Vísir - 11.11.1953, Qupperneq 4

VISIR
Miðvikudagirm 11. nóvember 1953
wi SXXL -
D A G B L A Ð
Riístjóri: Hersteinn Pálsson.
. . Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson.
Skrifstofur:- Ingólfsstræti 3.
Útgefandi: BLAÐAÖTGÁFAN VlSIR H.F.
Afgreiðsla: Ingóifsstræti 3. Simi 1660 (fimm línur).
Lausasala 1 króna. t
Félagsprentsmiðjan hJf.
Fyrsti keisaraskurður
Sækjast sér um iikir.
Hafi einhverjir veriö í vafa um það undanfarið, hver munur
væri' á kommúnistum og þjóðvarnarmönnum, voru tekin
af öll tvímæli í því efni í fyrrakvöld, þegar haldinn var aðai-
fundur Stúdentafélags Reykjavíkur. Höfðu þeir mikinn við-
búnað vegna fundarins - og stefndu þangað fjölmörgum mönh-
,um, er hafa ekki haft fyrir því á fyrri érum að sýna málefnum
félagsins verulegan áhuga eða lagt neitt á sig, til þess að(
íélagsstarfið gæti orðið sem fjölbreytlast og gagnlegast.
I»að kom líka fljótt á daginn, hver tilgangurinn var með
þessum liðssafnaði, því að nú var ætlunin að leggja Stúdenta-
félagið undir breiðfylkingu kommúnista og félaga þeirra i
ýmsum flokkum. Þegar stungið var upp á, formannsefnum,
vildu hvorki helzti forsprakki kommúnista né þjóðvarnarmanna
í hópi stúdenta gefa kost á sér, enda hefði tilgangurinn þá verið
of auðsær. Þess í stað var leitað út fyrir þessa flokka og feng-
inn í framboð maður, er telja verður einn hinna nytsömu sak-
leysingja í þessum ipf.•>. Slíku framboði undu hinir rauðleitu
mætavel, svo sem ma...r af þeirra eigin holdi og. blóði væri
þar fram boðinn, enda studdu þeir hann með ráðum og dáð,
enda þótt það nægði honum ekki til sigurs.
Leikar fóru svo þrátt fyrir viðbúnað kommúnista og félaga
þeirra, að frambjóðandi þeirra varð undir í kosningum þessum,
og er það gleðilegt fyrir stúdenta, að þeir skuli ekki hafa látið
gera þetta gamla og virðulega félag sitt að hæli hinna óþjóð-
legustu afla þjóðfélagsins. Má getur að því leiða, í hvaða brölt
féiaginu hefði verið att á næstu mánuðúm og vikum, ef hin Margret Arnljótsdóttir að nafni,
ófyrirleitna þrenning, kommúnistar, þjóðvarnarmenn og 31 árs gömul og dvergur að
„vinstrimenn“ meðal alþýðuflokksmanna og framsóknarmanna, öllum skapnaði. Hún kenndi
Keisaraskúrðurinn er talinn
hið síðasta og ítrasta úrræði,
■sem læknisfræði allra landa ’
ráðgerir í banrsburðarneyð, og
er gripið til hans í þeim tilfell-
um er fæðing telst með öllu
óhugsandi*
Gyðingar virðast hafa þekkt
keisaraskurð, en aftur á móti
er hans ekki getið í elztu lækn-
ingaritum Grikkja og Róm-
verja. I íornum fræðum Gyð-
inga er getið um að menn hafi
verið skornir ,,út úr síðu eða
nára“ móðurinnar, ennfremur
að það sé lög hjá Gyðingum
„að ef kona sé með tvíburum
og fæðist annar þeirra náttúr-
legri fæðingu, en hinn geti eigi
fæðzt, heldur verði að skera
hann út úr móðurlífi, þá skuli
hvorugur hinum fremri, hvorki
að frumburðarrétti né til erfð-
ar eður til prestsembættis“. Þar
eru einnig sett lög um hreinsun
konu, sem verður léttari á
þennan hátt.
