Vísir - 22.09.1954, Qupperneq 6

VÍSIR
Miðvikudaginn 22. september 1954.
«5
WÍSIR
D A G B L A Ð
Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson.
Skrifstofur: Ingólfsstræti 3.
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Bref til Vísis:
Háhymingadráp á Siglufirði
fyrir 37 árum.
Réttara að reka hvali á land, ef hægt er.
Sementsverksmiðjan.
Herrla ritstjóri!
Mér flaug í hug við lestur
blaðs yðar í gær — frásagnirnar
af herferinni gegn háhyrning-
um suður með sjó — atburður,
sem gerðist norður á Siglufirði
árið 1917, er eg var þar búsett-
ur. Þar var nefnilega einnig
hafin sókn gegn háhyrningum,
sem löngum hefir verið skað-
ræðisskepna, en hægt er þó að
nýta eins og allir vita.
Þar var ekki gripið til þess
Stjórn sementsverksmiðjunnar hefur tilkynnt, eins og skýrt Ááðs að hrekja meinvættinn til
var frá í Vísi í fyrradag, að hafizt verði handa um fram- I hafs, eins og hér er gert, held-
kvæmdir við byggingu verksmiðjuinnar um þessar mundir, ur var vaðan rekin að landi og
og verður byrjað á undirstöðum efnisgeymslu verksmiðjunnar, á þurrt, og gengið af hverjum
sem mun verða ein stærsta bygging á landinu, og geta menn þeim hval dauðum, sem til náð-
gert sér grein fyrir, að hér er ekkert smáfyrirtæki á ferðinni, ist. Minnist eg þess, að eg var
þiegar samanburður er gerður á ýmsum þeim stórbyggingum, er fyrst með byssu, en þegar búið
Iiér hafa verið reistar á undanförnum árum. var að reka hvalina í strand,
náði eg mér í spjót eða sveðju
og lagði ótt og títt, eins og
ungra manna er siður, þegar
þeir eru í þeim ham.
Eg hafði ekki verið beinlínis
undir það búinn að leggja til
orustu við illhveli, því að eg
Sementsverksmiðjan verður svo stórt fyrirtæki, að ekki er
liægt að reisa það nema með því að afla lána til þess, m. a.
frá útlöndum til kaupa á efni og vélum. í því efni hafði rík-
isstjórnin tekið þá ákvörðun á sínum tíma, að útvegun láns-
fjár til verksmiðjunnar skyldi ganga fyrir öðrum lánum, og
■er unnið að þessu at^’M, þótt ekki hafi enn tekizt að ná settu
rnarki. Ætti þó ekl.i að verða verulegum erfiðleikum bundið var * hvítri skyrtu, þegar mér
Nýtt gre&siufyrirkðnm-
lag hjá SÍS.
Fréttatilkynning frá Sam-
vinnusparisjóðnum.
Samband ísl. samvinnufélaga
Samvinnutryggingar og Olíu
félagið hafa fyrir nokkru tekið
nýjan hátt á launagreiðslum
til starfsmanna sinna í .sam-
vinnu við hinn nýstofnaða
Samvinnusparisjóð. Hefur hver
fastur starfsmaður þessara
fyrirtækja fengið tékkhefti á
sparisjóðinn og eru launin
greidd inn í reikning hans þar.
Getur starfsmaðurinn síðan
tekið launin hvenær sem hon-
um þóknast, en fær vexti af
þeim hluta þeirra, sem hann
lætur liggja á reikningi sínum.
