Vísir - 29.01.1945, Blaðsíða 2

2
VISIR
Skólabörn í Eeykjavík
nokkuð á 6. þúsund.
Helir fjölgað særri þriðjnng frá
bví veturinn 1935—6.
IðlnSiízkir skátar
|^okkuð á 6. þúsund börn
stunda nú nám í barna-
skólum Reykjavíkurbæjar.
Af þessum hópi er- 317
bcrn mnan skólaskylduald-
urs, er stunda nám í ýms-
um emkaskólum, en 4994
börn eru skólaskyld og
stunda nám bæði í opinber-
um skólum og einkaskól-
um.
SíSustu þrjá dagana fyrir
liclgina stóðu miðsvetrarpróf
vfir í barnaskólum bæjarins.
Prófað var í leslri, skriflegri
islenzku, reikningi og mál-
fræði. Sum þessara prófa ná
þó að eins niður i 10 ára ald-
ur svo sem skrifleg íslenzka
og bljóðlestur. Að þessu sinni
var lagt skriflegt málfræði-
próf fyrir 11, 12 og 13 ára
beklci', en það liefir ekki ver-
ið gert almennt áður.
Samkvæmt upplýsingum
sem Vísir hefir fengið hjá
Jónasi B. Jónssyni fræðslu-
fulltrúa Reykjavíkur munu
nú 5311 börn alls stunda
nám i skólum hér í bænum,
bæði opinberum skólum og
einkaskólum. Af þessum
fjölda eru 4994 börn á skóla
skyldualdri, en 317 börn eru
utan skólaskyldualdurs.
Flest börn eru i Austur-
bæjarskólanum, eða 1825
talsins, í Miðbæjarskólanum
cru 1525 börn, i Laugarnes-
skólanun’ 878 börn og í
Skildinganesskólanum 180
börn. I einkaskólum og öðr-
um skólum eru 586 börn á
skólaskyldualdri og auk j)ess
317 börn innan skólaskyldu-
aldurs.
Ivennarar eru samtals 112
í bæjarskólunum fjórum og
þar með talin forstöðukona
beimavistar Laugarnesskol-
ans og skólastjórar allir.
Auk þess eru svo allmargir
kcimarar, eða um 30 talsins,
er kenna ýmsar sérgreinar
svo sem leikfimi, handavinnu
og fleira.
Samkvæm t upplýsingum
frá fræðslumálastjóra voru
868 börn í Reykjavík árið
1908—9, veturinn 1935—6
voru skólaskyld börn i
Reykjavík komin upp í 3126,
og veturinn 1941—2 voru
þau 4061.
Hinsv. var skólabarnafjöld-
inn á landinu samtals 6711
veturinn 1908—9, en voru
komin upp í 11.368 veturinn
1935—6 og 13788 veturinn
1941—2,
í erindi, sem fræðslumála-
stjóri flutti í haust um ástand
og horfur í skólamálum,
sagði hann að mikið vantaði
á að skólahús væru í hveriu
skólahverfi, og þar að auki
væru mörg skólabúsanna
gömul og ófullkomin. ,Verst
er ástandið i sveitnnum
nema þar sem beimavistar-
skólar eru, en þeir eru í 18
skólahverfum og var sá fyrsti
byggður árið 1923. Víða er
með öllu ókleift að fá viðun-
andi húsnæði fyrir farskól-
ana.
Ilúsbúnaði skóla og
kennslutækjum er mjög á-
Ixitavan l. Nær engin kennslu-
áhöld hafa flutzt til landsins
síðan í stríðsbyrjun.
