Vísir - 06.06.1945, Blaðsíða 2

2
VISIR
Miðvikudaffinn G. júní 1945
Franch Michelsen:
Bandalag íslenzkra
skáta 20 ára í dag.
Bandalag ísl. skála, eða
BíS eins ög þa'ð er oft kallað,
verður 20 ára í dag. Og þó að
skátar vilji helzt hugsa um
framtíðina og undirhúa sig
undir hana, er samt ekki úr
vegi að hverfa með hugann
nokkur ár aftur í timann og
dvelja við liðna atburði og
kynnast því, sem verið liefir
að gerast hjá áesku þessa
lands á undanförnum árum.
Skátahreyfingin var stofn-
uð i Englandi árið 1907 og
mynduðust þá smá skáta-
fiokkar um allt landið. Og
það kom brátt í ljós að
náuðsynlegt var að hinir
ýmsu skátaflokkar mýnduðu
aneð sér samtök, sem liefði
alla vfirstjórn á hendi. Þetta
varð til þess að enska skáta-
bandalagið var stofnað árið
1908. önnur lönd fylgdu
þegar eftir. — Til íslands
barst skátahreyfingin árið
1912 er Spæjarafélag
Reykjavíkur var stofnað. En
það félag starfaði hér i nokk-
ur ár. Fleiri félög hófu og
starfsemi sína og kom bráu
i ljós að hér var þörf á sam-
tökum til að gæta hagsmuna
þessara félaga, og lil að
samræma starfið á hinum
ýmsum stöðum, til að vera
stoð og stytta skátafélag-
anna, bæði út á við og inn á
við. Ásæll lieitinn Gunnars-
son, skátaforingi hreyfði
þessu fyrst í skátablaðinu
Liljan, sem gefið var út af
Skátafél. Væringjar í Rvik.
Þetta varð til þess að Banda-
iag isl. skáta var stofnað 0.
júní 1925. Skátafélögin í
Reykjavik, Ernir o» Værin«i-
ar, ásamt Skátafél. Birki-
beinar á Eyrarbakka, stOOu
að stofnun þess. Skátahöfð-
ingi var kosinn Axel V.
Túliníus fyrrv. sýslumaður,
og gegndi hann því starfi til
dauðadags, en hann lézt í
Kaupmannaliöfn 1937. En ])á
fók við núverandi skátahöfð-
ingi, dr. med. Helgi Tómas-
son, en vara-skátahöfðingi er
Henrik Thorarensen. — BÍS
átti í upphafi við ýmsa örð-
ugleika að stríða og á það að
nokkuru leyti ennþá. . En
stjórn bandalagsins hefir
tekizt vel að yfirstíga flesta
örðugleika.
Starfssvið bandalagsins er
mjög fjölþætt og að ýmsu
levti vandasamt. Það veltur á
miklu að stjórn bandalagsins
sé skipuð góðúm og hæfum
mönnum, sem eru starfi sínu
vaxnir. Stjórnina skipa 7
menn, sem kosnir eru af
skátafélögunum á aðalfund-
um bandalagsins, sem Iialdn-
ir eru annaðbvert ár. Skáta-
höfðinginn og varaskátahöfð-
inginn eru kosnir til fjögurra
ára, en aðrir stjórnarmeðlim-
ir til tveggja. Mesta slarf inn-
an stjórnarinnar er starf inn-
anlandsritara, sem nú er orð-
ið mjög umfangsmikið. Rit-
arinn þarf að standa í stöð-
ugu sambandi við skátafé-
lögin, m. a. með bréfaskrift-
um, svara fyrirspurnum,
gefa ráð og upplýsingar og
margt fleira, sem er of langt
mál til að telja upp í stuttri
blaðagrein. Öll störf vinna
stjórnarméðlimir BÍS endur-
gjaldslaust. Innan vébanda
BÍS eru nú starfandi 26
drengjaskátafélög og 8 kven-
j skátafélög. Þessi skátafélög
! hafa nú innan vébanda sinna
. ca. 2500 skáta.
