Vísir - 12.01.1945, Side 4

'4
VISIR
Föstudaginn 12. janúar 1945
V í S I R
DAGBLAÐ
Utgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VlSIR H/F
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson,
Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12
Símar 1 6 6 0 (fimm línur).
Verð kr. 5,00 á mánuði.
Lausasala 40 aurar.
Félagsprentsmiðjan h/f
Hækkun iiskveiðsins.
✓
KÞmmúnistar geipa mjög af ]jví áð útvegs-
!menn i Neskaupstað, sem lcigt hafa skij) ti!
fiskflutninga, hal’i fengið allt að Va hærra verð
iyrir fisk sinn cn aðrir smáútvegsmenn, sem
selt hafa fiskinn í skip, en enga hlutdeild átt
í söluhagnaði á brezkum markaði. Þar við (>r
3>ó það að athuga, að útgerðarkostnaður fær-
eyskra skipa, sem fluttu fiskinn fyrir Nes-
kaupstað, er miklum mun lægri en íslenzkra
ílutningaskipa, og ber margt til, en þó eink-
nm mun lægri kaupgreiðslur og raunar minni
utgerðarkostnaður að öllu leyti.
Samkvæmt ákvörðun ríkisstjórnarinnar cr
ijsk verðið hækkað um 15 af hundraði, þannig
þó að útvegsmenn fá sama verð grcitt sem
í l'yrra, en eftirstöðvarnar verða. notaðar til
yerðjöfnunar á fisk sem seldur er til íslu'is-
anna. Fyrir stóru -llutningaskipin hefir þetta
ékki verulega þýðingu, með því að ágóði
þeirra mun liafa verið allmikill, hafi þau á
annað horð flutt góðan og óskemmdan lisk á
markáð. Allt öðru máli gegnir um smáu flutn-
ingaskipin, og cr þar átt við skip, sem eru
um . eða undir 100 smálestum. Hagnaður
þeirra af siglingunum hefir vcrið sáralítill, en
kunnugir telja að loku sé skotið fyrir það með
öllu, að þessi skip geti siglt áfram og selt fisk
á brezkum markaði, með því að verðhækkun
fisksins geri meira cn að gleypa allan ágóð-
ann og fyrirsjáánlegur halli verði því á rekstr-
inum. Má þá gera ráð fyrir að þessi skip helt-
ist úr lestinni, og að samsvárandi fiskmagn
og þau geta flutt, vcrði að flytja með öðrum
skipum og stærri hvort sem slík skip reynast
fáaníég til flutninganna eða ekki, en á því
hafa verið talin öll tormerki. Alþýðuhlaðið
gcfur í skyn i ritstjórnargrein sinni í gær, að
einstaklingar hali átt kost á slíkum skipum,
en gengur út frá því sem gefnu, að ríkið hafi
ekki verri aðstöðu en þeir til slíltrar skips-
leigu. Væri mjög æskilegt að nánari skýring
fengist á þessum ummælum, einkum ef svo
skyldi reynast, að við höfnm átt kost á að
fá slík flutningaskip til umráða, en að aðgerð-
ir hafi strandað á þjóðnýtingarflokkunum og
ef til vill ríkisstjórninni allri. Eins og sakir
standa og mál horfa við, væri óverjandi með
oTln, að setja sig úr færi mcð að afla skipa
íil fiskflutninga, en verða síðan að grípa til
örþrifaráða til þess að ráða ífam úr vandan-
um, einfaldlega vegna glapráða og þröng-
sýni.
Vérðhækkunin bitnar með vcrulegum þunga
á öllum útflutningsskipaeigendum. Geti þeir
borið hana er ekkert við því að segja, en bæta
verðúr á einhvern hátt hag hinna, sem helt-
ast úr lestinni og verða að láta af starfrækshi
skipanna. Smáhátaútvegurinn á við mikla erf-
iðleika að stríða, sumpart vegna hækkandi
.verðlags á nauðsynjum, en að öðru leyti vegna
skorts á veiðarfærum, scm nú munu ófáan-
leg, þannig að séð sé fyrir nauðþurftum fiski-
flotans í því efni. Vandkvæði ]æssa útvegs
bafa verið leyst að þessu sinni með arðjöfn-
un, en hversu lengi er unnt að ganga á það
lagið. Allt hefir en’di og ljóst er það, að lækki
fiskverð verulega á brezkiun markaði, svo sem
látið hefir verið í veðri vaka, verður þessi
braut fljótlega þrædd á enda. 1
Frá Hæstarétti:
Bílstjóranum á Sigluftrði var gefin
sck á slysinu.