Hjá samvinnustofnunum
þeim, sem nú hafa tekið þetta
kerfi upp, hefur það vakið á-
nægju starfsmanna,
aðeins eitt dæmi
Kona, sem ekki er allskostar
ánægð með öryggið i strætis-
vögnunum hefur skrifaS mér eft-
irfarandi: „Bergmál hefur rætt
um strætisvagnana oft og' einatt
og fyrir nokkrum dögum var rætt
um kurteisi farþega, sem ferSast
með þeim. Það er gott og bless-
að og á móti því ætla ég ekki að
hafa. Aftur á móti þætti mér
vænt um að því yrði komið á
framfæri fyrir mig, að mér finnst
að öryggisleysið sé oft mikið í
þessum almenningsvögnum. -
.að fá nauðsynleg lán, því að áætlanir, sem gerðar hafa verið
um verksmiðjubygginguna og starfrækslu fyrirtækisins sýna
Ijóslega, að hér er um arðvænlegt fyrirtæki að ræða. i
Heita má, að ekkert varanlegt byggingarenfi sé til í landinu,
«g verðum við að flytja inn allt sement og timbur, sem notað
er til hverskyns bygginga. Með stórátaki í skógrækt gera menn
.sér vonir um, að nytjaskógar geti vaxið hér á landi og orðið
mæstu kynslóðum til gagns, ef dyggilega er unnið. Og með
athugunum hefur einnig verið gengið úr skugga um það, að
hér á landi eru fyrir hendi hráefni þau, sem nauðsynleg eru
dil sementsgerðar, svo að við eigum með tímanum að geta orð-
ið sjálfum okkur nógir eða því sem næst í þessu éfni.
barst „fiskisagan“, og gaf eg
mér ekki tóm til að hafa nein
fataskipti, því að þarna varð að
hafa snör handtök. En hvíta
skyrtan var orðin löðrandi í
blóði, og eg líka, þegar atgang-
inum linnti.
Ekki man eg nákvæmlega,
hversu margir hvalir voru
drepnir í hríðinni, en þeir voru
annaðhvort 86 eða 96, og voru
þeir nýttir eins og hægt var.
Kjötpundið var selt á fimm
aura og reyndu menn að birgja
sig upp eftir föngum. Og þetta
var gert með litlum mannafla.
En í sambandi við þetta lang-
ar mig til að spyrja: Hvers
vegna var ekki reynt að reka
Þegar hurðinni er lokað.
Sem dæmi skal ég nefna það,
að það getur verið beinn háski
að fara út um aftari dyrnar á
þeim vögnum, þar sem bilstjór-
inn lokar þessari hurð með hand-
fangi frammi i lijá sér. Tvívegis
var nærri orðið slys sama dag-
inn, og reyndar nokkur meiðsli
í annað skiptið, þegar ég var i
vagninum. í annað skiptið varð
ég sjálf fyrir því, en þá lokaði
vagnstjóri hurðinni svo snögg-
lega, er ég var að stíga út, að
liurðin skelltist á mig. Síðar um
daginn varð ég sjónarvottur að
því, að ungur drengur varð með
höfuðið á milli, er liurðinni var
og mun [ lokað, og hefði vagnstjóri gjarn-
þess að | an gæta meiri varúðar.
starfsmaður hafi látið í ljós
andúð á þessu launagreiðslu- Kemur oft fyrir.
kerfi. í sambandi við hið nýja j Eg veit að þetta kemur oft
kerfi er rétt að taka fram: fyrir og finnst mér því vera full
1) Að starfsmenn geta tekið ástæða til þess að liafa orð á
allt kaup sitt út úr reikningi Því- Því fer fjarri að ég halid
sínum á greiðsludegi, ef þeir
óska þess, og að sjálfsögðu lagt
það inn í aðra sparisjóði eða
banka, ef þeir vilja heldur hafa
viðskipti sín þar.
2) Að starfsmenn fá greidda
að vagnstjórar vilji ekki koma i
veg fyrir slys, en þeir ættu að
vera þessu svo kunnugir að i
hvert sinn sem þeir loka aftari
hurðinni með loftpumpunni
ættu þeir að gæta fyllstu varúð-
ar til þess að útilokað sé að slys
vexti af þeim hluta kaups, sem geti orðið. Hurðin skellur mjög
þeir láta liggja í sparisjóðnum,
t. d. ef þeir taka kaup sitt
mánaðarlega.