Síðan 1909 liafa 856 menn,
518 karlaí’ og 338 konur lokið
kennaráprófi við Kennara-
skólann. En tala starfandi
kennara i fyrravetur var um
490. Af 126 farkennurum
voru 70, sem ekki liöfðu
kenararéttindi,
Ástæðurnar til þess, að
svona erfiðlega gengur að í'á
kennaraprófsmenn i far-
kennararstöðurnar, þótt næg-
ur fjöldi manna sé til, telur
fræðslumálastjóri í fyrsta
lagi vera léieg launakjör,
samanborið við önnur störí',
og sé j)að þó ekki aðalástæð-
an. í öðru lagi ófullnægjandi
skólahúsnæði, svo að kennari
geli ekki hjálpað og kennt
börnunum eins og liugur
bans og geta leyfir. 1 þriðja
lagi erfiðleikar fyrir kennara
að fá viðunandi húsnæði fyr-
ir sig og fjölskvldu sína, svo
að heita megi ógerningur
fvrir fjölskyldumenn að taka
<að sér farkennslu. Af þessum
áslæðum þurfi farkennslu-
fyrirkomulagið að bverfa úr
sögunni.
Frá 2 stiga hita ti!
19 stiga frost á
landinu í morgun.
Hitamismunur var óvenju-
mikill á landinu í morgun.
Var allt frá 2 stiga hita og
niður í 19 gráðu frost.
Var við j)að frostlast alls-
staðar með ströndum fram.
Á svæðinu frá Vestmanna-
eyjum til Reykjavíkur var
1—2 stiga hiti. Á annesjum
norðanlands er 1—2 . stiga
frost. á Þingvöllum, þar sem
frostið var einna mest á
landinu fyrir fáeinum dög-
um var hitinn við frostmark
í morgun. En hinsvegar
komst kiddinn upp í 19 stig
í innsveitum norðanlands,
eins og t. d. á Grímsstöðum.
á Blönduósi var 11 stiga
frost í morgun og 15 stiga
frost á Akureyri.
Vörubílastöðin Þrótt-
ur fær ióð undir hús-
byggingu og bíla-
stæði við Skúlagötu.
Samkvæmt upplýsingum
sem Visir Iiefir fengið biá
Vörubílastöðinni Þrótti liefir
stöðin fengið útblutað bíla-
stæði og lóð undir búsbygg-
ingu hjá Reykjavíkurbæ á
svæðinu milli Hringbrautar
og Rauðarárstígs við Skúla-
götu.
H úsbyggi ngarmál f élags-
ins óg annað er að þvi lýtur,
mun a ðsjálfsögðu verða rætt
á framhaldsaðalfundi félags-
ins, sem haldinn vcrður inn-
an skamms.
í Helgadal.
Skátafélag Hafnarfjarðar
var stofnað 1937. Telur það
nú um 70 félaga, sem starfa
allir af miklu lífi og fórnfýsi
að félagsmálum.
Félagið starfar i 2 sveitum.
7 flokkum, cn í hverjum
Slokki eru 8 skátár að meðal-
tali. 63 hafa lokið nýliða-
prófi, 33 2. flokks prófi og 77
'sérpróf hafa verið tekin. Á
s.I. ári voru 20 nýliðapróf
tekin, 16 2. fl. próf og um 30.
sérpróf. I felaginu eru 4
slcjaldsveinar: Jón Guðjóns-
son, Andrés Guðjónsson, Ein-
ar Guðmundsson og Halldór
Guðjónsson.
Starfið hefir gengið mjög
sæmilega á síðasta ári. Fund-
ir liafa margir verið haldnir
og eftir að vetrarstarfsemin
hofst hafa fundir verið
baldnir á hverjum degi alla
vikuna og suma dagana tveir.
Félagið hefir til umráða
hermannaskála, sem bærinn
hefir góðfúslega lánað, og fcr
öll fundarstarfsemi þar fram.
Félagið hefir veitt aðstoð
við söfnun í „Landgræðslu-
sjóð“, annazt fjársöfnun fyr-
ir „Vetrarhjálpina" og söfn-
uðu skátar fyrir hana um
9600,00 kr. i ár. Þá héfir fc-
lagið einnig aðstoðað við í-
þróttástarfsemina i bænum,
selt merki fyrir B. I. S. og
safnáð áskrifendum að Heil-
brigðu lifi, tímariti Rauða-
kross Islands.