Nýlega var kveðinn upp
dómur í málinu réttvísin og
valdstjórnin gegn Magnúsi
Magnússyni.
Atvik máls ])essa eru þau,
að ákærði, sem á heima á
-Siglufirði, fékk að taka við
stjórn flutningshifreiðar þar
þann 19. sept. 1942. Hafði
hann ökuskírteini og sat hif-
reiðarstjórinn við hlið hans.
Á palli hifreiðarinnar stóðu 3
menn. Þegar komið var á
Suðurgötu, en þar liagar svo
til, að kafli á austurbrún
götunnar er upphlaðinn og
um þriggja metra hár, fest-
ist hurð hifreiðarinnar, sem
reyndist hviklæst, í vírnels.
girðingu. Var hifreiðinni ekið
svo hægt, að luin stöðvaðist,
eftir að hafa slitið nokkra
möskva girðingarinnar, en
um lcið kipptist hifreiðin til
hliðar og lenti á girðingar-
staur. Lét staurinn undan og
seig bifreiðin hægt undan,
unz lnin valt eina veltu. Þeg-
ar bifreiðin tók að hallast,
stukku 2 manna þcirra, er á
hifreiðinni stóðu, af henni
niður á götuna, en sá þriðji,
Guðmundur Jónsson, virtist
hafa slöngvazt af henni, varð
eitthvað undir henni og
meiddist svo, að liann dó «!
dögum síðar.
Hæstiréttur taldi, að ákærði
hefði átt ])á sök á slysinu, að
honum yrði dæmd refsing
og var honum gert að greiða
800 króna sekt í rikissjóð fyr-
ir hrot á 27. gr. shr. 38. gr.
bifreiðalaganna og 215. gr.
hegningarlaganna. Taldi
hæsliréttur að ákærða yrði
ekki að vísu ekki lagt það til
lasts, þó hann, eins og á stóð,
hefði ekki gætt sérstaklega
að því, hvort nokkuð væri at-
hugavert við útbúnað hifreið-
arinnar, er hann tók við
akstri hennar. Hinsvegar
l)ótti sýnt, að honum hefði
fatazt stjórn hifreiðarinnar,'
er nurð hennar rakst í vírnet-
ið og þannig unnið til nefndr-
ar rcfsingar.
Skipaður sækjandi málsins
var hrl. Jón Áshjörnsson og
skipáður verjandi hrl. Guð-
mundur I. Guðmundsson.
BER^MAL
Spádómar í>ær hafa vakið mikla athygli,
I’ýramídans. greinarnar tvær eftir Jónas Guð-
niunclssoh, sem Vísir birti á dög-
uninn, uni spádónia Pýramídans mikla. Flestir
nienn eru nieð því marki brenndir, að þá lang-
ar til að geta skyggnzt fram i tíniann og fengið
að vita um óorðna hluti. Það er ekki nenva
eðlilegt — mannlegt, og á ekkert skylt við for-
vilni, því að hún vill oftast snúast um náung-
ann, cn þarna er reynt að segja fyrir hluti, seni
snerta alla. Vegna þessa hafa menn gaman af
að lesa greinar seni þessar og þótt ýmsir segi,
að þeir hafi nú ekki mikta trú á slíkuin spá-
dóinum, þá lesa þeir samt — með engu minni
athygli en hinir — og trúa engu siður en þeir.
*
Mikið tíðindi Þcir atburðir hafa gerzt á’und-
í vændum. anförnum vikum og mánuðúm, að
víst þykir, að aðrir enn meiri sé
i vændum ú næstunni. Þeir geta haft áhrif á
framtíð þína og mína og allra, sem við þekkj-
og þekkjum ekki. Er þá nokkur furða, þótt menn
langi til að skyggnast fram á veginn? Eg segi
fyrir mitt leyti, að mig langar til að vita, livað
á að gerast á morgun, en er þvi miður ekki
þeirri gáfu gæddur að geta séð fram á óorðna
hluti — enda mundi eg ekki verða lengi að
koma því á prenti út á meðal almennings fyrir-
fram, ef mér væri það uniit. En vegna þess, að
eg veit elcki um athurðina, sem eiga að gerast,
fyrr en á því augnabliki, er gerast, — og þó
aðeins þá næstu, — les eg með athygli allt, sem
aðrir hafa uni framtíðina að segja.
