Alþýðublaðið - 04.08.1954, Blaðsíða 4

ALÞYÐUBLAÐIÐ
MiSviku/agur 4. ágúst 1954«
Otgelatidi: AlþýBaflokkurimn. Ritstjóri og ábyrgðírm
Ekmiíbtl ValiáiinArssðis MeSidtstJóri: Helgi SœmosdaaoE.
Fréttastióri: Sigvaldi HJálmarsson. Blaóamenm: Loftur GnS
mundsson og Björgvin Gtíömundsson. AuglýsingasQÓEl:
Emma Möller. Ritstjómarsímar: 4901 og 4902. Auglýsinga-
ainsi: 4906. Aígreiöslusími: 4900. Alþýðuprentsmiðjan,
Hvg. 8—16. Aakriftarverö 15,00 á mán. 1 Iausas&lu: 1,00.
Hitaveiían og íhaldið
ALÞÝÍÐI!BJLAÐEÐ skýröi eftjr manndómsárunxmi ætlar
frá því á dögunuin, að mikiS að verða löng.
af heitu vatni hafi fundizt Þessi mál ber oft á gónia
við rætur Esju. Enn mun of fýrir bæjarsitjórnarkosnmgar.
sncmmt að spá um hugsan- Þá virðast allir aðilar sam-
legan árangur þessa, en hins dóma um nauðsyn þess, að
vegar gefur þeíta tilefni þess hitaveitan færi út kvíarnar.
að ræða nokkuð um störf hiía- einnig þeir, sem bera ábyrgð
veitunnar og þau verkefni, á stöðnun ,'hennar eða sætta
sem hún vanrækir. I sig að minnsta kosti við hana.
_ „ , . , _ . Eftir kosningar fellur svo mál-
Lausatrettir herma, að eig- . , , ,. ,
' ” , ið i gleymsku og da, og pann-
andi íandsins í KoHafirði, þar
ig líðiur hvert kjörtímabilið af
sem heitt vatn hefur nú fund- . , „ , , .
, i oðru. Aimenmngur hefur ekki
izt, hati lengi mælzt til þess , , , * , , ,
.1 . & hugmynd um, hvað þessu veld-
við forraoamenn Reykjavik- „ , , ,, ,,.. ...
. ' ur. En astæoan híytur ao vera
urbæjar, að leitað væri að . ,,,
J ’ su, að raoamenti Reykjavikur-
Baráltan gegn hungrinu
heitu vaíni á þessum slóðum,
Þeim tilmælum mun ekki hafa
bæjar hafi ekki nægilegan
, . ... „ áhuga á aukningu Mtaveit-
J,;” smn . e a sýmr, ai ® j Hnnar_ Aðrar skýringar koma
IiW aherzla er a þaÖ ogð að, naumast til álita. Hér er þvi
leita að nýju heitu vatni í j
, ,. , _ . „ _. | um að ræða furðulegt athafna-
nagrenifci Reyl^vikur. Hms Hitaveitan gæti verið
vegar mun varið miMu £e td: miklu m;íira og v5nsæUa fyr_
borana uppi a Reykjuim j irtœki
en nú í dag. Taekifær-
Sennilega er ástæðulaust að
| in eru hins vegar látin ónot-
gagnrýna þá ráðstöfun út af j uð? og (jannig er-stö8nunin til
ryrir sig. En boranirnar a1
Rcykjum mega ekki verða tií
þess, að ráðamenn Reykjavík-
urbæjar vanræki að athuga
alla möguleika. Sú var tíðin,
að íhaJdið í iRleykjavík vifdíil
ekki leita að heitu vatni nema
á þeim stöðum, ]iar sem því
þóknaðist. Deilurnar um þetta
efni hafa þagnað eftir að hita-
veitan kom til sögunnar. En
atburðir síðustu daga virðast
leiða í Ijós, að ílialdið hefur
ekkert íært í þessu efni. Það
er steinrunnið í hugmynda-
leysi sínu.
