Vísir - 22.12.1950, Blaðsíða 7

jr>T.Aw,Af) vtws
7
f } ,f| p
j v'A 0
’-J J L j
■ ®

J -
^JIg prp^íST Wjm
tebað við Msrgrétl Bjartaráéítiir
Lindá!,
sem var
íT^ **£ ^
o . S 1
■ö-1 ^
slofnanda bkðs=
im
H ^v" |
ÍL_/.iA.i U>jL .1
Gunnar
-íJU
711! nts
’kt'ó:
1 0
byrjaS
• j.a
7,5' Svikudaginn 14. desem-
ber ário 1910, eöa íyr'r rétt-
um íjöiutíu árum hóf nýtt
da'j'bleð gönyu sína í
Reykjavík, og ]?etta dagblað
lét iít-'ð ufir sév. því það bar iv ?ð r'ú
heit:'ð „Vísír til daeblaðs i. v.r» 6 Irluk
Reykiavík". Ritstjóri þess
var Finar Gunnarsscn, cand.
pliil.
Trú glmenninTs á því að
dagblaö gæti í þá daga lifað
í Re:-T';e.":>k var næsta lítil, j'' el> >“. ’nnr
enda höfðu fyrri tilraunir í: vuhrn 'a.
þá átt farið út um þúfur cg ; hessu fT_vs
blcöin lognazt út af í fátækt ’oó er þar t.
cg umkomuleysi
En útgefandi, eigandi og
ritstjóri ..Vísis t'il dagblaös
í Reykjavík" var bjartsýnn,
svo sem fra-nikvæmdamönn-
um ber að vera, enda hefir
lionum nú orðiö að trú sinni,
því aö blað hans lif-ir enn, að
vísu aö'sins undir Vísisnafn-
:inú einu — niðurlagið í heit-
inu þykir óþarft.
Vísir til dagblaðs 1 Reykja-
vík var ekki stórt, aðeins 4
ð p. ægja joro sina
.r.’eð dvnara'ti og gefizt vel.
Þar er skýrt frá fljúgahdi
fiu^'-'ann' m* hlaut
V-. V-iíc frnnlrn ’™ 5 aui fvi’-
m. á J'ösk-
fus. íranka
a 46!
n;:<r
”£T'kt í C'f'-jóö
u'o-^ p f orr
7'ð hys háttar Þá er í
'úrö'nu fj’ar.'hsldssa^a eftir
v.n st"úta |
öáda vita-;
n < n t r r.
10 ubi
rl
..Þorour
i:, utan
"'T k!ð
en
-;<;nr —---nfl
af Niels Finsen Ijós’ækni,
þar sem þess er jainiramt
get'ið að hálf öld sé lið”n frá
'’æð'ngu hans. Þá eru enn-
fremur birtar fréttir frá deg-1 beindist hugur hans allur
inum áöur cg .-.tu þær svo- 'ð blaðaútgáfu.
Stofnandi Vísis og fvrsti
"itstjóri er nú löngu liðinn
o.g be.'r eru fáir sem muna
■ða vita um baráttusögu
Vísis fyr'stu árin eftir að
h'ann hóf göngu sína. Þó vill
svo vel til að ekkja Einars rit
tjóra, frú Margrét Hjartar-
kítt'r Líndal býr hér í bæn-
im, enn á bezta aldri, hréssj
bragði cg veit margt um j
’yrstu göngu blaðsins
F-'éttarr.aöur frá Vísi' átti 1
tutt v'ð'tal við frú Margréti j
heimili hennar á Karla-1
c>tu fyr*r skemmstu og bað
'°ua að segia lesendum
uaös-’ns eit-thvað frá fortíö
°ss oo; fvrstu dögum.
— Maðurinn minn. sayöi,
ú Margrét, var lengi búinnl
ð vanga. með' þá hugmynd
oð stnfna daablað í Reykja-
-■-'k, Hann vann áður að rit-
stiórn taarna- c-g unglinga-
blaösins „Unga ísland“, en
huosaði nú hærra, enda
hljóðandi:
„Austanpóstur kcm í gær-
kveldi.
