Vísir - 15.12.1943, Qupperneq 5

VÍSIR
5
•Iöi‘iiimI iii* hnndadagakóng^ir
í bókaverzlanlr I gær —
Jörundur er jólabókin
Axel Kristjánsson:
Hraðfrystihúsin.
Teppavélarnar
eru komnar
Terzlun B. H. BJarnaison
Nytsamar jólagjafir
Speglar
Glerhillur
Ludvig Storr
Nkinnnniffnr
Dúnheh JLéreft
Silkisokkar
mikið úrval.
Klæðaverzl. Andrésar Andréssonar h.f.
Hreingeraingakona
óskast strax.
Vátryggingaskrifstofa
Sigfúsar Sighvatssonar
Lækjargötu 10 B. — Sími 3171.
Höfum fengið nokkrar tegundir af
smekklásum. “
Einnig er verið að taka upp hinar margeftirspurðu skápaskrár.
Verzlun B, H. Bjarnason
Furðuleg gagnrýni.
Sunnudaginn 21. nóv. birtist
i Mbl. i dálkum „Víkverja“
grein um iðnaðarmenn og hrað-
frystihús. Greinarhöfundur kall-
ar sig Frystiliúseiganda.
Grein þessi er svo illkvitnis-
lega skrifuð og full af ósann-
indum, að furðu sætir að sá er
skrifaði skuli hafa haft kjark til
að kalla sig Frystihúseiganda,
en þeim góða manni (eða rétt-
ara þessari samsteypu Suður-
nesjamanna) hefir sennilega
ekki verið ljóst, að grein þessi
er engu síður hatrömm árás á
hans eigin atvinnugrein, hrað-
frystihúsin, heídur en á þá
menn og iðngreinar, er hann
hugðist brennimerkja með rógi
sinum.
„Frystihúseigandi“ segir að
af 30 millj. kr., er varið hafi
verið að undanförnu til hygg-
ingar nýrra fxystihúsa og end-
urbóta eldri liúsa, séu allt að
10 millj. óþarfur kostnaður til
orðinn vegna ónógrar þekking-
ar og æfingar á þessu sviði og
ekki nóg með það, heldur verð-
ur ekki annað séð af grein
„Fiystihúseiganda“ en að auk
þessa gifui’lega óþai’fa kostn-
aðar komi það ofaná, að mik-
ill liluti þessara- fi-amkvæmda
sé með öllu ónýtt vei-k, eða er
hægt að leggja annan skilning
i þær fullyrðingar „Frystihús-
eiganda“, að húsin séu flest illa
byggð að efni og vinnu, „úrelt“
jafnvel áður en þau eru full-
gerð, einangrun þeirra sé svo
léleg að þau geti alls ekki hald-
ið fi’osti og fleix-a því líkt. Hvað
þá er eftir sem gerir það mögu-
legt að starfrækja þessi liús, og
starfrækja þau þannig, að þau
á síðastliðnu ári og það sem af
er þessa árs liafi gefið þjóðar-
búinu um 45 millj. kr. i tekjur,
er mér illmögulegt að skilja
að slikt hefði mátt takast, ef
svo lélega liefði verið til liess
stofnað sem „Frystihúseigandi“
vill vera láta.
Staðreyndir.
Sannleikurinn er og sá að
flest þeirra hraðfrystihúsa sem
reist hafa verið hér á landi síð-
ustu 5—6 árin, mega eftir at-
vikum kallast góð, og þegar
þess er gætt, að langsamlega
meiri hluti þeirra manna er í
þetta hafa brotizt hafa liaft til
þess ónógt fé og þvi ekki átt
þess kost að gera þessi atvinnu-
fyrirtæki svo úr garði í byrjun
sem óskir ef til vill hafa staðið
til, þá verður þó eklti hjá því
komizt að viðurkenna að góðan
árangur liefir þessi viðleitni
borið, sem og bezt verður séð
af þeirri björg er þau hafa í bú
borið. •
Hinsvegar dylst engum, sem
við þessi mál er riðinn og vit
hefir á, að hér er engu lokatak-
marki náð, þau frystihús, er
byggð hafa verið á siðustu ár-
um, eiga vafalaust fyrir sér
miklar breytingar og endurbæt-
ur á komandi árum. Þessi iðn-
aður er hér aðeins á byrjunar-
stigi, en með sanngirni er ekki
hægt annað að segja, en að eftir
efnum og ástæðum liafi verið
vel af stað farið.
Opinber rannsókn.
IUmælgi og rógur „Frystihús-
eiganda“ er annars þess eðlis,
að það mætti engum á óvart
konia, þótt hið opinbera léti
rannsókn frarn fara - í þessu
niáli. Það getur ekki verið þvi
opinbera óviðkomandi ef satt
skyldi vera, að tugir milljóna
liafi liér farið í súginn vegna
þekkingarslcorts, eða ef rétt er
liermt, að þessi annar aðalat-
vinnuvegur þjóðarinnar er
svikinn svo á efni og vinnu, er
farið hefir til upp'byggingar
lians, að við liggur að'verr sé af
stað farið en heima setið, hlýtur
þetta að vera því opinbera sér-
staklega viðkomandi, þar sem
þó nokkur hluti stofnfjár þess-
ara fyrirtækja eru lán af al-
mannafé (Fiskiveiðasjóður og
Fiskimálanefnd).
