Vísir - 07.12.1953, Síða 4

VÍSIR
Mánudaginn 7. tíesember 1953
Eitt smáblóm við hjarta þér
■. hefði ég knýtt
ef hægt væri fegurð að prýða.
’ Öðru kvæði til íslands lýkur
hann þannig, og mætti af því
ætlá • að ísland hefði verið
fyrsta heimkynni hans:
Ég lái því engum þótt
ættjörðin hans
sé útlagans vordrauma-líki
og vonirnar einförum leiti
þess lands,
sem lifir í minninga-riicn
Og hver sem að íslenzkaiv
afruna hlaut,
þótt erlendis verði ’ann að
hjara,
hann á sér í huga það
háfjallaskraut
sem hlýtur um eilifð að vera
Þarna er hann beinlínis
kominn undir trúarjátningu
Gríms Thomsens og hefur
. margur veifað þeirri sem lak-
ari var.
Næsta þáttinn nefnir hann
,,Um daginn og veginn“. Þar
kennir margra grasa og rnargt
er þar vel sagt. Yfirleitt eru
kvæði hans ekki löng, en eitt
hinna lengri yrkir hann um
hafið, og lýkur því þannig:
Við fótastól þinn stend ég, haf,
og stama lofgjörð mína;
og öll mín hugsun heilíast af
að horfa á kvikmynd þína.
Þig aðeins hæðir mannlegt mál;
þar mætast afl og gifta.
En við það stækkar sérhve'r sál
að sjá þig hami skipta.
Um ,,Kvenfrelsi“. yrkir hann
snjallt kvæði og kemst þar
meðal annars þannig að orði
og leyna sér nú ekki áhrif Þor-
steins:
En af því að komið er
kirkjunnar haust
og krafturinn þorrinn í æðum,
ég óttast að fáir nú eigi jxað
traust
sem átrúnað kaupir með ræðum.
— Svo það virðist tafsamt
og tilhlýðilaust
að tal-leiða framför á hæðum.
Eir fái ekki ákallið örvun og
byr,
sem uppleitnu sálirnar varðar,
er trúlegt það oraki áhlaup
og styr
um afstöðu mannlegrar hjarðar;
og guðirnar máske þá flytji
þess fyr
til fólksins, hér niður til jarðar.
Til þess að kvenþjóðin sé í
engum efa um það, hvaðan
vindurinn blæs, er það víst
sanngjarnt, að láta síðasta er-
indi kvæðisins fylgja: .
Ef fáum við eignast þá
atgervis-dáð
að upphefja konunnai' ríki,
mun alþýðan fákæna, hötuð
og hrjáð,
sig hefja úr spillingar díki.
Af kærleikans svip verður
mannúðin máð
og meðsteypt í kvennúðar liki.
Tækifæriskvæði eru allmörg
I bókinni, og misjafnlega góð;
t. d. þola ekki brúðkaupskvæði
Páls samanburð við þaú er
Guttormur yrkir, og mega -þó.
sum þeirra' kallast góð. En erfi-
ljóð hans (alltof fá) eru gull,
og til þein-a verður wLaufey“
að teljast, hreinasta jpeAa, «h
niðurstaðan verðut þessi:
Þó veit ég þú bíður m#
brosanái -hýr
þá berst ég að höfn sÆií
granáEfsm.
Og sorgina þá, sem í brjóáti
mér hý'i-,
þú bætir mér upp fyrir -hanðsn.
Síðasti þátturinn or mildá,
lengstur og harla .merkui',
hann er þýðingar úr nnstou,
eintóm úrvalskvæði, eirns þasa
sem eru eftir miður ktwiR
skáld; miður kunn hér á -laaadi,
en máske alkunn vestan «ha&.
Flest eru þau eftir höfwðskáld
ensk og amerísk og sum eru
þau mjög löng.' Má skilja það
á f ormála bókarinnar að ýíöSar
séu þessar þýðingar fyrir -ibngm
gerðar, enda lætur slíkt ■a’ð íðc-
um, þar sem þetta er
kvæðasafn Páls. Ekki te?Sá
kvæðanna hafa stórsk-'áM áSfcssr
þýtt, og önnur smæi'ri 'skáiKl,
en snillingar að þýða, t. tl.
„The Ballad of Reading Gaol“.
Þýtt hefir hann „Rtíbaiyat'V
og til þess að menn háfi eitt-
hvað til samanburðar Við hin-
ar eldri þýðingar (sem máské
eru ekki eldri), skal hér tilfært’
upphafserindið:
$5p.p, bi'æður! Ðagsins fyrstu
sk'eyti skær
tóf fe'kálu næt'ur hrekja : '
stjömur þær,
sem myrkrið bar; og
austurhjarans hönd
ítm 'horfsins turna
sólskins-sveipi slær.
