Vísir - 19.01.1953, Blaðsíða 4

VlSIB
Mánudaginn 19. janúar 1953
¥IS1E
DAGBLAÐ
Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
Skrífstofur Ingólfsstræti 3.
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Símar 1660 (firnm línur).
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Glíman við skattana.
Skattalöggjöfin hefur ekki fylgst með hinum miklu breyting-
um sem orðið hafa á_ verðgildi peninganna síðasta ára-
tuginn. Árangurinn af þessu er sá, að skattarnir (þar með
talin útsvör) eru orðnir myllusteinn um háls allrar framleiðslu
1 landinu og lítt bærir öllum almenningi.
Á Alþingi hefur komið fram frumvarp um breytingu á
skattalögunum frá tveimur sjálfstæðismönnum. Gengur það
■aðallega í þá átt, að létta skattabyrði fjölskyldufólks. Því
miður mun framvarp þetta ekki ná fram að ganga á þinginu.
Starfandi hefur verið milliþinganefnd til að endurskoða skatta-
lögin og gera tillögur til breytinga á þeim. Margir höfðu vonað
að nefndin skilaði áliti sínu á síðasta hausti svo að breytingar
yi-ði gerðar á skattalögunum á yfirstandandi þingi. Ljóst er nú
•að ekkert verður gert í málinu á Alþingi að þessu sinni, enda
hafa engar tillögur komið frá nefndinni.
Ástæðan til þess, að þessu aðkallandi máli er enn á ný
skotið á frest, er sú, að fæstir þingmanna munu hafa trú á því
að hægt sé að fá samþykkt skynsamleg skattalög nokkrum
mánuðum fyrir kos:!. :0ar. Þetta er að vísu engin afsökun fyrir
Alþingi og sýnir meðal annars, að síðasta þing fyrir kosning-
ar er jafnan næsta óstarfhæft. Tvö mikilvæg mál, skatta-
málin og áfengismálin, verða því að bíða um sinn nauðsynlegra
breytinga. Þetta er veikleikamerki stjórnarfarsins.
Þungi skattanna á öllum atvinnurekstri í landinu hefur auk-
izt frá ári til árs eftir því sem dýrtíðin heíur vaxið. Er nú svo
homið að þeir standa öllum atvinnurekstri beinlínis fyrir
þrifurn. Þeir hindra allan sparnað hjá fyrirtækjum og ein-
staklingum og kippa fótunum undan allri viðleitni til nýrra
framkvæmda. Stórrekstur í hvaða grein sem er, er vonlaus
hér á landi vegna þess að skattarnir hirða allan hagnað. Þetta
stafar af því, að skattstiginn er enn hinn sami og var fyrir stríð.
Fyrirtækin fá að halda jafnmörgum krónum, en hver króna
;sem þá var, er nú orðin áð 10-eyring. Fyrirtæki sem fyrir stríð
fékk að halda 50 þús. krónum af hagnaðinum, þegar skattar
voru greiddir, fær nú raunverulega að halda eftir 5 þúsund
krónum, reiknáð í sama verðmæti.
Eitt er þó það sem hættulegast er fyrir mikinn hluta at-
Vinnurekstrar í bænum. Veltuútsvarið, sem nú er lagt á eftir
viðskiptaveltu fyrirtækjanna, án nokkurs tillits til reksturs-
hagnaðar, i-eynist hjá mörgum hreint eignarnám. Menn eru
látnir greiða samtals í skatta og útsvör miklu meira-en tekjur
þeirra eru á árinu. Þetta má ekki svo búið standa. Það er
brjálsemi að ætla, að slík skattheimta geti gengið til lengdar.
Staðreyndir og sta&hæfingar.
«Oannsögli er ekki hin sterka hlið kommúnistanna. Þess cr
ekki heldur að vænta, því öll er barátta þeirra byggð á
leppmennsku og ódrengilegum bardagaaðferðum. Satt eða logið
gildir 'hið sama hjá þeim. Það eitt er notað hverju sinni, sem
betur þjónar því skemmdarstarfi, sem húsbændur þeirra hafa
skipað þeim að vinna. Þeir eru flugumenn erlendrar heims-
valdastefnu og vinna eftir kjörorðinu: tilgangurinn helgar
meðalið.
Þess vegna er tilgangslítið að eltast við lygar þeirra og rang-
færslur, svo sem það, að íslendingar géti.'selt állar afurðir
.sínar í löndum kommúnista austan járritjaids,' ef þeir aðéins
vilji skipta við þau. Þegar fiskmarkaðurinn þrengist, er óspart
hamrað á staðhæfingum þessum til þess að fá almenning til
•að trúa því, að kommúnistaríkin geti og vilji leysa úr öllum
vandræðum íslendinga r fisksþly.málunum,, Þetta váeri gött
áróðursvöpn fyrif feömmúnistariá,' ef svik væri ekki furidin í
þeirra munni. En staðreyndiri^ar tala-þðru máji.'.
