Vísir - 19.05.1939, Blaðsíða 7

Föstudaginn 19. maí 1939.
VISI fl
1
sem erfði mafn H.M.S. Vindietive, ei*
gat sép heimsfpægð i opustunum við
Zeebrugge og Ostende, sýet blaða-
mönnum.
Blaðamönnum var boðið að skoða herskipið Vindictive kl.
11,15 f. h. í dag. Dvöldust þeir liðlega klukkustund í skipinu,
sem þeiím var sýnt hátt og lágt af yfirmönnum skipsins. —
Héðan fer skipið til Englands.
Hraðferðir
til Akuveypap.
Bráðum byrjar STEINDÓR hraðferðír um Akranes
til Akureyrar, þrisvar í viku. Nánar auglýst sí'öar.
Safnaðapfundui*
í dómkirkjunni sunnudaginn 21. þ. m., kl. 5 siðdegis.
DAGSKRÁ:
1. Kirkjubyggingarmál safnaðarins.
2. Heimsóknir í sorgarrann. Undirritaður flytur fyrirlestur
um það efrii.
3. Önnur mál fundarmanna.
S. Á. GÍSLASON.
(p. t. formaður sóknarnefndar).
Tilkynning
til húseigenda í Reykjavík.
Samkvæmí Iðgmn um geiag<*
isskránmgu Oefl. ©r skylt aH
leggja fyrip IrásalefguiiefsMl
til samþyktap alla leigiimaia*
sem geFdi» ei»u eftii? ad lögin
gengn í gildi. Ennfvemuv bev
að láta nefndina meta ieign
fyi*ip ný hús.
Menn enx alvaplega ámintip
nm að fá samþykki nefndaf^
innap á luisaleigusamninga9
sem gepðip eiu eftir giidis*
tö&M laganna9 og láta nefná^
ina meta leigu eftip ný bite®
Mefndinni sé látið í té iam<*
pit eðaeftiFPit leiguiamnlng^
anna.
Mefndfn ei? til viðtals 1
bæjapþingsstofunni alla
mánudaga, miðvikudaga og
langapdaga kl, 5-7 síðdegisv
Reykjavík 17. maí 1939.
Húsaleig unefnd.
ÞingveHir
daglegar ferðir byrjaðar
STEINDÓR
Símar: 1580, 1581, 1582, 1583. 1584.
Það voru blaðamenn frá öll-
um dagblöðunum í bænum, sem
fóru til þess að skoða skipið og
þegar við komuna um borð var
blaðamönnum boðið í einn
skipssalinn, til þess að fá tæki-
færi til þess að kynnast ýmsum
yfirmönnum skipsirR. Var þar
nokkur viðdvöl og gáfu yfir-
mennirnir ýmsar upplýsingar
um skipið.
• J
Arftaki H.M.S. Vindictive, sem
heimsfrægð hlaut í heimsstyrj-
öldinni.
Yfirmenn skipsins skýrðu frá
því, að skipið hefði verið full-
smíðað seinasta heimsstyrjald-
arárið, eða 1918 og þá notað
sem flugvéla-stöðvarsldp. Þótt
skipið sé ekki eldra en þetta, er
það þó orðið gamaldags. „Það*
er eins með herskipin og bíl-
ana“‘, sagði einn yfirmaður
skipsins, „Þeir geta verið not-
bæfir eftir 20 ár, en þeir sam-
svara ekki kröfum tímans.“ —
Herskipið hefir verið víða um
beim, sem geta má nærri. M. a.
hefir það verið í Kína og var
blaðamönnum sýnd mynd af
kinverskum sjóræningjum á
þilfari Vindictive. Höfðu þeir
ráðist á bréskt kaupfar og voru
fluttir um borð í herskipið í
járnum. Undanfarin tvö ár lief_
ir herskipið verið skólaskip. Var
því þá breytt allmikið. Einn af
kötlum skipsins var tekinn úr
því og er hámarkshraði þess nú
að eins 24 mílur á vöku. Blaða-
mönnum voru sýndar ýmsar
vélar skipsins. Yfirmaður skips-
ins, sem sýndi það, tók það
fram, að skipið liefði verið bygt
á styrjaldarlíma og bæri þess
merki, auk þess sem margt væri
nú gert öðru vísi en áður, að
þvi er snerti vélaútbúnað her-
skipa. „Margt af því, sem þið
sjáið nú, er hulið í hinum nýju
herskipum. Þar sjáiÖ þið eng-
ar „pumpur“ í gangi,“ sagði
hann. Einnig voru teknar fall-
byssur af skipinu og nú hefir
það að eins tvær flugvélar til
æfinga fyrir sjóliðana. Enginn
vélaútbúnaður er til að skjóta
þeim út, en slíkur útbúnaður
var á skipinu, er það var notað
sem flugvéla-stöðvarskip. — Á
hersldpinu eru 270 liðsforingja-
efni, en alls eru á skipinu um
700 manns.
