Vísir - 22.07.1946, Blaðsíða 7

Mánudaginn 22. júlí 1946
V I S I R
7
Ilún þagnaði skyndilega er hún sá livernig
hann var á svipinn.
„Ó,“ flýtti hún sér að segja, „eg ætlaði ekki
að valda þér sársauka. Eg er ekki vond í mér.
Þú mátt ekki liorfa þannig á mig, Jónatan.“
Jónatan var öskugrár í framan og eins og
þver andlitsdráttur liefði stirðnað.
„Það er ])á tilgangur þinn,“ sagði liann, „að
]>að eigi að greiða mér þessa skuld, sem þú svo
kallar, eins og innheiintumaður, sem ber að
dyruin og leggur fram reikning. Þú ætlast vafa-
laust tif, að eg skrifi kvittun fyrir fénu. Og svo
finnst þér vafalaust, að'þú hafir komið heiðar-
lega fram og eins og vera ber.“ ‘
,.Það bryggir niig mjög, áð þú skulir taka
þessu svona, Jónatan. Eg vildi sízt af öllu valda
þér sársauka —•“
„Sársauka.“
Hann hló beisklega.
Geturðu ekki dottið niður á eitthvert heppi-
legra orð?“
Ilann gekk til hennar og var sem eldur brynni-
úr augum haps.
„Nú slcal eg segja þér hvað þú hefir gert. Þú
liefir svijit mig öllu — hverri von um allt, sem
mér var dýrmætt, og hafði gert mig glaðan. Eg
hefði feginn lagt allt í sölurnar fyrir þig, Pris-
cilla, því að eg elskaði þig heitara en mitt eigið
líf. En því trúir þú víst.ekki. Eg er ekíci slvngur
að koma orðum að hugsunum mínum — en
þú varst mér allt í þessum lieimi — allt, segi
cg. Dag hvern, frá því er við trúlofuðumst b?fi
eg kvalizt af tilhugsuninni um að eiltlivað gerð-
ist, sem mundi leiða til þess, að eg missti þig.
Og eg hafði fyllstu ástæðu til að hugsa svo ■—
cg elskaði þig svo lieitt —‘‘
Hann þagnaði snöggvast og liélt svo áfram:
„Og nú lieldurðu, að þú getir jafnað allt með
þvi að endurgreiða mér það fé, sent eg lagði
fram lil þess að greiða skuld bróður þíns?“
Hann rak upp lilátur.
„Þetta er eitthvað það skoplegasta sem eg
’nefi heyrt langa lengi.“
Priscilla lagði hendurnar fyrir eyru sér.
„Hættu, hætlu,“ sagði hún. Þú mátt ekki
hlæja þannig. Mig liryggir hversu komið er, og
eg vil gera allt, sem eg get, til þess að bæta um
fyrir misgerðir inínar, en eg get ekki gifzt þér,
eg get ekki —“
Hún brast í grát. Hún grét yfir sjálfri sér —
yfir honum. Yfir því, að hún var neydd til þess,
að slíta þessari trúlofun.
En tár hennar höfðu engin áhrif á hann. Á
þessu andartaki var ekkert sem gat brætt ísinn
i hjarta lians. Hann liugsaði um það eitt að
valda henni sársauka, svo að hún yrði að þola
eigi minni sálarkvalir en hann.
Hann kreppti hnefana svo hnefarnir livituðu
og hann talaði svo liranalega til hennar, að liún
liörfaði aftur nokkur skref.
„Þú grætur,“ sagði hann hásum rómi, „og
þú heldur, að tár þín liafi áhrif á mig, svo að
eg fyrirgefi þér. En eg er ekki þannig gerður,
að eg geti það. Verum lireinskilin hvort við
annað. Þú hefir svikið mig, af því að þú getur
ekki liaft neitt gagn af mér. Gott og vel, eg fer
mína leið — en hafðu ekki fyrir því að úthella
tárum, svo að eg fyrirgefi þér. Eg fyrirgef þér
aldrei, aldrei, skilurðu það?“
„Jónatan!“
Hún rélti fram hendur sinar, en hann hratt
lienni frá sér.
„Skiptu þér ekki af mér, segi eg.“
Hann var frávita af reiði og sársauka.
„Eg fyrirgef þér aldrei, hversu gamall sem
eg verð. Megirðu þola sömu sálarkvalir og eg
hefi orðið að þola af þinum völdum.“
„Eg hefi líka orðið margt að þola,“ sagði
liún.
En hann liló kaldranalega sem áður.