Lang’ alvarlegust er þó full-
yrðing „Frystiliúseiganda“ um
lélega einangrun liúsanna. Góð
og örugg geymsla frvsta fiskj-
arins er einmitt eitt aðalskilyrði
fyrir þvi að fiskurinn geti kom-
ið kaupendum í hendur sem
fyrsta flokks vara, jafnvel þótt
fiskurinn sé flakaður og fryst-
ur nýr og því eins góður og liann
getur iieztur verið, skemmist
hann fljótt ef geymsluskilyrðin
eru ófullnægjandi. Ef það er |
því sannleikanum samkvæmt í
sem „Frystihúseigandi“ segir að
sum liús geti alls ekki lialdið
kukla vegna ónógrar einangr-
unar bei’ strax að stöðva þau
þar til bætt liefir verið úr, léleg-
ur fiskur, frá, þótt ekki væri
nema einu liúsi, getur stórlega
spillt fyrir framtiðarmöguleilc-
um, er þessi framleiðsla gefur
góðar vonir um.
Eftirlit og aðstoð.
Eitt gott gæti þó af þessari
róggrein „Frystihúseiganda“
iilotizt, en það er að því opin-
bera mætti ljóst verða, að tii
þessa hefir þessari atvinnugrein
verið of lítill gaumur gefinn af
því opinbera bæði livað við
kemur aðstoð og leiðbeiningum
við hyggingu og rekstur hrað-
frystiliúsa og eins við eftirlit
og fyrirmæli um framleiðslu
þeirra.
Misskilningur leiðréttur.
Til viðbótar vildi eg mega
leiðrétta hr. verkfræðing Gísla
Halldórsson, en liann hefir i
Mbl. þ. 28. þ. m. tekið þátt i
umræðu um brdf „Frystihúseig-
anda“ með þeim forsendum að
hann (G. H.) sé ekki viss um
að þessi mál sjáist enn í fylli-
lega réttu ljósi.
Það sem G. H. mun liafa ætl-
azt til að skýrði þessi mál betur
en orðið var, mun vera eftir-
farandi kafli úr grein hans:
„Skoðun min er sú, að hvorki
/íraðfrystihúsaeig. né iðnað-
armenn megi við þvi, að þeir séu
stungnir svefnþorni og þeim
komið til að trúa því, að hrað-
frystiiðja og iðjumenning ís-
lendinga sé komin á það stig
að allt sé harla gott og að við
svo búið megi sitja. Þessu til
frekari sönnunar skal þess get-
ið sem ótrúlegt mætti þykja:
að af öllum hraðfrystiliúsum
landsins, sem munu vera yfir
100 talsins, eru aðeins tvö eða
þrjú búin raunverulegum lirað-
frystivélum, þ. e. a. á*. vélum,
gerðum tii að framléiða 35—40
gráðu kulda eins og nota þarf
í hraðfrystiliúsum. Öll hin lirað-
frystihúsin nota venjulegar
frystivéiar sem gerðar eru fyr-
ir framleiðslu, helzt ekki meira
en 15—20 gráðu kulda, eins og
tíðkazt við kjötfrystingu, ís-
framleiðslu o. fl. Þó að vélar
þessar geti að vísu unnið við
30—40 gráðu kulda þá er nota-
gildi þeirra 15—20% lakara en
en hinna, og rafmagns- eða olíu-
notlcun aflvélanna jafn miklu
meiri. Loks er ending vélanna
talin lakari.“ — — —
—o—•
Svo mörg eru þau orð G. H.
og verður ekki iijá því komizt
að leiðrétta það nokkuð, sér-
staklega þar sem þeim var ætl-
að að skýra betur en orðið var
bréf „Frystihúseiganda“ en
liefir orðið til enn meiri rugl-
ings en áður var.
Það skiptir ef til vill ekki
miklu máli að G. H. telur hrað-
frystiliúsin vera yfir 100 tais-
ins, þau munu vera liðlega 60.
Verra er með það, að G. H.
lieldur því fram, og það í fullri
alvöru, að aðeins 2—3 af hrað-
frystihúsum landsins séu búin
raunverulegum hraðfrystivél-
um, og eru það auðvitað þau
húsin er hann liefir skaffað
vélar í.
Gleðileg tíðindi.
G. H. upplýsir í þessum grein-
arstúf, að sér hafi borizt tilmæli
frá einu hinna þekktustu fyrir-
tækja i Bretlandi um að leggja
frarn tillögur um fyrirkomulag
liraðfrystikerfa til hraðfryst-
ingar fisks þar.
Hugmyndir G. H. um livað
liraðfrysting er, virðist vera á
reiki og væri þvi ómaksins vert
að liann rifjaði þær upp áðiu’
en hann sendir Bretanum til-
lögur sínar.
Hvað er hraðfrysting?
Eg vil leyfa mér að benda G.
II. á, að það, livort um er að
tala hraðfrystingu eða eigi, er
ekki mælt á hitamæli eingöngu,
þar er annar mælir sem meira
hefir að segja, liann heitir
Framh. á 8. siðu.
1 Er brnnatrjggiug:
á húsmunum yðar i sam-
ræmi við núverandi verðlag ?
Talið sem fyrst við oss
eða umboðsmenn vora.
Höfum opnað
nýjja verzlnn
á Langfholt§v^ 49
ESUIka ðskast i vetaaðarvoruverzloii
nú jiegar. — Þarf að vera lipur og áhugasöm. Upplýsingar á Laugavegi 19, iruðhæð.
^lýkomið
mjög fallegt úrval af vönduðum vasahnifum.
Verzlun B. H. Bjarnason