Fvrsti keisaraskurður, sem
vitað er að hafi verið gérður
hér á landi var framkvæmdur
í Reykjavik 24. júní 1865. Þá
var hér ógiftur kvenmaður,
blæðing um leið. Þegáa' leið
fram á næsta dag varð hún
rænuskert og þar með allri
lífsvon lokið, enda skildi hún
við hið sama kvöld undir nátt-
mál. .
Barnið var skírt. áð móður-'
inni lifandi og látið heita Júlí-,
ana Margrét og dafnaði vel.
Tveim dögum eftir andlát.
móðui'innar var lík hennar
krufið og kom þá í ljós, sem
læknarnir óttuðust, að eðlileg
fæðing var útilokuð.
Mý bók:
hefði náð öllum völdum í félaginu. Þá hefði í fyrsta lagi
verið gengið af áliti félagsins dauðu, og er ekki ósennilegt að
félagið hefði aldrei beðið þess bætur, ef slík stjórn hefði kom-
izt á.
Kommúnistar eru alltaf samir við sig, þótt þeir reyni að
leynast undir sauðargærunni, en þessi aðalfundur Stúdenta-
félagsins hefur orðið til góðs að því leyti, að hann hefur orðið
til þess að fletta grímunni af þeim, sem grípa hvert tækifæri
til að þjóna kommúnistum. Þess á milli afneita þessir menn
öllum skyldleika við hina raúðu erindreka, en þegar kallið
kemur — líkt og á fundinum í Stúdentafélaginu í fyrrakvöld —
rennur þeim blóðið til skyldunnar og þeir hlýða þeim fyrir-
mælum, sem þeim eru gefin.
Fundurinn í Stúdentafélaginu bendir þess vegna til þess, að
andstæðingar kommúnista og bandamanna þeirra vei'ði að vera
vel á verði framvegis, til þess að þetta bandalag leggi ekki undir
sig þau félög, sem miklu varðar að verði þeim ekki að bráð.
Þessi hríð kommúnista og félaga þeii'ra að Stúdentaíélaginu
ætti að verða til þess að þjappa þeim enn betur saman, sem
lýðræði unna og vilja verjast ásókn kommúnista og annar'-a
slíkra. Það er engin' hætta á því, að ekki sé hægt að halda
slíkum mönnum í skefjum, ef andstæðingaiy þeirra gera sér
raunverulega grein fyrir því, sem vakir fyrir rauðliðum og
þeirra nótum.
Nýtt viðiborf í Grimsby.
sín eða lagðist á sæng'23. júní
og lét yfirsetukonan kalla á
Jón Hjaltalín landlækni til þess
að skoða sængurkonuná. Land-
lækni leizt ekki á blikuna og
kallaði þá Gísla kanselíráð
Hjálmarsson og tvo lækna af
herskipinu Pastora, þá Chas-
tang yfirlækni yfir öllum fisk-
veiðifloía Frakka og Dexier
herskipslækni sér til ráðuneyt-
is. Auk þeirra voru einnig við-
staddir nokkrir íslenzkir
læknastúdentar.
Enginn þessara lækna hafði
sjálfur verið viðstaddur keis-
araskurðs-barnsnauð fyrr, en
öllum kom þeim saman um
það, er þeir höfðu kannað
skapnað sængurkonunnar, að
hún gæti ekki fætt. Hér væri
því um það tvennt að ræða, að
bæði móðir og fóstur hlyti að
deyja eftir löng og mikil harm-
kvæli liennar, eða þá að ráð-
ast þegár í keisaraskurð til
þess að stytta þjáningar móð-
„Bóndinn á Stóru-
vollum“
„Bóndinn á Stóruvöllum“ er
beiti nýútkominnar ævisögu,
sem Jón Sigurðsson á Yztafelli
Chefur ritað, en Norðri gefið
út.
Bókin fjallar um norðlehzkan
bónda, Pál H. Jónsson frá
Stóruvöllum í Bárðardal, sem
nú er kominn á tíræðisaldur.
Hann var gegn og góður bóndi,
mikilsvirtur af sveitungum sín-
um, enda kjörinn heiðursfélagi
hreppsins fyrir störf sín í þágu
sveitar og héraðs.
