Vísir - 30.12.1939, Qupperneq 3

V í SI R
3
GLEÐILEGT NÝÁR!
Þökk fyrir viðskiftin á liðna árinu.
Smjörlíkisgerðin Ásgarður.
i p
GLEÐILEGT NÝÁR!
Þökk fyrir viðskiftin á liðna árinu. i Y
Ullarverksmiðjan Framtíðin. i •■f

GLEÐILEGT NÝÁR!
Þökk fyrir viðskiftin á liðna árinu.
Fiskhöllin.

GLEÐILEGT NÝÁR!
Þökk fyrir viðskiftin á liðna árinu.
'Viðtækjaverslun ríkisins.
Bifreiðaeinkasala ríkisins.
GLEÐILEGT NÝÁR!
Þökk fyrir viðskiftin á liðna árinu.
Þvottahús Reykjavíkur.
io_______Ö—S________-_J
-----------------------------------esg£>
GLEÐILEGT NÝÁR!
Þökk fyrir viðskiftin á liðna árinu.
Tóbakseinkasala ríkisins.
i GLEÐILEGT NÝÁR!
Þökk fyrir viðskiftin
1 á liðna árinu
8 Silkibúðin.
|? HPl
GLEÐILEGT NÝÁR!
Þökk fyrir viðskiftin á liðna árinu.
Efnalaug Reykjavíkur.
GLEÐILEGT NÝÁR!
Þökk fyrir viðskiftin á liðna árinu.
Þvottahús Reykjavíkur.
mmm
Baadaríkin gera út
voldogasta Soðorhelms-
skautsleiðaagarioa.
Þi'iðji leiðaiBS’tBrimi tittdia9 sijorti
Michartfl E. 8Sp’d§ aðiBBtrálN.
Eftir miðjan nóvember lögðu tvö skip af stað til Suðurís-
hafsins. Þau heita North Star og Bear og þau höfðu innan-
borðs vandaðasta og best útbúna heimsskautsleiðangur,
sem nokkuru sinni hefir verið gerður út. Byrd aðmíráll
stjórnar þessari för, en hann hefir tvisvar áður stjórnað
leiðangri til þessara slóða. —.Á þessu ári eru 100 ár liðin,
síðan Bankaríkin gerðu út fyrsta leiðangur sinn til Suður-
skautslandanna.
Uppliaflega liafði verið gert
ráð fyrir þvi, að leiðangurinn
legði af stað frá Boston i októ-
berbyrjun, en af ýmsum orsök-
um dróst brottförin. Gat fyrra
skipið, North Star, sem áður var
notað i siglingum við Alaska,
ekki farið af stað fyrri en eftir
miðjan nóvember, en hið síð-
ara, Bear, fór um viku síðar.
Byrd átti áður sjélfur síðar-
nefnda skipið, en af þvi að liið
opinhera kostar þessa för hans,
þá keypti ríkið það af hontim
fyrir 1 — einn — dollar! Lét
stjórnin setja nýja 600 ha.
dieselvél í þetta ódýra skip sitt.
Tilgangur
leiðangursins.
Það er saga út af fyrir sig,
hversvegna þessi leiðangur er
farinn, því að jiegar Byrd hafði
verið tvær nætur — þ. e. tvo
vetur — þarna syðra, kvað
hann þar gull i jörð, járn og
olíu. Evrópuþjóðir fóru þá
strax að ræða um að helga sér
iönd þarna, og nota þau til
bækistöðva fyrir hernaðarflug-
vélar.
Bandaríkjamenn urðu þó
fyrri til, því að |>eir fengu því
til leiðar komið að á fjárlögum
voru veittir 360 þús. d. til þessa
leiðangurs og vonast eftir fi’ek-
ari fjárframlögum, svo að hægt
verði að liafa „vaktaskifti"
þarna, syðra í tvö til þrjú ár.
Á leiðangurinn að gera veð-
ur- og jarðvegsrannsóknir og
síðan gera kröfu lil þess skika
af strönd Suðnrskautslandanna,
sem enginn „á“ nú og er i suð-
vestur af Horni. Strandlengja
jiessa skika er um 2500 km. á
lengd, alþakin isi og þar sem
styst er til pólsins eru þangað
1600 km.
