Vísir - 06.06.1945, Blaðsíða 7

Miðvikudaginn 6. jt'mí 1945 V ISIR
7
134
„Mikill indælismaður er hann Natanael gamli
Bartólómeus,“ hélt Marsellus áfram.
„Já,“ svaraði Stefanos eftir þagnarstund.
Demetríus filjaði nú upp á ]íví, sem ferðin
var gerð til.
„Eg' lield, að Stefanos langi að sjá kyrtilinn,
iieri*a,“ sagði hann.
„Sjálfsagtf* samsinnti Marsellus. „Villtu
finna hann, Demetríus?“
Demelrius var um hrið í hliðarherbergi, en
Marsellus og Stefanos sátu þegjandi á meðan.
Haiin kom brátt aftur og lagði kyrtilinn sáínan-
brotinn á hnc vinar sins. Stefanos fór um liann
liöndum mjúklega. Varir bans titruðu.
„Langar þig að vera einn — um stund?“
spurði Marsellus vingjarnlega. „Við Demetríus
getum tekið okkur göngu í garðinum.“
I>að var ekki á Stefanosi að sjá, að hann lieyrði
jx'lla. Hann tók kyrtilinn upp í báðar hendur og
ieit á Marsellus og síðan á Demetríus með nýjan
fullvissubjarma i augum.
„Þetta var kyrtill meistara mins!“ sagði liann
styrkri röddu, eins og hann væri að lialda ræðu.
„Hann var í lionum, þegar hann læknaði sjúka
og liughreysli sorgmædda. Ifann var í honum,
þegar liann talaði til mannfjöldans — öðru vísi
cn nokkur liafði áður talað. Hann yar í honum,
þegar hann gekk til krossins til að deyja fyrir
mig, lítihnótlegan vefara!“ Stefanos horfði
djarflega i augu Marsellusi, sem var undrandi
á svip. „Og fyrir yður, auðugan herforingja!“
Hann snéri sér að Demetríusi. „Og fyrir þig,
þrælinn!“
Marsellus laut fram í stólnum undrandi vfir
brevtingunni, sem orðið hafði á Grikkjanum,
sem ekki var lengur þögull, heldur játaði ttú
sína óhikað.
„Þér drápuð Drottinn minn, Marsellus hcr-
foringi!“ hélt Stefanos áfram djarflegá.
„Stefanos! Góði!“ sagði Demetríus.
Marsellus bandaði hendi aðvarandi við þræl
sinum.
„Haltu áfrani, Steíanos!“ :agð ham skipun
arróm.
„Það var fyrirgefanlegt,“ hélt Stefanos áfram
og slóð á fætur, „því að þér vissuð ekki, livað
þér voruð að gera. Og þér iðrist þess. Prestarnir
og landshöfðinginn drápu liann! Og þeir Vissu
ekki, hvað þeir voru að gera. En þeir iðrast
ckki, og þcir myndu gera það aftur — á morg-
un!“ Ilann steig eitt skref í áttina til Marsell-
usar og' Marsellus stóð á fætur og stóð þar eins
og maður, seni biður eftir skipun. „Þér,
Marsellus Gallíó, herforingi, getið bætt um það,
sem þér hafið drýgt! Ilann fyrirgaf yðxir! Eg
var viðstaddur! Eg heyrði hann fvrirgefa yður!
Gjörizt vinur hans! Hann er á lífi! Eg liefi séð
hann!“
Demetrius gekk til lians og bað hann hætta.
Hann tók kyrtilinn og sctti Sefanos niður i
stólinn. Marsellus og Demetrius settust lika, og
long þögn varð.
„Fyrirgefið mér, herra,“ sagði Stefanos.
Hann strauk handarbakinu um eiini sér dálílið
óstyrkur. „Eg hefi talað of frjálslega.“
„Þú þarft alls ekki að ásaka þig, Stefanos,“
svaraði Marsellus og var dálítið niðri fyrir. „Þú
hefir ekki móðgað mig.“
Löng þögn varð og þvingandi, sem enginn
virtist ætla að rjúfa. Stefanos reis á fætur.
