Vísir - 08.05.1945, Blaðsíða 7

Þriðjudaginn 8. maí 1945.
VlSIR
7
111
væri a'ð vera. Þegar við komuni, úði og grúði
af fólki á torginu. Eg liefi aldrei séð slíka þröng,
iierra minn! Mönnum og konum með veik börn
á handleggnum var hrundið fram og aftur i
þvögunni. Blindir menn. Dauðsjúkir menn í
rúmum, sem vinir háru. Jafnvel holdsveikir
voru þar.“ Ilarif Idó kuldahlátur. „En cnginn
hratt þeim!“
„Eg er liissa, að þeir voru ekki teknir faslir,“
skaut Marsellus inn i.
„Jæja,“ sagði Haríf dræmt. „Það er nú svo, að
hermennirnir skij)la sér lítið af holdsveikum,
þótt þeir fari í flæking meðal fólks. En þér
getið ekki áfellzt holdsveiku mennina, herra
minn. Þcir vonuðust eftir að læknast líka.“
Segja menn Jésú hafa læknað lioldsveiki,
Haríf?“ MarselIuS var nijög efahlandinn á
svip.
„Já, herra minn. t— —- Jæja, þegar mann.
fjöldinn varð alveg' óviðráðanlegur, fór Jesú
niður fjallshlíðina. Nokkurir af lærisveinum
hans höfðu farið á undan og náð í hát. Og áður
en fjöldinn skildi, hváð var að gerast, lögðu
Jesús og nánustu vinir hans frá ströndinni. '
„Það var illa gert, finnst þér ekki?“ spurði
Marsellus.
„Ilann hafði reynt að iala til þeirra, en það
var of mikil ringiilreið. Sjáið til, þessir menn,
sem safnazt höfðu saman, höfðu ekki komið
til að lieyra hánn tala heldur til að sjá einhver
furðuvérk. Þeir viku jafnvel ekki úr vcgi fyrir
kryppjíngum, hlindum eða dauðsjúkum mönn.
úni á hurðai'rekkjum. Og svo var það líka, að
Jesús liafði fengið slæmar frcgnir. Einn af beztu
vimmi hans, sein Heródus Antipa hafði kast-
að í fangelsi; liáfði vérið hálsþöggvinn. Jesús
fékk þcssa fregn, einmitt þegar liann var að
iásf við mannfjöldáún. Þér gelið ekki áfellzt
liann fyrir að fará, hérra minn.“
„Alls ekki, I Iaríf!“ sagði Marsellus. „Það er
samt nýlt að lieyra, að eitthvað gat komið hon-
um í vanda. Gott var, að báturinn var lil taks.
Urðu menn reiðir?“
„Ilver hagaði sér eftir því, sem liann var skapi
farinn,“ sagði Haríf. „Sumir slcóku hnefana
og hrópuðu bölbænir. Sumir hristu höfuðið og
fóru heim. Sumir grétu. Og sumir stóðu kyrr-
ir og horfðu á hátinn fjarlægjast langt úti á
vatni og þögðu.“
„Og livað gerðuð þið Rúhen?“
„Við ákváðum að fara heim. En þá tók ein-
hver eftir þvi, að báturinn snéri í norður. Allir
ráku upp óp og flýttu sér niður að ströndinni.
Okkur virtist, að hátsmenn ætluðu til einhvers
staðar við ströndina í nágrenni við Betsaida.“
„Hve langt var þangað?“ spurði Marsellus.
„Sex milur fyrir hátinn, en nærri því níu
mílUr landieiðina. Það var heilt i veðri og gang.
an var erfið. Það var-að mestu gegnum sand-
auðn að fara. En allir fóru, eða svo virtist að
minnsta kosti. Það var einstæð sjón, herra minn’
að sjá þessa löngu fvlkingu skjögra yfir stór-
grýtið og skrælnað illgresi. Það var komið langt
fram yfir hádegi, þcgar við hittum þá.“
„Var Jesú gramt i geði þegar fólkið kom?“
„Nei, Iiann var aðeins hryggur á svip,“ sagði
llaríf. „Menn voru mjög þreyttir. Þeir hrundu
ekki hver öðrum Iengur!“ Ilann hló lítið eitt,
þegar liann minntist þessa.