Kven- og drengjaskátafé-
lögin Iiafa ekki starfað sam-
I an nema að mjög litlu leyti
J allt fram á s. 1. ár. En þá var
gerð nokkur skipulagsbreyt-
ing, þannig að nú geta kven-
skátafélögin gerzt meðlimir
i Bandalagi isl. skáta. Áður
! liöfðu kvenskátarnir sitt eig-
! ið samband, sem var viður-
lcennt af Alþjóða kvenskáta-
bandalaginu. Þrátt fyrir það
að kvenskátar séu nú innan
vébanda BíS, þá er starfið
aðskilið, og sáínstarf ekki
nemá um einstaka mál. T. d.
eru ekki fárin sameiginleg
ferðalög, nema sérstaklega
j standi á.
Af stærri verkefnum
i bandalagsins vil eg nefna
| nokkur ,til þess að menn geti
^ l'rekar gert sér grein fyrir
verkefnum þess.
Hér á landi hafa verið hald-
in 8 landsmót ísl. skáta, sein
BÍS liefir staðið fyrir að
meira eða minna leyti. Og er
]iað ekki svo lítið starf, sem
liggur á bak við slík mót.
Enda hafa þau öll telcizt mjög
vel og orðið þálttakendunum
lil mikillar gleði og gagns. Þá
hefir fjöldi isl. skáta farið á
mót erlendra þjóða og hefir
bandalagið staðið fvrir þess-
um ferðum. Einnig hafa ísl.
skátar mætt á alþjóða skáta-
ráðstefnum og Norðurlanda
skátaforingjaráðstefn'u, sem
fulltrúar Bandalags ísl. skáta.
Við ótal mörg fleiri tækifæri
hafa íslenzkir skátar koniið
fram erlendis, sem fulltrúar
þjóðar sinnar. Það hefir sína
þýðingu fyrir land vort að
ísl. skátar fari utan og séu
þátttakendur í hinúm ýmsu
mótum og ráðstefnum. Það
sýnir m. a. að ísjand er talið
með.
Bandalagið hefir komið á
stofn skátaskóla að Úlfljóts-
vatni og dvelja margir skátar
])ar sumarlangt við allskonar
skátastörf. Auk þess læra þeir
ýms landbúnaðarstörf og
kynnast sveitalífinu. Skóli
þessi er orðinn ákaflega vin-
sæll og eru foreldrar drengja,
þeirra, sem þar hafa dvalið,
ákaflega ánægðir yfir árangri
þeim, sem náðst hefir á skól-
anum.
Bandalagið hefir séð um
útgáfu á ýmsum bókum, svo
sem Skátabókinni, Ylfinga-
bókinni, söngbók skáta, Æfi-
sögu Baden-Powell og fleiri
bókum og bæklingum um
skátamál. Einnig séð um og
gefið út reglugerðir um próí
og starfsháttu skátafélaga. Þá
er og hið þekkta æskulýðs-
blað, Skátablaðið, gefið út á
vegum BÍS.
Skátafélagsskapurinn er
fyrst og fremst þjóðlegur fé-
lagsskapur, en sem vinnur
þó að vináttu og bræðralagi
á milli allra þjóða. Skáta-
starfið miðar að því að hjálpa
unglingunum til að verða
nýtir menn. Og vill banda-
lagið leitast við að bjálpa
æskulýðnum til þessa. En til-
gangur Bandalags ísl. skáta
er i stuttu máli þessi: Að leið-
beina og styrkja skátafélögin
í starfi þeirra fyrir andlegri
og líkamlegri velferð ís-
lenzkrar æsku, á grundvelli
skátalaganna, eftir regluin
Baden-Powells lávarðar af
Gilwell, að skipuleggja sam
vinnu milli félaganna, að
vinna að útbreiðslu skáta-
hreyfingarinuar liins vegar
vera tengiliður milli skáta-
félaganna á íslandi annars
vegar og allieims-skáta-
hreyfingarinnar hins vegar.
