Vísir - 13.09.1954, Síða 9

s VÍSER
fÆánudaginn 13. september 1954.
8

I'Jfi
bvo s^m iS.ulzeí-smiðjm’nar
svissnesk.n, þýzkar úrvaissmiðj-
nr og fleiri.
þegar hér er komið sögn, nær
Gundersenr ÍeiðsögumaSur
minn, í bíl, einn af mörgúm,
sem fyrirtæivið hefur til siíkra
nofg. og ný er .ekið út á Refshale-
öe.n við innsiglinguna til Kaup-
mannafrafnar,. en f>ar er sjálf
ski p.asm íðastoði n.
Hægt að smíða 6 skip
samtímis.
~par er gnýr og gevsiíegt
athafnalíf. Verið er að fullsmíða
5—6 þúsund lesta skip, sem
„Skou-félagið“ danska hefur
pantað. það á að hlaupa af
stokkunum þann 7. þ.m., og er
þégar búið að bera feiti á hraut-
ina undir því, tíl þess að það
geti runnið viðstöðulítið í sjó
fram, jafnskjótt og því hefur
vérið gefið náfn méð fornri við-
höfn, er kampavínsflaska er
brotin á stáfni þess.
þetta er geypilegt fyrirtæki. •—
Unnt er að smíðá sex skip sam-
tímis, er mega vera allt að 200
im á lengd. þar er þurrkví fyrir
skip allt að 145 m. á lengd og
hvær flotkvíar, sem geta borið
7000 og 11.500 smálesta skip. —
'Annars er stærsta skip, sem B.
'& W. hefur smíðað, norska hval-
veiði-móðurskipið „Thorshövdi",
23ÍS00 lestir að stærð.
þarna er ys og þys. Sumir
verkamennirnir era að logsjóða
plötur á byrðingi, aðrir stjóma
j'isavöxnum ki’Önum, sem lyfta
margra smálesta þunga, enn aðr-
ir við málun, en alls staðar er
erill og umstang, eitthvað að
gerast.
, Mér gkllst, að gott sé að vinna
líjá B. & W. þar er yfirleitt alltaf
nög að gera, en laun fara vitan-
lega nokkuð eftir kunnáttu ög
hæfni, og eftir því hvort greitt er
tímakaup eða unnið í ákvæðis-
vinnu, eins og oft kemur fyrir.
Logsuðumenn
launahæstir.
Vélbátafloti Pana hefur verið svo fepgsæll það sem af er þessu ári, að útflutningurinn er
sagður miklu meiri en í meðal ári. Myndin er tekin í Esbjerg-höfn á Jótlandi,
Störsymtarar 09 syndas^iir.
Höfundur, sem er 76 ára, syndir 200
m. tvisvar í viku og bvílir sig á eftir
á baksundi.
Eg yar iunan við tvítugsaldur,
bjó á Aqsturlandi, í Hamars- og
Álftafjörðum. Hafði ég — frá því
ég man fyrst eftir mér suður i
Með.allandi —- heyrt mikið talað
um synd, forherta syndgra og
stópsyndará, ög í lærdómskver-
inu eftir Helga Hálfdánarson,
sem ég var látfnn læra, voru
endalausar syndaásakanir og að-
varanir við syudum. þar s.tóð
svart á hvítu meðal annars:
Ræða yðar sé j,á og nei, en. allt5
sem er fram yfií* þetta, er frá
hinum vonda — nefnilega Belse-
hub. þá var lítið um bækur,
mest guðsorðabækur, sem allar
áttu sammcrkt um syndaásak-
anir um allt og alla.
þá var erfðasjmdin ekki
minnst á metunum, lá eins og
farg eða mara á öllum, og fyi'stu
myndir, sem ég sá, voru af
mönnum með drápsklyfjar, líkt
og útþandar kýrvambir, blóð- j
unum kringum okkur, en bara
í breyttum myndum. Mér fannst
þetta skraf um alls konar furðu-
verar og syndarsöngl liafa mjög
svo lamandi áhrif á mig og
fleiri.
rauðar — og voru þetta synda-
baggar — eða þá þríhöfðaða
þ.ursa, að ógleymdum finngálkn-
um, sem voru stórgripir fram að 4 íS) hestum eða bátum, oítast
pfagl.ærður verkamaður mun
hafa fi’á 170—200 krónur danskar.