Félagið hefir á undanförn-
um árum haft í hyggju að
koma sér upp skála í Helgá-
dal. Helgadalur er lítill en
snotur dalur skammt frá
Kaldárseli. Árið 1942 veitti
bæjarfélágið allríflegan
styrk, 5000,00 kr„ til þessar-
ar skálabyggingar. Litlu síðar
var hafizt handa um fram-
kvæmdir. Var teikning gerð
af skálanum, allmikið af
timbri keypt og byrjað að
gral'a fyrir grunni. Meira
varð ekki um framkvæmdir
að sinni af ýmsum ástæðum,
sem hér verða ekki greindar.
Nú ríkir aftur á móti mikill
áhugi fyrir skálabyggingunni
og er ætlunin að koma hon-
um upp á næsti sumri.
Nýlega gekkst Rauðakross-
deild Hafnarfjarðar fyrir
námskeiði í „hjálp í viðlög-
um“. Stóð það yfir í 10 daga
og tóku 20 úianns þátt í l)ví,
þar af var helmingur skátar.
Að námskeiðinu loknu tóku
skátarnir sérpróf í „hjálp í
viðlögum“ og stóðust það all-
ir. —
Foringjar félagsins hafa
verið þessir: Erlendur Jó-
hannsson, húsgagnasmiður,
Rvík, 1937—8, Sveinn
Tryggvason, mjólkurbús-
stjóri, 1938—40, Jónas
Bjarnason, stud. med., 1940
—44 og Guðjón Sigurjóns-
son, kcnnari, nú. Hafa þeir
allir reynst félaginu mjög vel
og verið góðir forystumenn.
Nýlega hefir félagið gefið
út fallegt blað, er það nefnir
Hraunbúann. Er mjög vand-
að til þess í hvívetna, en
helzta efni þess er: Ávarps-
orð, Brautryðjandinn Sir Ro-
bert Baden-Po'wcll, Hvað
Mánudaginn 29. janúar 1945
TÍMARIT FÉLAGS ÍSLENZKRA TONLISTARMANNA
Nýlega er útkomið 1. 2. hefti af „TÓNLISTINNF1,
III. árg. Ennþá eru til nokkrir árgangar af tímaritinu
frá byrjun, og meðal efnis þeirfa er:
Ilallgrímur Helgason: Árni Thorsteinsson tónskáld sjö-
tugur,
Páll Isólfsson: Söknuður (sönglag).
Rögnvaldur Sigurjónsson: Jazz og klassísk músik.
'touiistaiif ReyKjavíkur (umsagnir um hljómleika).
Björgvin Guðmundsson: Enn um tónmenntun.
Þorsieinn Konráðsson: Söngmenntir og hljóðfæri Islend-
inga á 19. öld.
Hallgrímur Helgason: Sigvaldi Kaldalóns tónskáld.
Biörgvin Guðmundsson: Interlude (orgellag).
Bókmenntir (sönglög Árna Björnssonar).
Smávegis í dúr og moll — Bréfabálkur.
Tónlistaruppeldi nútímans (þýdd grein).
Hallgrímur Heglason: Um hlutverk og iðkun tónlistar.
Tónbókmenntir (Björgvin Guðmundsson, Jónas Tómas-
son, Árni Thorsteinsson).
Stai’fandi hönd (söngur í FÍatey og Vopnafirði).
Hallgrímur Ilelgason: Hljómandi fósturmold.
Björgvin Guðmundsson: Áhrif tónlistar.
Þorsteinn Konráðsson: Um nótnakost íslenzkra tónlist-
armanna.
Skipulagningarstarf söngmálastjóra.
Baldur Andrésson: Franz Liszt.