Leiðangursskipin leggja Ieið
sina uln Panama-skurðinn og
koma við í Nýja Sjálandi til
þess að bæta þar við eldsneyti
og fara siðan til „Litlu Ame-
ríku“. Er þetta um 18 þús. km.
sjóleið.
Eins og lesendum mun flest-
um kunnugt, nefndi Byrd dval-
arstað sinn i síðasta leiðangri
„Litlu Ameríku“, en nú er sá
galli á, að Bretar liafa nú lielg-
að sér þann stað. Það þarf þó
ekki að flytja hækislöðina nema
nokkrar mílur i austur til þess
að komast i „No man’s land“.
Útbúnaður
og tæki.
í leiðangrinum eru 125
menn, 160 sleðahundar og 5000
mismunandi hlutir og tæki, alt
frá pappírsklemmum til full-
bygðra húsa, sem flutt eru í
hlutum og sett saman á isnum.
Meðal vísindatækjanna eru
nokkur, sem aldrei liafa verið
notuð áður. Eru þau til atliug-
ana á veðri og stjörnum. Þá
verða ný útvarpstæki, — bæði
til að senda og taka við — í
förinni og eru þau enn á til-
raunastigi.
Þegar menn þurfa að flytja
sig úr stað, lengra eða skemra
geta þeir valið um livort þeir
nota skíði, hundasleða, sem
liafa þráðlaus viðtæki, fimm
flugvélar, þrjá skriðdreka liers-
ins eða gríðarsjóran snjóbíl,
sem kostaði 150 þús. do'llara.
Bill þessi er um 17 m. á lengd, 6
m. á breidd og 5 m. á. liæð.
Hann getur flutt fjóra menn,
heils árs matarforða handa
þeim, eldsneyti fyrir 500 lcm. og
heila flugvél, og þegar liann var
fluttur fra Cliicago, þar sem
liann var smíðaður, til Boston
varÁ oft að lolta vegurn á 30-40
km. svæðum, til þess að „ris-
inn“ kæmist áfram.
Sextín manns verða eftir á
ísnum, en Byrd verður að lík-
indum ekki meðal þeirra. Hann
stjórnar að eins landgöngunni,
en heldur svo aftur á brott. Er
gert ráð fyrir að mennirnir 60
verði þarna einangraðir frá i
janúar 1940 til í maí 1941.
Meðal matvælabirgðanna
verða 67 þús. ensk pund af
kjöti, en það myndi nægja með-
al fjölskyldu í hálfa öld. Þá eru
tvær smálestir af niðursoðnum
baunum og þrjár af þurkuðum
baunum.
Tvær og liálf smálest af eggj-
um og eggjadufti er meðal mat-
vælanna og ein smálest af þur-
mjólk, en það jafngildir 16 milj.
Itr. af mjólk. Þá eru 25 smál.
af hveiti, en að eins 1800 pund
af nýjum kartöflum, því að
þurkaðar „franskar“ kartöflur
eru auðveldari í flutningum.
Eru fjölda margir kassar af
þeim.
Samtals hefir leiðangurinn
með sér 150 þús. matarskamta,
en — eins og lijá okkur — næg-
ir hver skamtur í mánuð. Ef
einn maður ætti að lifa af þessu
öllu saman, myndi það nægja
Iionum í 12.500 ár!
Tveir læknar liafa fundið upp
sérstakt „Suðurskautskex" —
fita og korn blandað saman —
sem á að borða lirá eða í súpu.
Þessi kex eru mjög rík af liita-
gefandi efnum og eru á bragðið
eins og kaldar — ekki heitar —
pylsur.
Að lokum verða svo 800 bæk-
ur og 500 tímarit í bókasafni
leiðangursmanna.
Tvær
bækistöðvar.
Að þessu sinni mun leiðang-
urinn ekki láta sér nægja eina
bækistöð, lieldur tvær og verða
um 1600 km. á milli stöðv-
anna.
Verður önnur þeirra i Látlu-
Ameriku, : 150° v. lengdar, en
liin á 80° v. 1.
Fyrir þeirri fyrnefndu verður
maður að nafni dr. Paul A.