Bandalag ísl. skáta leitast
við að efla ættjarðarást
harna, svo að þau eftir aldri
og þroska .slarfi sífellt með
heill fósturjarðarinnar fyrir
augum, að cfla skyldurækni
barna við foreldra, heimlli
og skóla, innræta þeim hjálp-
semi, greiðvikni og nærgætni
við aðra nienn, að auka sóma-
tilfinningu þeirra, svo að það
geri meiri kröfur til sjálfra
sín og hvert lil annars um
orðheldni og drengskap, að
venja ]>au á að ganga óskipt
og með stundvísi að skyldu-
störfum sínuni og sætta sig
með glöðu geði við aga þann,
er lífið heimtar af hverjum
manni, að hvet.ja þau lil að
lifa heilnæmu lífi úti í nátt-
úrunni og vekjá ást þeirra til
hennar, að auka hagsýni
þeirra, leikni og fram-
kvæmdalöngun, að gera þau
skarpskyggn, að kenna þeim
að nota vel tómstundir sínar,
að auka samúð og skilning
milli þjóða með samvinnu
við erlend skátafélög, að
stuðla vfirleilt að uppeldi ís-
lenzkra barna i anda skáta-
laganna.
Þella er aðeins lítið brot af
því, seni eg vildi hafa skrifað
um Bandalag isl. skáta og.
þýðingu þess fyrir íslenzkan
æskulýð. En í stuttri blaða-
grein er því miður ekki hægt
að minnast á allt. — Eg vil
svo að lokum vona það, að
Bandalag ísl. skáta megi efl-
ast sem mest og fái sem mest
itök i hugum íslenzkrar æsku.
Og að foreldrar megi skilja
þýðingu skátafélagsskaparins
fyrir börn þeirra og framtið
íslenzku þjóðarinnar.
Þúsundir íslendinga, sem
notið hafa góðs af starfsemi
Bandalags, isl. skáta, senda
því i dag hugheilar árnaðar-
óskir og skátakýeðjur og
þakkir fyrir unnin störf á
liðnum árum.
33 xiemendur liiku
prófi við húsmæðra-
skólann að Staðar-
felli í Dölum.
Húsmæðraskólannm að
Staðarfelli í Dalasýslu var
slitið laugardaginn 12. þ. m.
Skólinn var fullsettur- í
vctur og luku prófi 33 nem-
endur. í sambandi við skóla-
slit efndi skólinn til sýning-
ar á matreiðslu og handa-
vinnu nemenda sunnudag-
inn 13. þ. m. Á þriðja hundr-
að manns var saman komið
að Staðarfelli þennan dag
og luku allir miklu lofsvrði
á slörf nemenda. Að sýning-
unni lokinniskemmtu náms-
meyjar með skrautsýningu
og söng. Ein námsmeyjan,
fröken Guðbjörg Þórðar-
dóttir frá Brciðabólslað á
Fellsströnd, kenndi söng í
skólanum i vetur og sljórn-
aði hún söngkór námsmeyja
á skemmtuninni. Gerðu á-
heyrendur mjög góðan róm
að söngnum og urðu náms-
meyjar að syngja mörg
aukalög, enda var söngurinn
hinn ])rýðilegasti. Einnig
sungu 8 stúlkur nokkur lög
með gítarundirleik, sem
einnig var rnjög vel tekið.
Forstöðukona skólans er
frk. Ivristjana Hannesdóttir
frá Stykkishólmi. Mat-
reiðslukona Guðrún Jens-
dóttir frá Hnifsdal. Handa-
vinnukennslukona Fanney
Sigtryggsdóttir frá Stóiu-
Reykjum og vefnaðar-
kennslukona Anna Björns-
dóttir frá Siglunesi. Próf-
dómendur eru frú Steinunn
Þorgilsdóttir frá Breiðabóls-
stað og frú Ingibjörg Helga-
dóttir, Stykkishólmi.
Staðarfellsskólinn nýiur
mikils trausts, enda berast
honum svo inargar umsókn-
ir, að liann inun þegar full-
settur næstu svo vetur.
Þói á Akuieyri
30 ára í dag.