3) Þetta nýja kerfi er tekið
upp til að hvetja starfsfólkið,
sérstaklega yngra fólkið, til
sparnaðar og aukins fjármála-
Það eru gífurlegar fúlgur, sem varið er árlega til kaupa á
sementi og timbri, og ef annar liðurinn væri felldur niður með
íramleiðslu innan lands, mundi það hafa mikla þjóðhagslega
jþýðingu. í útreikningum á starfsemi verksmiðjunnar var einnig
gert ráð fyrir, að sement frá þessari verksmiðju mundi verða' hv“ lina á land> úr þyí ag gvo
■allt að helmingi ódýrara en það sement, sem inn er flutt nú, I mikill floti v’ar tiltælíUr og
■og sýnir það einnig, hversu nauðsynlegt það er, að fyrirtækið j mannafli grar fyrir járnum? Ef
Jcomist sem fyrst á laggirnar. Það er einmitt það, sem ríkis- pino+an;r,a.„„ TT. . ,
. ’ . | emstakhngai vildu ekki nyta i til þess, að arangur mum nast
stjormn hefur að sjalfsogðu hugfast, þegar hun leggur megm- kjötiði mundi vafa-aust vera á þessu gviði
áherzlu á að koma fyrirtækinu upp og í starfrækslu. hægt ag gelja það - verksmið.j-
ur. Mér sýnist, að mikil verð-
Hingað til hefur sement nær eingöngu verið notað til húsa- mæti muni fara forgörðum
snöggt aftur og gamalt fólk og
börn geta oft ekki varað sig á
þessu. Það má kannske segja að
vagnstjóri geti stundum ekki séð,
þegar vagninn er fullur af fólki,
en það er samt engin afsökun.“
Þannig var bréf konunnar og
visa cg þvi til hlutaðeigandi.
gerðar, en við þurfum að nota það til vegagerðar einnig, eftir með þessu móti, auk þess sem
Jiví sem efni og aðrar aðstæður leyfa eða hentugt er. Stein- fleiri hvalir sleppa sennilega
steyptar akbrautir virðast vera það eina, sem getur að veru-: með þessari aðferð en ef vöð-! þennan hátt, geta fengið þau
legu leyti dregið úr viðhaldi gatna og þjóðvega, eins og kaflinn urnar væru reknar á land. | greidd á venjulegan hátt.
4) Með eflingu sparisjóðsins
skapast m. a. möguleikar til
lánveitinga til starfsmanna.
j 5) Starfsmenn, sem ekki
óska að fá laun sín greidd á
á Suðurlandsbrautinni hefur sýnt, því að hann hefur staðizt'
margfalt meiri umferð en gert var ráð fyrir að um hann færi,
} egar hann var lagður á sínum tíma. Þess var einnig getið
fyrir fáum árum, að Reykjavíkurbær hefði hug á að steypa
Relztu umferðaræðar í bænum, og þótt stofnkostnaður við
slikar götur kunni að verða hár og vaxa mönnum ef til vill
í augum, mun sparnaður að því er allt viðhald snertir, gera
það að verkum, að mikill hagnaður verður af slíkum götum, er
fram líða stundir.
íslendingar stigu mikið heillasþor, þegar þeir réðust í að
Gamall SiglfiilBingur..
McCarthy á stöðugt
í vök að verjast.
Nýtt skip til
S.Í.S.