'Víðskipti'hafá Vénð reync(;þið''Rússl:ánd og tólcúst í iúö' áf.
In þegar sýnilegt þótti, að viðskiptin hefðu enga pólitíska
þýðingu, hvarf lystin á viðskiptunum. í mörg ár hefur verið
reynt að ná við þá viðskiptum. Svarið er ætíð hið sama. Þeir
bska ekki að kaupa af okkur neinar vörur. Nýlega barzt stóru
útflutningsfyrirtæki svar frá Rússlandi við fyrirspurn
um viðskipti. Svarið var hið sama, enginn áhugi á slíkum við-
skiptum. Hinsvegar hafa íslendingar viðskipti við flest hin
löndin austan járnt.jaldsins og reyna allt sem hægt er til að
•auka þau. Er vörukaupum beint til þessara landa eftir þvi sem
fiamast er kostur, en þar er um jafnvirðiskaup að ræða og
jveldur það miklum erfiðleikum.
Ftmbulfamb kommúnistanna um að ekki séu notaðir þessir
markaðir, er blekking ein og ósannindi.
Ballettkvöld Þjóðleikhússins.
Mikill afreksmaður . er Erik
Bidsted ballettmeistari, sém
Þjóðleikhúsið réði í haust. til
þess að dansa, ásamt konu sinrii,
Lise Kæregaard, í „Leðurblök-
unni“ og hafa jafnframt á
hendi kennslu í listdansi í sam-
bandi við leikskólann. Á rúm-
um þremur mánuðum hefur
honum tekizt að þjálfa nokkra
nemendur svo vel, að unun vár
á að horfa. Sérstaklega vekur
árangur byrjendafloklcsins
mikla athygli og ber kennsl-
unni glæsilegan vitnisburð.
Það' var mjög fróðlegt að fá
að skyggnast um stund inn á
vinnustofu ballettsins, kynnast
þeim þrotlausu og erfiðu æf-
ingum, sem ballettfólk verður
að hafa fyrir sína daglegu iðk-
un. Þær æfingar, sem sýndar
voru við slána, eru ekki ein-
ungis nemendaæfingar, heldur
hinar stöðugu æfingar hvers
fulltíða dansara, sólódansara
og meistara, sem halda þarf
tækni sirmi við. í annan stað
voru sýndar léttar hópæfingar,
skozkir stökkdansar og valsar,
og skiptust þar á eldri og yngri
flokkur. Sérstaka athygli vakti
bai'nadansinn úr „Elverhöj“,
sem tveir yngstu nemendanna
sýndu mjög faUega.
Næst dönsuðu hjónin Lise
Hæregaard og' Erik Bisted
„grand pas de deux“ eftir Pe-
tipa og frú Égorovu. Dans
þennan mun Marius Pe-
tipka hafa samið fyrir frum-
gerð „Þyrnirósu“ Tsjakovskís í
í Pétursborg, en frú Égoróva
(París) gert nokkrar umbætur
og fært nær nútíma-stíl. Einn
dansana dönsuðu þau hvort um
sig af fullkominni tækni og
nákvæmri aðlögun við tónlist
ina, og tvídansinn var annarleg
fegurðaropinberun, enda var
þeim óspart fagnað.
Loks vár sýndur hinn frum-
samdi baHett Bidsteds um
sonnettu Jónasar,- „Eg bið að
heHsa“' við músik Karls Run-
ólfssonar. Karl hefir byggt
músíkina að nokkru leyti á
hinu þekkta lagi Inga T. Lárus-
sonar, en að sjálfsögðu farið
all-frjálslega með það. Dansar
hans eru mjög fallegir og dans-
hæfir. Verkið er glöggt hugs-
að í algeru symfónsku formi,
og getur í hæfilegum útdrætti
orðið vinsælt konsertverk fyr-
ir hljómsveit.
Aðalathyglin beinist samt að
sjálfu dansforminu, og hefir
ballettmeistaranum tekizt mjög
vel að laða fram stemmningu
kvæðisins og yrkja innan
ramma þess hina þöglu sögu
ballettformsins, enda þótt
kvæðið sjálft sé ekki drama-
tískt. Hefir Bisted hér ekki
nærri því eins frjálsar hendur
og Serge Lifar hafði, þegar
hann samdi ballettinn um þjóð-
skáld Grúsíumanna. Að ytra
búningi er verkið hið fegursta.
Euikum gefa búningar Lárusar
Ingólfssonar á sveitafólkinu
fagra þjóðlífsmynd, og spHlir
ekki búningur balleríunnar,
sem dansar „engil með húfu
og rauðan skúf“ af afburða
þokka. Sjálfur dansaði Bidsted
hlutverk þrastarins góða. Á
hinn bóginn er það furðulegt
stílleysi, að láta lesa texta
kvæðisins í hljóðnema og næst-
Um ótrúlegt, að snjall kóreó-
graf skuli láta slíkt viðgangast.
