlað að fella allt fé á
Sæmundu-r Fri'ðriksson hef-
!ur nú, fyrir hönd sauðfjársjúk-
augnablik sonarást haos til
móðurmoldarinnar, trúnað hans
við allt það bezta. sem hún gaf
honum í vögguajöf og í vega-
nesti. hinum langföruln syni
með hið Ijósa hár og hin bláu
augu.
Guðmundur Daníelsson.
Fé!a g s!í f
Edwin Bolt
hann póst-lagði í iárnbrautar-
lest, en ekkert svar birtist.
HEIM .. .
þessum baejum þegar í sumar.
Líffærarannsókn mun þó verða
framkvæmd á þessu fé, og "er
ekki ólíklegt, að þá fáist nánari
í septembermánuði 1953, á-jvitneskja um sýkingu fjárins.
kvað Hasta að reyna að kom- j Bændurnir á Miðgarði og
ast til Prag', og leita til banda Lundum hafa brugðizt afar vel
Sólmyrkvinn
Farmhald af 1. síðu.
reiðum austur á almyrkvasvæð
ið. Frá ferðaskrifstofunni Or-
lofi fara sex bifreiðir hlaðnar
fólki, og gat skrifstofan ekki
útvegað fleirum far, en fjöldi
varð frá að toverfa. Ferðaskrif-
stofa ríkisins sendjr tvær bif-
reiðir og frá Ferðafélagi ís-
lands fór ein 1 gærkveldi með
26 manns og tvær fara frá því
í dag.. Þá fer Náttúrufræðafé-
lagið toópferð austur, auk
margra. er ætla að fara í einka
bifreiðum.
GLERAUGU
HANDA ÖLLUM
Það veldur nokkru vafstri,
að hverjum manni, sem á sól-
myrkvann ætlar a'ð 'norfa, er
nauðsynlegt að útvega sér
nægiiega dökk gleraugu Bug-
ar ekki minna en tvóföld eða
þreföld ljósagleraugu, svart
gler, .sem virðist ógagnsætt,
eða sótað gler. Vegna sólmyrkv
anS hefur sums staðar verið ó-
venjulega mikiH sala í Alman-
akinu, enda er þar grein urn
hann.
Bræðslusíldin
(Frh. af 8. síðu.)
MÓTTAKA HEFST 1. JÚLÍ
'Síld arverksmiðj ur ríkisins
hafa ákveðið að hefja móttöku
síldar, sem berast kann, frá og
með 1. júlí n.k., og er móttakaú
bundin við Siglufjörð og Rauí-
arhöfn.
Þeir viðskiptamenn Síldar-
verksmiðja ríkisins, sera-
kynnu að óska að leggja
bræðsluslíld af skipum sínum
inn tiil vinnslu, skulu hafa til-
kynnt það eigi síðar en 7 júií
n.k. Þeir, sem enga tilkynninga
senda fyrir þann tíma, teijast
selja síldina . föstu verði á kr.
60,00 málið.
Flugvllarrekstur
Framhald af 8. síðu.
s'kólanum. Að loknu námi í
Oklahoma City störfuðu flug-
umferðarstjórarnir við tvo flug
velli í New York riki, þ. e. flug
vellna við Syracuse og Piochest
er, sam eru iborgir nokkuð
stærri en Reykjavík.
Hinn frábæri árangur fimm-
menninganna sýnir, að íslandi
hefur tekizt að koma upp flug-
liðastétt, sem er fyllilega sam-
bærileg við það bezta með stór
þjóðunum.
Það s'kal að lokum tekið
fram, að undirbúningsþjálfun
sína hafa allir þessir menn hlot
ið á vegum flugmáiastjórnar-
innar á Reykjavíkur.flugvelli.
UMFI
ríslca sendiráðsins þar. Maður'
sá, er síðast hafði skotið yfir
hann skjálstoúsi. afréð að fyjgja
honum, og sjá hvernig gengi.
Þeir komust slysalaust til
Prag, en þegar þang'að kom,
reyndist svo sterkur Vörf&r
um húsakynni bandaríská sendi
ráðsins, að sú leið virtist rriéS
öllu lokuð. En þá v.iidi svo vei
við í þessu máli og með því að
senda tafarlaust innyflin úr
sjúku kindinni haía þeir dregið
mjög úr þeirri bættu, að sjúk-
dómurinn nái a'3 dre.’.fast víða.
