Vísir - 08.05.1945, Blaðsíða 1

© @ ®
verja
fyrrinótt
islaus
undirrituð kl
Þjóð-
2.41 í
í Rheims.
Stríðið I:
Leiíturstríðið gegn Pól
verjum 1939 varð upp
haí heimsstyrj aldar.
Vísir birtir hér fyrstu yfirlitsgrein sína um stgrjöld-
ina. í greinum þessum mun rwtt um helztu atriði slríðs-
ins í þeirri röð, sem þau gerðust og málinu gerð svo
góð skil, sem kostur er.
||étt fyrir dögun föstu-
daginn 1. september
1939 ruddust herir Hitfers
inn í Pólland, til þess að
hrinda í framkvæmd fyrsta
atriðinu í fyrirætlunum
hans um að leggja heiminn
undir sig.
Tveim dögum síðar, klukk-
an ellefu árdegis, á hinni
sömu örlagaríku stundu og
önnur styrjöld hafði hætt
fyrir tæpum tveim áratug-
um,i tilkynnti Neville Cham-
herlain heiminum með
þreyttri röddu, að Brptland
mundi standa við skuldbind-
ingar sínar um stuðning við
Pólverja. Fáeinum stundum
síðar fóru Frakkar að dæmi
Breta.
Þannig liófst stríðið, sem
átti með tímanum að ná til 46
þjóða og flæða yfir þrjár
heimsálfur og óteljandi smá-
eyjar.
Hernaður af nýju tag-i.
Mörgum kom stríðið mjög
á óvart, en þeir, sem fylgzt
liöfðu með fregnum frá meg-
inlandinu, höfðu heyrt stöð-
ugt háværari trumbuslátt í
herhúðum Þjóðverja. Menn
höfðu séð þýzkar vígvélar og
hermenn að verki á Spáni og
Þjóðverja gleypa Austurríki,
Tékkóslóvakiu og Memel,
livert á fætur öðru. Menn
höfðu beðið þess með ugg og
ótta, að sprengingin yrði og
allt fæx-i i bál.
Aðeins stjórnir Bretlands
og Frakklands höfðu haldið
fast við þá trú sína, að Hitler
mundi enn ætla að blekkja
menn og mundi ekki þora að
láta sverfa til stáls. Chamber-
lain hafði treyst á friðþæg-
ingarstefnu sína og Múnchen-
arsáttmálann, en Frakkar
settu allt traust sitt til Magi-
,not-línunnar, sem þeir töldu
„óvinnandi“, og „hezta liers
i heimi.“
Fyrir bragðið voru banda-
menn hörmulega illa búnir,
þegar striðið hófst þenna
septembermorgun. Eins og
1914 hafði þeim ekki verið
mögulegt að renna grun i
styrk þýzka hersins.
Því að liin nýja stríðstækni
nazista — blitzkricg-tæknin
— hafði í einu vetfangi gert
að engu þær kennisetningar
um hernað, sem bandamenn
þekktu. Þýzku herirnir rudd-
ust inn i Pólland i fimm fylk-
ingum og einangruðu pólsku
herina mcð þvilíkum hraða,
að heimurinn stóð á öndinni
af undrun.
Flugvélar og skriðdrekar
vinna saman.
1 lofti fóru sprengujyéla-
sveitir Görings og ruddu
brautina, sundruðu hersveit-
um Pólvcrja, sprengdu stór-
skotalið þeirra og birgða-
stöðvar í loft upp og eyddu
flugher þeirra, áður en hann
gæti hafið sig ti lflugs. Þar
sem mest á reið, var Þjóð-
verjum hjálpað af svikurum,
sem kynnt höfðu sér allar
aðstæður mánuðum saman.
Vegna legu lánds síns gátu
Pólverjar ekki fengið ncina
Framh. á 6. síðu
Sérstök dagskrá í út-
varpi Breta hér.
Dr. Cyril Jackson hefir
skýrt Vísi svo frá, að brezka
útvarpið hér á morgun verði
með sérstöku sniði í tilefni af
sigri bandamanna.
Foringjar hers og flota
munu tala og auk þess sendi-
herrar og ræðismenn banda-
mannaþjóðanna.
Ctvarp þetta hefst kl. 5,15.
Má gera ráð fyrir því, að
margan fýsi að hlýða á út-
varp þetta, fleiri en venju-
lega, því að útvarp Breta
hefir jafnan verið vinsælt.