Hitaveitan í Reykjavík er
mikið og vinsælt fyrirtækí. En
því er bersýnöega stjórnað á
táíiitræna íhaldsvisu. Engin
áherzla er á það Iögð að auka
hitaveituna með það fyrir aug-
um, að ailir Reykvikingar fái
no-tið hennr]* í náinni fýam-
tíð. Hún er eins og efnilegt
barn, sem allt í einu hættir
a'ð vaxa. Þúsimdir Reykvík-
inga æskja þess árlega að fá
hitaveituna til sín. Þau til-
mæli bera engan árangur. Þó
fer því fjarri, að heita vatnið
sé nota'ð til hlítar mikinn hluta
ársins. Hér er því illa á mál-
œn haldið og sannarlega á
stæða til, að breytt sé um
rekstur og stjóm hjtaveitunn-
ar. Það nær engri átt, að bæj-
arhlutar, sem hezt standa að
vígi gagnvar t bltaveitunni,
fari á mis við þægindi henn-
ar ár eftir ár og áratug eftir
áratug. Hiiaveitan átti sér
glæsilega bernsku, en biðin
komin. Þeíta er eins konar
kölkun í ungu lífvænlegu fyr-
iitæki.
Reykvíkingar Mjóta að setja
sér það mark, að hitaveitau
nái til allra bæjarhluta og
veiti íibúum þeirra langþráð og
nauðsynleg þægindi. En vaxt-
arstöðnun hitaveitunnar þarf
raunar engum að koma á ó-
vart, þegar Iitið er til þeirrar
staðreyndar, að enn fara marg-
ír íbúar Reykjavíkur á mis
við vatn, skolpleiðslur og önn-
ur frumstæðustu þægindi borg
arlífsins nú á tímum. Sama
framtáksleysið spegíast í á-
standi sjjíkrahúsmálanna í
höfuðstaðmim. Stjóim fhalds-
ins á Reykjavík einkennist af
slóðaskap og framtaksleysi
nema þegar litið er á kröfurn-
ar, sem ráðsmennirnir gera til
bæjarbúa. Þá rantar ekld
framtakið og h ugk vannn Vn a.
Útsvörin hækka um miljónir
ár hvert. En þjónusta bæjar-
íns vift borgarana einkennist
af vanrækslu og tillitsleysi,
sem er hlutaðeigandi a’f|lnmi
til háborinnar skammar.
Breytingin, sem verða þarf í
í þessu efni, er þvi aðeins
hugsanleg, að áhrlfa fólksins í
Reykjavflt gæti meira í stjórn
og rekstri bæjarins. Þá fyrst
munu fyrirtæki eins og hita-
veitan gegna því Mutverki,
sem þeím ber og sjálfsagt er
af þeim að krefjast. Farar-
tálminn á þeírri lejð er stein-
rnnnið íhald, og því þarf að
víkja úr vegí.
Nauðungaruppboð
sem auglýst var í 27., 29., og 32. tbl. Xögbirtingarblaðs-
ins 1954 á Þverholti 15, hér í bænum, eign Málmiðjunn
ar h.f., fer fram eftir kröfu tollstjórans í Reykjavík, Eg-
ils Sigurgeirssonar hrl., og bæjargjaldkerans í Reykja-
vík á eigninni sjálfri, fimmtudaginn 5. ágúst 1954 M.
2% síðdegis.
I '
Uppboðshaldarinn í Keykjavik.
EF Frakkar sjá frosklæri
eða snigla. kemur vatn í munn
þeirra, slíkt lostæti er þetta
hvorttveggja að þeirra dómi.
Kínverjar telja hákarlsúgga
og ársgömul egg hið mesta sæl-
gæti. Sumar þjóðir Afríku mat
reiða engisprettur og maura
sem veizlumat, en mexíkanskir
Indíánar bragða ekki annað
betra en hina stóru orma, sem
lifa á villikaktusjurt einni, —
og eru ormar þesíir þurrkaðir
í sól áður þeirra er neytt.