„Voru menn höstugir við hann fyrir að fara
frá Kapernaum?“
„Nei, herra. Ilann sagði ekkert í langan tima.
Fóíkið flevgði sér niður til hvíldar. Jústus sagði
mér seinna, að Símon hafi heðið hann að tala
við fjöldann, en Jcsús viljað hiða, þangað til
allir voru komnir; því að sumir háru veika
menn og voru langt á eftir. Hann sagði ekki
orð, fyrr en allir vóru komnir. Og þá stóð liann
upp og hyrjaði að tala. Hann ávítaði okkur ekki
fyrir að elta sig þangað og minntist ekki á, hvað
fólkið hefði verið ruddalegt. Hann sagði, að
við værum allir hræður, við værum ein fjöl-
skylda. Allir voru mjög þögidir, herra minn;
það voru þar fimm þúsundir manna“ Það
mátti sjá á svip Ilarífs, að þetta voru honum
Ijúfar endunninningar. Hann ræskti sig. Mar-
sellus liorfði á hann með athygli alvarlegur í
hragði.
„Eg er ekki vanur að vera fljótur til að tár-
ast, herra minn,“ hélt haun áfram litið eitt
Iiásum rónii. „En það var eitthvað í þessum
orðum, sem fékk niann lil að vökna um augu.
Þarna vorum við — ekkert néma slór hópur
af litlum börnum — þreytt og örmagna — og
hér var maður -— eini maðurinn, scm þar var
— og við öll hin ekkert annað en haldin, nízk,
ágjörn, lítil hörn. Ilaim talaði lágum rómi, cn
— ef þér trúið mér, herra minn, — orð lians
voru sem olía á sár-okkar. Meðan lumn var að
tala sagði eg við sjálfan mig: „Eg hefi aldrei
lifað! Eg hefi aldrei vitað, hvernig lifa á! Þessi
maður hefir orð lifsins!“ Það var sem Guð
sjálfur væri að tala! Allir voru mjög hrærðir.
Menn voru alvarlegir á svip og þeim vöknaði
um augu.“. Ilaríf þurkaði með handarhakinu
uin augun.
„Að stundu Iiðinni,“ liélt hann áfram, „hætti
Jesús að tala og gekk til einhverra, sem horið
liöfðu veikan mann alla leiðina og setl liann
niður hjá Jesú. Ilann sagði eitthvað við veika
manninn. Eg heyrði ekki, livað það var. Og
veikj maðurinn stóð á fætur! Og allir liinir
stóðu upp, eins og hann hefði rekið okkur á
fætur. Og allir voru forviða af undrun!“ Ilaríf
hrosti hugsi á svip og horfði einlæglega í augu
Marsellusi. „Trúið þér þessu, sem eg segi yður ?“
„Erfitt er það, Haríf," sagði Marsellus ljúf-
mannlega. „En eg lield þú trúir því, sem þú
segir frá. Það er kannske einhver skýring.“
„Kann að vera, herra minn,“ sagði Haríf
kurteislega. „Og svo voru margir, margir aðrir,
sem gengu til Jesú lil að fá lækningu. Þeir
hrundust ekki lil að vera fyrstir, heldur heið
hver þangað til röðin kom að honum.“ Ilann
þagnaði og var leiður á svip. „En hvað þýðir
það,“ liélt hann áfram, „að segja yður frá
þessu. Þér trúið því alls ekki.“ ■ .
„Þú ætlaðir að segja mér, hvernig hann mett-
aði þá,“ sagði Marsellus.