Gamla H.M.S. Vindictive.
Afrek gamla herskipsins Vin-
dictive hlaut að bera á góma,
enda er margt á þessu herskipi
til minja um þau, svo sem kort
það, sem notað var í leiðangi’i
gamla herskipsíns, sundurskor.
ið af kúlum, stykki úr hafnar-
garðinum i Zeebrugge, sem
hrökk yfir i skipið í árásínni,
málverk af orustunni þai' o. fl.
Eins og kunnugt er, náðu
Þjóðverjar mestum hluta Belg-
íustrandar á sitt vald í heims-
styrjöldinni og notuðu Zee-
brugge og Ostende fyrir kaf-
bátastöðvar. Til þess að fyrir-
byggja framhaldsnotkun þess-
ara Ermarsundshafna Belgíu |á
þennan hátt var framkvæmd
djarfleg árás af breska flotan-
um 22.—23. apríl. Mörg herskip
tóku þátt í skothríðinni á Zee-
brugge til þess að eyðileggja
hafnarvirkin, en hiía og þunga
dagsins bar Vindictive, sem
bar þar að hafnargarðinum og
var sett lið á land af herskipinu.
Var þetta gert til þess að leiða
athyglina frá hinum herskip-
unum, enda beindu Þjóðverjar
aðalskothríð sinni að Vindic-
tive, sem var liroðalega útleik-
ið eftir skothríðina, en komst
þó undan við illan leik. Þremur
vikum síðar var Vindictive sökt
í liafnarmynninu í Ostende í
Belgíu til þess að koma í veg
fyrir kafbátaferðir um hafnar-
opið.
H. M. S. Vindictive, sem hér
er statt, átti uppliaflega að heita
öðru nafni, var tíðindamanni
Vísis tjáð af einum yfirmannin-
um, en það varð að ráði að það
var látið erfa nafn gamla Vin-
dictive.
í káetu skipherra.
Þegar blaðmennirnir höfðu
skoðað skipið hátt og lágt m. a.
vistarverur foringjaefna, „há-
skólann“, en svo nefnist einn
kenslusalurinn, og skipskapell-
una, var þeim boðið á lcáelu
skipherra og var þar setið góða
stund og bar margt á góma,
fyrst og fremst herskipið, en
einnig ýmislegt nm Island, sem
Bretarnir höfðu áhuga fyrir og
spurðu um. Var lieimsóknin öll
hin ánægjulegasta.
J
Almenningi boðið
að skoða skipið
á morgun.
Skipsmenn giska á, að um
3000—4000 Reykvíkingar hafi
skoðað skipið í gær. Var sægur
þessi fluttur í skipsbátunum og
skipsmenn, sem landleyfi fengu,
gátu vart komist á land, vegna
þessa mikla aðstreymis. Gest-
irnir úr Iandi höguðu sér vel,
sagði einn yfirmannanna, og
kvað liann bæjarbúum verða
gefinn kostur á að sjá skipið
aftur á morgun kl. 4—6% síð-
degis. Verða skipsbátar í förum
frá Geirsbryggju. Hljómsveit
frá skipinu leikur hér í hænum
kl. 3 á morgun, sennilega fyrir
framan Mentaskólann.
Englendingar : K.R. og Víkingur.
Leiknum í gær lauk með jafn-
tefli, 3:3_ LiS Englendinganna lék
betur í heild, en þó skal ekki þar
með sagt, að Isl. hafi ekki einnig
sýnt góð tilþrif. En innan um voru
líka menn, sem enginn skildi, hvers
vegna settir hefSu veriS út á völl-
inn, þegar völ er á betri. Annars
var þetta liS af Vindíctive eitt hiS
sterkasta skipsliS, sem hér hefir
leikiS. — Á sunnudagskvöld kl.
8/ keppa Englendingar víS meist-
araflokk Vals.
2. fl. mótið.
1 gær fóru svo leikar, aS K.R.
vann Víking meS 5: o og Fram
vann Val meS 2:0. — AnnaS kvöld
kl. 7)4 keppa Valur og K.R. —
dómari Þráinn SigurSsson — og
strax á eftir Fram og Víkingur —
dómari Þorst. Einarsson.
Kristinn Ingvarsson
gegnir organleikarastörfum í
dómkirkjunni, þangaS til starfiS
verSur veitt, sem væntanlega verS-
ur 1. ágúst eSa 1. sept. Prófessor
Sigfús heitinn Einarsson hafSi faliS
honum aS gegna störfum sínum,
meSan hann yrSi erlendis.
Páfl Stefðnsson
sjltnpr.
