Vísir - 06.09.1945, Blaðsíða 7

'Fimmtudaginn 6. september 1945
VISIR
7
TÍUNDI KAFLI.
Þau voru stödd á sömu svölunum, en í þetta
sinn sneri hún baki að stjörnuglitinu og liorfði
heint framan í de Bonaventure.
Hann hóf þegar máls á aðal umræðuefninu.
„Nú þegar þú ert gift kona og átt dætur, hlýt-
ur þú að skilja framferði mitt. Nú vona eg að
þú getir gefið mér það, sen,i eg þarfnast mest, —
fyrirgefningu?“
Síðasta orðið var sagt svo lágt og svo veikum
rómi, að hún gat varla lieyrt það. Hún svaraði
samt:
„Eg' á einungis sonu. Ef einn einasti þeirra
leyfði sér að haga sér eins og þú við nokkra
barnssál, sem elskaði hann, mundi eg aldrei
geta fyrirgefið honum það. Það sama gildir um
l«g-“
„Guð veit, að eg elskaði þig.“
„Þú mátt ekki kalla það ást,“ sagði hún. „Það
var hara gaman — leikur.“
Hann hopaði á hæli.
„Þú hefir vissulega þrozkast á stuttum tíma.“
„Eg hefi mjög gott minni. Eg liefi einungis
-ef tir þín eigin orð. Það eina, sém þú eftirlézt mér
i veganesti til sjö langra ára.“
Hann rétti úr sér og horfði beint framan i
haná.
„Þú liefir samt verið gift tvisvar á þessu
tímabili, sem sýnir að þú hefir mjög góðan
liæfileika til að gíeyma. Það verð eg að segja.“
„Vissulega. Það ættir þú að þekkja bezt sjálf-
ur, þar seili þú ert tvíkvæntur."
Hún liló innilega, viss í sinni sök um að hafa
sært hann verulega. De Bonavenlure, er var svo
þóttafullur, hlaut að vera meira en litið beygð-
ur til að láta tilfinningar sínar svo opinskátt i
ljós.
Allt í einu fór hann að hlæja lika eins og
liún. Við þenna lilátur lians missti hún nokkuð
af sigurgleði sinni. Hún sneri sér undan, svo
að liann tæki ækki eftir svipbrigðum hennar.
Hún starði út í mvrka nóttina.
Stjörnurnar runnu saman í eitt fyrir •sjónum
hennar. Augu hennar voru liálf blinduð af tár-
um. Iíún lieyrði rödd Pierre yfir öxl sína, við
hægra eyra sitt:
„Við vitum bæði, Louise, að eg hefði elskað
þig, þótt eg liefði verið kvæntur fimmtíu sinn-
um.“
„Eg efast ekki um það, herra minn,“ sagði
hún, og reyndi að láta hann ekki verða varan
við geðshræringu sina. „Þig myndi ekki klýja
~við að leika sama leikinn upp aftur og aftur.“ _
Ilann sleppti takinu um axlir hennar og gekk
burtu. Kaldranaleg rödd úr dyrunum að baki
hennar sagði:
„Eg verð því miður að yfirgefa yðtir, frú.“
Hann var horfinn. Blóðið ólgaði og svall i
æðum liennar. Hún var glöð. Hann hafði ekki
séð geðshræringu liennar eða vitað hvað hún var
veik fyrir. Ilann hafði hopað af hólmi án þess
að vita um sigur sinn. Hún kreisti handriðsbrún-
ina á svölunum, svo að hnúar liennar hvítnuðu
og horfði niður í garðinn. í flöktandi glætunni
frá ljóskerinu kom hún auga á veru, sem kraup
þar vafin sjölum, og horfði upp til hennar.
Það var Dahinda. Louise tólc utan um verndar-
gripinn og hvíslaði niður í garðinn um leið og
hún hallaði sér út fyrir handriðið:
„Verndargripurinn hreif.“
„Auðvitað, frú. Ilann er gerður af töframann-
inum mikla.“
Hún studdi hnakkanum við stólpa á svölun-
um og andvarp leið frá brjósti liennar út í svala
nóttina.
„Þökk sé þér mikli töframaður.“
Hún hélt enn báðum liöndum í handriðsbrún-
ina og leit í kring um sig, en sá engan. Hún
hafði yfir í huganum samíalið, sem rétt var á
enda. Þau höfðu sézt og talazt við. Hinn langi
timi, er þau höfðu ekki sézt hafði bókstaflega
horfið á svipstundu. Það var engu líkara en að
þar hefði verið um að ræða sjö mínútur en ekki
sjö ár, síðan þau sáust síðast. Hann hafði talað
af sinni gömlu hreinskilni, en liún svarað hon-
um með þótta.