„Það er orðið framorðið,“ sagði hann. „Okkur
er mál að fara.“
Marsellus rétti honumiiönd sína. „Þú gladdir
mig með lieimsókn þinni, Stefanos,“ sagði
hann alvarlegur i bragði. „Þú crt velkominn
aftur öðru sinni.....Demelríus, við sjáumst í
fyrramálið"
Marsellus sat langa stund og horfði á vcgginn
hugsi. Að lokum fann liann lil þreytunnar eftír
daginn og lagðist til svefns og sofnaði brátt.
Skömmu fyrir dögun hrökk hann upp við óp
og köll og grimmdarlegar skipanir og dynjandi
högg. Ekki var það óvenjulegt á gistihúsi að
vera ónáðaður, næstum hvenær dagsins sem var,
við hávær örvæntingaróp í óhamingjusömum
eldlnisþræl, sein verið var að hýða. En af þess-
um djöflagangi, sem virtist koma neðan úr
liúságarðinum, Var ekki annað að heyrá, en allt
gistihúsið væri komið á annan cndann.
Marsellus steig fram úr rúminu og gekk að
glugganum og horfði niður i húsagarðinn. A
augabragði skildi liann, livað um var að vera.
Dagur reiðinnar, sem Júlianus hafði hótað að
koma myndi, var nú kominn. Tvlft af hermönn-
um i öllum hertýgjum voru að smala heimilis-
þrælunum saman í eitt hornið á hlaðinu. Auð-
sætt var, að annar herafli var inni að feka her-
fangið út. Allt var í ringulreið á fyrstú hæðinni.
llögg og mótmælaóp, fótatramp og brothljóð
á hurðum, sem verið var að brjóta upp. Brátt
heyrðist fótadynur í stiganum. Iiurðinni á her-
bergi Marsellusar var hrundið upp á gátt.
„Hver ert þú?“ öskraði ruddaleg rödd.
„Eg ei- rómverskur borgari,“ svaraði Mar-
sellus rólega. „Og þér l'æri betur að sýna meirí
mannasiði, þegar þú gengur inn til herforingja."
„Við sýnum enga mannasiði i dag, lierra,“
svaraði hermaðurinn og glotti sem snöggvast.
„Við erum að leila að kristnum mönnum."
„Einmitt það!“ urraði Marsellus. „Og heldur
Júlíanus hershöfðingi, að þctta fátæka, mein-
lausa fóllc sé svo hættulegl, að gera þurfi allan
þennan skarkala löngu fyrir fótaferð?“
„Hershöfðinginn er ekki vanur að segja mér,
hvað hann heldur,“ svaraði hermaðurinn. „Og
það tíðkast ekki, að óbreyttir hermenn spyrji
íiann. Eg er að hlýða fyrirskipunum, herra. Við
eruni að smala saman öllum kristnum mönnum
í borginni. Þér eruð ekki kristinn, og eg biðst
afsökunar að hafa ónáðað yður.“ Hann gekk
fram á stigapallinn.
„Bíddu!“ kallaði Marsellus. „Hvernig veiztu,
að eg er ekki kristinn? Getur rómverskúr her-
foringi ekki vcrið kristinn?“
Iiefniaðufinn hló, yppti öxlum, tók af sér
hjáhninn og þurrkaði sveill ennið á slitinni
ermi.
„Eg riiá'ekki vera að ]iví að 'gera að gamni
miriu, hcrra, ef herforinginn vill afsaka mig.“
Iiann sefti á sig hjálminn, heilsaði með spjót-
inu og þrammaði inn ganginn. ,
Heldur var að hljóðna fyrir utan nú. Senui-
lega var húið að smala öllum. Hópur skelfdra
þræla höfðu grúft sig upp að veggnum og voru
að gera að sárum sínum. Spölkorn frá þeim
stóðu nokkrir tötralegir og liræddir gestir.