í gær varð einn af þektustu
borgurum þessa bæjar, Páll
Stefánsson stórkaupmaður,
sjötugur að aldri, en þótt hann
sé orðinn aldraður maður,aðþví
sem alment er talið, sér það að
engu leyti á honum, — hvorki
andlega né likamlega. Hann er
enn í fullu fjöri, — gengur að
störfum sínum hvern dag heill
og óskiftur, berst fyrir áliuga-
málum sínum með mikilli festu
og kann illa öllum þeim höftum
og viðjum, sem hvíla á athafna.
lífi íslendinga.
Páll Stefánsson er einn þeirra
manna, sem sjálfir liafa rutt
braut sína, unnið sér fé og
frama, einir og óstuddir, og líf
lians og skoðanir hafa að sjálf-
sög'ðu mótast af því. Páll ólst
upp að Þverá í Laxárdal hjá
þeim lijónum Jóni Jóakimssyni
og föðursystur Páls, Bergþóru
Guttormsdóttur, en þar var hið
mesta myndarheimili, svo orð
fór af, og allur heimilisbragur
mótaður af þrifnaði og stjórn-
semi. í æsku liugðist Páll að
ganga á Möðruvallakóla, en af
því varð þó ekki, með því að
fóstri hans andaðist um það
leyti, og tók þá Páll við búsýsl-
unni, en hætti við skólanámið.
I Ólafsdal dvaldi Páll í tvo vet-
ur við fjárgæslu, og skrifaði
hann þá bækling í hjáverkum
sínnm, er hann nefndi „Fjár-
manninn“, enda hafði hann afl-
að sér mikils fróðleiks um fjár-
rækt, bæði af eigin reynslu og
einnig af liinu, sem hann hafði
um liana lesið.
Þegar Páll fluttist til Reykja.
víkur réðist liann til Thomsens-
verslunar sem búðarmaður, en
sölumaður var hann hjá þeirri
verslun í tvö ár, og ferðaðist þá
með Skálholti kringum land, en
það voru oft erfiðar ferðir og
vosbúð' mikil. Árið 1906 gerðist
Páll umboðssali fyrir Manchest.
erfirmað Heynesen,Martensen&
Co. og hélt því starfi til ársins
1914, en það ár höf hann sjálf-
stæða verslun með vefnaðarvör-
ur, Nokkru seinna gerðist hann
umboðsmaður Ford-verksmiðj -
anna og hefir fiá öndverðu. ver-
ið einhver umsvifamesti bif-
reiðasali hér á landi.
Vegna ýmsra erfiðleika, sem
voru á verslun og viðskiftum á
stríðsárunum, fór Páll til Ame-
ríku og dvaldi þar um nokkurt
skeið, og árið 1920 fór hann
þangað aftur, aðallega til bif-
reiðakaupa.
Þótt starfs Páls Stefánssonar
hafi þannig aðallega gætt á
verslunarsviðinu, má ekki
gleyma manninum sjálfum að
öðru leyti. Dugnaður hans hefir
sýnt sig í því, að hann hefir afl-
að sér þeirrar mentunar upp á
eigin hönd, sem til þess var
nauðsynleg, að geta starfrækt
liina miklu verslun sína, en í þvi
út af fyrir sig koma eldci fram
aðrir þeirra miklu mannkosta,
sem Páll er gæddur.
Skoðanafastur er hann svo,
að þar verður ekki um þokað,
og hann krefst þess af öðrum,
isem hann krefst af sjálfum sér,
að menn sýni í líferni sínu
dugnað og viljafestu, og geri á-
valt það sem að gagni má koma,
Páll hefir stutt ýmsa unga og
efnilega menn til náms, og svo
er hann tryggur vinur vina
sinna, að hann sleppir ekki af
þeim liendi, ef hann hefir á ann-
að borð trygð við þá bundið.
Um leið og Vísir óskar Páli
Siefánssvni tií hamingju með
sjölugsafmæJið, vill blaðið einn-
ig óslca þi'ss, að þjóðm ætti
marga slika þrekmenn sem
hann, menn, sem ekki mega
vamm sitt vita, en eru lieilir og
óskiftir í skoðunum og verkum.
Kirkjubygginga'
máiið.
Á safnaðarfnndinnm á
sunnudaginn urðu talsverðar
umræður um kirkjubyggingar-
málið, er allar hnigu í eina átt,
að rétt væri að styðja kirkju-
byggingu í væntanlegri Laug-
arnesssókn. Var síðan sam-
þykt í einu hljóði þessi tillaga:
„Safnaðarfundurinn veitir
sóknarnefnd dómkirkjusafn-
aðarins heimild til að leggja
20 þús. kr. af þvi fé, sem safn-
ast hefir „til nýrrar kirkju í
Reykjavík“, til byggingar nýrr-
ar kirkju í Laugarnesskóla-
hverfi, ef sú kirkjubygging
verður hafin á þessu ári.“
Viðbótin „á þessu ári“, var
sett tii að liraða málinu. En
komi ófyrirsjáanlegar hindr-
anir, svo að ekkert verði að-
liafst í sumar, má taka málið
fyrir að nýju að vori.