Hrafli Hængsson: íslands lag.
Hallgrímur Helgason: Margraddaður söngur á frum-
skeiði.
Tónbókmenntir (Friðrik Bjarnason og tíu orgellög hans)
Gamall kirkjuorganleikari: Söngskilyrði kirkjunnar.
Hugo Riemann: Tónlistarheiti og táknanir með skýr-
ingum.
Emil I horoddsen: Páll Isólfsson fimmtugur.
Hallgrímur Helgason: Hljómvættur Snæfellsness.
Helgi Pálsson: Jólabæn barna (kórlag).
Hallgrímur Helgason: I Vatnshlíð (kórlag).
Karl Runólfsson: Maríuvers (sönglag).
Endursagt úra tónheimum: Bréf Benedikts Gröndals
Iiið tónvísa höfuðskáld metur ])jóðlögin mikils —
Jazz-músik í Halnarfirði — Tollur gegn tónmeimt
og kejiningar Platons — Um kirkjusöng — Föst
hijómsveit —- Skipasmiður og lagasmiður — Söng-
mennt og gervilist — Hvar á fóllvið í dreifbýlinu að
læra að leika á hljóðfæri — Öfulígerða liljómkviðan.
Hallgrímur Helgason: Emil Thoroddsen.
Sigtryggur Guðlaugsson: Tvö tónlistarheiti.
Hallgrímur Helgason: Lifandi tónmenning.
Björgvin Guðmundsson: Islendingaljóð 17. júní 1944
(lag).
Brynjólfur Sigfússon: Sumarmorgunn á Heimaey (lag).
Hljómleikalíf Reykjavíkur — Islenzkt tónlistarlíf.
Endursagt úr tónheimum: Söngur í Bessastaðaskóla o. l'l.
2.—4. hefti er væntanlegt innan skamms.
Tímaritið fæst í Hljóðfæraverzlun Sigríðar Helgadótt-
ur, Lækjargötu, og liggur þar einnig frammi áskriftai’-
listi, en afgreiðslu annast Auglýsingaskrifstofan „E.K.“,
Austurstræti 12.
Árgangurinn kostar kr. 20,00.
Utanáskrift ritsins: Pósthólf 121, Reykjavík.
Skíðamót Reykjavík-
ur verður haldið 4. og
11. marz í Jóseísdal.
Skíðamót Reykjavíkur
verður að þessu sinni haldið
dagana 4. og 11. marz og fer
það að öllu forfallalaust
fram í Jósefsdal. Hefir
Glímuféíaginu Ármanni verið
falið að standa fyrir því og
sjá um það.
Einstökum keppnisgrein-
um hefir ekki verið raðað
niður enn sem komið er.
mætir mcnn segja um skáta-
félagsskapinn, Uppeldisgildi
skátafélagsskaparins, Dóttir
hjarðmannsins, Leildr, Þraut-
ir og skrítlur, Skátafélag
Hafnarf jarðar, 1 útilegunni o.
fl. Fjölmargar myndir prýða
heftið.
| Iíinsvegar verða keppnis-
! greinar þær sömu og undan-
farin ár ])annig, að keppt
verður í svigi, göngu, stökki
svo og bruni í öllum aldurs-
flokkum karla. Aulc þessa
munu konur keppa í svigi og
bruni.
Tilhögun eða fyrirkomulag
við mótið verður áþekkt því
sem áður hefir verið.
Athugasemd.
Sigurður Tboroddsen, al-
þingismaður, biður þess get-
ið í sambandi við frétta-
grein, sem birtist í blaðinu
síðastl. laugardag, að fr.um-
varp það, sem nú liggur fyr-
ir Álþingi um rafveitur rík-
isins er flutt samkvæmt á-
liti meirihluta milliþinga-
nefndar í ])essum málum.
Sigurður mun skila sér-
áliti í málinu á næstunni.
%