„Já, herra minn.. Það var liðið á kvöldið. Það
sem eg hafði heyrt, liaf'ði fengið svo á mig,
að eg hafði ekki fundið, að eg var orðinn svang.
ur. Okkur Rúhen liafði dottið það i hug, þegaf
við vorum í Kapernaum, að lítið yrði um íiiat,
og því stönzuðum við i húð og keyptum okkur
hrauðhita og þurkaðan fisk. Ef þetta heföi
verið venjulegur fjöldi, liefðum við tekið upp
mat okkar og horðað hann. En nú skannnaðist
eg mín fyrir það, þólt soltinn væri, að borða
matinn fyrir augum þeirra, sem með mér voru;
því að Jesús hafði sagt, að allir værum við ein
fjölskylda og ætlum að skipta því bróðurlega,
sem við ættum. Eg liefði átt að vera fús á að
gefa þeim með mér, sem í kringum mig sátu,
en álli varla meira en nóg handa sjálfum mér.
Svo að eg át ekki — og ekki heldur Rúhen.“
„Og auðvitað hafa fleiri verið í hópnum, sem
líkl var komið fyrir,“ sagði Marsellus.
„Lærisveinarnir, sem voru í kringum .Tesú
voru að segja honuni, að hanii ætti að senda
mannfjöldann frá sér, svo að þeir gætu farið til
litla þorpsins og keypt mat. Jústus sagði mer
seinna, að Jesús liafi hrist höfuðið og sagt, að
J>eir yrðu mcttaðir. Þeir voru mjög ráðvilltir
og áhyggjufullir. Það var lítill drengur, sem
sat rétt hjá og heyrði samtalið. Hann var með
litla korfu og mat sinn í. Það var ekki mikið.
Það var réll nóg handa einum smásveini. Hann
fór til Jesú og sagði, að aðrir mættu fá af matn-
um lians.“
Það hrá fyrir ljóma í augum Marsellusar
og hann hallaði sér fram fullur athygli.
„Halt þú áfram,“ sagði liann. „Þetta er furðu-
Icgt!“
„Já, það var sannarlega furðulegt, herra minn.
Jesú tók körfúna og hélt lienni upp, svo að
allri gátu séð. Og þá sagði hann frá þvi, að
drengurinn vildi gefa öllum með sér. Og liann
leit upp lil himins og þakkáði guði fyrir gjöf
litla drengsins. Allir voru mjög, mjög hljóðir,
herra minn. Svo hyrjaði hann að hrjóta litlu
brauðin í hita og reif fiskana í ræmur og gaf
lærisveinunum og sagði þeim að fá fólkinu.“
„Hlógu menn ekki?“ spurði Marsellus.
„Nci, við hlógum ekki, herra níinn, en nærri
allir hrostu, að mella ætti mikinn mannfjölda
á nærri engu, eins og liefði mátt segja. Eiiis
og eg sagði yður, hafði eg hálfskammuM mín
fyrir að taka fram niatínninjinn, og iiú.skamm-
aðizt riiin fyrir. að gera þaö ekkh Svo að
eg vafði ófan af'hrauðinu.Qg fiskinuníiiOg braul
af því og hauð þeim,. sem næstur-jnér sat.“
„Dásaiirlbgtl“-:-sagði Marsellus:.., :„\’arð: hann
glaður við?“
„Hann átli dálítið sjálfur,“ sagði Haríf, en
Frá mönnum og merkum atburðum:
DINO GRANDI:
AÐ TIALDABAKI. *
um af stóli og sanna, að ]>að hefði verið gert í sam-
rænii við stjórnarskrána. Konungúrinn varð að taka
lokaákvörðunina. Aðcins einn maður gat tekið hana
— konungurinn. Og aðeins ein yfirlýsing af meiri
hluta stórráðsins gat haft þau áhrif, að konungurim*.
tæki ákvörðun um þetta.
Yið vorum í miklum vanda staddir. Við gátum ekki
lcitað kommgsins fyrirfram. Það var ekki í samræmi-
við stjórnarskrána, að gera slíkt. Við gátum heldur
ekki teflt krúnunni í hættu, en vitanlega var kon-
unginum liætt og valdi hans, ef þannig var að farið-
Við gátum ckki neitað stuðningi hersins. Það var
ekki hægt að endurreisa stjórnarskrána með samsæri
i hernum. Við urðum að taka áhættuna sjálfir.
