Vísir - 29.01.1945, Blaðsíða 7

Mánudaginn 29. janúar 1945
VISIR
7
33
Demctrius hafði lilið undan, er Pálus sagði
þelta og lét sem öll athvgli lians beindist að
tjaldahvirfingu, sem stóð utan í hrekku skannnt
frá. Hann fór að hugleiða það, hvorl húsbóiida
sinum mundi finnast hímdraðshöfðinginn hafa
talað óhyggilega. Hann liugleiddi það, hvort
Iiúsbónda hans hefði þótt betra, að þræll hans
hefði ekki heyrt þessi orð.
Snennna næsta morgun tók setuliðssvéilin frá
Minóu sig upp og bjóst lil að fara siðasta spott-
ann til borgarinnar. Demetrius hafði fagnað því
að sjá sólarupprásina. Þetta var fyrsta nóttin,
sem hann hafði ekki sofið í kallfæri við hús-
bónda sinn, síðan hann hafði verið gefinn Mar-
sellusi. Þegar tjöldum hafði verið slegið kveld-
ið áður, hafði virkisforinginn og fjórir elztu
foringja lians haldið áfram lil Jerúsalem á úlf-
öldum sinum. Þrælarnir voru allir skildir eftir,
nema sýrlenzki hestasveinninn. Demetríusi
Iiafði verið falið að gæta farangurs húsbónda
sins og hann hafði sofið einn i hinu skraullcga
tjaldi hans uin nóllina.
Þegar liann vaknaði í dögun, hafði harin svift
tjaldskörinni frá og varð harin mjög undrandi,
er hann sá liversu mikil umferðin var orðin á
veginum til borgarinnar. Virðulegir úlfaldar
gengu i halarófu með byrðar sínar og liingað og
þangað voru langar lestir áburðarasna, cn um
allt voru Itarlar, konur, börn og þrælar og hver
hélt á einhyerri byrði, körfum eða kössum.
Rykið lagði hátt á loft.
Það tók ekki larigan tima fyrir sveitina fra
Mínóu að fella tjöldin, vefja þeim saman, koma
matvælum og allskonar verkfærum fvrir og síð-
an var haldið af stað. Hermannaflokkurinn
gekk hratt eftir veginum og lirukku allir fyrir
honuni, þegar lúðrarnir Voru þeyttir. En áburo-
arlestinni miðaði elcki eins vel áfram. Fyrir
ösnuiiuni frá Mínóu voru ekki börriír neiriír
fangar eða lúðrar þeyttir, né heldrir voru þeir
i rómverskum einkennisklæðum, svo að ferðg-
fólkið taldi þeim enga þörf á að komast hraðar
áfram en þvi sjálfu.
Melas hafði alltaf mikla ánægju af þvi að lát'a
bera á reynslu sinni og kunnáttu og hann hafði
mikla skemmtun af því að horfa á Demelriris
bcrjast við að bafa hemil á ösnum þeim, sem
honum liafði verið falið að teyma. Það var
hverjum ljóst, að Þrakverjinn hafði ósvikið
gaman af því, livað Ivorintumanninum gekk
illa. Venjulega fannst Melasi, að hann ætti und-
ir högg að sækja Iijá Demetríusi í flestum efn-
um, en nú horfði málið öðru vísi við. Hann vaj-
að vísu ekki eins merintaður og þræll virkisfor-
ingjans, en þegar svo var ástalt, að koma þurfti
asnalest í gegnum mildnn mannfjölda, þá gat
Melas gefið mönnum heilræði. Hann horfði um
öxl og glolti með hálfgerðum fyrirlitningarsvip.
Þetla var einkennilegur mannsöfnuður! Á há-
tiðisdögum i Rómaborg voru menn venjulega
kálir, þólt þeir væru jafriframt ruddalegir.
Hrokalegir auðkýfingar, sem óku um í vögnum
sinum, létu sér á sama standa, þótt þeir ækju
yfir smábörn. Fólk, sem varð að fara leiðar
sinnar fótgangandi, sýndi livert öðru megnustu
ókurteisi. Það þótti óbrigðult ráð til að ryðja sér
braut í gegnum mannþröng að þrífa hnefáfylli
sina af leðju eða ryki og vaða svo inn i hópinn.