Sijile, en liann er vanur lieims-
skautsferðum, þvi að hann var
þátttakandi í báðum fyrri leið-
öngrum Byrds. Fyrir hinni
bækistöðinni verður maður að
nafni Ricliard E. Black, sem er
embættismaður i innanrikis-
málaráðuneytinu í Wasliington.
Stöðvarnar verða altaf i
sambandi innbyrðis með loft-
skeytatækjum.
Mynd sú, sem grein þessari
fylgir er af „model“ af snjóbíln-
um mikla, sem sagt er frá í
greininni. Til frekari skýringar
er smækkuð mannsmynd á þaki
bílsins, til þess að sýna stærðar-
hlutföllin. Upjifinningamaður-
inn, dr. Poulter, er að skoða
„modelið“.
íííííí iootic; itiwiöocöo; íooro; ioo;
« «
| GLEÐILEGT NÝÁR! §
o o
Þökk fyrir viðskiftin
á liðna árinu.
Kolaverslun
Ólafs Ólafssonar.
iooooooooooöoooooooooooeooi
Skipstjóra- og stýrimannafélags Reykjavíkur á síld-
veiðum, línuveiðum og fiskflutningum. Gildir áfram
árið 1940, þar til öðruvísi verður ákveðið, með þeim
breytingum til hækkunar, sem verða kunna af löggjöf.
1. gr.
Á skipum, sem veiða síld með snyrpinót, reknetum eða lag-
netum, skal kaup skipstjóra vera, sem hér segir:
A: 61/2 % — sex og hálfur af hundraði —- af söluverði aflans.
B: Skipstjóri liafi fast mánaðarkaup kr. 200,00 — tvö hundr-
uð krónur — og frítt fæði þann tíma, sem skipið er að
veiðum.
C: Þurfi skipstjóri að takast ferð á hendur til að komast í
skipsrúm eða heim til sín, eftir að skiji er liætt veiðum,
ber útgerðarmanni að greiða fæðis- og ferðakostnað að
hálfu.
Þá ber og skipstjóra frítt fæði og liúsnæði, þann tíma, er
liann bíður eftir skipsrúmi, eftir að liann kemur á þann
slað, er hann fer í skipsrúm, og sama skal gilda, ef hann
þarf að hiða eftir skipsferð, eftir að skipið er hætt veiðum.
2. gr.
Á skipum, sem veiða síld með snyrpinót, reknetum eða lag-
netum, skal kaup stýrimanns vera, sem hér segir:
A: 314% — þrír og einn fjórði af liundraði — af söluverði
aflans.
B: Stýrimaður hafi fast mánaðarkaup kr. 100.00 — eitt hxmd-
rað krónur — og fritt fæði, þann tíma, er skipið er að
veiðum.
C: Öll ákvæði í staflið C 1. gr. gilda jafnt fyrir stýrimenn
sem skipstjóra.
3. gr.
Á öllum linuveiðum (saltfiskveiðum, ísfiskveiðum ogliákarla-
veiðum) skal kaup skijistjóra og stýrimanna vera sem hér segir:
A: Ivaup skijistjóra, 2j4 — tveir og liálfur liásetahlutur —
og frítt fæði.
B: Kaup stýrimanna, IV2 — einn og hálfur hásetahlutur —
enda fæði liann sig sjálfur.
C: Stýrimenn liafa kauptryggingu kr. 300.00 — þrjú hundr-
uð krónur — á ménuði og frítt fæði.
4. gr.
Þegar siglt er eingöngu með keyptan fisk, eða fisk, sem tek-
inn er af öðrum skipum, ísvarinn til flutnings til útlanda, skal
kaup skipstjóra og stýrimanns vera sem hér segir:
A: Fast mánaðarkaup skipstjóra kr. 600.00 — sex hundruð
krónur — og frítt fæði.
B: Fast mánaðarkauji stýrimanns kr. 450.00 — fjögur hund-
ruð og fimmtíu krónur — og frítt fæði.
5. gr.
Þegar stýrimaður vinnur að lireinsun eða útbúnaði skipsins,
greiðist lionum kaup 10% — tíu af hundraði — hærra en kaup-
taxti verkamannafélags staðarins.
Þannig samþykktur á félagsfundi 15. des. 1938.