Ævisagan er að mestu byggð
á frásögu og minningum hans
sjálfs, og' er þar ekki aðeins
lýst viðburðaríkri ævi. heldur
og tíðarháttum nær heillar ald-
ar í þessu mikla norðlenzka
menningarhéraði. Er þarna í
senn um að ræða ættarsögu,
menningar- og athafnasögu
heils byggðarlags og loks per-
sónusögu söguhetjmmar sjálfr-
ar.
„Bóndinn á Stóruvöllum“ er
180 blaðsíðna bók, smekklega
gefin út og hin skemmtilegasta
aflestrar.
I fyrradag varð vart óvtnju
mikillar atliafnascmi lijá hinvim
yngstn samborguruin okkar. Svo
v;ú nefnilega mjil með vexti, úð
snjórinii var kominn, a’ð miniista
kosti vonuðu liinir smávöxnn
vinnuvikingar að ekki væri um
neitt „plat“ áð'ræða lijá *ve'ðuv-
guðunum.
Hættan á götunum.
Þeir, sem eldri voru, töidu sig
beldnr ekki fara varhlutar af
.snjónum. Einkum bar sumt kven-
fólk sig illa, og þá ekki síður
karlmeiin með hatta, en haitar
eru gæddir þeirri aáttúru, nm-
fram því að Sskýla hörði manns,
að vera hin ákjósanlegustú skot-
mörk. Vir'ðuk'gir borgarar gengu
luegt og settlega, enda þótt þeir
vis.su af fræknum snjóköstBrfuth
örskammt undan. Það dugar
nefnilega ekki að láta strákana
haída, að maður sé hræddur.
Qtíéi, þá cr voðinn vís. Sumum
dugði ekki fyrirmennskan, þvi
að viða sáust hattar fjúka áí
höfðum hinna ógæfusömu. Auð-
vitað er þetta háskalegur leikur,
og sjálfsagt að hrýna fyrir börn-
um, að stunda hann ekki.
F. , , , _ . , urinnar og bjarga lífi beggja,
isksalar i GDmsby komu saman til fundar á mánudags- ef gvo vel gæli tekizt
kvöldið, og var þar samþykkt með nokkrum atkvæðamun] Læknarnir skiplu nú verk.
að fella. úr gildi bannið á íslenzkum fiski. Þó sátu svo mai:gir
hjá.við atkyæðagreiðslu þessa — um þriðjungur fundarmanna —
að ákveðið var að eína til -leynilegrar at'kvæðagreiðslu, en
úrslit: hennar munu ekki verða 'birt fyit en: síðar í qfag cða
á morgun. • . .
Þessi fundur fisksala sýnirþað, seni ráunar var vitaö áður,
að þeir voru kúgað.ir til að taka þátt i hefndarráðstpfúþum
brezkra togaraeigenda, enda þótt aðeins fáir úr þeirra hópi
hafi þorað að bjóða þeim voldugu mönnum byrgin', eins og
skýrt hefur verið frá í fregnum. En. fundurínn sýnír líka, að
þeim fer nú fjölgandi, sem vilja ekki una því, að þeim sé sagt
þannig fyrir verkum og væntanlega leiðir hin leynilega at. -
kvæðagreiJsla það enn betur í Ijós. ... .
íslendingum mun óhætt að vera bjartsýnir að því er fisk-
söluna til Englands snertir, en hófleg ætti sú bjartsýni að vera,
eins og sagt var í blaðinu í gær. Baráttunni er ekki lokið, en islítil. Við þetta færðust einn
eins pg stpndur .vifðjst ástæða til að ætla, að við getum unriið'' umbúðir.nar' úr lagi, sárin
ío^asiguiinn. í ýfðust og sennilega innvortis
um með sér, önnuðust frönsku
læknarnir svæfinguna, dr.
Hjgltalín gerði náraskurðinn.
en Gísli Hjálmarssoh gekk síð-
án til og skar uþp móðurlífið
og varð móðirin þa léttari að
meybarni með fullu lífi, er óg
14 merkur í laugatróginu.