Hún hafði nauðsynlega þurft að særa hann,
neyða hann til að endurgreiða eitthvað af
liennar eigin þjáningum, sem foru hans sök. í
hálfan mánuð, ef til vill lengur, ef vindur yrði
óhagstæður, mjmdi hún verða farþegi á skipi
Frá mönnum og merkum atburðum:
hans, ásamt de Villebon, systur sinni og qÚum
hinum. Ifún myndi sjá liann á liverjum degi.
Ilann skyldi ekki geta forðazt hana. I sjö ár
liafði hún lifað eins og steingerfingur, dauð úr
öllum æðum, bak við grímu hverdagslegs lát-
leysis í útlili og framkomu. Nú, nú skyldi hún
njóta lífsins!
Hún brosti. Tvær heilar vikur. Hún skyldi
ekki svo mikið sem hugsa til eiginmanns, barna,
byggðarinnar, stöðu sinnar eða skyldu. Allt
þetta skyldi gleymt í bili. Frá öllu þessu skyldi
hún taka sér frí. En aðeins þessar tvær vikur.
Upp frá því myndi þetta sama halda áfram að
vera uppistaðan í lífi Iiennar.
„Þessi stund er allt, sem við eigum,“ sagði hún
lágum hljóðum eins og Peroucet ábóti var vanur
að segja. En það átti ekki við að þessu sinni.
Sira Peroucet hafði gift hana Charles Tibaut —
vesalings Cliarles sem var sikvartandi sjúkling-
ur, sjúkuraf hégómagirnd. Ilann hafði veikzt af
slæmu kvefi. Hún hafði lijúkrað honum af mik-
ili fórnfýsi til þess að bægja frá sér hugsuninni
um það, að hún sæi eftir því að giftast honum.
Veslings Charles! Hann hlýtur að hafa verið ó-
hamihgjusamur, ef hann hefir elskað liana eins
heitt og hann virtist.
Síðan gifti Peroucet ábóti hana Mathieu de
Freneuse. Hann sagði við hana, að hún mætli
ekki gleyma sér í sorg og trega, hún ætti að
Iiugsa um aðra, lifa fyrir börnin — hún var bú-
in að eignast Gervais og Robert. Hann og faðir
hennar höfðu hvatt liana til þess að giftast
Mathieu „vegna barnanna“. Svei! Hún hafði
gifzt honum vegna auðæfa hans, landareigna og
aðalstitils! Faðir hennar varð enn digrari en
áður, eftir brúðkaupið, bara af monti og remb-
ingi yfir tengdasyninum. „Dóttir mín flytzt til
lierrasetursins við St. Jean,“ sagði hann. Ilann
var eins og svo margur maðurinn í Nýja-Frakk-
landi, reyndi af öllum mætti að sýna, að hann
vérðskuldaði að verða aðlaður. Lágaðalsmaður
(var nokkuð til hlægilegra i landi, þar sem
naktir villimenn óðu uppi?), aðalsmaður i land-
námi, þar sem öll hús voru byggð úr timbri og
vænta mátti árásar villimannanna á hverri
stundu. „Heldur liann, að blóð lians eða mitt
streymi blátt á lit í kjötkatla íroquoisanna?“
'AKvdiWðKvm
Þegar sverlingjarnir i NorSur-Afríku kyssast,
kyssa þeir hver annan á öxlina.
•»•
* NýliSi nokkur var í vandræSum meS einkennis-
búiling sinn. ÞaS leit út fyrir aS hann kæmist alls
ekki i hann. Tölurnar og hnappagötin voru á vixl
og allt eftir því. Allt i einu kemur ofursti gangandi
til hans og segir: „Því heilsuSuS þér ekki? VitiS
þér ekki aS þér eruS í einkennisbúningi kongsins ?“
„ÞaS hlaut aS vera aS ntér væri ekki ætlaSur
hann,“ sagSi nýliSinn ánægjulega.
BandarikjamaSur, sem var aS skoSa London,
kom aS Trafalgartorginu log sá þar Nelsons-
minnismerkiS.
„HvaSa karl er þarna uppi?“ spurSi Bandaríkja-
maSurinn.
„ÞaS er Nelson,“ sagSi brezki fylgdarmaSur
hans.
„Qg-hver var þaS nú?“ spurSi hinn.
„Hanu,“ sagSi Englendingurinn hreykinn, „gerSi
England aS-því sem þaS er nú.“
„ÞaS er slæmt,“ sagSi hinn dauflega. „Slæmt aS
skella allri skuldinni á einn mann.“
♦
Árni: Veiztu þaS, aS nú er tízka aS menn klæSist
fötum í sama lit og hár þeirra er?
Bjarni: Þú meinar þaS ekki.
Arni: ÞaS er alveg rétt. GráhærSur maSur á aS
klæSast í grá föt og svarthærSur í svört.
Bjarni: SeigSu mér eitt. I hvernig lit'un fötum
eiga sköllóttir menn aS klæSast?
•♦
BlaSamaSurinn: HvaS segið þér um nafnlausu
bréfin, sem þér íáiS?
Prófessorinn : Eg les þau vanalega, en svara þeim
aldrei.