ÞingeYÍngar ætla að gefa út hér-
Fyrsta bindið jafnve! væntanlegt í ár.
Ifndirbúningur er hafinn að
úteáíu sögu Þingeyinga,
og er jafnvel gert ráð fyrir að
fyrsta bindi hennar komi út
á þessu ári, en það er saga
héraðsins fram til loka þjúð-
veldisins, sem dr. Björn Sig-
fússon skrifar.
Upphaf þessa niáls ínun
vera það, að fyrir nokkuriun
árum kom það til tals innau
sýsluncfndar Þingeyjarsýslu,
ao safna drögum að sögu
héraðsins með það fyrir attg-
um að skrá hana og gefa síð-
an út.
En verulegur skriður komst
á þetta mál er félag Þingey-
ingþ var stofnað hér í Rvík
haustið 1942, þar sem ákveð-
ið var að leita samstarfs við
sýslunefndirnar um fram-
kvæmdir í þessu máli.
Nú hefir þessi samvinnu
verið hafin og á s.l. ári var
kosin sameiginleg nefnd frá
bóðum sýslunum og Þingey-
ingafélaginu i Reykjavík li)
að annast um útgáfu sögunn-
ar. Er einn maður kosinn frá.
hvorri sýslunefnd og sá þrið.ji
l'rá félaginu. Er síra PálhÞor.
leifsson kosinn fyrir Norður-
Þingeyjarsýslu, Karl Krist-
jánsson á Húsavík fyrir Suð-
ur-Þingeyjarsýslu og prófess-
or Þorkell Jóhannesson fyrir
Þingeyingafélagið í Reykja-
vík.
Nefndin hefir þcgar rætt
allmikið iim fyrirkomulag út-
gáfunnar og íengið ákveðná
menn til þess að athuga ýms
alriði varðandi söguna.
Dr. Björn Sigfússon heí'ir
lekið að sér að skrifa fyrsta
bindi sögunnar, sem nær til
loka þjóðveldisins. Það cr
jafnvel gert ráð fyrir að
þetta fyrsta bindi koini út i
ár. -
Jóhannes Áskelsson jarð-
fræðingur mun skrifa um
jarðfræði og náttúrufræði
héraðsins. Þá hafa ráðstafan-
ir verið gerðar til ])ess að fá
einn mann í hvcrri sveit hér-
aðsins til að skrifa liéraðs-
lýsingu.
Ritverk þetta er fyrst og
fremst hugsað sem safn af
þingeyskum fræðum, og er
gert ráð í'yrir, að einn liður
])ess verði um þingeyska ætt-
fræði. Iiafði lndriði Þorkels-
son á Fjalli saí'nað mjög ítar-
legum drögum að þessari ætt-
fræði, sem nær til allra hér-
aðsbúa. Nú er safn þetta í
vörzlu Indriða sonar hans og
hefir honum verið falið ac
ljúka við það.
Auk ])ess hafði Indriði Þor-
kelsson safnað ýmsum öðrum
l'róðleik, varðandi héraðið og
íhúa |)ess, sem að sjálfsögðu
yrði þá einnig notað í hina
væntanlegu sögu Þingeyinga.
Gert er ráð fyrir, ef vel
gengur, að alls verði gefin út
7—10 bindi. Þ. e. saga Þing-
eyinga í 3 hindum, héraðslýs-
ing 1 —2 bindi, jarðfræðileg
Ivsing 1 bindi, ættfræði 1
bindi, söguþæltir um einstaka
menn 1 hindi, þjóðsagnaþætt-
ir 1 hindi og e. t. v. fleira.
Frá Alþingi:
Frumvarp um skipa>
kaup samþykki til
eíri deildar.
dag-
Meðal mála, sem á
skrá voru í neðri deild í gæ
var frumvarp til laga um
skipakaup ríkisins. Var
frumvarpið samþykkt til
efri deildar með 22 samhlj.
atkvæðum. — Elleí'u þing-
menn voru fjarverandi.