Uppskurðurinn var gerður að
morgni þess 24. júní. yar búið
um sárið og hresstist móðirih
vel fram á hina næstu nótt. en
úr því fekk hún viðvafandi
hóstak.jöltur með ógleði, svo
nóttin varð henni ókvr og næð-
Getraunaspá.
Urslit getraunaleikjanna um
helgina urðu 'þessi:
Bolton — Portsmouth 6:1 1
Charlton — Huddersfield 2:1 1
Liverpool — Manch. City 2:2 x
Manch.. Utd. — Arsenal 2:2 x
Middlesbro — Wolves 3:3 x
Newastle — Cardiff 4:0 1
Préston — Blackpool 2:3 2
Sheffield Wed. — A. Villa 3:1 1
Leeds — Doncaster 3:1 1
Nottingham —• Derby 4:2 1
Plymouth — Bristol 3:3: x
Stoke — Everton 2:4 2
A 35. getraunaseðlinum eru
þessir leikir, sem allir fara fram
næstkomandi laugardag:
Arsenal — Bolton 1(X)
Blackpool *—Tottenham 1
Cardiff — Manch. Utd, 1(X)
Chélsea — Burnley X(2)
Manch. City — Newcastle X
Portsmouth — Preston 1
Sheff. Utd. -- Charton 1
Wolves. — ,WV B. A, ■ l(w)
Blackburn .fí.ottingh. 1
Bury - - Leed.s ,
Doncastler — Birmingh. 1 (2)
Lr~'’öln -—- Rotherham 1
Skilafrestur- er til fimmtu-
dagskvölds.
J.
Hvernig vorum við sjálf?
Öðru liverju heyrir maður
reiðiráddir um strákalýðinn á
götunum, sem hagi sér „eins og
hestiur" og hendi snjóboltum í
saklausa vegfarcndur. Jú, þaö er
alveg rétt. Það cr varasamt, og
fullorðnu fólki cr þetta mæta
vel ljóst, og gerir það ekki. En
við skulum samt minnast þess,
að öll vorum við einlivern tima.
ung og lékum okkur i fyrsta
snjónum, og hver hefur ekki ein-
hvern tíma hent snjóbolta í átt-
ina að einliverjum hatti? En
strákpattarnir, sem ekki eru
komnir á liinn lierskáa aldur,
áttu einnig annrikt. Á Bókhlöðu-
stíg sáust tveir, á að gizka 5—6
ára gamlir. Þeir voru að rogast
með stóra snjókúlu upp brekkuna,
r— ætluðu vist að byggja sér hús
inni í porti ofar við götuna.
Snjókarlar og kerlingar.
Hagleiksmenn í snjókerlingá-
gerð undu sér einnig hið bezta í
fyrradag. Snjórinn var að visu
í það „knappasfa", cn einhvern
veginn tókst samt að gera karla
og kerlingar í portum og húsá-
sundum. Uppi á Urðarstíg sáust
tvcir snjókarlar (eða voru þáð
kerlingar?) og annar. á Grundár-
stig. Þetta voru kannske ekki
nein sérleg listaverk, ekki einu
sinni á abstrakt-mælikvarða, én
engu að siður glöddust lista-
mennirnir yfir þvi að fá þarna
útrás fyrir sköpunargleði sína,
og vegfarendur brostu og muhdu
cftir sviþuðum tíltektúni, ein-
Jivcrntíma „í fyrhdihni“.
Flestum finnst, að úr því að
við vcrðum, iinattslöðu okkar
vegna, að hafa vétur, þá sé
skenuntilegast að iiafa snjóinn,
rióg af drifhvítum snjó, enda
þótt það kosti snjóbolta í nýja
hattinn, — óg lillir vinir okkur
i'agna snjónúm af sjálfsögðu allra
mest. — Vikar.
Péíur í atvinnuleit.
Paris (AP). — Pétur Júgó-
slavakonungur er nú að leita
sér að atvinnu.
Harin. hefur búið við kröpp
kjör undanfarið, og því vill
kona hans, Alexandra Grikkja-
prinsessa, skilja við hann. VerðJ
ur hann að fá sér vinnu til að
aeta greitt meðgjcif með barrii
þeirra.