Enginn giífcur, dáinn cða
jarösunginn í bænum,
Skipakomur *engar.“
Þannig voru fréttir dags-
síður í litlu broti, kom út ins .í þá daga.
virka daga kl. 11 árdegis.og; Nú eru fjörutíu ár llöin
kostuöu einst-ök blöð 3 aura, frá því er Vísir kom út í
en áskriftargjald!ð var 15 fyrsta skipti. Ýmislegt hefir
aúrar. ! á daga hans drifið, en jafn-
Eina greinargerðin varð- an hefir hann staðið af sér
andi blaöiö cg útgáfu þess hvers kcnar erfiðleika og
vár svohljóðandi:
„Vísir er að þreifa fyrir
sér, hvort tiltök eru að stofna
hér dagblað.
Dagblaðið ætti aðallega að
vera ' sannort fréttablaö, en
laust viö að taka bátt í deilu-
málum.
Vísir óslcar stuðnings sem
flestra og le.'ðbeiningar um
þáð, sem vanta þykir _
Lesarj góð’ur, vilj'ö þér
liugsa úm blað'ð' og láta það j
vita um tiilögur yðar.“
Þannig hljóðuðu þau crð.
Efni fyi'sta blaðsins er að j
mestu leyti erlendar smá-!
fréttir, sem byggjast þó ekki I
á samtíma viðburöum því
skeytaséndingar þekktust þá j
í V)pívrí r';ivvic! sfíTn síð.^r
varð. í fréttap.'stlum þessum j
voru því 'frernur' klausur, er j
sí'ðar hafa vérið færöar und- j
ii' smælki, fróðleikskorn eða
þessháttar. Þar er t. d sagf
fvá hraðskreiöasfca þáver-
andi herskipi, gullfram-;
leiðf u jarðsrinnar,. a'ð 1600
kaupför liafi í einum r_lán- j
uöi komið til Hambórgar, að
bóndi vestir x Ameríku, haíi j
vax ð við hverja raun.
— Voru ekki ýmsir erfið-
'eikar á þessu í fyrstu?
— Ekki vantaði þá. En ef
til vill hafa kunningjar hans
og vinir valdið honum mestu
erfiðleikunúm, því þeir löttu
hann mjög útgáfunnar og
reyndu í lengstu lög að telja
honum hughvarf. Þeir sögöu
að dagblaóaútgáfa heí'ði ver-
ið reynd til þrautar í Reykja-
vík, en alltaf gefizt illa og
frá uppháfi verið dauöa-
dæmd, En Einar leit björt-
um augum á málið, fannst
Reykjavík vera n.ógu stóra
orðna til þess að bera dag-
tjlað, enda væri að bví sv<
siálfsagður menningarauki
að annaö kæmi í raun réttr
ekki til greina.
Mestu erfiðleikarnir vorr
fólgnir í því áð greiða papp
ír cg prentun. Eg'held að það
ha.fi kostað 27 kvónur á dag
og var prentað 1 Gutenberg.
Ritstjórnarskrifstofan var á
heimili okkar, Kirkjutorgi 6,
efri hæðinni og vann E.'na1
til að byrja með einn að öllu
efninu, nema framhaldssög- j
unni. Hann fékk jafnan ein_ j
hvern til að þýða hana, j
lengst af Gúðmund Guð- j
mundsson skólaskáld.
— Ykkur héfir þótt sjálf-j
sagt aö hafa framhaldssögu j
i blaðinu?
— Já og var víst hið mesta j
happaráð Fólkiö', einkum
kvenfclkið, varö alltaf geysi-
lega reitt ef söguna vantaöi.
Þá ætlaði allt um koll að
keyra og vitlaust að verða.
