Vísir - 18.11.1949, Blaðsíða 5

Fostudagimi 18. nóvember 1949
V I S I R
5
Er hf&gtuð iœhna menn af
afdrtgíkkgu meö dáieiösluj*.
gerf
sean hafa horið nokktim
árangur.
Eftir Paul Thorson. Vekja þarf
Dáleiðsla hefir um all- sjálfsefjan.
langt skeið verið viðhöfð,
með góðum árangri, bæði
gegn ofnautn áfengra
drykkja og tóbaks. En auð-
vitað einungis með samþykki
sjúkiingsins, eða eftir beiðni
hans.
Pað skal kröftulega undir-
strilcað, að árangurslaust er
að sækja dávald og ætla hon-
um að neyða drykkjumann-
inn eða tóbaksnevtandann lil
Það sem gerast þárf við
dáleiðsluna, cr að vekja
sjálfsefjan þess, sem aðgerð-
ar á að njóta. Hinn mált-
vana viljakraft ]>ai*f að efla.
Þetta þarf að takasl ef venja
á menn af vondum löstum,
svo sem drykkjuskap. Það
skal hér tekið frani að stefna
verður að algeru vínbind-
indi, Jiar sexn aftur á móli
er nægilegt að lála mikinn
])css að láta dáleiða sig í því ] tóbaksneytanda minnka tó-
augnamiði, að losa liann við baksnauln sína niður í eðli-
löst sinn.
Við dáleiðslustörfin verða
llega notkun.
skipunum er þvingun fólgin,
sem er óheppileg. Og sain-
kvæmt líffræðilegum lögmál-
um vekja þvílík boð og bönn . , ..
er talm tru um að hann þoh
anduð og koma viðkomandi
vindlinga á dag, er áminntur
um að reykja aðéins tutlugu
vindlinga daglega. Houum
ekki fleiri. Og ef hann af
„ömlum vana ætlar að
motspyrnan, er þannig or- ; ...
, x., kveikja i tuttugasta og
persónu i vandræðastöðu. En
sakast, eyðileggur sjálfsefjun
jiá, sem dáleiðslan annars
mundi hafa.
En ef orðin: „Þú gctur
ekki“ eru viðhöfð, verður út-
koman öll önnur.
fyrsta vindlingnum fær hann
ógeð á honum og leggur hann
frá sér.
Það fer á sömu leíð þó að
hann geri aðra tilraun.
Stundum liefi eg liitt per- [>ai’na verður aíS kuiua inn
hrifnæm- lieirri hugmynd að Iiann
þoli ekki meira tóbakseitur.
Þannig minnka ég tóbaks-
skammtinn ])ar til hann er
orðinn hættulaus.
sonur, sem eru svo
ar, að eg hefi getað haft þau
áhrif á þær. að þær liafa ekki
gelað lvft eldspýluslokk er
eg hafði endurtekið orðin:
„Þú getur ekki lyft þessum
stokk.“
Vílji verður að vera
fyrir hendi.
En sama persóna licfði,
undir flestum kringumstæð
um gelað þetta ef eg
Hófleg tóbaksnautn
öskaðleg.
Eg þykist viss um að hóf-
leg tóbaksnotkun skaði ekki
fullhraustan mann. Eri ])að
verða að vera takmörk fyrir
hefði tóbaksnotkuninni.
Eg er ósammála lækni
„Þú mátt ekki taka eld- þeim, sem i fyrra birti grein
spýtnastokkinn upp“. i dagblaði (Aftoubladet)
Orðin: „Þú skalt“, geta þess efnis að venja yrði
])ó gefið jákvæðan arangur, mikla reykingamenn ger-
ef viðkoiliandi persóna vill samlega af reykingum, ann-
svo vcr'a láta, eða skipunin áð væri gagnslaust.
er samkvæmt viija þeirra. I Þessi læknir hefir ekki
Vfirleitt næst euginn. á- þekkt daleiðsluaðferðina, að
í'angur ef persónan er mot- smávenja menn af tóbakinu
i'allin aðgerðinni. Og gelur þar lil náð er hættulausu
það valdið taugaveiklun ef lágmarki.
þvingun er beitt. | Neytandinn veit hvaða að-
Við getum tekið vel skilj ferð á að riota, og liann sam-
aniegt dænii í þessa sam- þykkir hana. Ilann veit að
bandi, eða til skýringar. liann þarf eklci að ganga í al-
Ilugsmn okkur tvær kon- gert lóbaksbindindi, það
ur, aðra mjög vel vaxna og myndi hann ekki álila mögu
vel skapaða og ófeimna. En legt. En hann telur vcl mögu
hin er alger mótsetning legl að minuka tóhaksnotk-
þeinrar 'fyrmefndu. | un að miklum mun:
Háðmu er sagt að afklæð- Ofdrvkkjumönnum, í dá-
asl i dáleiðsluástandi. Vel leiðsluástandi, hefi eg talið
vöxnu konunni er það ekki trú um að aðeins fáir drop-
ógeðfellt. Hún hlýðir slcip- ar a'f víni mvndu gei-a þeim
xminni með áriægju. Hin hik- illt. Þetta hefir oft borið til-
ar, og brestur að líkindum í ætlaðan árangur.
grát, eða kemst úr jafnvægi
á cinhvern hátt.