Þeir voru fáir, sem reyndu að tefja fvrir þeim,
er- þannig voru vopnaðir. Nei, það væri synd að
segja, að hægt væri að vcila þeim mannfjölda,
sem flykktist út á götur Rómaborgar um hálíðir,
verðlaun fyrir prúðmannlega framkomu. En
þrátt fvrir ruddamennskuna var þó ekki hægt
annað að segja, en að Rómverjar skemmtu sér
hið bezla á slikum dögum. Mannfjöldinn söng,
hrópáði gleðióp, hló! Menn léku ýmis óknytta-
brögð, tóku ekkert tillit til náungans og voru
dónar — en menn léku á als oddi!
En það lieyrðust engin hlátrasköll frá mann-
grúanum, sem þokaðist eftir hinum síbreikk-
andi vegi til Jerúsalem þennan dag. Menn voru
æstir í skapi undir niðri, tilfinnmgarnar ólguðu
og ofstækið sauð riiðri í mönnum. Rödd lýðs-
ins var þungur niður, eins og hver maður þyldi
raunir sínar, án þess að skeyta þvi, sem ná-
granni lians kveinaði yfir. Svipur fólksins lýsti
næstum ægilegri alvöru og ofstækisfullum
gíiðsótla, sem gæti á hverju augnabliki brotizt
út i trylling og móðursýki. Demetríus gat varla
haft augun af andlitum þeim, sem umhverfis
liann voru, vegna þess liversu andstyggileg þau
urðu af að fólkið fyrirvarð sig ekki fyrir að
láta það skina úr ásjónum sínum, sem inni
fyrir bjó. Þótt Demetríusi hefði verið boðin öll
auðæfi lieimsins, hefði hann ekki getað svipt
svo blæjunni af hryggð sinni og þrá fyrir aug-
lili múgsins. En það bar ekki á öðru en að
Gyðingum væri sama, þótt •merin sæu hvað
þeim bjó í brjósti. Þessi álirif, hugsaði Ivor-
intumaðurinn, hefir það haft á tilfinningar
þeirra, að þeir eru komnir í augsýn við hiná
helgu borg.
Allt í éinu fór eftirvænlingarsúgur um
mannfjöldann. Demetríus vissi ekki í fyrstu,
af Iiverju hann gæti stafað. Það var eins og
vindhviða hlæsi um manngrúann. H-vert sem
litið var, hlupu mennirnir frá fjölskyldum sin-
um, létu börn sin taka við byrðum sinum og
hlupu síðan á harða sprtti á brott, eins og þeir
væru seyddir að einhverju marki, scm var ekki
langt í burtu. óp og köll heyrðust i fjarska og
þau urðu æ háværari og samstilltari, unz allur
hópurinn hrópaði eill orð — töfraorð, sem
gerði hann óðan.
Demetríus átti bágt með að halda fótfest-
unni, þegar menn ruddust framhjá honurn,
svo að hann tók það ráð að hrinda ösnunum,
sem honum hafði vcrið falið að gæta,'út að veg-
arbrúninni, þar sem Melas var með sina asna.
llann hélt á sterklegu barefli og lét höggin
dynja á höfðum asnanna.
„Berðu þá i hausinn!“ hrópaði Melas.
„Eg hefi ekkert barefli,“ kallaði Demelrius.
„Þú verður að taka við þeim.“
Melas tók því fegins hendi, að Demetrius leit-
aði á náðir hans og hann þreif í taum fremsta
asnans og tók að lumbra á honum æfðri hendi.
Fn Demetrius tók á rás á eftir mannfjöldanum
og ruddist inn í jiröngjna, unz hún varð svo
jjétt, að hann komsl ekki lengra. Þétt upp við
hann stóð annar Grikki. Hann var Iágvaxinn
og talsvert eldri en Demetríus og hann glotti
f nnan i liann. Þcssi maður var þræll, það'só
Demetrius á skurðinum, sem gerður hafði ver-
ið i snepilinn á öðru eyra hans. Maðurinn teygöi
álkuna, unz hann sá jirælsmarkið á Demetríusi,
en er liann hafði fengið sönnur fyrir jjví, að
þcir voru jafningjar, hló hann vingjarnlega.
