Alþýðublaðið - 04.03.1956, Blaðsíða 7

Sunnudagur 4. marz
AlþýfStifolaHid
7
vorsýningu í Charlottenborg
1903. Ég seldi margar myndir í
Kaupmannahöfn. Þar á meðal
íMmRgf
OTTAD'UFTIÐ
Úrvals kvikmynd eftir hinni heimsfrægu sögu Alan
Patons sem komið hefur út á íslenzku á vegum Almenna
bókaíélagsins í þýðingu Andrésar Bjömssonar.
Leikstjóri: Korda
Aðalh/utverk: Canada Lee.
Danskur skýrfngatexti. Myndin hefur ekki verið sýnd
áður hér á landi. — Sýnd kl. 7 og 9.
Aukamynd með íslenzku tali frá 10 ára afmæli
Sameinuðu þjóðanna o. fl.
Þannig er París
So this is Paris)
Fjögrug, ný, amerísk músik og gamanmynd i litum, með
Tony Curtis og Gloría De Haven. — Sýnd ki. 5.
FRANCIS SKERST í LEIKINN
Gamanmyndin ræga með asnanum, sem talar.
Sýnd kl. 3.
Sími 9184.
V. K. F. Framsókn heldur fund
í dag, sunnudag, kl. 2,30 e. h. í Alþýðuhúsinu við Hverfis-
götu.
Fundarefni:
1. kaupgjaldsmál.
2. Haraldur Guðmundsson forstjóri ræðir úm
atvinnuleysistryggingar.
3. Önniu- mál.
Stjórnin.
Ásarímur Jónsson
gefur beztu raunt
Reynið ný‘\a Geysi
it
(Frh. af 5. síðu.l
Ég var á Eyrarbakka í tvö og
hálft ár, eða þar til ég var á
seytjánda ári. Þá þegar vissi ég
hvað ég vildi verða, en hvernig
ég ætlaði að fara að því að ná
takmarkinu vissi ég ekki. Ég
fór í vegavinnu, vann að því að
leggja Hellisheiðarveginn. Svo
fór ég á skútu. Ég var meðal
annars með Hannesi Hafliða-
[ syni. En ég var ekki duglegur
sjómaður, reyndist ekki fiskinn
eða úthaldsgóður. Svo urðum
við fyrir áfalli í Eyrarbakka-
bugt og upp úr því varð ég sjó-
hræddur og gat ekki losnað við
sjóhræðsluna. . . . Svo kom þar
að, að stúdent nokkur fékk mig
til þess að fara með sér vestur
á Bíldudal til þess að stunda
sjóróðra með sér. Hann hafði
bát og við vorum báðir óvanir.
Tveir vanir menn ætluðu að
verða með okkur, en þegar þeir
höfðu séð verklag okkar gáfust
þeir báðir upp og hættu, en við
héldum áfram með útgerðina.
Hún gekk skelfing böngulega
hjá okkur, og þar kom að, að
ég varð strand á Bíldudal. Stúd
entinn gafst upp og gat ekkert
borgað mér.
En dvölin á Bíldudal varð
nokkuð löng. Þar kynntist ég
heimili Péturs Thorsteinsson,
ekki sízt frú Ásthildi. Ég stund
aði margt á Bíldudal, málaði
myndii-, teiknaði og gerði leik-
tjald. Ég varð frægur málari á
Bíldudal. Einu sinni borgaði frú
Ásthildur mér 10 krónur fyrir
mynd. Það voru miklir pening-
ar, annars seldi ég þær flestar
fyrir 2 krónur. Þá málaði ég
hús og kenndi krökkum. Ég
hafði nóg að gera. Einu sinni
teiknaði ég fjöliin í Arnarfirði.
Mörgum árum seinna, þegar ég
var búinn að læra, varð ég
undrandi yfir því, hve vel mér
hafði tekizt að teikna fjöllin. ...
Ég hafði alltaf markmiðið í
huga. Ég ætlaði út til að læra
og þegar ég hafði verið í tvö og
hálft ár á Bíldudal, átti ég 200
krónur. Og með þær fór ég út
til Kaupmannahafnar. Það var
árið 1897. Ég fór með Lauru.
Við komum til Edinborgar og
þar þótti mér fagurt. Ég fór að
vinna að því að mála húsgögn
þegar til Kaupmannahafnar
kom, en jafnframt sótti ég
teikniskóla og svo .fór ég á
Listaháskólann. . . .
IV.
Og nú verð ég að fara fljótt
yfir sögu. Ég var að.vísu fátæk-
ur, en ég var bjartsýnn og ég
held að ég hafi verið duglegur.
TS O Í-C ITÍM* + Ú Iz 1 /1 O T ÍL\ V : o o
keypti fjármálamaður nokkur
allmargar, meðal annars mynd
ina af Tindafjallajökli, sem nú
er lcomin heim og er á yfirlits-
sýningunni. Upp úr aldamótun
um fór ég að fara heim á sumr-
um. Ferðaðist ég síðan á hverju
sumri hér heima og safnaði
efniviði, en vann í Kaupmanna-
höfn á vetrum. Ég fékk snemma
stuðning frá alþingi, 600 krón-
ur á ári. Fyrstu sýningu mína
hélt ég hér 1903 og var hún í
Melstedshúsinu, en það stóð þar
sem Útvegsbankinn stendur nú,
en síðan rak hver sýningin
aðra. Árið 1907 fékk ég 3000
króna styrk, aðallega íyrir at-
beina Bjarna frá Vogi, og þá
hélt ég til Þýzkalands og Ítalíu.