Saga sbíðsins.
f dag hefst í Vísi saga
stjTjaldarinnar í Evrópu,
sem lokið er í dag. Er sag-
an í 15—20 köflum og
fjallar hver þeirra um sér-
stakan þátt stríðsins og
það markverðasta sem
gerðist í honum. Er enginn
vafi á því, að m önnum
mun þykja mikill fróðleik.
ur í því að rifja upp hina
liðnu stórviðburði, því að
margt verður greinilegra
og skýrist þegar frá líður
og það er athugað í meiri
kyrrð, en meðan viðburð-
irnir sjálfir eru að gerast.
Bazdagai hættii í
Tékkéslóvakíu.
í Londonarfréttum í morg-
un var skýrt frá því, eftir út-
varpiriu frá Prag, að þýzka
setuliðið þar hefði gefizt upp
skilyrðislaust í nótt er leið
og gengi uppgjöfin í gildi um
miðnætti aðfaranótt mið-
vikudagsins.
Með því að hætta vopna-
viðskiptum í Tékkóslóvakíu
hafa Þjóðverjar lagt niður
vopn á seinustu vígstöðvun-
um í Evrópu. Schröner hers-
höfðingi Þjóðverja þar hafði
áður neitað að lilýðnast upp-
gjafarskilmálum þýzka her-
ráðsins, en hefir séð sig um
hönd, þegar sjáanlegt var að
Bandaríkjamenn yrðu komn-
ir til Prag á undan Bússum.
I fréttum í morgun voru her-
sveitir Pattons taldar vera í
úthverfum borgarinnar.
Himmler íyrirskipaði
að drepa alla fanga í
Dachau.
Hersveitir Bandaríkja-
manna, sem tóku fangabúð-
irnar í Dachau, hafa komizt
yfir fyrirskipun frá Himmler,
þar sem nazistum þeim, sem
fanganna gættu, voru gefin
ströng fyrirmæli um, að láta
engan fanga sleppa lifandi í
hendur herja bandamanna,
sem væru að nálgast. Skipun
þessi var dagsett 19. apríl
síðastliðinn. En Bandaríkja-
menn fóru hraðar yfir en bú-
izt hafði verið við og tókst
að koma í veg fyrir þetta sví-
virðilega áform Himmlers.
Idk Göhbels
fondið.
Útvarpið í Moskva skýrði
frá því í gær, að lík Göbbels
a æri fundið.
Rússneskir hermenn fundu
lík lians, konu hans og barna
i Berlín. Ekki er nánar greint
frá þvi, hvar þau hefðu fund-
izt. Fjölskyldan hafði öll tek-
ið inn eitur.
^llsherjar uppgjöf' þyzku
herjanna var undirrituð
í aðalbækistöð Eisenhowers
í Reims í fyrrinótt kl. 2,41
og nær hún til allra víg-
stöðva, sem Þjóðverjar
hafa banzt á, einmg
Noregs.
Jold hershöfðingi, hinn nýi
yfirmaður þýzka herforingja-
ráðsins, undirritaði uppgjöf-
ina fyrir hönd Þjóðverja, en
Bedell-Smith hershöfðingi,
yfirmaður herforingjaráðs
Eisenhowers, ritaði undir
hana fyrir hönd bandamanna.
Viðstaddir voru einnig full-
trúar Frakka og Rússa, einn
frá hvorum aðila, og undir-
rituðu þeir einnig uppgjafar-
samninginn.
Eisenhotwer hershöfðingi
var ekki sjálfur viðstaddur,
er uppgjöfin var undirrituð,
en eftir að uppgjafarskilmál-
arnir voru undirritaðir átti
bann tal við þýzku fulltrúana
og spurði þá hvort þeir hefðu
gcrt sér Ijósa skilmálana og
hvort þeir gætu ábyrgzt, að
þeir yrðu lialdnir. Jodl hers-
höfðingi og aðrir fulltrúar
Þjóðverja, sem viðstaddir
höfðu verið, játtu því og
sögðu, að þýzka þjóðin væri
nú á valdi bandamanna og
ætti allt sitt undir geðþótta
þeirra.
Fögnuður í Bretlandi.
Þegar tíðindi þcssi hárust
til Bretlands í gær, var óskap-
legur fögnuður meðal al-
mennings og þyrptist fólk út
göturnar og var sagt í frétt-
um i morgun að það licfði
dansað og sungið á götum
úti í öllum borgúm og bæj-
um í Bretlandi.
1 París liafði einnig verið
mikið um dýrðir. Fóík gekk
um göturnar í stórum fylk-
ingum og söng þjóðsönginn,
Skeyti frá Bretakonungi.
Konungur Bretlands sendi
Eisenhower skeyti og óskaði
honum til hamingju með sig-
urinn og hað hann að flytja
hermönnum Breta, scm berð-
ust undir yfirstjórn hans, sér-
stakar kveðjur sínar og þakk-
læti fyrir hrausta framgöngn
í lokasigrinum yfir Þýzka-
landi.