Italir fóru hverja hrakförina af annari. Banda-
Á heimili mínu í Rómaborg hafði ég geymt í 2 ár
uppkastið, sem ég hafði gert í skotgröfunum í Grikk-
lapdi. Nú fór ég með þáð til Rómaborgar. 1 álykt-
un þessari var farið frpm á endurreisn stjprnar-
skrárlegra réttinda, að Mussolini fengi konunginum,
aftur í hendur yfirstjórn alls herafla landsins, og
yfirleitt allt vald scm æðsta yfirmanni ríkisins ber
að hafa.
Við máttum engan tíma missa. Ég fór fyrst tit
Luigi Federzoni — hezta vinar míns i Rómaborg.
Hann taldi litlar líkur til að fyrirætlun okkar mundi
heppnast, en var þó lilynntur því, að reynt væri.
Hann kvaðst mundu standa mér við hlið, þar til
3’1'ir lyki. Hann gerði hoð eftir Bottai, Alhini og
Bastianini.
Sforza undirbýr svik. 1
Við féllumst allir -á að styðja einhuga að því, að
ályktuniu næði fram að ganga, og að rcyna að fá
aðra stórráðsmenn til að samþykkja hana. Ég fór
sjálfur til Sforza, aðalritara fascistaflokksins, fékk
honum afrit af ályktuninni, og sagði honurii allt af
létta um áform okkar. Daginn eftir lýsti hann fyrir-
fram yfir stuðningi sínum — 1 þcim tilgangi aðV
cins, að svíkja okkur í tryggðum. Af 14 stórráðs-
mönnum, sem við höfðum samband við, lofuðu 12
að grciða atkvæði mcð ályktuninni.
Ég tók nú nýja ákvörðun. Ég gat ekki sætt mig
við þá tilhugsun, að litið yrði á þetta sem leyni-
samsæri af okkar hálfu. Eg vildi að leikurinn væi i
drengilegur — að liann væri leikinn fyrir opnúm
tjöldum. Þess vegna fór eg til Feneyjahallarinnar
og gekk fyrir Mussolini.
Það var klukkan fjögur eftir hádegi þann 22. júlí.
Þegar ég kom inn í herbergi það, scm gluggasval-
irnar voru fyrir, sá ég Kesselring marskálk, þýzka
hershöfðingjann, sem kominn var til þess að ráðg-
ast um ýmislegt í sambandi við þá ákvörðun, að
hann tæki við yfirstjórn ítalska hersins, eins og á-
kveðið var í Feltre.
Menn höfðu lýst Mussolini sem vonsviknum og
huguðum manni í júlímánuði 1943. Sú lýsing var
ósönn. Hann var eins hraustur og hann hafði áðuv
verið, i hardagahug sem jafnan, og hið pólitískæ
kerfi hans á ltalíu var óskert.
Hann réði m. a. yfir tveimur fascistiskum skrið-
drckaherfylkjum í fárra nrilna fjarlægð frá Róma-
horg. 1 Rómaborg voru 10.000 agentar Gestapo, og
úrvalshersveitir Kessclrings í Alhan-hæðunum, un>
23 kílómetra frá Rómahorg, og nokkru fjær var
heilt þýzkt skriðdrekaherfylki.
Ég ræddi lengi við Mussolini. Ég reyndi að sann-
færa hann um, að að það væri skylda hans sem góðs
Itala, að hiðjast lausnar — sleppa cinræðisvaldinu
úr höndum sér al' frjálsum vilja og leyfa þjóðinni
að láta vilja sinn í ljós.
Það kom honum alls ekki á óvart, sem ég hafði
að segja. Síðar komst ég að því, að Sforza hafði
lagt fyrir hann afrit það af ályktuninni, sem ég
hafði feugið honum.
Ég sagði við Mussolini: |
„Þér verðið að leyfa þinginu að láta vilja sinn |
jljós og fá konunginum aftur í liendur stjórn hprs*
ins.“ ■ “|
Og cg kvaðst mundu endurtaka allt, sem eg hafðS
sagt, á fundi stórráðsins.
„Við sjáurn livað setur“, sagði liarin ögrandi.