Helgafell, hið nýja skip
I Sambands íslenzkra samvinnu- i
j félaga, fór reynsluferð sína i Dregur McCarthy sig
Óskarshöfn í Svíþjóð þ. 21. frá opinberum störfum?
september. Að ferðinni lokinnij Þetta er spurning, sem sögð
koma upp Aburðarverksmiðjunni, sem nefnd hefur verið vísir- jverður sMpið afhent eigendum er vera á allra vörum vestra.
inn að stóriðju hér á landi. Hún fullnægir áburðarþörf lands-’og íslenzki fáninn dreginn að Haft er eftir nánum vinum
manna, og raunar meira en það í byrjun, þar sem hægt mun hún Hjörtur Hjartar, fram- McCarthys. að hann sé teldnr
þroska, og bendir sú reynsla,
sem þegar er fengin, eindregið Enn um auglýsingar
í sambandi við rabb mitt um
auglýsingar i útvarpinu í gær
hringdi til mín einn lesandi og
bað mig fyrir stutta viðbót við
fyrri umræður um málið. Hann
hafði því við að bæta, að oft
væru í útvarpi lesnar aúglýsing-
ar frá félögum og síðan kæmi
undirskriftin aðeins „stjórnin“.
Þetta taldi hann ekki fullnægj-
andi. Nefndi hann til dæmis aug-
lýsingu frá Náttúrulækningafé-
laginu, þár sem rætt var uin eitt-
Iivert efni, en síðan endaði aug-
lýsingin á „stjórnin“. Taldi riann
nauðsynlegt að tilgreint væri i
lok hver auglýsti, þvi oft kæmi
það fyrir að menn heyrðu ekki
fyrrihluta auglýsingar, en eitt-
hvað úr efni hennar, en vildu
gjarnan fá að vita hver auglýsti.
lilé
kvæmdastjóri skipadeildar S. I. að þreytast, enda eigi hann í
S., mun taka við skipinu. | vök að verjast, þar sem hanr
Skipstjóri á Helgafelli er búi við árásir andstæðinga í
Bergur Pálsson, fyrsti stýri- stjórnmálaskoðunum og árásum
maður Hektor Sigurðsson, ann- sinna eigin flokksmanna. Hann
að flytja út af framleiðslunni fýrstu árin. Með starfsemi hennar
sparast mikill gjaldeyrir, sem undanfarið hefur farið til á-
hurðarkaupa. Þar er því um mikið þjóðþrifafyrirtæki að ræða.
Með sementsverksmiðjuimi verður byggingariðnaðinum
tryggt nægilegt innlent sement við lægra verði en áður, og 1 ar stýrimaður Ingi B. Halldórs- kvað og líta svo á, að vegna af
-um leið verður fjölda manna tryggð atvinna við sementsgerð-I son 'og fyrsti vélstjóri Ásgeir stöðu ríkisstjórnarinnar geti
ina, og þjóðin sparar mikinn gjaldeyri, sem þá má nota til Árnason. Samtals eru á skipinu hann ekki lengur starfað að
annarra þarfa. Með þetta í huga hefur verið ákveðið að fram- 23 menn. gagni fyrir flokkinn. — Muni
kvæmdir skuli þegar hefjast við verksmiðjuna, svo að henni j Heimahöfn Helgafells verð- hann því stunda rannsóknir
verði komið á fót hið bráðasta, því að nauðsynleg lán fást ur } Reykjavík og er skipið upp á eigin spýtur, eða bar?
áreiðanlega, þegar um svo traust fyrirtæki er að ræða, þótt þau j væntanlegt hingað um mánaða- „taka stöngina sína og fara
sé ekki fyrir hendi á þessari stundu. . Imótin. (Frá S.Í.S.). . veiðar.“
Öðruvísi með blöðin.
Það væri öðru máli að gegna
með blöðin, þvi alltaf væri hægt
að lesa auglýsinguna aftur. En
útvarpsauglýsingar væru lesnar
í belg og biðu og færi mest fyrir
ofan garð og neðan. Nú vill oft
svo til, að menn hlusta á aug-
lýsingalesturinn með öðru eyr-
anu, eins og það er nefnt, en
sperra svo eyrun, er eitthvað er
nefnt, er viðkomandi hefur á-
huga á. En þegar svo auglýs-
ingin endar á aðeins „stjórnin“,
er hlustandi venjulega jafnnær.
Þessu þyrfti að breyta, lauk les-
_.idi í-uali sínu. — kr.