„Margt“ — sagði hánn. „Þú veizt ekki hvað
það er að þola sársauka slíkan sem þann, sem
þú liefir hakað mér, né lieldur veiztu hvað ást
er. Kannske áttu eftir að reyna það — eg vona
að svo verði.“
„Ó, Jonatan, Jónatan!“
„Eg vona það,“ endurtók hann hátt. „Eg vona,
að eg geti valdið þér eins miklum kvöhun og'
þú hefir bakað mér.“
Er bún bjóst til að ganga til hans bætti bann
við:
„Látiu mig afskiptalausan.“ .
Ilaíin hratt henni til liliðar svo óþyrmilega,
að við lá. að hún dvtti, og andartaki síðar heyrði
hún, að eikarliurðinni miklu í forsalnum var
skellt í lás. Og liún vissi, að hann var farinn.
I
17. KAPÍTULI.
Faðir Jónatans var nú hinn ánægðasti, því
að hann liafði náð marki, sem bann bafði sett
ser fyrir möfgum áruni. Um langt skeið hafði
verið kalt milli hans og Sam Dawson og nú
hafði lionum tekizt að ná sér niðri á honum.
Corbie gamli bafði kevpt Moorland House.
„Húsið, garðinn, eikartrén gömlir— allt sam-
an,“ sagði hann við konu sína og Lenu.
Ilann stóð í viðhafnarstofunni á heimili sinu,
snéri baki að arninum og tottaði griðarstóran
vindil. Hann var klæddur smoking og stóð
þarna með liendurnar í vösunum.
„Allt saman,“ sagði hai\p sigri hrósandi. „Eg
liefi sýnt Sam Dawson, að eg er ekkert lamb að
leika við. Ilann hélt, að hann gæti fengið Moor-
land House fvrir lítinn pening — hann ætlaði
að höggva eikitrén gömlu og reisa þessi and-
styggilegu múrsteinshús í garðinum.“
Coribe gamli hló dátt.
„Eg liefði með gleði greitt helmingi hærra
verð, 'ef þess hefði þurft, til þess að koma í veg
fyrir, að liann yrði eigandi þessarar eignar.“
„Og livað ætlarðu að gera við húsið?“ spurði
kona lians og leit upp. Hún sat þarna með prjón-
ana sína.
Corbie gamli liugsaði sig' um sem snöggvast.
„Eg hefi ekki tekið neina ákvörðun um það,“
sagði hann. „En livað sem um það er. N'ú er eg
eigandi Moorland House. Eg hefi greitt allar
skuldir sem á eigninni hvila, samningurinn hefir
verið undirritaður. Allt er klappað og klárt.“
„Og Priscilla ?“ ^spurði kona hans blíðlega.
Hún hafði reynt að fá liatur á Priscillu frá
þeirri stund, er Jónatan sagði henni, að trúlof-
unin væri farin út um þúfur, — en hún gat
það ekki. Henni var hlýtt til Priscillu sem fyrr.
Ilún bar mikla samúð í brjósti til liennar, þrátt
fyrir það að máður hennar væri beizkyrtur i
liennar garð.
„Priscilla — liún vogaði sér að eyðileggja
framtíð sonar míns og verða Völd að því, að
fólk þvaðrar um hann. Nú á hún ekki bót fyrir
skóinn sinn og liún á ekki betra skilið. Eg var
þessum ráðahag mótfallinn frá uppliafi. Eg er
feginn, að Jónatan er laus við hana. En liann
er víst á öðru rnáli; liann hefir alltaf verið
bjáni.“
Frú Corbie lét sér nægja að andvarpa. Hún
hreyfði aldrei mótbárum gegn manni sinum.
Frú Corbie ól miklar áhvggjur um það, hvað
verða mundi um Priscillu. Hún vissi, að það
var lítið sem ekkert sem mundi falla i liennar
hlut, þegar búið var að ganga frá öllu.
Nú var mánuður liðinn frá því er brúðkaup-
ið átti að standa. Jónatan var á ferðalagi erlend-
is. Enginn vissi hvar.
Drengurinn, sem ríkir í Shangri-La.
Eftir A. T. Steele.
anna voru vel klæddir verzlunarmenn, fjárhirðar,
fátæklegir bæ'ndur og yfirleitt menn úr öllutn stétt-
um þjóðfélagsins. Þar voru ennfremur nauðsköll-
óttir munkar og nunnur. Yfirleitt fannst mér þessi
„goðumborðni“ bóndasonur leysa hlutverk sitt á-
gætlega af hend. Hann reyndi eftir fremsta megni
að leyna strákslegu brosi sínu.
Mér virtist-þetta fá mikið á pilagrímana. Þeir
gengu hálfbognir framhjá hásætinu og köstuðu
koparpeningum að fótstalli þess. Engin töf varð á
þessari athöfn. Afarstór munkur rak lestina. Þegar
nokkur hundruð manna höfðu verið blessaðir, var
tilkvnnt, að móttökunum fyrir daginn væri lokið.