I efri deild. voru launalög
i'yrir starí'smenn liins opin-
hera til 2. umr. Var það fram-
hald umræðunnar. JÓnas
Jónsson hefir borið fram
breytingartillögu við
varpið þess ef'nis, að
verði endurskoðuð
1947. Umræðunni var
að. —
frum-
lögin
aftur
frest-
Kært fyrir Nú er látið skammt stórra högga
gamla venju. i milli i sókninni gegn verzlunar-
stétt þessa laads. í lok síðasta árs
kom fram kæra á heildsölúverzlanir fyrir, að
þær hefði lagt meira á vöru sína en heimilt er,
og jafnskjótt er hver maður, scm við slíka verzl-
un fæst, stimplaður falsari og svikari.
Næst er fyrii-tæki kært fyrir að hafa haft
senui nðfferð við innkaup sín frá útlöndum og
hér hefir. viðgengizt og ekki þótt allnigaverð í
I '’fai: mannsaltíur. Eg skal skýra þetta nokk-
uð, ef menn sjá ekki þegar við hvað er átt:
Þa'ð.er t ósógnin. sem biöðin hafa hirt um að
heiltíTö'úfýrir'æki hat'i flutt vö'rur til lantísins,
ón þ"ss a ) hata aflað sér innflnlningsleyfis áð-
ur, og fýrirlækíö verið kært íyrir.
*
Gjaldeyris- Þeir, sem 'fást við verzlun, vita
leyfið-fékkst. það manna bezt, að það hefir oft
átt sér stað, að hingað hafi verið
fUittar vörur, án þess að leyfi hafi verið fyrir
hentíi, þegar varan var pöntuð, því að jafnan
hefir mátt reiða sig á það, að leyfi muntíi vera
fyrir hentíi, þegar varan væri komin hér í höfli.
^okkuð af levfnm er alltaf í umferð og bygg-
isl þetta á því. Ilefir ek'ti verið neilt athuga-
vert við þeita fram að þessu.
En nú- kærir Viðskiptaráð f.vrirlæki Jiað, sem
í hlíit á, þegar það er búið að veita því gjald-
eyrisleyfí fyrlr vömnum! Mönnum virðist svo
sém þá sé nóg fongið,, því 'að vörurnar voru ekki
fluttar á skipi, sem er á vegum Viðskiptaráðs
og tóku því ekki upp neitt af þvi skiprúmi,
som það hefir ýfir að ráða.
Annars mun þetta vera önnur kæran, sem
Viðskiptaaráð senclir sakadómara af þéssu tagi,
þótt svo illa hafi viljað til i fyrra skiptið, að
varan hafi verið koinin í gegnum tollinn og
því ekki við innftýtjandftnn að sakast.
Ekki kæmi mér það á óvart, þótt reynt yrði
frekar að franikvæma loforð Áka Jakobssonar
um að skéra heiltísalana niður við trog. En
hverjir koma svo á eftir? — þvi að illa lætur
þeiiTi kommúnistum að vcra aðgerðarlausir í nið-
urrifsstarfi sínu.
Hálkan. Vegna þess, hvað tíð hefir verið um-
hleypingasöm upp ó síðkastið, sifelltí
skipti hlýintía og frosta, hafa göturnar oft ver-
ið með hálasta.móti. Reynt hefir verið að bæta
úr þessu með því að bera santí á gangstéttir
og, sumstaðar, á götur, en fyrri.hluta þessarar
viku var þess þó ekki gætt sem skyltíi. Var því
mikil hálka viða og sumsstaðar stórhættuleg. Þess
verður að gæta injög nákvæmlega, að göturnar
sé santíbornar eins oft og þörf krefst.
En þegar göturnar eru orðnar auðar, verður
að gera kröfu til.þess, að sandurinn sé hreins-
aður á brott aftur, því að hann myntíar viða
l'J'kkt leðjulag á gangstéttunum, ineðan blautt er
um, cn rýkur svo upp, þegar þornar, og fyllir
öll vil á vegfurentíum. í rauninni er þetta svo
sjálfsögð ráðstöfún, að það ætti að vera hrein-
asti óþarfi að minnast á hana.