„Eg’ er Aþeningur,“ tók hann lil máls.
i’A KVtflWðKVm
Kg hefi löngun til að gefa þessum liðþjálfa á hann
aftur.
Aftur?
Já„ eg hafði lika löngun til þess i gær.
f fyrri heinisstyrjöld skeði eftirfarandi atbnrður:
Amerískur liðsforingi, sem var nýkominn til Frakk-
lánds með herdeild sína, liafði mikla löngun til að
taka nokkra hjöðverjn til fanga sem fyrst. Hann ræddi
við liðþjátfa sinn um málið og kvaðst skyldi borga
5 dollara fyrir hvern fanga. Næsta dag kom liðþjálf-
inn með stóran hóp af fönguni og krafðist launanna.
Liðsforinginn greiddi féð og spurði: „Ilvernig fórstu
að þvi að taka svona marga fanga á svo skömmum
tima?“
„Mjög auðvelt,“ svaraði liðþjálfinn, „kunningi minn
i næstu herdeild hafði nóg af þeím og seldi mér þá
fyrir einn dollar stykkið."
Þykir þér ekki fólk leiðinlegt, sem talar á bak pér?
Jú, sérstaklega ef það er i híó.
Viðskiptavinurinn: Mér hefir verið sagt að sonur
núnn hafi skuldað yður föt í þrjú ár.
Klæðskerinn: Já, ætlið þér að gera þau upp núna?
Viðskiptavinurinn: Nei, cn mig langar til að fá föt
mcð söinu kjörum.
—o—■
Úr leiðarvisi fyrir hermenn: „Riffillinn þinn er
bezti vinurinn, sein þú ált. Farðu mjög vel með hann.
IJmgakkstu hann eins og konuna þína; nuddaðu hann
allan með oliuborinni lusku á hverjum degi.“
—o—
Flugmaðurinn (eflir að liafa stýrt flugvél sinni á
tré): Eg var að reyna að slá nýlt met.
Bóndinn: Það hafið ])ér líka gert. Þér eruð fyrsti
maðurinn, sem liefir klifrað niður þetta tré án þess að
liafa fyrst klifrað upp.
Frá mönnum og merkum atburðum:
Boxamnppreislm í Kína.
staklinga cða deilum ætta milli, og j>að kom fyrir,
að hún virtist tilfinninganæm og góð í sér. En hefni-
gjörn var hún, þegar henni var gert í móti, eins og
eitt sinn, er hún frétti að ekkjudrottningin, móðir
hins látna keisara, hefði látið taka af lífi gelding
(þræl) jiann, sem hún hafði mestar mætur á. —
Hún lét pynda hi-na geídingana til þess að Imýja jii’t
til sagna, og er í ljós kom, hver hafði svikið þann,
sem af lífi var tekinn, var svikarinn tekinn og kag-
hýddur, þar til hann hneig niður dauður.