Iþróttafélagið Þór á Akur-
cyri er 30 ára í dag. Það var
stofnað 6. júní 1915. Voru
það. æskumenn á Oddeyri,
sem stóðu að stofnun félags-
ins, og voru stofnendur milli
20 og 30 manns. Stúlkur
gengu ekki i félagið fyrr en
eftir 17 ár frá stofnun þess.
I tilefni af afmæli félagsins
er efnt til íþróttamóts á Ak-
ureyri þessa dagana og munu
4 félög taka þátt í því. Með-
limir Þórs eru nú um 400
konur og karlar. Stjórn fé-
lagsins skipa nú þessir mcnn:
Jónas Jónsson formaður,
Sverrir Magnússon ritari,
Sigmundur Björnsson gjald-
keri, Gunnar Óskarsson vara-
formaður og Jón Kristjáns-
son spjaldskrárritari.
DAMASK-
borðdókar,
4 stærðir — og
SERVlETTUR.
Veizlunin Regio.
Laugaveg 11.
Ðislit 2. flokks móts-
ins í kvöld.
Fjórir leikir hafa nú farið
fram í knattspyrnumóti II.
flokks, en til úrslita verður
keppt í kvöld, og eru það
Valur og' K.R., sem geta unn-
ið mótið.
Leikir félaganna og úrslit
eru sem hér segir: Valur—
Fram 1:0, K.R.—Víkingur
3:0, K.R.—Fram 1:0, Valur
—Víkingur 4:0.
I kvöld ld. 8,30 keppa
Fram og Víkingur. Dómari
verður Frímann Helgason.
Og strax á eftir kcþpa K.R.
og Valur til úrslita. Guðjón
Einarsson dæmir þann leik.
Beztu úrin
frá
BARTELS, Veltusundi.
Brandur Brynjólfsson
lögfræðingur
Bankastræti 7
Viðtalstími kk 1.30—3.30.
Sími 5743
CfTBÓNUB
nýbomnar.
fiiíms
Klapparstíg 30.
Sími 1884.
I Bolivíu er vísitalan orðin 8-900 stig.
Spánn er hæstur af meginlandsríkjum Evrópu
með rúmíega 250.
Montreal i maí (UP).
Tímarit alþjóða verka-
málaskrifslofujmar segir, að
verðlagi víðast um heim hafi
verið haldið í skefjum.
i tímaritinu eru birtar töl-
ur frá fjölda landa og sýna
þær meðal annars að verðlag
í Bandaríkjunum, Bretlandi
og Ivanada breyttist nær
ckkert á siðusta ársfjórðungi
1944. Vísitala Þýzkalands
var einnig nær óbreytt.
Öðru máli gegndi, í Suður-
Ameriku, því að í nóvember
s.l. komst vísitalan upp í 399,
isamanborið við 36 í ágúst.
í Bólivíu, sem á heimsmetið i
hárri vísitölu, komst. hún
upp í 813 i október, en var
793 í júlí. Og hún heldur
áfram upp á við þar i landi.
í Brasilíu ver desember-tal-
an 221, hafði hækkað úr 213
frá því í september.
Lækkaði í
Mexicó.
Mexikó var eina landið i
Vesturálfu, sem tókst að
lækka dýrtíðina hjá sér á
seinni hluta síðasta árs. í
desember var vísitalan þar
310, en liafði verið 325 í sepl-
ember.
í Indlandi hækkaði vísital-
an úr 235 í maí í 250 i ágúst,
en í einu fvlkjanna — Ah-
medabad — var liún talsvert
lægri eða 209 og 229 þessa
tvo mánuði.
Spánn hæstur á
meginlandinu.
í löndum meginlands Ev-
rópu liafa einungis orðið lít-
ils háttar breytingar q. verð-
lagi, en þar er Spami hæst-
ur. Þar hækkaði vísitalan i
september upp í 258 stig, úr
256 i ágúst. í Finnlandi var
víistalan 180 stig i desem-
ber, en var 179 í september
og í Portugal var október-
talan 138, tveim stigum
bæri en i júlí.
f Sviss og Svíþjóð urðu
cngar teljaiídi breytingar.