Lesendur munu taka eftir
stuðlunum í. síðustu línu, en
.þannig .yrkir Páll allt kvæðið.
ó-t; munu skiptar skoðanir um
það, hvort stuðlar þessir prýði.
Mörgt er í kvæðinu betur þ.ýtt
•on þetta erindi.
(Að því er bezt verður vitað,
vatíð Steingi'ímur Stefánsson
íyrstur manna til að þýða þetta
fr-æga kvæði á íslenzku, og er
'ftecmalegt til að vita að þýðing
hans skuli glötuð, en efálítið
'ffiun mega telja að svo sé, og
ííklega ekkert til frá hendi
þess mikla gáfumanns. Líklega
ffmndi leit í Newberry Libi'ary
engan ái'angur bera?)
■Hér kemur enn ein þýðing
á „If“ Kiplings, ný þýðing á
„Excelsior11, að vísu góð, en
ekki svo að hún jafnist fylli-
lega á við þýðingu Steingríms,
©nda mun aldrei verða gei-ður
hennar jafni; ný þýðing á
„Psalm of Life“, á sumum
■sföðum betri en Matthíasar
I,s©m til er í fleiri en einni
gerð), en ekki svó að hún nái
frumkvæðinu; það tekst senni-
lega aldrei. ,,The Chambered
Nautilus“ kemur hér enn í
nýjum búningi, og þó að það
hafi ekki verið amlóðar, sem
áður þýddu, heldur Páll hlut
sínum fyrir þeim. „Elegy“
Gxjay’s þýðir hann og byrjar
þannig:
Að jörðu vefst nú kvöld
við klukkna hreim
og kýrnar hægt til mjalta
þoka sér.
Af akri bóndinn lötrar
lúinn heim
og lætur vei'öld eftir nótt
og mér.;
Ekki verður því neitað að
síðasta linan er hér enn betri
en hjá Einari og öll er þýðing-
in góð, þó að ekki sé þar með
sagt að hún taki hinni fram í
heild sinni. Það mun víðast
þui-fa mikið til þess að bætt sé
um það sem Einar hefur þýtt.
Hann hefur naumast ennþá
hlotið skylda viðurkenningu
fyrir þý’-ðingar sínar.
Loks höfum við nú fengið
þarna íslenzka þýðingu á hinu
fi'æga (en, að því er mér hefur
ávallt fxmdist, oflofaða) kvæði
Mai'khams, „The Man with the
Hoe“. Frumkvæðið hefi eg ekki
við höndina ' til samanburðai',
og mikið af því er nú - faiilð'
mér úr .minhiyenda iiðin 37 ár
síðan eg lærði-þáð, en eftir því
sem eg minnist, finnst mér á-
gætl. þýtt. ;;Með tóm hins liSna
allt í augum sér‘ er þannig að
sleppa vel frá þriðju braglín-
unni, „The emptiness of ages
in his face“. Lengi munu þau
fi'eista skáldanna til glímu hin
undursamlegu smákvæði
Tennysons. „Break, Break,
Bi'eak“ og „Crossing the Bar“,
en hvenær kemur nokkur með
fullum sigi'i fi'á þeirri viðiu'-
eign? Á íslenzku hafa vart
aðrir gert betur en Páll Bjaxma-
son.
Þessi upptalning verður að
hafa einhvei'n enda, og má, þá
eins vel láta henni lokið hér.
Margt er gullfallegt í þessum
þýðingum og góður fengur eru
þær nú, þegar’ lítið er þýtt í
bundnu máli.
Einn kafli bókarinnar geym-
ir ljóðabréf, stökrn' og annað
smádót. Á honum er lítið a£>
grasða, enda dregur höfundur-
inn sjálfur enda dul á að svo
sé. Ýmislegt er þar, sem naum-
ast átti ei'indi á prent, þv.í að
ekki skilja áðrxr en þeii', sem
sérstakan kunhleik hafa. Stök-
urnar eru fiestar bragðlitlár og
Framh. á 9. síðu.
íVW^flAVUW^VUWUW.VWV«VVW.%V.V.

Skemmtilegur og þjöð~
legur fróðleikur.
Bækur í heimilisbókasafnið!
Sérstök hlunnin-di fyrir félagsmenn: Þr.jái' nýjar aukafclagá-
bækxxr eru kormxar út. Félagsrhenn geta fyi'St uni sinn fengið
þær við allnxiklu lsegra verði en í laixsasölu. Bækui'nar eru
þesaar: 1. Saga íslendinga í Vesturheimi, V. og síðasta binöi.