Smekkur manna og bragð
virðist því. ærið mismunandi
hvað fæðu snertir. Sérfræðing
ar FAO, — alþjóðlegu mat-
væla- og landbúnaðarstofnun-
arinnar, sem starfrækt er á
vegum sameinuðu þjóðanna, —
benda hins vegar á það. að eins
og nú sé högum háttað í heim-
inum, þegar aukning fólks-
fjöldans. er margfalt meiri. en
aukning matvælaframleiðsl-
unnar, megi menn ekki vera
matvandir, og ekki heldur
sýna of mikla vanafestu eða í-
haldssemi varðandi mataræði.
í mörgum löndum á alþýða
manna þess aldrei ko&t að eta
sig metta, svo að mun láta
nærri að tveir þriðju hlutar
mannkynsins sveiti að meira
eða minna leyti.
Sérfræðingar FAO hafa að
undanförnu lagt mikla vinnu í
að finna og rannsaka nýjar
fæðutegundir, — einkum fæðu
tegundjr, sem eru í'íkar af pro-
teini og nauðsynlegustu fjör-
efnum, og gætu bætt úr hungri
og vaneldi manna, þar sem
skortur er mestur. Nú er mest
unnið að því, að kenna mönn-
um að hagnýta sér til matar
þau dýr og plöntur, sem fyrir
hendi er á hverjum stað, en um
leið eru bændur hvattir með
ráðum og dáð til aukinnar
kornræktar og matvælafram-
leiðslan efld eins og unnt er.
Nýlega var frá því skýrt í út
varpi frá sameinuðu þjóðun-
um, hvernig reynt er að kenna
ýmsum þjóðum Suöur-Amer-
íku að eta þann íisk. sem
gnægð er af á landgrunninu
suður þar. í Tyrklandi þekur
berjategund ein allar fjalla-
brekkur; hafa rannsóknir sýnt,
að ber þessi eru mjög fjörefna-
rík, en fólk þar í landi hefur
hingað til alls ekki neytt
þeirra, — og álítur það ekki
virðingu sinni samboðið.
1 Peru hefur fólk nú, — fyr-
ir atbeina sérfræðinga FAO, —
aftur tekið að neyta kornteg-
undar einnar, sem áður fyrr
meir var aðalfæða þjóðarinn-
ar; nefnist það „Quinua“ og er
mjög ríkt af proteí.n, fjörefn-
um og sterkju; það inniheldur
til dæmis fleiri hhaeiningar
heldur en þurrmjólk, egg, nýr
fiskur og grænmeti. og er pro-
teinríkara en nýmjólk, hrís-
grjón. hafrar, bygg, mais os
hveitj. Sá galli var bó á, hvað
korn þetta snerti, aff það óx að-
ejns á hálendinu og gaf mjög
rýra uppskeru. — og minnti
mest á sódu að bragði til. Nú
hefur sérfræðingunurn teldzt
að auka unpskeruna til muna
með kvnbótum og tim 3eið að
eera kornið mun bragðbetra.
t*á feefur FAO gengjzt fyrir
bví, að matvælavei zlanir þar í
Isr.di seldu korn þeíta í þokka-
íehum umhúðum sem ,,eorn
flake:s“, en sá er munurinn, ao
bað er bæði nærinvarríkara og
bragðbetira heldur en aðrar teg
undir af beirri vöru.
í Indónesíu er mjólk af
skornum skammti, og er þurr-
mjólk flutt þar jnn í stórum
stíl, dil þess að bæta úr sárasta
skortinum. En þurrmjólk er
dýr fæða. Og nú heíur barna-
hjálp sameinuðu þjóðanna eílt
þar framleiðslu gerviþurr-
mjólkur, sem unnin er úr soya-
baunum og hefur því sem næst
sama næringargilai og burr-
mjólk. Auk þess er hún allt að
helming: ódýrari. Stjórnam’öld
in i Indónesíu hafa nú undir-
búið framleiðslu á 300 smáíest-
um af S'Öya-þurrmjó’k á ári, og
verða börnin látin ganga fyrir
um neyzluna.