Fundarstjóri brýndi fyrir
mönnnm, og þá sérstaklega
gefendum þessa fjár, að láta
til sín heyra í tíma, ef þeir
væru óánægðir með þessa ráð-
stöfun.
Fundurinn var illa sóttur, ef
til vill átti krossmessan eink-
nm þátt í því, — en þar sem
búið var að skrifa um málið
og tillöguna í blöðin nokkrum
dögum áður, gat hver sem ósk-
aði, látið málið til sín taka.
Til enn frekari fullvissu og
varúðar gagnvart seinni að
finslnm, verður málið og tillag-
an tekin upp að nýju á safn-
aðarfundi á sunnudaginn kem-
ur kl. 5 síðd. í dómkirkjunni.
Sitjið þá ekki heima, allir
þér, sem viljið að fleiri kirkj-
ur rísi upp hér í bæ.
Bæjarráð hefir nýverið fall-
ist á þá tillögu skipulagsnefnd-
að, að stóra kirkjan, framtíðar-
dómkirkja landsins, verði reist
á skólavörðuhæðinni, eins og
sóknarnefnd hefir óskað.
Ættu nú nágrannar skóla-
vörðuhæðarinnar að taka
höndum saman og stofna hjá
sér sjálfboðanefnd, er hjálp-
aði til að koma þeirri kirkju
upp. — Ur þessu má bygging-
armálið enga hvíld taka.
S. Á. Gíslason.
Bæjap
fréttír
l.O.O.F. 1 = 1215198V2 =
Skipafregnir.
Gullfoss er í Leith, Goðafoss í
Hamborg. Brúarfoss fer i dag frá
Vestmannaeyjum til Leith. Dettifoss
er í Reykjavík og Lagarfoss í K-
höfn. Selfoss er á leið til útlanda.
— AukaskipiS Bro er á leiS hing-
aS frá Leith.
Farþegar með Brúarfossi
til Leith og Khafnar í gærkveldi:
Ólafur Björnsson, Sturlaugur H.
BöSvarsson, Helga ólafsdóttir,
Brynhildur Sveinsson, 8 ára, Dóra
Þórarinsdóttir, Páll Isólfsson og
frú, Matthildur Sveinsdóttir, frú
Valborg Einarsson, Soffía Jó-
hannesdóttir, Brynhildur Jóhannes-
dóttir, Pálmi Loftsson, Snorri Sig-
fússon, Skúli ÞórSarson, Lárus
Óskarsson, Sveinn Benediktsson,
Jóhann Þ. Jósefsson, Hektor Sig-
urSsson, Eygló Þorvaldsdóttir, frú
Ebeneserson meS telpu, GuSmunda
GuSmundsdóttir, Bergljót SigurSar-
dóttir, Har. Magnússon, Ól. Gunn-
arsson, Albert J. Finnbogason,
Björn Jóhannesson, Kristinn Ein-
arsson, Ólafur Tryggvason, Regína
Eiríksdóttir, Unnur Pálsdóttir,
Rúna Jónsdóttir, Ragnhildur Egils-
dóttir, Dagbjört Björnsdóttir, Berg-
þóra Kristjánsdóttir, GuSrún Jóns-
dóttir, GuSm. Ólafsson kennari,
BárSur Bjarnason, GarSar Ólafs-
son, Sigurveig Hammerström og
nokkrir útlendingar.
Laxfoss
fer til Borgarness næstk. stmnmf,
kl. 7 aS morgni, og kemur aítur
samdægurs. Þennan dag, verSnr
fyrsta sunnudagshraSferS sumars-
ins norSur í land, um Borgames»-
Ferðafélag' fslands
ráðgerir aS fara í skemtíför I
Selvog og aS Strandakirkju una
næstu helgi. Lagt af staS síðdegis
á laugardag, 20. þ. m., og eláíS í
bíluni austur í Ölfus, að Hlí'öar-
enda, og gengiS þaðan í Selvog og;
gist. Fólk þarf aS hafa meÖ sér
mat og nokkrir geta fengiS gist-
ingu. Sunnudagsmorgun (21.) verÖ-
ur fariS aS Strandarkirkjus. Heim
verður fariS um Grindaskörð,,
Kaldaárbotna í Hafnarf jörS. Vega-
lengdir: Rvik—Vindheírnar 60 fem.
Vindh.—Strandakirkja 20 km. Sel-
vogar—Hafnarfj. ca. 50 km. —
FarmiSar seldir í BókaversL Isa-
foldar til hádegis á laugardag.