Er gestirnir gengu út, voru þeir leystir út með smá-
gjöfum, sem tákn þess, að þeir hefðu hlotið blessun
þess, allra æðsta, sjálfs Buddha.
Hinn strákslegi fjórtándi Dalai Lama var hvorki
kosinn né skipaður til ]>essa starfs. Eins og allir
fyrirrennarar hans, var hann „l'undinn“. Þegar ein-
hver Dalai Lama deyr, er trú manna í Tibet, að
andi hins framliðna fari í líkama þess sveinsbarns,
sem fæðist á sama augnabliki. Með öðrum orðum,
að hvaða barn, alveg sama af hve fátækum for-
eldrum fætt, getur orðið æðsti maður ríkisins, ein-
ungis ef það fæðist. á sömu stund og Dalai Lama
deyr. Þrettándi Dalai Lama dó árið 1933 þá fimmtíu
og fjögra ára gamall, og er það óvenjulega hár ald-
ur, — margir hafa dáið kornungir. Strax og hann
lézt var liafin leit að eftirmanni hans. Hann fannst
ekki fyrr en eftir tveggja ára leit og var það sonur
fátæks bónda í Norðaustur-Tibet. Þegar barnið
fæddist, hafði fagur regnbogi verið á himinum, en
enginn gerði sér ljóst þá, live heppið hið nýfædda
barn hafði verið. En ]>egar drengurinn var viður-
kenndur sem Dalai Lama, var hann orðinn fjögra
ára gamall og settist hann þá í hið nýja embætti
sitt. Það skeði sem hér segir:
Er leitin að hinum nýfædda Dalai Lama stóð yfir,
leituðu æðstu prestarnir véfrétta hjá guðinum. Sér-
stakur munkur var hafður til að taka á móti vé-
fréttinni. Hann l'éll í „lrans“ og benti þá í sífeÚu
í austmátt. Auk Jjess bárust aðrar fréttir, um að'
hinn nýfæddi Dalai Lama væri að finna í austur
Tibet. Tvisvar sinnum, fyrstu dagana eftir að gamli
Dalai Lama dó, var stæðhæft, að líkami hans hafi
færzt til og bent í austurátt.
Það næsta sem gert var, var að ríkisstjórinn og
vitringar lians fóru til afskekkts vatns í nánd við
Lhasa. 1 vatninu sáu þeir ýmsar sýnir, m. a. þriggja
hæða, logagvlt musteri. Þekktu þeir þá musterið
í Kumbum, en þangað var tveggja mánaða lesta-
ferð frá Lhasa. Þá fengu þeir fulla vissu fyrir þvi,
að hinn ungi Dalai Lama væri fæddur einhvers-
staðar í nánd við áðurnefndt musteri, en það er
mjög austarlega í Tibet. Sérstök sendinefnd var
send til Kambum, og er þangað kom varð hún að
velja úr þrem ungbörnum, sem fæddust öll á svip-
uðum tíma. Sendinefndín gekk inn í luis hins vesæla
bónda, Chog Chu Tsering, en sonur hans liafði þótt
mjög „yfirnáttúrulegur“. Prestarnir í nefndinni
lögðu nú nokkur stykki, sem höfðu verið i eign
hins gamla Dalai Lama fyrir framan barnið ásamt
nokkrum eftirlikingum. Það var djúp þögn inni er
drengurinn handlék þessi nýju leikföng sín. Eftir
augnabliks hik hafði hann tekið upp prik og nokkur
hálsmen. Þetta var allt „ekta“. Drengurinn var sá
hinn rétti. Hann hafði sýnt það í verki, að hann var
hinn rétti arftaki Dalai Lama. Að lokum höfðu þeir
liaft upp á honum. Þó að drengurinn hafi staðist
þessa raun, var ekki allt búið ennþá. Ótal margar
tilraunir voru gerðar með hann og að lokum fór
það þannig, að Kinversku og tibetsku yfirvoldin
viðurkenndu hann sem réttan eftirmann Dalai
Lama.
Síðan drengurinn var útnefndur, sem æðsti mað-
ur Buddha-trúarinnar í landinu, hefir hann verið
umselinn af ráðgjöfum og öðrum sem reynt hafa
eftir megni, að koma í veg fyrir, að áhrifa frá um-
heiminum gætti á drengnum. öll kennsla, sem hann
nýtur er trúarlegs eðlis. Dagur hans hefst á bæn til
Buddha qg endar á bæn til hans. Honum var kennt
að lesa og skrifa og að læra trúarbrögð og ritningar