Eiginkona Levís gestgjafa, aldurhnigin kven-
maður, ráfaði um hjá þeim. Hún var f.öl ásýnd-
um og hreyfingar hennar báru vott um mikla
geðshræringu og óstyrklcik.
Hávaxinn og duglegur hundraðshöfðingi gekk
fram, snéri sér að föngunum, skipaði öllum að
gefa hljóð, dró út feiknarlega bókrollu og las
upp tilskipun tilbreytirigarlausri röddu.
Tilskipunin var hátíðlcga orðuð. Ekki niáttu
guðlástararnir, sem kölluðu sig kristna, framar
halda samkomur eða fundi. Ekki mátti íramar,
hvorki á gatnamótum né í lieimahúsum, nefna
nafn Jcsú, Galíleumannsins, er fundinn hafði
verið sekur um landráð, guðlast og alvarlega
röskun á friðnum i Jerúsalem. Þessa tilskipun
átti að skoða sem hina fvrstu og síðustu aðvör-
un af hálfu liins opinbefá. óhlýðni varðaði
dauðarefsingu.
Hundraðshöfðinginn vafði saman skránni og
gaf fyrirskipun. Hermennirnir stóðu teinréttir,
liann stikaði út á strætið og fylkingin á eftir.
Blóð seitlaði undan gráa hárinu á gömlum
manni og rann niður á öxl honum. Eftir augna-
iilik dalt liann niður. Ambátt urii tvítugt laut
yfir Iiann og hljóðaði. Grikki með mikið skegg
lagði evrað að hrjósi hans og hlustaði. Hanu
reis á fætur og liristi höfuðið. Fjórir menn lóku
máttlausan líkamann og báru hann varlega inn
i ibúð þrælanna og flestir hinna gengu á eftir
daprir i bragði. Kerlirig gestgjafans snéri sér
hægt við. Sami skjálftinn var j hreyfingum
hennar. Hún benti á sóp, sem lá á jörðinni.
Haltur þræll boginn í baki tók upp sópinn og
fór að myndast við að sópa steinlagða sléltina.
Hann var einn eftir í húsagarðinum. Marsellus
snéri sér frá glugganum með reiðisvip.
„Hughraustur er Júlíanus hershöfðingi!“
tautaði lianni „Voldugt er hið rómverska heims-
veldi!“
Ilann lauk við að klæða sig og gekk niður.
Levi kom til móts við hann við neðstu þrepin
og bukkaði sig allan og bevgði og fitlaði með
höndunum. Hann sagðist vona, að hex'shöfðing-
inn hafi ckki orðið fyrir miklu ónæði. Og vildi
hann fá morgunverð þcgar i stað? Marsellus
kinkaði kolli.
„Þeir ónáða menn iriinna í framtíðinni, þess-
Frá mönnum og merkum atburðum:
„Við emm til hásagnar".
ur okkar og skotfæri. Var því ekki um annað að
ræða fyrir hann en að fallast á úrslitakosti Hommaj
Japanar neituðu að lítá á varnarlið Wáin^rights
sem herfanga. Þeir fluttu 10,000 Bandaríkja- og Filj
ippseyja-hennenn burtu og létu ])á á umgirt svæði,-
])ar scm þrengslin voru gífurleg. Var öllum her-
mönnurium haldið sem gislum, og fengu þeir hvorki
vott né þurrt. Þarna voru þeir í 3 vikur. Ekkertj
var til hlífðar gegn sólarhitanum og engin hrein4
lætisskilyrði voru fyrir hendi. Óþrifnaðurinn vaif
slíkur, að ekld verður með orðum lýst. Farsótti j
gripu um sig. Engin læknisaðstoð var Játin í té eð.|
lyf. Þótt manndauði væri ckki mikill á þessu um|
lukta svæði, smituðust þar fjölda margir hermennj
'scm létust eftir að þeir höfðu verið fluttir í Caban-
tuan-fangabúðirnar.