Ballett er öðru fremur hin orð-
lausa list.
Fagnaðarefni væri, ef Þjóð-
leikhúsið gæti tryggt sér starfs-
krafta Bidsteds-hjónanna aft-
ur að hausti, en þau hverfa senn
aftur til Kaupmannahafnar um
sinn. Fylgja þeim hugheilar
þakkir fyrir afburða vel unnin
störf við erfiðar aðstæður.
B. G.
Grjót
Laust hreint grjót,
Smiðjustíg 11., sími 81575.
Vörubílstjórafélagið Þróttur
Auglýsing
eftir frawnboðslistuwn
1 lögum félagsins er ákvcðið, að kjör stjórnar,
Irúnaðarmannaráðs, og varamanna, skuli fara íram
með allsherjaratkvæðagreiðslu og viðhöfð listakosning.
Samkvæmt því auglýsist hér með eftir íramboðs-
listum, og skulii þeii’ hafa borizt kjörstjórn í skrifstolii
félagsins eigi síðar en miðvikudaginn 21. þ.m., og er
þá framboðsfrestur útrunninn.
Hverjum framboðslista skulu fylgja meðmæli miimst
24 fullgildra félagsmanna.
Kjörstjómin.
> BERGMAL >
Fyrir helgi kom snjórinn, sem
börnin hafa beðið eftir, enda
mátti nú um helgina sjá urm-
ul barna með sleða sína og
skíði fyrir utan heimilin, eða á
leikvöllum víða um bæinn.
Þótt okkur fullorðna fólkinu
sé kanhske misjafnlega um
mikla snjókomu gefið, þá gegn-
ir öðru máli með börnin. Þau
fagna þvi þegar snjóar, og Íitlir
snáðar eru óðfúsir að komast
út með sleðana sína, þegar svo
ber undir.
Foreldrar
aðgæti.
í þessu sambandi langar mig
til þess að , kpma. á framfæri
áminningu tH allra ioi-eldra,
sem eiga ung börn, eiixrpitt á
þerin aldrinum, sém srijórinii;
héfir mesta þýðingu fyrir. En
hún er á þá leið, að þau gæti
þess vandlega hver fyrir sig,
að börnin taki ekki leikföng
frá leiksystkinum sínum, svo
sem sleða eða skíði. Nokkur
brögð hafa verið að því áður,
og hefi eg dæmi í huga, er eg
rita þetta. Það er leitt að rsjá
lítinn snáða koma heim grát-
andi af því að nýi sleðinn hans
hefir verið tékinn af stærri
strák, og svo sést hann kann-
ske aldrei meir.
Ðýr
leiklong.
Þetta eru líka dýr leikföng,,
og þáð er ekki víst ,að foreldrar
hafi tök á því að bæta barni
sínu upp missinn á sama vetri.
Eg veit að oftast skeður þetta
í hreinu athugaleysi hjá börn-
unum, og sleðinn eða skíðin
eru kannske skilin eftir á göt-
unni. En í þessu efni eiga for-
eldrar að leiðbeina börnunum
sínum, því að það er ekki hollt
fyrir neitt barriá að taká hluti
traustátakí, og smáglatá kann-
ske virðingu fyrir éignarrétti
annarra.
Suðurnesja-
leiðin. —
. Mér hefír þprizt lí'til athugá-
semd við Bergmál sl. fimmtu-
dag, sem er á þessa leið: „Kr.
segir, að Keflavík múni vera
endastöðin (á sérleyfisleið þess-
ari) en það er ekki rétt, því
hún er í Sandgerði. Um bið-
skýli, sem þar er talað um veit
eg ekki, nema hvað snertir
hreppsrútuna, sem svo ér .néfnd
í daglegu tali. Þar geta margii-
haldið sig inni, ef þörf krefur.
Eg hefi farið á mHU R.víkur og
Keflavikur að jafnaði viku-
lega í tvö ár og hefi ekki ennþá
oi'ðið þess var, að Steindór
hefði neitt sérstakt skýli fyrir
fai-þega að híma í.
Bíll á
brottfararstað.
Hitt mun rétt að oftast er
bíll á b rottfararstað hálfum
tíma fyrir ákveðna brottför.
Og ekki munu vera margir,
sem kæra sig' um að bíða leng-
ur en það á brottfararstað, að
minnsta kosti ekki íslenzkir
farþegar, sem þekktir eru fyrir
sína stundvísi! Um mig sjálfan
get eg sagt, að yfirleitt hefir
farið vel um mig á þessum
ferðum.
Annars get eg sagt það, að
iðulega ecu miklu mejri: þrepgsH
í bílum Steindórs en hinum,
og það gera þessir stólar eða
Framhald á 5. síðu
Gáta dagsins.
Nr. 343.
Á hvaða tré eru blöðin öðr-
uni megin svört en öðrum
megin björt?
Svar við gátu nv. 342:
Lampakveikur.