Framan af valdatímabili sínu fór hún oft aðf
ráðuni æðstu emhættismanna sinna, en er hún fékk
mciri reynslu, efldist éinræðishneigð hennar, og tók
jiá mjög að bera á óþolinmæði í fari hennar, og lnini
hætli að hlíta ráðum jieirra, sem hún áður hafði sótt
ráð til. Hún gætti jjess, að hinir æðstu embættis-
menn fengju ekki tækifæri til jiess að mata krókinn
i embættum sínum. Þegar jieir gengu fyrir hana til
áheyrnar, urðu jieir að krjúpa á kné. Eitt sinn slóv’S
einn jieirra upp, áður en honum hafið verið gefiðl
leyfi til. Hún lét taka liann höndum og svifta haniii
stöðu og tignarmerkjum. Þegar keisarinn lá bariá,
leguna, varð læknirinn að haga sér á þann hátt, sem
drottningin l’yrirskipaði. „Það er erfitt,“ sagði hanri
eftir á, „að skoða tungu sjúklingsins og verða sam-
tímis að einblína á góll’ið fyrir framan fætur sér.“
I afstöðu sinni til hinna „erlendu djöfla“, en svo
voru allir útlendingar nefndir, gætti hún varúðai*
framan af, og jmrfti ekki að efa að sú l'ramkoma
hyggðist á slægð einni. Hún Iiafði mikla samúð meCS
Jijóð sinni í afstöðu hennar gagnvart útlendingum^
og um Jiað er engum blöðum að fletta, að þjóðiii
vildi losna við þá. En þegar samtök Boxaranna urðu-
lýðum ljós með ujjpþotum í 28 bæjuiri, hraðaði húri
sér ckki, að heita þeim fylgi. Það gat þó hugsast,
að uppreist gegri útlendingunum breytti uin farveí'
og yrði uppreist gegn keisaraættinrii. »
En hún var samþykk jijóð sinni í að kenna út-»
lendiogunum um, að trúarleg uppreist var hafin*
Og er hún hafði verið áhorfandi að því, að kveikt
vár í Frönsku kirkjunni í Peking, og lýsti því eri
Idrkjan stóð i björtu báli, sagði hún að Jiað hefði
verið „stórkostleg sjón“. Og þegar Boxararnir fóril
að varpa á bál kínversku i’ólki, sem tekið hafði
kristna trú, þeirra á meðal konur og börn, furðaði
hún sig á áræði Boxaranna, og fór að íhuga hvorþ
hún ætti ekki að fyrirskipa allsherjar árás á alla út-
lendinga í íandinu. Eri hún lét sér nægja í bili, aö
bíða átekta og flutti í annan bústað, því „að alluri
jicssi hávarði raskar svefnró minni“.
Keisaradrottningin bar metnað í brjósti, eins og
Kínverjar allir, þjóðlegan melnað, og þetta höfði*
útlendingarnir ekki látið sér skiljast. Framkomn
jjeirra særði jijóðarstolt Kínverja. Kína átti sín eigii\
trúarbrögð, sem byggðust á ættartengslunum, virð-
ingunni fyrir hinum eldri. Sterkur jiáttur í trú jieirra
er að gera það sem rétt er og sanngjarnt, frá þeirra
sjónarhólum skoðað, og koma fram í jieim and j
eftir beztu getu. I einfeldni sinni hugði keisara-
drottningin, að hún sjálf og keisaraveldið væru öjln
æðra, og liugur liennar var fullur beizkju yfir Jivi,
að vera til neydd að leyfa jiessum siðlausu innrás-
armönnum sem gátu beitt valdi til að koma framt
kröíum sínum — að fara sínu fram í Kína, til dæmia
með því að senda trúboða til landsins og með Jiví að
kretjast jicss, að Kínverjar keyptu vörur jieirra.
Keisaradrottnhigin leit svo á — og ráðunautar*
hennar einnig — að Jiað væri frekleg móðgun, aS
senda trúboða inn í landið, land l’ornrar menningar,
til þess að búa menn undir annað líf, þar sem fram-
koma innrásarmanna sýndi greinilega, að þeir höfðil
engan skilning á jiví, hvað væri rétt hegðun, þvi
að útlendingarnir sögðu blátt áfram, að þar sem
hægt væri að græðar fé á viðskiptum í Kína, bæii
þeim hlutdeild í þeim gróða. I stað þess að kveða
þegna sína frá Iíína, koniu hinar útlendu ríkis-
stjórnir j)ví svo fyrir, að útlendingarnir voru ekki
háðir kinverskum lögum. Kínverskur réttur mátti
ekki dæma i málum j)eirrar ef þeir voru sökum born-
ir. Kínverjar vissu hvað var rétt og hvað var rangt
í þessum efnum, og af j)vi að skoðanir þeirra runnu
ekki í sama farvegi og útlendinga, töldu þeir sig hafa
rétt lil að senda trúboða, til að tala um fvrir J)einj