Japanar rændu Bandaríkjahermennina öllu verð-j
mæti. Þeir tóku úr þeirra og pcninga, smámuni allaj-
einkennismerki, jafnvel gleraugu. Gene sá Japany
reka bönd sína upp i gamlan undirforingja, sem not-j
aði lalskar terinur, taka efri góminn og merja undiri
hæl sínum. Neðri' gómnum fékk undirforinginn aýi
Iialda. . <
Gene segir, að el'tir hálfan mánuð hafi fangamii j
svo illa sem þeir voru á sig konmir, verið látniri
ganga um götur Manilla. Göngunni var hagað þann-
ig, að farið var fram hjá Manilla-gistihúsinu, ent’
fyrir framan það sátu æðstu foringjar Japana í.
mjúkum hægindastólum, glottandi. \
Tilgangurinn var að auðmýkja Bandaríkjamenn;
í viðurvist Filippscyinga,. aðallega íbúa höfuðborg-j
arinnar, en þeir sýndu hollustu sína sem fyrrum,;
og margir lyftu. höndum sínum til að gefa. sigur-
merkið. Og stöku Filippscyjakóna hæjtti til líl’i sínuj
mcð því að rétta liermönnunum vindling eða rjómaJ
ísvöndul. Ef Japanar urðií þess varir slógu þeir kon-
urnar niður með byssuskeftinu.
Þegar komið var í lrinn borgarendann, voru her-
mennirnir settir inn í járnbrautar-stórgripavagna
og fluttir til Bilibi og þar næst til Cabatuan.
Gcne kom þangað 4 dögum á undan Johnny og
Bert.
Hugrekkið eina vopnið.
Jolmny hafði, meðan á þessu stóð, barizt meí?
Norður- og Suður-Luzon-hersveitunum á Bataan.j'
Hann var í stórskotaliðinu. Filippseyjaskátarnir, inn-
bornir hermenn, sem börðust undir stjóm Banda-j
ríkjamanna, reyndust dugandi hermenn, en þá skorti
þjálfun og-góðan útbúnað. Hattarriir þeirra voru úr
pappírsefni, einkennisbúningarnir úr bláu, lélegu.
efni og þeir höfðu brúna tennis-skó á fótunum.
Johnny bárðist í Orion-línunni til 6. apríl, og gafst
upp, ásamt flokki sínum, í 15 kílómetra fjarlægðj
frá stöð Berts.
„Það, sem erfiðast var“, sagði Jolmny, „var að'
eyðileggja vopn okkar og birgðir. Það gerði upp-
gjöf okkar algera. Við eyðilögðum allt, sem við höfð-
um. Við eyðilögðum byssur vorar með sprengiefni
og öll tæki, — hin fegurstu og fullkomnustu athug-
unartæki, við eyðilögðum hjólbarða allra bifreiða og
settum sykur og vatn í benzíngeyma meðan hreyfl-
arnir voru í gangi. Það átti að fara að „borga út“.
Við eyðilögðum nafnalistana og alla bankaseðlana.í
Þegar þcssu var lokið, komu Japanar. Þeir létu skot-;
in dynja á liði okkar beggja végna vegarins. Drápu!
menn miskunnarlaust, jafnvel eftir að þeir höfðii;
lagzt niður og leitað í skjól bak við tré eða runna.
Helgangan hefst.
Svo vorum við, sem eftir lifðum, fluttir i fanga-f
búðir. Við vonun þar alla nóttina og fengum hvorki’
vott né þurrt. Síðdegis daginn eftir hófst helgangan.
Það er erfitt að segja frá því, scm gerðist næstu.
finnn daga. Jafnvel cr við hugsuðum um það miss--.
eri scinna í Davao, fannst okkur að þetta væri eitt-í
hvað, scm komið hafði fyrir aðra menn. Við höfð-i
um reynt mcð öllu móti að bægja huganum frá því, j
sem gerðist. En það var erfitt — ógerlegt. Við furð-:.
uðum okkur á þvi, er misseri var liðið, að nokluu-;
maður gæti komizt lífs af úr slíkri helraun. Og vi*Ó [
héldum áfram að reyna að gleyma því, að ])að vor-
um við, sem höfðum verið með á þcssari göngu — 1
og komizt lífs af.