Ritstjóri: Tryggvi J. Oleson, prófessor. Bókin er 488 bls. og
ítytur sögu Winnipeg, Minnesota, Selkirk og Lundar. Félags-
vex'ð kr. 88.00 innb. og kr. 68.00 heft. Kaupendur fyrri binda
sogunnar eru sérstaklega beðnir að vitja bókai'innar sem allra
fyrst. — 2. Sagnaþœttir Fjallkonummr, skemmtilegur og þjóð-
légUr fróðleikur úr „Fjallkonunni", blaði Valdimars Ásmunds-
söíiar. Séx'a Jón Guðnason sá um útgáfuna. Félagsverð kr.
58:00 og 78.00 innb., kr. 40.00 heft. — 3. Andvökur Stephans
G., I. bindi af heildarútgáfu, sem verður alls 4 bindi. —
B'ókin er 592 bls. — Dr. Þorkell Jóliannesson sá um útgáfiuia.
Félfigsverð kr. 98:00 og kr. 120.00 innb., kr. 70:00 heft. — Enlx
ei‘u Jáanleg nokfcur samstæð eintök af Bréfilm 'og ritgerðum
Séephans G., I.—IV. bindi.
* Miðaldasaga éftir Þorléif H. Bjaina-
V IWI H M R U M son Og Árna Pálsson. Ný útgáfa prýdtí
■möi'gum myndum. Verð kr. 42.00 og
kr. 50.00 innb. — Ljósvetning-a sétga og Saurbœingar eftir Barða Guðmunds-
son, þjóðskjalavörö. Rit þe'tba, «em hefui' áður að meirihluta birzt í Andvara,
er einn þáttur í Njálurannsöknmn þessa frumlega fræðimanns. Leitast háiin
hér m. a. við að sýna fram á. hver sé höfundur Ljós.vetningasögu., Leikrita-
safn Menningarsjóðs, 7. og 8. héfti. Að þessu sinni koma út leikritin Vaitýr
ú grœnni treyju eftir Jón BlöfhSspn, rithöfxxnd, og Teiigdapabbi eftir Gústaf
Geijerstam í þýðingu Andt'ésái' Björnssönar eldrá. (Áætláður útkomutimi
12. desember). — Facts aböiét Icelahd eftir Ólaf Hansson menntaskóla-
kennara. Fjórða útgáfa þeása yinsæla landkynningarrits kom út i júlímán-
uði s.l. — Nýtt söngva'safn ha’hdíx skólum og heimilum. Gefið út fyrir atbeina
fi'æðslumálastjórnarihnái'. í íþví érxx 226 lög (nótur). Verð kr. 40.00 innb.
Þetta er ómissandi bók fýrk- -tella söngkennara og söngvini. — Árbœkur
iþróttamanna 1942—bg 1950— ’53; Frjálsar íþréttir og ýmsar íþrótta-
regiur; Guðir og menh, úrvhl Hómersþýöinga ;Saga V.-islendinga; III. og IV.
bindi; Sturlunga, I,—tl. bihdi.; Bókasafnsrit I.; Nýyröi l.; Búvélar og rœtkun,
Fögur er foldih; Kviiður Bómets, I.—II. bindi; Saga íslendinga; Ljöðmœli
Símonar Dalaskálds; Passíusaliharnir, vönduð útgáfa með orðalykli; for
skriftabækur og ýrasar handbfekur og niyndabæluxi’, fyrir kennara, foreldra
og nemendur.
Muniö Bréf og Asndvökur
Stephans G.
Gerizt féSetgar l
Nýirj'élagsmenu geta enn fengið allmikið
af eldri félagsiióknm við áérstaklega lágii
verði eða alls um 54 bækur fyrir sanitals
355 kr. Meðal þessara bóka érú íslenzk nr-
valsljcVð, Njáls saga, Egils saga og Heims-
lcringla, I.—III. b„ erlend skáidrit og hinar
myndskreyitu landafræðibæknr, Lönd og
lýðir.
ATHU(iH)! Askrift að félagsbókum cr
góð og verðmæt jólagjöf. Otgáfan hefur
látið géra smekklég gjafaspjöld fyrir þá, er
vilja senda áskrift að félagsbókunum sem
gjöf. Umboðsmenn um land allt. -—
Sendum bækur og' skólavörur gegn póst-
kröfu. — Bókabúð að HverfisgÖtu 21,
Reykjavík. Símar; S0282 og' 3652. —
Pósthólf 1043.
_ ...... •
Békaútgéfá Mennmffavsj óds og Þjóðvinafélágsifts á j