Svo fór ég alfarinn heim árið
1909. Ég hafði kynnzt frú Sig-
ríði, konu Eiríks Magnússonar
í Cambridge — „Sigríði dóttur
hjóna í Brekkubæ“, eins og seg-
ir í gamalli vísu. Hún átti hús-
Hann var fyrsti listmálari
þjóðarinnar, sem tókst að gera
myndlistina að lífsstarfi. Hann
naut ekki fyrimynda á æskuár-
um sínum. Hann fékk hvergi
stuðning fyrr en hann hafði
sjálfur hafizt handa og brotizt
ið Vinaminni og bauð mér að' til náms. Hann vann hörðum
búa þar og vinna þar og sagði j höndum á sjó og landi eins og
að ég gæti borgað leiguna með
myndum. Það var gott boð. Og
í Vinaminni vann ég svo árum
saman og hafði sýningar þar
1910, 1911 og 1912. . . .
Vitanlega voru margvíslegir
erfiðleikar á vegi mínum, en ég
sigraðist á þeim. Þó að ég geti
ekki sagt að allir draumar mín-
ir hafi rætzt, þá hef ég ekki
undan neinu að kvarta. Þjóð
mín hefur verið mér góð og ég
allir aðrir alþýðumenn. Hami
gekk hraun og klungur veglít-
illa byggða og óbyggða. ...
Hann tók landið í fang sér og
gaf þjóð sinni dásemdir þess....
Hún á honum mikið að þakka
og telur sannarlega ekki til
skuldar hjá honum.
Það má vera að við stöndum
í óbættri skuld, ekki aðeins við
listamanninn sjálfan, heldur og
foreldra hans og annað fátækt
stend í mikilli þakkarskuld við (bændafólk í Flóanum, sem
hana. íslendingar eru almennt j hvatti hann — alla, sem hvöttu
skilningsgóðir á myndlist, skiln hann og hlúðu með þvi að ung-
ingsbetri en flestar þjóðir, sem um og viðkvæmum huga upp-
ég hef kynnzt. Allt hefur geng'-1 rennandi afburðamanns.
ið betur en ég bjóst við. . . . Við
Jón Stefánsson byggðum saman yj
húsin okkar hérna árið 1938 og
síðan hef ég lifað hér og starf-
að að undanteknum þeim mán-
uðum, sem ég hef dvalið
sjúkrahúsum. . ..“
Þegar ég kem aftiur niður i
stofuna þar sem hann situr og
bíður mín, segi ég næstum því
1 feiminn, því að ég þori.varla að.
tala um myndlist:
,,Það er svo mikill stormur í
öllum þessum myndum þínum.
Einu sinni hafði Ásgrímur einhver undursamlegur hraði.
Jónsson hug á að verða hljóm-: _
listarmaður. Hann langaði aðj ,,Það gæti verið útsynningui .
verða fiðluleikari og keypti sér , j>ag hefur oft verið útsynningur
fiðlu, en honum fannst að hann þegar ég hef málað. . . .“
mundi eklci ná langt með því að
vera tvískiptur. Þar kom til
greina hyggjuvit og varfærni
— Hvenær er bezt að. mála?
„Á vorin, um lágnættið, í
kyrrðinni, þegar jafnvel fugl-
ættstofnsins. Hann segist vera arnir þagna. Á haustin,. þegar
að greiða skuld. Hann gaf þjóð litirnir breytast. .. . Nei, ég get
ekki sagt það. Ég myndi lúka
með því að hafa talið allax árs-
tíðir. .. .“
Þegar hann fylgir mér til
dyra réttir hann mér listamanns
hönd sína, þunna og mjúka
hönd, gamla hönd, dásamlega
hönd, sem skapað hefur svo
mörg undursamleg listaverk
handa framtíðinni.
vsv.
sinm safn málverka sinna og
hann vinnur henni einni. Ég
hef orð á því, að mig langi til
að líta inn í vinnustofu hans.
Það kemur svolítið hik á hann.
En svo brosir hann og segir, að
það sé velkomið. Vinkona okk-
ar beggja, sem er stödd hjá okk
ur segir: „Þar er helgidómur
hans.“ — Hann flýtir sér að
segja: „Þar liggur allt í kös.“
Þegar ég stend í lítilli vinnu-
stofunni uppi undir þaki og sé
málverk í tugatali, nær öll hálf
gerð, öll í sköpun, fer ég að
hugsa um það, að ég sé vitni að
undursamlegu ævintýri. Þjóð
okkar var fátæk og umkomu-
laus, en í innum hennar blund-
aði þrótturinn, göfgin, innblást-
urinn. Upp úr moldargólfinu í
Rútsstaða-Suðurkoti spratt fag
ur og mikill meiður. Sveinninn,
sem fæddist þar þennan dag fyr
ir áttatíu árum, óist ekki upp í
skjóli því, sem talið er nauðsyn
legt ungum gróðri. Svo öflug
var köllun hans, svo sterkviða
hæfileikar hans, að hann þrosk-
aðist á berangri.
kr. 200,00
Fischersundi.
óskar eftir að ráða ritstjóra að íþróttablaðinu. Umsókn-
ir óskast sendar í pósthólf 546, Reykjavík.
Stjórnin.
Ulboð.
Rafmagnsveitur ríkisins óska tilboða í byggicga-
framkvæmdii- við virkjun Mjólkár í Arnarfirði.
Útboðsgagna má vitja í Raforkumálaskrifstofuna,
Laugavegi 118, gegn 2.000,00 kr. skilatryggingu.