í Chile hefur annað ráð ver-
ið tekið, fyrir atbeina sömu
stofrunar, til þess að bæta úr
mjólkurskorti barna. Er hafin
þar framleiðsla á fiskimjöli,
sem inniheldur 70f:í protein,
eða helmingi meira en þurr-
mjólk, og er því blandað í
brauð og aðrar fæðutagundir.
Eru mjög fiskisæl mið við
strendur Chile, og hæg heima-
t"kin um öflun hráefnis til
þessarar framleiðslu.
Minningarorð:
Sigrún Jónsdóftir
'SIGRÚN var fædd í Hafhar-
firði, dóttir Guðríðar Nikulás-
d.óttur og Jóns Guðmundsson-
ar. Hún ólst upp hjá móður
sinni og stjúpa, Oskari Guð-
mundssyni.
Snemma kom í ljós, að Sig-
rún var óvenju góð og-elsku-
leg stúlka. Man ég hana fyrst
á skólabekk sjö ára gamla.
Framkoma hennar var á þá
luntí, að hún ávann sér traust
allra, sem með hemii voru.
ISigmn breyttist í engu hvað
ástúð og góðvild snerti. þótt ár
in færðust yfir. Kom það
greinilega í liós á heimili henn
ar, en þar var hún sá sólar-
geisli, sem gott er að minnast.
Sömu sögu háfa vinnufélagar
hennar að segja.
Nú er hún horfin af sjónar-
sviðinu, svo að segja á morgni
Mfsins. Framtíðin V'rtist svo ó-
venju björt og glæsileg. Heit-
bundin var hú:i góðum og
gjörvulegum manni, Snorra
Karlssyni.
Æviskeiðið er runnið, það
var stutt, en got-t er ástvinum
þess að minnast, að hér var líf
inu lifað í kærleika, sem ávallt
vildd græða og bæta. Og bað er
írúa mín, að Sierún ó.ski þess
nú heitt, að hjavtfólgnir ást-
Sigrún Jónsdóttir
vlnir megi hafa það eíst í huga,
að Mf hennar allt beindist að
því, seni öllu öðru er göfugra,
að bæta úr böli.
S'lík minning er góð og var-
anleg.
Sigrún var jarðsungin frá
þjóðkirkjunni í Hafnarfirði
síðastliðinn laugardag að við-
stöddu fjölmenni.
Bley:uð sé minning. hennar.
P.
FACTS ABOUT REYKJAVIK

Bókin er samin af Vil-
hjálmi Þ. Gíslasyni út-
varpsstjóra. Hún er 88
bls. að stærð, sett drjúgu
letri, prýdd nærri 50
myndum og með 3 upp-
dráttum. í bókinni, sem
skiptist í 16 megÍTikafla,
eru margs konar upplýs-
ingar um Revkj avík,
byggðina sjálfa og um-
hverfið, stjórn og störf
bæjarfélagsins, um at-
vinnu- og menningarlíf,
skemmtamr, íþróttir, bæk
ur og listir. Ennfremur
eru í bókinni fjöldi hand
hægra upplýsinga um dag
legt líf og ýmsa hluíi, sem
rnenn buríá að vita um Reykjavík, bæjarlífið og Starf-
semi bæjarins.
FACTS ABOUT REYKJAYÍK er hentug og smekk-
leg gjöf hamda erlendum vinum yðar, gestum og við-
skiptafyrirtækjum. Einnig er gott að hafa bókina —
ásamt FACTS ABOUT ICELAND — í ferðalagið til út-
landa.
BÓKAÚT6ÁFA MENNÍNGARSJÓÐS