VARKÁENI ER ÞÖRF
Þó að öllum fjöida bænda á
fjárskiptasvæðunum sé án efa
fyllilega ljós hin mi&la hætta.
flytur síðustu erindi sín
kvöld og annað kvöld í Guð-
spekifélagshúsinu kl. 8,30. —
Fyrra erindi: Vér lifum, vér
deyjum, hvað svo?. — Síðara' aði dyrnar. — og svexflaði hatt
erindi: Efnishyggjumaðurinn inulT1 ttf fylgdarmanns síns; til
og gullgerðarmaöurmn. jmerkis um að nú væri frelgið
[ fengið. Sendir-aðmu tokzt sið-
. .................. an að útvega Joihn Hvasta op-
’ jnhara sakariinngjöf, og gát
| hann bá haldið sem leið lá til
Ixmdarbka hernámssvæðlsíns
til, að lögregluþjónn ' sá, er sem hvarvetna vofir yfir nýja
fjárstofninum vegna þurra-
mæðisýkingar, veiður það
seint um of brýnt fyrir beim.,
sem stunda fjárbúskap. að iát.a
aldrei bregðast að tilkynna og
senda líffæri til rannsóknar úr
veikum eða grunsömum kind-
um, sem fram kunna að koma.
1 gætti bar dyra. gekk yfir got-
una, til þess að spjalia við fé-
laga sinn. Hvasta greip tæki-
færið. stökk yfir göiuna, opn-
HÆGFARA SJUKDOMUR
Þurramæði er oft svo hæg-
fara og lítið áberandi í byrjun.
Framh. af 2. síðu.
linga og því óhæf tll lestrar eða
sýninga hjá menningarþjóð.
Kveðjur fluttu -.Ir. Richard
Beck prófessor og Erling Sörli
skrifstofustjóri frá Osló.
Þingfulltrúar þáðu boð for-
seta íslands til Bessastaða,
kennslumálaráðherra Bjarna
Benediktssonar og borgarstjór-
ans í Reykjavík, Gunnars Thor
oddsen. Lúðvíg Guðmundsson
skólastjóri 'bauð fulltrúum að
skoða sýningu á ævmtýramynd
um barna í Listamannaskálan-
um. Um 50 fulltrúar víðs vegar
að af landinu sóttu þmgið. auk
f ræðslumálast j óra, r.ámsst j óra
og nokkurra gesta.
Forseti þingsins var; Snorr'.
Sigfússon.
Stjórn SÍB skipa:
Pálmi Jósefsson formaður,
Arngrímur Kristjánsson vava-
formaður, Guðmundu.r I. Guð-
jónsson ritari, Þórður Krist-
jánsson gial-dkeri, Arnfinnur
Jónsson, Árni Þórðarson, Frí-
Framhald af 'í. síðu.
lög landsins að starfa öíullegs
að bátttöku í samnorrænu sund
keppninni og hvetja fólk til að
ljúka henni sem fyrst, þar sem
sundiðkun hefur xrá upphafi
verið >einn stærsti þátturinn í
störfum ungmennafé'laganna.
leggur fundurinn mikla' á-
herzlu á; að s-undkeppni þessl
verði umf. og allri þjóðinnf til
sóma.
2. Fundurinn vekur athygli
ungra manna á íbróttaskóla Sig
urðar Greipssonar og hvetir:"
ungmennafélög landsins til
þess að örva unga menn til bess,
að .sækja skólann og rijÓta
þeirra hollu uppeldisáhrifa,
sem hann veitir.
3. Fundurinn fagnar því, að
framkvæmdir eru hafnar á
byggingu Iþróttakennaraskóla
íslands að Laugarvami og hvet.
ur til bess, að við skólann verði
sem fyrst stöfnuð áhngamanna
deild.
1 á Þýzkálandi, og síðan heim. að liðið geta 6—9 ár frá því að mann Jónasson.
Landsleikurinn
Framhald af 3. síðu.
mæla um að Karl Guðmunds-
son hljóti að teljast atvinnu-
maður, þar eð hann sé ,,l.aunað-
ur þjálfari":
Stjórn KSÍ óskar að gefna
tlfefni að upplýsa, að Karl
Guðmundsson hefur afsalað
sér launum sínum sem þjálf-
ari KSÍ, þannig að hann held.
ur fullum rétti sínum sem á-
hugaíþróttamaður.
LEIKUR 3 LEIKI
Norska landsliðið er vænt.an
legt (hingað n.k. föstudag og
leikur 'hér 3 leiki. Landsleikur-
inn verður á sunnudagskvöld
kl. 8.30. Næsti leikur verður á
miðvikudagskvöld viö Akranes
og sá þriðji og síðasti við
Reykjavíkurúrval á föstudags-
kivöld. Heimleiðis halda Norð-
mennirnir sunnudaginn 11»
júlí.