á : viku, og þykir það sæmilegt
hér. Hins vegar hafa íaglærðir
menn, smiðir, rafvirkjar og mál-
ai’ar, sv-o að einhverjh’ séu nefnd-
ir, allmiklu hærra kaup, en bezt
launuðu ménnirnir nninu vera
lojgsuðumenn, sem hafa allt að
300 krónur eðá meira á viku. —
Gundersen tjájr mér, að sumir
verkamennimir eigi hús, en
fjöldi þeirra fer til vinnu sinnar
á rnótorhjóli. Ihugsanlegt, þar sem allir og all-
Gujndei’sen minnist á „Gull- ar langa-lang-ömmumar, lang-
foss , og segir, að. vafalausí sé ömnmr og íuömmiir trúðu þvi
hann með vönduðustu skipmn sv() .\talíJU-ilrfrá að þær grétu ef
þeirrar tegun.ar,' 'senV fyrirtækið phpaYOr dirfðist að eíast um
h.efur smiðað, pgjrmjcg þyí.vrl. sampeiksgildi "þessi. Enginn
:Eg: veiii þyj iUl\y.rrli, að;smn- ,JMla ..ahná:tt.ugur guð gat. vernd-
tuu skipununi ér hyrðingúriiin .(ö in)Uink)ndmaf,’á þéssuni 'óf’&t-.
(plötuniar). soðijm sanum,. ep á 1S öflum, en til þess þui'ftu inerin i
öðrum eru plötuiuar hnoðaðar. • ,J(\ |íunna niikið af hænum, og i
þá var ekkert synt eða talað
um sundíþrótt nema Sæmund
fróða á selnum, sem niér er
sagt að ég sé sextándi anginn
frá. þá slteði það, að ég náði í
þjóðólfsblað. það mun hafa
komið að sunnan. þá rak mig
í rogastanz. Hvað hafði gei’zt
syðra? Ekkcrt minna en það,
að einn stórsjmdari, Páll að
nafni, bróðir þorsteins skálds
Erlingssonar hafði synt yfir
Hvítá. Að synda yfir ár og vötn
þóttu mér ótnilegar fréttir, því
að í mínu byggðarlagi suðaust-
an- og austanlands heyi’ði ég
aldrei getið að sriíá- eða stór-
syndarar syntu yfir ár eða vötn
en að drakkna var vanalegt
Nú þarf þess ekki lengur, allf
er komið í betra horf en þá var<
En þarna var brautryðjandinií
að verki við sín frumstæðu skiN
yrði og hraut ísinn með sæirid,
og þess njóta kynslóðir um aldiiy
Síðan þetta var hafa mai’giri
stói'-syndarar orðið til, að ó-<
gleymdum syndaselum, þótt líkj
lega enginn jafnist á við Sæ<
mund gamla fi’óða. Ég tel nauð-t
synlegt fyrir alla að læra sund5
það er hi'essandi og fjöi’gandi og
öllum til hóta. þau eru mörg
mannslífin, sem hafa sparazt
síðan við .byi’juðum að synda. Eg
er riú 76 ára og syndi vanalegri
tvisvar í viku 200 metra á bring-i
unrii og tek svo baksund svoná
til að jafna mig og hvíla og
smá halda því áfram um sinn,
meðan ástæður leyfa. Eg gei’í
það bai’a af leik. Mér finnst ég
hafa gott af því. Eg hef auðvit*
að aldi’ci verið neinn stórsynd-'
ai’i í þeirri meikingu eða unnið
nein afrek, en ég hef skemmf
sjálfum mér og mætti máské
kallast syndaseluj’. j
_____ þorsteinn Kjarval. \
og tilheyrði samtíðinhi. Hitt var
vægast sagt uppreist gegn til-
veru og tíðaranda. Aliir óðu, fóru
bógum, en þá tók við mannvéra,
f.erleg mjög, með exi reidda eða
önnur vopn. þetta fannst mér
allt hræðilegt, en auðvitað trúði
vaðándi og kjagandi, allt að
helming ársins gcgnhlautir með
taðpoka, mó eða. hrísbagga eða
dauða kind. Féð drapst í hundi'-
hann gei’ði samkvæmt þjóðólfs-
fi-éttunum. Eg lagði svo af stað
fi’á Ðjúpavogi haustið 1896 og
þi’ammaði alla leið suður á Mið-
nes, í’eri þar um vetui’inn, en
fór til Reykjavíkur um voi’ið og
þar á skútu, sem hót „Litli
Geir“, eign Th. Thoi’steinsens.
Um liaustið, er veiðitíminn
var úti, sá ég auglýsingu, þar
sem mönnum var boðin ókeypis
kennsla í sundi í laugunum, og
að Páll Ei’lingsson sæi um
kennsluna. Eg gekk þá inn í
laugar og sá þá fyrst hinn mikla
brautryðjanda okkar í sundí-
þrótiinni. Hann tók mér Ijúf-
mannlega sem öðrum og kenndi
mér að synda ásamt fjölda ann-
ai’ra við mjög svó erfiðar að-
stæður. Hann vann þar hið
mesta nytjastarf um tugi ára og
hefur riiargur verið heiðraður
lífs og liðinn fyrir minna verk
en hann leysti þar af hendi fyr-
ir land og lýð, sem og hans af-
komendur, sem þá vora að kom-
ast á legg og staðið hafa í fylk-
ingarbi’jósti til þessa dags með
hinni mestu prýði og dugnaði.
Er þar fremstur í flokki Erling-
ur Pálsson yfirlögi’egluþjónn.