Visindunum fleygir fram.
Og vafalaust eiga dáleiðslu-
lækningar eftir að vcrða
fullkomnari en nú.
Upphafsmaður
lækninganna.
Það er sænskur læknir, dr.
Karl Kallenberg, laugakekn-
ir, sem cr upþhafsmaður að
dáleiðslulækningum.
Dr. Kallcnberg heíir feng-
isl við dáleiðslufræði, frá
því liann var unglingur.
Ilann hefir stundað nám
hjá tveim 'frægustu vísinda-
mönnum á þessu sviði.
Það eru þeir prófessor
Bernheim í Nancy, og pró-
fessor Charcot í París.
Annar sænskur læknir, dr.
Axel Munthe, hafði lært hjá
prófessor Charcot. Og hefir
dr. Munthe sagt mjög
skemmtilega frá því í bók-
inni um San Michele.
Dr. Kallenherg Iiefir gefið
út bók um lseknirigar irieð
dáleiðslu. Aðalkjarni þeirr-
ar bókar er að sýna fram á
að sannfæra þjurfi sjúkling-
inn, i dáleiðsluástandi, um
að batavon sé ef vilji sé
sterkur og trú á hata ób'il-
andi.
Ilér er aðallega að ræða
um ofdrvkkjumenn. Það þarf
að fá sjúklinginn til ])ess að
lelja sjálfum sér trú um
þetta. Það er hann sjáLfur,
sem á að gera kraftaverkið.
Virðist ])elta, ef til vill skrit-
ið. Menn myndu að óreyndu
máli álita að læknirinn gerði
allt.
Dr. Kallenberg segir suma
sjúklinga aðeins þurfa veika
dáleiðslu, þeir séu svo mót-
tækilegir eða næmir fyrir
dáhrifum. Og þeim muni
gariga betur að ná lækningu.
Verður að þekkja
sjúklinginn.
j Einriig telur hann sjálf-
'sagl að lækuirinn kynni sér
hag og líðan sjúklingsins svo
vel sem auðið er.
I Það þarf einnig að vinna
Irúnað sjúklingsinx Ef það
teksl gengur aill belug.
„Þenna eiginleika, geð-
næmi, cr að finna hjá hverj-
um manni, sem fulll vit hef
ir, í meira eða minna mæli.
Enginn er sá, er ekki sé
móttækilegur l'yrir sefjun.
I Má telja þella gagnlegan
eiginleika mannsins".
I
I Þenna meðfædda eigin-
leika notfærir dr. Kallen-
, berg sér. Hann miðar að-
gerðir sínar eftir gáfnafari
mannsins. Skilningurinn er
svo breytilegur, eða misjafn
lega mikill. Og á það vitan-
lega við um aðra hæfileika.
Um þetta hefir ilr. Kallen-
herg haft þessi ummæli:
„Menn láta alls elcki vitið
eingöngu ráða gerðum sin-
uní. Það eru tilfiuningar og
hvalir, sem oftar hafa yfir-
jhöndina ,og ráða orðurn og
gjörðum mannsius.“
Tilfinningar eru misjafn-
lega sterkar, og það er hægt
að breyta þeim.
Ofdrykkj um anninn, sem
]>ráir áferigi, þarf að láta l'á
skömm á því. Það verðlir að
koma lionum i það ástand
að ])essu verði viðkomið. Og
er dáleiðslan góð til þess að
koma á þvílikri hugarfars-
brevlingu.
Áfengið
er óhollt.
Það þarf að koma drykkju
manninum í skilning um, að
áfengi sé honum óhollt. Lif-
færi hans þoli það ekki.
Ilann verður að fá þann
skilning að um baráttu sé að
ræða, þar sem liann annað-
hvort ber sigur af hólmi, eða
biður ósigur. Öviðkomandi
geta ekki unnið allt veikið.
Hann verður sjálfur að berj-
ast með hjálpendum sinum.
Sá drykkjumaður, scm
hefir svo mikinn viljakraft,
að liann kemur til læknisins
í hvert sinn cr freistingin
ber að dyrum, gelur liáft
losna við löngun í vín í bili.
En þetta, að læknast alveg,
tekur langan tima.
í Svíþjóð eru 60 þúsund
ofdrykkjuinanna. En fjöldi
manns drekkur mikið, þó
þeir séu ekki taldir með hin-
um „forföllnu“.
En fyrrnefnd tala er há,
og mikil sú óhamingja, sem
þessir menn valda á heimil-
um sínum og i þjóðfélaginu.
Ilún er ómctanleg eða ó-
útreiknanleg.
Það er því rétt að gcfa
þessari lækningaraðferð —
dáleiðslunni —gaum og við-
lia'fa hana sem oftast ef hún
reynist svo vel scm forvigis-
menn hennar halda fram.
j Þau dæmi cru nú þegar
allmörg, að ofdrvkkjumenn
hafa læknazt með dáleiðslu.
En þessi lækning er ekki á
færi annara en sérmennt-
aðra lækna í þessari vísinda-
von um fullan bata. Eins og
kunnugt er, sækir löngunin
misjafnlega fast á. Það cr
eins og líkaminn krefjist
hleðslu með vissu millibili.
Þeir drvkkjumenn sem
langt eru leiddir þarfnast
daglegra aðgerða í lengri
tima. Og er þá nauðsynlegt
að þeir séu látnir dvelja á
heilsuliæli, og einangraðir
svo að þeir nái elcki í áfeugi.
Vitanlega er sumum mönn-
um það á móti skapi að láta
hefta frjálsræði silt, en hjá
því verður eklti komizt und-
ir sunnim kringumstæðum.
Lífið getur
verið í veði.
Nokkrir eru svo langt
leiddir af áfengisnauln að líf
þcirra cr í veði. Og þá á
einangrun í'ullan rétt á sér.
Þessir menn gera sjálfir ekk-
crt til þess að spyrna gegn
freistingunni. Þeir eru vilja-
lausl verkfæri vínsins.
Einangrunanrstaðurinn,
eða liælið, verður að veita
fullnægjandi aðídynningu,
og sjúklingurinn þarf að
eiga eins gott og heima.
Ef lækninum tekst að full-
vissa þvilika menn, stundum
með dáleiðslu, um að þeim sé
])örf á hrigarfarsbreytingu,
og hún sé 'framkvæmanleg,
þá er fyrsti sigurinn unninn.
Að láta þéssa menn breyta
um verustað, og jafnvel
störf, hefir ofl orðið lil bóta.
En nokkrar aðgerðir, og
stundum svo vikum skiplir,
er gott að viðhafa áður en
menn jiessii- eru einangrað-
ir. Bezt er að hafa látið þá
fá iðrunarlilfinningu, og
löngun til fullrar heilsubót-
ar. í þvílíku ástandi eru þeir
hezt fallnir til þess að fara á
hæli.
Fullkomin lækning
tímafrek.
j Mér hefir stundum telcizt
lað láta ofdrykkjumemi ] veldur á þessu landi.
Safnvinnunefrid
bindindismanna
vinnur goff
starf.
Samvínnunefnd bindind-
i.smanna, sem iinnið hefir
mikið ofj cjoll starf í þágu
bindíhdismála allt frá því,
að hún tók til starfa fijrir
um sjö áirum, álti tal við
frétlamertn btaða og útvarps
i fjivr.
Samvinnunefnd þessa
skipa fulltrúar frá eftirtöld-
um aðilum: Stórstúku ís-
lands IOGT, Í.S.Í., Sambandi
; ísl. barnakennara, U.M.F.Í.,
Sambandi bindindisfélaga í
skólum, A'fengisvarnanefnd
kvcnna, Prestafélagi íslands
og Alþýðusambandi íslands.
] Þrír menn hafa átt sæti i
nefndinpi allt frá stofnun
hennar, þeir Pétur Sigurðs-
son, Jón Gunnlaugsson og
Gísli Sigurbjörnsson, sem
Iiefir með liöndum fjárreið-
ur hcnnar og ávaxlað litið
pund með afbrigðum vel. —•
Nefudi hefir haft töluverða
útgáfustarfsemi, en hóf starf
ið mcð aðeins 15 þús. króna
slyrk (frá rikinu, ÍSÍ og Stór
stúkunni), en hefir alls greitt
til útgáfunnar um 06 þús-
und krónur, en nokkur ágóði
varð af ahyglisverðri hind-
indissýnihgu, er nefndin
gekkst fýrir, fyrir nokkur-
um árum, i Reykjavík, Hafn
av'firði, á Akranesi, Akur-
eyri og Sauðárkróki.
Meðal rita þefrra, er
nefndin hefir gefið og gef-
ur út cru: Mjög smekklegt
dagatal hindindismanna,
Seiðurinn mikli, eftir Pétur
Sigurðsson, Sannleikurinn
um ölið og áfengið, eftir
sama höfund, auk allmargra
pésa og ritlinga, sem liver
um sig er vel til þess fallinn
að hvetja menn til umhugs-
unar um böl það, er áfengið