Eg man sérstaklega eftir
þessu í sambandi við Cymbe-
línu fögru, sem Guðmundur
skáld þýddi. En sjálfur var
hann þá vestur á ísafirði og
sendi handritiö jafnóðum
suöur. En það gat komiö fyr-
ir að Vestanpóstinum seink-
aði af ýmsum ástæðum og
þar af leiöandi kom sagan
ekki ævinlega reglulega í
blaðinu. En þá dagana
dundu á okkur skammir,
hótanir um uppsagnir og
fleira í svipuðum dúr.
— Vísir hefir lengi verið
talið auglýsingablað. Feng-
uð þiö fljótlega auglýsingar
í blaöið'?
tMwmaggá
ílinar Gunnarss'þn riístjóri.
— í fyrstunni höfðu kaup-
mennirnir í bænum ekki trú
á auglýsingum, nema Jensen
Bjerg, sem hafði smáverzl-
un 1 Austurstræti. Hann aug
lýsti oft hjá okkur og taldi
þaö gefast vel. Smáauglýs-
ingarnar komu svo hægt og
sígandi til sögunnar og þær
hafa upp frá því sett sinn
svip á blað'ið,,
Auglýsingarnar voru í þá
daga ódýrar. Hver lína kcst-
aöi 15 aura, en tvær línur
köstúöu 25 aura. Dýrustu
smáauglýsingarnar minnir
mig að hafi kostað 35 aura.
En flestum fannst þetta
nógu dýrt, enda var verð-
gildi peninganna annað á
þcim árum. Seinna réöi mað-
urinn minn sérstakan aug-
,'ýsingasafnara, sem hafði
það aö' atvinnu að ganga um
meðal kaupmanna, fyrir-
tækja og stofnanna í
bænum og fá hjá þeim aug-
Margrét Hjartardótíir Líndal
lýsingar. Hann hét Loftur
Gunnarsson sá er varð fyrsti
aauglýsingasafnari Vísis.
— Var ekki oft mikið að
gera á ritstjórn blaðsins?
— Stundum var það. Eink-
um man eg eftir bví þegar
styrjöldin brautzt út 1914.
Þá fékk Vísir skeyti um
helztu rás atburðanna, og
fyrstu sólarhringana var
vakað nótt og dag. Margir
voru þá mjög forvitnir um
fréttir og lögðu þá leið sína
á ritstjórnarskrifstofuna
jafnt að nóttu sem degi. Um
það leyti var Einar líka bú-
inn að fá fleiri hjálparmenn,
eins og Magnús Gíslason
skáld og Baldur heitinn
Sveinsson, sem lengí var
blaðamaður við Vísi.
— Unnúð þér ekki sjálfar
viö blaöið?
— Jú, eg bafði lengi vel
afgreiðsluna á hendi., Eg
vildi það heldur en vinna
hússtörfin. Við fengum,- þeg
ar fram í sótti og blaðiö
stækkaði, húsnæði í Thoms-
enshúsinu, það sem nú heit-
ir Hótel Hekla. Ritstjórnar-
skrifstofan var þá uppi en af
greiðslan niðri. Blaðið kom
venjulega út um kl. 2 síð-
degis og sölustrákarnir
gættu þess vel hvenær blað-
ið kom úr prentsmiðjunni.
Sumir eltu bað alja leið það-
an en aðrir sátu fyrir því við
afgreiðsludyrnar, og þegar
þær voru opnaöar, ruddust
strákarnir inn eins og þeg-
ar saúðfé er hleypt úr diik.,
Minnstu strákarnir tróðust
'stundum unöir, en akþ’ei
kom það bó að sök. Þeir risu
bara upp aftur og hristu sig.
Þá kostaöi blaðið 3 aura í
lausasólu og af því fengu
drengirnir 1 eyri í sölulaun.
Sumir voru mjög duglegir að
selja, seldu um 200 blöö á
dag, sem þá þótti afbragð.
Eg man sérstaklega eftir
einum sem skaraði framúr.
Hann hét Guðjón Ó Gúð-
jónsson og er nú orðimn
þekktur bókaútgefandi hér
í Reykjavík.
í fyrstunni ycru ekki neln
L