Páll hafði jafnan stunguskóflu
við hendina til þess að stinga
kekki. þegar vatnið varð óhreint
í lóninu, tók hann kekkina hurtu
og lileypti ólireina vatninu úr,
stoppaði svo rásina aftur og fókk
þannig sæmilega hreint vatn.
helzt alltaf að vera að biðja um
vernd. það gerðu víst flestir.—
ég líka — og gerum i dag því
að þetta er, auðvitað allt á liött-
Hvoi’t.tveggja aðferðin er notuð,
oft báðar saman. þegar plötumar
eni soðnar saman, spai'ast geysi-
niikið stál, eða allt að 10%. En
ekki skal fai'ið lengra út í þá
sá-lma.
S-vo ókum við aítui' til aðal- stendui' aðeins: Ásg. Ásgeirsson,
skrifstoÍHnnar í Kristjénshöfn ísland.
þar simi eg jitarÁafn initt í gesta-
hók. - Önnur gestabók er þar
einnig, sem ætluð er ;:séretökuni
gestum .og vii'ðingar;uiönnpin. —
þár sést .nr. a., að forseti íslands,
heri?j, Ásgeir Ásgeireson, héíur
fekoðaö fyrirtækið B. & W. J>ar
ég þessu öllu, annað var ekki aða tali upp um fjöll ög firnindi
úr pést og pllu varð að tosa
heini, nijög óviða hægt.að koma
við hesturn í þeim reginfjöjíum,
og sleðar og skíði þekktust varla
þar á i'jöi'ðunuin.
i Mikið hefði marini liðið hotur, 1
éf’iéyfiiegt hefði Verið að baða'
sig og sóla, ,þó ekki het'ði verið
.neiim 2—3 srnnum á ári. það
hefði verið talin synd syndanria.
Jæja.’ég fór írú.að hugsa mri,
h-v.ort ekki yæri reynandi að færa
:si,g um set og leggja I'and undir
fót. til suðaustuiiandsins, auðvit-
að' á í’éiðskjótum postulanpa,
með pjönkurnar á bakinu, vað-
andí ár, vötn og snjó. Maðúr
var því alvanur í þá daga,
þess það væri talið til synda.
Eg vildi hitta hinri fýfrnefrid-a
störsyndára, Pál Érlingsson, því
ég þóttist viss ririi að það væri
ekki öðram syndufri verri að
synda jtfir ár og vötn, eins og
Handknattleikur :
KR-stúlkur meistarar
SY-laitds.
IlraÖkeppnismót Suðvestur-
lands í handknattleik kvennaf
fór fram í Engidal nýverið.
Vestri á ísafirði tók þátt í mót<
inu í boði Þróttar.
Þátttakendur í mótinu vorrt
frá 6 félögum, Val, Ármanni,
Þrótti, K. R., Fram og Vestra.
Mótið hófst á laugardaginn
4. J>. m. og fóru leikar þannig,
að Valur vann Ármann með 4
mörkum gegn 3 og Þróttur
vann Fram með 3 mörkum gegn
2. Á eftir fór svo fram auka<
keppni milli K. R. og Vestra,
sem fór á þá leið, að Vestri
sigraði með 5 gegn 2.
Á sunnudaginn kl. 3 e. h. hélfc
svo mótið áfram og kepptu þá
K. R. og Þróttur og vann fyrr-
nefnt félag með 4 mörkum
gegn 3 og síðan sigraði Ármann
Vestra með 7 mörkum gegn 4.
Um kvöldið kl. 8 kepptu svo
K. R. og Valur til úrslita og
varð K. R. sigurvegarinn með
4 mörkum gegn 1.
Haukar í Hafnarfirði sáu unv
mótið og afhenti formaður
Hauka, Guðsveinn Björnsson,
sigurvegurunum bikar eftir
mótið. Þetta er í fyrsta sinn,
sem K. R. hefir unnið þennan
bikar, en Valur vann hann 1951
1952 og 1953 og hefðí >
því unnið hann til eignar núna.
Fjöldi fólks sótti mótið enda
veður gótt.
Svo þakka eg Gundersen, hin-
uiri, ágæta' leiðsögumanni riííri-
um, en hann íjytur rnig ofan á
Ráðhústor-g, en þar rekst eg á
fimm íslendinga á jaínmöi'gum
míriútum.
Þorsteinn Kjarval
í SuridþöUinni.
Jafnréttískröfur
kynjanna.
London (AP). — Á kven-
réttindaþingi sem nýlega
var haldið í Edinborg —
fulltrúar voru frá 47 þjóð-
uiri —1 var samþykkt ein-
rórria ályktun um, að fram-
vegis skuli leiruþpþvottur og
tepapbarsmiði teljast verk-
efni heimilisfeðranna en
ekki húsmæðranria. — í
Havana á Kúbu hefur verið
stofnað fclag, er nefnist
„Karlablökkin“. Á stefnu-
skránni er aðéiris eitt at-
riðS: Jafnrétti karla við
konur. J