K leið til Heljar.
Frásögn af réttarhöldum yfir frönskum
ættjarðarsvikurum.
EFTIR GEORGE SLAFF.
Til dæmis þegar seinasti verjandinn varð æstur af
því, að áheyrendur fussuðu og sveiuðu að máli hans,
er hann kallaði sakborninginn, er hann varði, góð-'
an Frakka. Verjandinn sneri sér að þeim, og af
mikilli ákefð og mælsku krafðist hann þess, að hann
fengi að neyta réttar síns, að krefjast þess réttlætis
og linkindar, sem lög landsins leyfðu, sakborningi
til handa. Og í krafti sannfæringaf sinnar og mælsku
þaggaði hann algerlega niður í álieyrendum.
„Vér erum ekki hér staddir okkur til skemmt-
unar,“ sagði hann. „Ekki til þess að vinna okkur
inn fé. Vér erum ekki hér til þess að inna af hendi
skemmtileg hlutverk. Vér erurn hér til þess, að rétt-
læti nái fram að ganga. Vér erum hér til þess að
sjá um, að hinir seku fái þann dóm, sem þeir hafa
til unnið, og til þess að sjá um, að hinir saklausu
verði ekki brenndir með sama marki og hinir seku.“
Verjandinn mailti titrandi röddu. Hann var nijög
hrærður, en jafnframt ákafur.
„I Frakklandi hcfir fána frelsis og lýðræðis um
langan aldur vcrið haldið hátt á loft. Það er orðið
að hefð hvers Frakka, og liafi ótrúir og sviklyndir
Frakkar runnið af vegi þeirrar hefðar hin seinustu
hernámsár, ber oss nú að sjá um, að framvegis fari
öll þjóðin hina gömlu, traustu braut frelsis og lýð-
ræðis. Líf eða frelsi þessara manna, sem nú bíða
dóms, á ekki að vera leilcfang múgsins, eða þeim
sem skemmtiatriði. Réttlætið getur ekki náð fram
að gangy í því andrúmslofti, þar sem 'menn gera
gys að þcim mikla vanda, sem oss livílir á herðum,
að taka ákvörðun um hvað sé rétt og livað sé rangt.
Verjandinn var ekki þessa stundina að beina máli
sínu til réttarins, — hann hafði snúið baki að dóm-
\ urunu'm og horfði á áheyrendur. Hann ki’eppti hnef-
ana og ávarpaði þá með hálf-upplyftum hön,dum:
„Fröltkum sæmir ekki að láta sér háðsglósur uni
munn fara, þegar um líf samborgara þeirra eða ann-
arra manna er að tefla. — Sannir Frakkar eru ekki
heiglar, sem fela sig í múghópi. Eg hefi komið hing-
að til þess að gegna skyldu minni sem lögfræðing-
ur og málflytjandi, og sem Frakki. Eg hefi ekki
komið hingað til þess að skcmmta neinum cða til
þess að þóknast fjöldanum.“
Hann hafði sigrað, er hann lauk þessum orðum.
Áheyrendur skömmuðust sín nú fyrir framkomu
sína. Eg heyrði menn mæla í hálfum hljóðum, og
það var allt eitthvað í þá áttina, að verjandinn hefði
rétt fyrir sér.
„Ef þið hafið komið hingað til þess að vera vitni
að því, að rétllætið nái fram að ganga, þá íátið
gyðju réttlætisins ganga sína braut óhindrað. og lát-
ið hana gera það í Iiinu hreina andrúmslofti virð-
ingar og tignar, er sæmir réttlætiskennd þjóðar
vorrar.“
Þegar verjandinn að lokum sneri máli sínu til
dómaranna og beindi seinustu áskorun sinni til
þeirra, voru áheyrendur svo kyrrir, að heyra hefði
mátt flugu anda.
Þegar hann var seztur niður, reis forseti réttar-
ins upp úr sæti sínu og gerði grein fyrir helztu at-
riðunum, sem rétturinn varð að taka til úrskurðar.
Framkoma hans var með öllu óbreytt. Hann var
kuldalegur, rólegur, virðulegur og ákveðinn. Og
það var eins og kulda legði frá honum um allan
réttarsalinn.
Þegar hann hafði lokið máli sínu, tóku dómar-
arnir húfur sínar, settu þær á höfuð sér, og gengu
síðan út í röð. Líf 10 manna var nú í þeirra liönd-
um.
Klukkan var nákvæmlega tíu mínútur yfir 6.
Þegar klukkuna vantaði líu minútur í sjö komu
þeir altur inn í réttarsalinn og fór réttarforsetinn
fyrstur.
Hann var nú gyrtur sverði af þeirri tegund, sem
foringjar í hernum aðeins bera við hátíðleg tæki-
færi.
Meðdómarar hans stóðu 1 hermannastöðu og heils-
uðu að hermannasið, er hann byrjaði lesturinn: